Archief voor Dummies: bevolkingsregister doorpluizen loont

Zoektocht naar onbekend familieverhaal in podcast 'De arrestatie van een Coevorder verzetsgroep'

Dat Willem Mantel in het verzet in Coevorden had gezeten in de Tweede Wereldoorlog, dat was in de familie bekend. Maar wat hij precies deed, wist eigenlijk niemand. Podcastmaker Freek Schröder duikt in een stukje onbekende familiegeschiedenis om het verhaal van zijn overgrootvader te ontrafelen.

Drenthe Toen Podcast: de OD-actie, deel 4: NSB en verzet leefden als buren naast elkaar

We rijden een stukje langs het Dommerskanaal. In de Tweede Wereldoorlog liepen ontsnapte krijgsgevangenen langs de noordkant, waar het smalspoor liep, vanuit Duitsland naar Erica en omgeving. De ontsnappingsroutes maken deel uit van het grote verhaal van de OD-actie van januari 1945. Dit is deel 4 en tevens het slot.

Drenthe Toen-podcast: de OD-actie 1945, deel 2; verhoren en onderduikers in de turfstrooiselfabriek

Loslippigheid tijdens een nieuwjaarsborrel in 1945 over onderduikers bij boer Eisen in Schoonebeek leidde tot het oppakken van zo'n veertig verzetsstrijders. Zeventien van hen overleefden dat niet. Wat later de OD-actie (Ordedienst, red.) van januari 1945 is gaan heten, is een zwarte bladzijde in de oorlogsgeschiedenis van Zuidoost-Drenthe.

Drenthe Toen Podcast: de OD-actie van januari 1945

Loslippigheid tijdens een nieuwjaarsborrel in 1945, over onderduikers bij boer Eisen in Schoonebeek, leidde tot het oppakken van zo'n veertig verzetsstrijders. Zeventien van hen overleefden dat niet. Wat later de OD-actie van januari 1945 is gaan heten, is een zwarte bladzijde in de oorlogsgeschiedenis van Zuidoost-Drenthe.

Drenthe Toen-podcast: seks en de bruine bonen van Bartje Bartels

De verleiding ligt op tafel bij culinair historicus Carolina Verhoeven voor een gesprek over Valentijnsdag en de relatie tussen eten, erotiek en seksualiteit. Maar dan vergeten we één heel belangrijk ding, volgens Verhoeven.

Podcast Drenthe Toen: Domeneer van Turfland, laatste aflevering

Tijdens eerdere etappes van onze wandeling 'Domeneer van Turfland' kwamen we al langs gedenkwaardige plekken, zoals de plek waar ooit Hotel Wieringa stond. En Sluis twee, waar ooit de schippers staakten vanwege het hoge schutgeld. En het cachot van Klazienaveen, intussen in gebruik als opslag. In het laatste deel van deze podcastserie, deel zeven, komen we aan bij de kerk die dominee Willem de Weerd stichtte. Zijn levenswerk.

Podcast Drenthe Toen: Bij de Tweede Sluis was (bijna) alles te koop

Tijdens eerdere etappes van onze wandeling 'Domeneer van Turfland' kwamen we al langs gedenkwaardige plekken, zoals de plek waar ooit Hotel Wieringa stond. En het cachot van Klazienaveen, intussen in gebruik als opslag, maar bestaat nu nog steeds. In deel zes komen we bij de Tweede Sluis, een plek waar levendige handel plaatsvond.

Podcast Drenthe Toen: Domeneer van Turfland zag eruit als een slootgraver

In de nazomer van 2021 was de 'Domeneer van Turfland' het thema van de historische wandeling van de Stichting Historisch Klazienaveen. De gelijknamige podcast van het radioprogramma Drenthe Toen vertelt het verhaal van deze dominee, Willem de Weerd. In januari 1904 arriveert hij per tram in Klazienaveen, jong en vol zendingsdrang.

