Bereidheid
De geschiedenis van zending kent een spoor van grote offers. In de eeuwen die achterliggen gingen velen op weg om vanuit Europa in andere delen van de wereld het evangelie te verkondigen. Honderden zendelingen stierven ver van huis, onder erbarmelijke omstandigheden. Zij legden hun leven op het altaar, omwille van het evangelie. De weg van het evangelie is die van het stervende tarwegraan, dat vrucht brengt. In het voetspoor van de Meester.
In onze eeuw van beheersing, maakbaarheid en planmatigheid, lopen we het gevaar dat zending een bedrijfsmatig karakter krijgt. Je steekt er een bepaalde effort in, vervolgens verwacht je een zeker rendement. Gaat dat laatste niet op, dan concluderen we dat het een bodemloze put is. Met als gevolg dat we vertrouwen verliezen. De geschiedenis leert echter dat de doorwerking van het Evangelie soms pas zichtbaar wordt na jaren van ploegen op rotsen. Moed en trouw zijn belangrijke waarden in het zendingswerk, evenals het wandelen op ongebaande wegen.
Schat te delen
Zendingswerk gebeurt ver weg en veelal buiten beeld. We krijgen er hooguit fragmentarische beelden van mee. Geregeld doet de gedachte op dat zendingswerk wellicht minder nodig is dan een eeuw geleden. Vooralsnog zijn echter ruim 6000 volken nog onbereikt door het Evangelie. Met name in het 10/40 venster, van Afrika richting Azië. Terwijl op diverse continenten duizenden nauwelijks geschoolde voorgangers geestelijk openliggen voor dwalingen, vanwege een onhelder zicht op de Bijbelse kernen. Theologisch onderwijs is broodnodig. In de grote steden, maar ook op het platteland. Daar ligt een roeping, die een kostprijs in zich draagt. Ik denk aan de gepijnigde blik van mijn broeder in India. Zijn leven loopt permanent gevaar, is dat een te overzien risico? Ik meen van niet.
De grote zendingspionier William Carey (1761-1834) zei: ‘Verwacht grote dingen van God, onderneem grote dingen voor God’. In de periode dat ik diende in het bestuur van een wereldwijd werkende zendingsorganisatie herinnerde de toenmalige voorzitter Gert Nieuwenhuis ons geregeld aan Careys’ woorden. Met name als er een ambitieuze begroting werd vastgesteld. Steeds weer leerden we dat de Heere voorziet. Enige tijd voordat Gert de aarde mocht verwisselen voor de hemel, appte hij mij: ‘Let your faith abide in Him, just like a mustard seed. And you will find His promise true, to meet your every need.’ Wie verder blikt dan wat voor ogen is, beseft dat de Heere Zelf instaat voor Zijn werk. Het is missio Deï, zending van God. Wie ziet op de golven, zakt weg. Richt de blik op de Meester.
Kerkelijke taak
De opdracht tot zending ligt primair niet bij zelfstandige organisaties, maar bij de kerk. ‘In de lijn der Schrift is het volstrekt duidelijk, dat het de Kerk is, het lichaam van Christus, die het orgaan vormt, waardoor en waarin de verheerlijkte Christus zijn grote verlossingswerk aan de wereld openbaren wil.’ (dr. J.H. Bavinck)
Dr. A.J. Köstenberger onderstreept dit aan de hand van de Schrift: ‘Door de Handelingen gaat het Woord van God, waarvan de inhoud het Koninkrijk van God en de verlossing door God is.’ Dit heeft verband met het doel, de wil, het plan van God. Het winnen van gelovigen is daarbij niet de enige taak, men dient tevens gemeenten te vormen. Zodat ze als gezamenlijk lichaam staande blijven te midden van vervolging en gaande blijven in de missie van de verhoogde Heere Jezus Christus. Volgens Köstenberger moet zending verstaan worden in het eschatologische perspectief van elke natie, stam, persoon en taal, die straks voor de troon van God en het Lam staan. Met name Johannes laat volgens Köstenberger zien dat de kerk een ‘gemeente onder orders’ is. Zij heeft geen functie naast Jezus, is er evenmin ter vervanging van Hem, maar leeft met een opdracht. Zij dient zondaren het evangelie te verkondigen, wereldwijd.
Vijf overwegingen
Als richtinggevende markeringen voor zendingswerk in de toekomst deel ik vijf punten ter overweging. Deze zijn niet kader stellend, er is zoveel meer te zeggen. Zie het als een handdruk onderweg, met aan elke vinger een overweging: