Wereldeconomie op de golven van onzekerheid

Waar is het in Nederland het beste toeven?

Waar in Nederland is de brede welvaart het hoogst? Welke mechanismen zitten hierachter? En wat was het effect van de coronapandemie op de brede welvaart? In deze aflevering gaat Suzanne Bijkerk in gesprek met Rogier Aalders en Floris Jan Sander over de ontwikkelingen en trends op het gebied van de brede welvaart in Nederland en Nederlandse regio’s. Samen bespreken ze de regio's waar de brede welvaart hoog is en de gebieden waar deze achterblijft.

Dankzij coronasteun bleef een faillissementsgolf lang uit, maar nu lijkt deze onvermijdelijk

Het aantal faillissementen in Nederland stijgt al zes kwartalen na een historisch dieptepunt tijdens de coronapandemie. Deze trend houdt naar verwachting nog drie jaar aan. Hoewel een faillissement grote impact heeft op een ondernemer, hoeft deze toename volgens RaboResearch-economen Hugo Erken en Igor Dzambo geen slecht nieuws te zijn voor de Nederlandse economie als geheel. De coronasteunmaatregelen voorkwamen minstens 12.500 faillissementen en zeer forse economische tegenspoed. Tegelijk hielden ze waarschijnlijk ook bedrijven overeind die al voor de coronapandemie in zwaar weer zaten en daardoor onder meer personeel en kapitaal vasthouden waar succesvollere ondernemingen om staan te springen. Interview: Lize Nauta.

Arbeidsmigratie en technologie als uitweg voor arbeidsmarkttekorten

De arbeidsmarktkrapte is historisch hoog en het tekort aan personeel is voelbaar in alle sectoren. Maar sectoren verschillen in de inzet van arbeidsmigranten en technologie om dit tekort op te lossen. Welke sectoren zouden meer gebruik kunnen maken van kunstmatige intelligentie of robots? Waarom worden arbeidsmigranten wel ingezet in de ene sector, maar niet in de andere? In deze aflevering bespreken onderzoekers Suzanne Bijkerk, Igor Dzambo en Leontine Treur de huidige en toekomstige arbeidskrapte en kijken zij naar arbeidsmigratie en technologie als mogelijke uitweg.

Europa vergrijst - kunnen we daar nog iets aan doen?

Het is geen geheim dat Europa vergrijst. De effecten hiervan kunnen we al duidelijk terugzien op de krappe arbeidsmarkt. Maar dit is nog maar het topje van de ijsberg. De vergrijzing zet de komende jaren het hardst door in Italië en Duitsland, maar ook Nederland komt er niet onderuit. Aan welke knoppen kunnen overheden nog draaien om het tij te keren? En is er überhaupt wel iets tegen te doen? In deze aflevering buigt Elwin de Groot zich samen met Maartje Wijffelaars en Erik-Jan van Harn over deze prangende vragen.

Hoe willen we oud worden? Toekomstbestendig wonen in Midden-Nederland: een gezamenlijke zorg!

Midden-Nederland vergrijst de komende jaren in rap tempo. Meer ouderen betekent ook meer vraag naar zorg en ondersteuning aan huis. Maar het aantal mensen dat dit kan bieden, groeit nauwelijks meer. Bovendien is het op sommige plekken minder fijn wonen als (trap-)lopen steeds lastiger wordt. Hoe kun je ervoor zorgen dat ouderen geschikt wonen in een fijne leefomgeving en voorzien van zorg? In deze aflevering gaat Christel Hoeksema, adviseur RaboResearch Dialoog Expertise Centrum, hierover in gesprek met John Post, bestuurder bij zorgcentrum De Haven in Bunschoten, Kelly Sakkers, Business Development Manager bij Rabobank Midden-Nederland en Carola de Groot, huizenmarkteconoom bij RaboResearch.

Ben je als zelfstandig ondernemer beter af dan als werknemer?

Het aantal zelfstandigen zonder personeel is de afgelopen drie jaar met 17 procent gegroeid. Ben je als zzp’er welvarender dan als werknemer? In deze aflevering bespreken onderzoekers Suzanne Bijkerk en Rogier Aalders de brede welvaart van zzp’ers, mogelijke oorzaken van de groei van het aantal zelfstandigen en op welke wijze regelgeving van invloed is op hun welvaart.

Hoe ongelijk is de brede welvaart in Nederland verdeeld?

Zijn ouderen meer tevreden met hun inkomen dan jongeren? Hebben lage inkomensgroepen altijd een lagere welvaart dan mensen met meer inkomen? Welke factoren hangen samen met economische, sociale en ecologische welvaart? In deze aflevering bespreekt econoom Suzanne Bijkerk de ongelijkheid in brede welvaart tussen inkomens- en leeftijdsgroepen en waarom deze ongelijkheid (ook voor bedrijven) van belang is. Interview: Rogier Aalders.