Drenthe Toen podcast: De domeneer van Turfland, het cachot van Klazienaveen

Naast de fraaie witte villa, even buiten Klazienaveen, staat een laag gebouwtje. Er groeit klimop tegenaan en binnenin is het vol met oude meubelen en andere spullen die daar opgeslagen zijn. "De villa was de marechaussee kazerne, en dit gebouwtje was de gevangenis", vertelt Jans Jagt van Historisch Klazienaveen.

Drenthe Toen-podcast: Anarchisten in Appelscha, voor hun idealen naar de gevangenis

Meer dan tweehonderd brieven zijn opgenomen in het boek: 'Houd je goed. Brieven aan een dienstweigeraar 1935/1936/1937. Bezorgd en ingeleid door Lammert Gosse Jansma, met medewerking van Anne Veenstra'. Het is de correspondentie die anarchist en dienstweigeraar Fokke Veenstra uit Appelscha ontving tijdens zijn gevangenschap medio jaren 30.

Drenthe Toen-podcast: Zendeling in eigen land: dominee De Weerd van Klazienaveen

Het is 4 januari 1904. De eerste tramhalte van Klazienaveen is pas sinds een paar dagen een feit. Als dominee Willem de Weerd uit Overijssel er aankomt, stormt en sneeuwt het. Vanaf de halte moet hij, in het donker, nog zeker 6 kilometer lopen.

Drenthe Toen-podcast: Goedkope kerststol, vette gans en uitvaartcake

Waarom eten we kalkoen en gans met de kerst? En waar komt dat plakje cake bij de koffie na een uitvaart vandaan? Culinair historicus Carolina Verhoeven buigt zich over tradities op culinair gebied in Noord-Nederland.

Drenthe Toen-podcast: Occa Ripperda en haar kookboek uit de gouden eeuw

Ze liet een omvangrijk kookboek na: Occa Ripperda. Een 17e eeuwse Noord-Nederlandse edelvrouw en nu dé vrouw in het leven van historicus en archivaris Redmer Alma. Hij stelde haar levenswerk op schrift, richtte een tentoonstelling in en maakte en proefde een groot deel van haar 1080 nagelaten recepten.

Drenthe Toen podcast: een Drent op reis in de 19e eeuw

Janneke Budding uit Meppel schreef eerder al over jonge, rijke edellieden die in de 18e eeuw op zogeheten 'Grand Tour' gingen; de manieren aan het hof, in Frankrijk leerden, cultuur opsnoven in Italië, maar die zich, als het even kon, café- en bordeelbezoek ook niet lieten ontzeggen. In haar meest recente publicatie gaat het over de 19e eeuw, waarin van alles verandert voor de rijke reislustigen. Stoomtrein en stoomschip doen hun intrede.

Podcast Drenthe Toen: Reizen in de 18e en 19e eeuw

In een driedelige Drenthe Toen-podcast en radioserie gaan we met Janneke Budding uit Meppel terug naar het reizen in de 18e en 19e eeuw. Vooral een liefhebberij van de allerrijksten, onder wie ook Drenten. Het waren er niet veel, maar ze waren er wel.

Podcast Drenthe Toen: Een Drentse edelman op Grand Tour

Janneke Budding uit Meppel schreef meerdere boeken over reizen in de 18e en 19e eeuw. Eén daarvan gaat over de zogeheten Grand Tour, een typisch 18e-eeuws fenomeen. Budding: "Lieden uit de adellijke stand, voornamelijk Britten, gingen naar Frankrijk en Italië om culturele bagage op te doen, en om de manieren van het hof te leren. Na die anderhalf, twee jaar, die zo'n reis duurde zouden ze in staat zijn hun positie in te nemen als edelman die zijn landgoed bestierde."

Drenthe Toen-podcast: Noorderlingen op emigratie-avontuur

Roelfina Wolthekker was een van de vele noorderlingen die rond de vorige eeuwwisseling op de boot stapten naar een ver land. Emigratie om het elders beter te krijgen dan hier. Roelfina deed het driemaal. Haar nazaat Dirk Wolthekker zocht het uit. En vond haar. In Chili.