Ook thuiswoners hebben last van dure en schaarse huizen

Een groeiende groep jongvolwassenen woont nog thuis bij de ouders. Zegt dit iets over de kookkunsten van pa en ma, of zijn schaarse en dure huizen debet aan deze thuiswoontrend? In deze aflevering bespreken Stefan Groot, Carlijn Prins en Nic Vrieselaar de redenen om bij ouders te wonen, gaan ze in op de woonschaamte onder vooral oudere thuiswoners, en staan ze stil bij de vooruitzichten voor woningzoekers.

Industrie in transitie: op weg naar groen staal

Waarom speelt de staalindustrie een belangrijke rol in de energietransitie? Hoe is de Europese staalindustrie eigenlijk ontstaan en wat zorgt ervoor dat de huidige productie gepaard gaat met veel emissies? Aan de hand van deze vragen duiken energietransitie-specialisten Eli Elderkamp en Susan Hansen in de wereld van staal. Naast de belangen rondom het klimaat en de leefomgeving bespreken zij in deze aflevering ook de bredere belangen, van regionale economie tot geopolitiek.

De arbeidsmarkt en arbeidsproductiviteit in perspectief: trends en oplossingen

Hoeveel groei kan er nog uit de enorm krappe arbeidsmarkt worden gehaald op de korte en lange termijn? Wat zijn de effecten van vergrijzing, migratie en overheidsbeleid op de arbeidsmarkt? Is er zoiets als structurele arbeidskrapte of bestaat dit eigenlijk niet? En wat zit er achter de steeds verder teruggelopen arbeidsproductiviteitsgroei, en hoe krijgen we deze weer op de rit? In deze aflevering bespreken economen Igor Dzambo en Hugo Erken de stand van en de vooruitzichten voor de Nederlandse arbeidsmarkt. Interview: Suzanne Bijkerk.

Worden de economische verschillen tussen Nederlandse regio’s steeds groter?

Zijn er grote verschillen in economische ontwikkeling tussen de Nederlandse regio’s? Wat zijn de economische verwachtingen voor de toekomst? En op welke manier heeft de economie invloed op het welzijn van mensen in de regio? Vragen die voorbij komen in deze nieuwe aflevering van onze Economiepodcast, met regionaal-economen Floris Jan Sander en Rogier Aalders. Ook werpen zij een blik op de noodzaak van bedrijven om duurzaam te ondernemen en bespreken zij hoe het schaalniveau van de regio daarbij een cruciale rol speelt. Interview: Suzanne Bijkerk en Otto Raspe.

Hoe moet de EU omgaan met haar structurele zwakheden?

Europa kampt met een aantal ernstige structurele zwakheden: gebrek aan belangrijke grondstoffen, gebrek aan een concurrerende industrie en gebrek aan militaire macht. In deze aflevering gaan Maartje Wijffelaars en Bas van Geffen in op de noodzaak tot meer strategische autonomie voor de EU. En bovenal: hoe daar te komen. Interviewer: Elwin de Groot.

Wat is de impact van de Chinese vastgoedcrisis?

Wat is de oorzaak van de Chinese vastgoedcrisis? En wat is de impact daarvan op de Chinese economie? Wat heeft de overheid gedaan om deze crisis te bezweren en zitten er eventueel nieuwe maatregelen in de pijplijn? In deze aflevering laat China-econoom Teeuwe Mevissen zijn licht schijnen op de ontwikkelingen in de Chinese vastgoedsector en geeft hij antwoord op deze vragen. Interviewer: Maartje Wijffelaars.

Europa en China botsen over elektrische auto's. Kunnen we meer spanningen verwachten?

De auto-industrie is ontzettend belangrijk voor Europa, maar ondervindt hevige concurrentie van Chinese bedrijven. De Europese Commissie verdenkt de Chinese overheid ervan staatssteun aan Chinese autobouwers te verstrekken, waardoor sprake is van oneerlijke concurrentie. Kunnen we rekenen op verhoogde importtarieven voor Chinese auto's? En wat betekent dit voor de relatie tussen de twee grootmachten? Vragen waarop Erik-Jan van Harn en Teeuwe Mevissen in deze aflevering antwoord proberen te geven. Interview: Maartje Wijffelaars.

Hoe trekken we de nieuwbouw weer vlot?

Terwijl het woningtekort record na record breekt en wonen voor steeds minder mensen betaalbaar is, stevent de nieuwbouw af op een instorting. Sinds de piek in 2022 is de verkoop van nieuwbouwkoophuizen gehalveerd. Ook worden er fors minder bouwvergunningen verleend. Mensen zijn onverminderd op zoek naar woonruimte, maar zagen hun mogelijkheden op de koopwoningmarkt vorig jaar als sneeuw voor de zon verdwijnen door de gestegen rentes. De bouwsector heeft ondertussen te maken met oplopende bouwkosten, en de grondprijzen dalen ook niet zomaar. Het gevolg is een giftige cocktail van vraag- en aanbodfactoren die de woningbouwambities van het kabinet in duigen heeft laten vallen. In deze aflevering bespreken huizenmarkteconomen Carola de Groot, Nic Vrieselaar en Stefan Groot de uitdagingen en wat er nodig is om de nieuwbouw in ons land weer vlot te trekken.