Podcast Drenthe Toen: Leger van 8000 man strijkt neer in Amelte

Amelte is zo'n beetje de achtertuin van Mieke Kraijer uit Assen. Ze deed uitgebreid onderzoek naar die omgeving als plek voor een kampement van het leger van de bisschop van Munster, dat in oktober 1665 via Ruinen Assen bereikt, op weg naar de stad Groningen. Ze blijven er twee dagen.

'Drenthe mag in z'n handjes knijpen met de groene erfenis van Roodbaard'

"Mijn wens is het om nog een keer een grondstructuur voor Assen te maken van de periode rond 1850, en wat we daar nu nog van zien. Want het is wél het verhaal van Assen, dat best voorop liep destijds. Ik denk dat de provincie Drenthe daar ook heel trots op mag zijn", stelt Els van der Laan wanneer we het hebben over 'Roodbaards groene erfenis'.

Zet Hoogeveen op de kaart met een bordeel!

De geschiedenis van de seksindustrie in Hoogeveen? Ronald Wilfred Jansen besteedde er jaren onderzoek aan. Nu is zijn boek er. Vele pagina's handelen over het verleden, van ca. 1650 tot nu. En daar heeft de schrijver ook nog wel een mening over: "Het is hoog tijd voor een fatsoenlijk bordeel in Hoogeveen".

Podcast Drenthe Toen: Het groene erfgoed van Lucas Pieters Roodbaard deel 3

"Maak Assen Roodbaardstad! Dan zijn we naast TT-stad, ook Roodbaardstad." Als het aan Anja Verbers van Landschapsbeheer Drenthe ligt, is het gerenoveerde Roodbaardpark op het terrein van het Wilhelmina Ziekenhuis voor Assen nog maar het begin. Ook al was het een enorm karwei dit park in oude glorie te herstellen.

Podcast Drenthe Toen: Het groene erfgoed van Lucas Pieters Roodbaard deel 2

Roodbaard (Rolde, 1782) werkte in zowel Groningen, Friesland en Drenthe. Als tuinarchitect voor de rijke en machtige burgers en adel maar ook in opdracht van stadsbesturen. In Assen worden maar liefst 19 parken en tuinen aan hem toegeschreven. Maar dat klopt niet helemaal. Dr. Rita Radetzky is zorgvuldig. Voor haar tellen de feiten.

Drenthe Toen podcast: Het groene erfgoed van Lucas Pieters Roodbaard

Roodbaard werd geboren in Rolde in 1782, toen nog de hoofdstad van het landschap Drenthe. Het eenvoudige arbeidersgezin met drie kinderen verhuisde naar Assen waar vader Pieter Harms Roodbaard als tuinarbeider ging werken.

De boeren die hunebedden bouwden

Wat weten we van de boeren die de hunebedden bouwden? Steeds meer, betoogt Hein Klompmaker in zijn nieuwste boek 'Het leven van de boeren die hunebedden bouwden'.

Verzetsman Thie Brouwer, baken in de storm: een podcast

"Dit verhaal is te groot om weg te zetten in een reportage van een paar minuten, dit wordt een podcast." Aldus radiomaker Lydia Tuijnman na een gesprek met Jan Willem van de Kolk uit Stadskanaal.

'Archief voor Dummies', voorouderonderzoek vanuit je eigen huis

In 16 afleveringen legt Ferry Sieders, van het Drents Archief in Assen, het fenomeen genealogie, oftewel voorouderonderzoek, uit. Dat doet hij op een enthousiaste en laagdrempelige manier.

Podcast Kamp Schattenberg #4: 'Afscheid nemen van de droom van je ouders'

"Kamp Schattenberg moest worden ontruimd omdat de Nederlandse regering zich realiseerde: dit wordt een permanent verblijf. We moesten in stenen huizen gaan wonen en konden niet in de houten barakken blijven." Volgens Augustinus Tuparia zorgde dat voor de nodige spanningen: "Wij gaan niet weg want wij zijn een volk dat beloofd was om terug te gaan. Dus zijn wij een volk dat nog onderweg is."

H.W.R. was hier: de zoektocht naar een Canadese soldaat

"Het begint met drie initialen in een boom en je belandt uiteindelijk in Canada op de stoep van het ouderlijk huis van die gesneuvelde soldaat. Ongelooflijk." Journalist Ernst Arbouw uit Eelde-Paterswolde ging op zoek naar het verhaal achter een drietal initialen, gekerfd in een beukenboom in de buurt van Eelde: 'H.W.R. Toronto. Canada'.

Archief voor Dummies: bevolkingsregister doorpluizen loont

Behalve de burgerlijke stand en de doop-, trouw- en begraafboeken, zijn er nog meer bronnen die je kunt gebruiken om informatie te vinden over het leven van je voorouders. De bevolkingsadministratie is voor de 19e en 20e eeuw een belangrijke bron, vertelt archivaris Ferry Sieders in de cursus Archief voor Dummies van het radio-programma Drenthe Toen.

Het plattelandspopulisme van Boer Koekoek

Hij maakte met zijn 'plattelandspopulisme' slim gebruik van een groeiende onvrede, vooral -maar niet alleen- onder de Nederlandse boeren. De politiek van Boer Koekoek kende hoogtepunten en verkiezingswinst in de jaren 60 en 70.

Drenthe Toen Archief: vrije boer Klaas Hartman

Dertig jaar na de boerenopstand vertelt Klaas Hartman te weten wie zijn boerderij in brand heeft gestoken, een naam noemt hij niet, "want die vent heeft ook familie".

Zoektocht naar de waarheid achter 'iets met boeren, NSB en de oorlog'

'Landbouw en Maatschappij, daar zat je vader toch bij?' zei haar moeder toen de oorlog en de tijd ervoor ter sprake kwamen. Iets met boeren, NSB en de oorlog, begreep Marian Weijer na het korte antwoord van haar vader: "Een ongemakkelijk onderwerp, merkte ik, als ik het aankaartte."

Lotingsregister: opa hield van paarden en was kort van stuk

Op zoek naar meer informatie over zijn familie haalt archiefmedewerker Ferry Sieders een nieuwe mogelijkheid uit de kast: het raadplegen van het lotingsregister. Daarin staat vastgelegd welke jonge mannen er opgeroepen werden voor de dienstplicht, en hoe de keuring verliep.

Cursus Archief voor Dummies: het belang van steeds weer checken

Tijdens de Maand van de Drentse Familiegeschiedenis zendt het radioprogramma Drenthe Toen elke zondag een nieuwe aflevering uit van Archief voor Dummies waarin je onder meer kunt leren hoe je je stamboom kunt uitpluizen. De cursus is het resultaat van een samenwerking tussen RTV Drenthe en het Drents Archief. Die laatste zet elke woensdag een filmpje op Facebook, vol handige tips voor het familieonderzoek, met in de hoofdrol archiefmedewerker Ferry Sieders.

Drenthe Toen Archief: Harm Slot, wielrenner, schrijver en smokkelaar

Hij maakte furore als de eerste beroepswielrenner van Drenthe, maar een paar winters lang hield hij zich ook bezig met een andere tak van sport: smokkelen.

Podcast Drenthe Toen: de moord bij Schoonloo

De publieke tribune in de Asser rechtszaal puilt uit. Het is een sensatie, de rechtszaak tegen schaapherder Jan Meijers. Meijers (30) wordt ervan beschuldigd jachtopziener Roelof Eising te hebben vermoord.

Een rood-wit hart: De kracht van een voetbalclub

Gienus Meijerink, Tinus Doek, Tjeerd Oldenberg en Peter van Pelt, zomaar een paar namen uit het elftal van, zoals de club toen heette, VV Emmen. In de jaren '70 had Zwiert Buurke de mogelijkheid om deze spelers te mogen zien voetballen en tot vandaag de dag is Buurke FC Emmen-fan. "Zondags op de fiets naar het sportpark, we begonnen met een groepje van vier man en hoe dichter we bij het stadion kwamen dan waren we wel met een man of dertig."