Winsten en lonen in Nederland: hoe verdelen we de pijn van de energiecrisis?

Tegen de achtergrond van de torenhoge inflatie heeft een stevige maatschappelijke discussie plaats over de ontwikkeling van winsten en lonen. Gemiddeld zijn inkomsten uit vermogen – bijvoorbeeld in de vorm van winst of rente – de afgelopen jaren beter op peil gebleven dan inkomsten uit loon. Maar achter dit gemiddelde schuilen grote verschillen tussen sectoren en bedrijven. Bovendien keren bedrijven niet alle winsten uit aan de eigenaren ervan. Ook gebruiken zij hun winsten om investeringen te doen die het toekomstige verdienvermogen van de economie kunnen vergroten. In deze aflevering schetsen Hugo Erken en Stefan Groot het genuanceerde verhaal achter de recente ontwikkelingen van de lonen en winsten in ons land. Interviewer: Ester Barendregt.

Pensioenhervorming: wat verandert er voor jou als ondernemer?

Na jaren van voorbereiding, onderhandeling en discussie is de Wet Toekomst Pensioenen goedgekeurd door de Tweede en Eerste Kamer. Door de pensioenhervorming veranderen de spelregels voor de opbouw van je pensioen. In deze aflevering bespreken Leontine Treur en Bas van Zanden wat er voor jou als ondernemer verandert en waar je zelf op kunt letten. Ben je werknemer? Luister dan naar onze eerder verschenen aflevering in deze serie over wat de pensioenhervorming voor jou betekent. Interviewer: Nic Vrieselaar. RaboResearch-publicaties over pensioen Zelf aanvullend pensioen opbouwen  

Pensioenhervorming: wat verandert er voor jou als werknemer?

Na jaren van voorbereiding, onderhandeling en discussie is de Wet Toekomst Pensioenen goedgekeurd door de Tweede en Eerste Kamer. Door de pensioenhervorming veranderen de spelregels voor het pensioen dat werknemers opbouwen. In deze aflevering bespreken Leontine Treur en Bas van Zanden wat er voor jou als werknemer verandert en waar je zelf op kunt letten. Ben je ondernemer? Binnenkort verschijnt er een aflevering in deze serie over wat deze hervorming voor jou betekent. Interviewer: Nic Vrieselaar. RaboResearch-publicaties over pensioen Zelf aanvullend pensioen opbouwen

Ondernemend naar Brede Welvaart (5): duurzaam financieren

In de RaboResearch Economiepodcast-reeks ‘Ondernemend naar Brede Welvaart’ praten Martje Fraaije en Sjoerd Hardeman over praktijkervaringen in de transitie naar een duurzame en inclusieve economie. In deze vijfde aflevering gaan ze niet in gesprek met ondernemers, maar met mensen binnen Rabobank die brede welvaart vanuit de bank proberen vorm te geven. Te gast zijn Nanouk Grootendorst van Rabo Foundation, Peter Smit van het Start- en Scale-up team en David van Lynden van de Circulair Ondernemen Desk. Waarom houden ze zich bezig met duurzaam bankieren? Hoe gaan ze daarbij te werk en waar lopen ze tegenaan? En hoe stellen ze zich de toekomst van duurzaam bankieren voor? Door antwoord te geven op deze vragen krijgen we inzicht in de rol van Rabobank in de transitie naar een duurzame en inclusieve economie.

Brede welvaart nauwelijks veranderd, maar (regionale) verschillen onder de motorkap

De brede welvaart in Nederland is de afgelopen drie jaar nauwelijks veranderd. Hoe kan dat met alle ontwikkelingen van de laatste tijd? Uit onderzoek blijkt dat delen van brede welvaart wel degelijk verslechterd zijn, maar ook dat andere welvaartsdimensies het geheel juist overeind houden. Bovendien zijn er verschillen tussen regio’s. Niet alleen in het niveau van brede welvaart, ook in de scores op de onderliggende dimensies. De ene regio is de andere niet. Dit soort kennis is belangrijk voor (regionaal) welvaartsbeleid. Sjoerd Hardeman en Rogier Aalders gaan er uitgebreid over in gesprek. Interviewer: Suzanne Bijkerk.

Over het economische én strategische belang van halfgeleiders

Halfgeleiders (chips) zijn cruciale componenten van heel veel apparatuur en belangrijk voor onder meer de defensie-industrie en voor nieuwe technologieën, zoals kunstmatige intelligentie. In deze aflevering bespreken Kan Ji en Lize Nauta de complexe mondiale waardeketens van halfgeleiders: wat zijn de verschillende stadia in deze waardeketens? Welke partijen spelen een belangrijke rol in die verschillende stadia? En welke afhankelijkheden bestaan er zoal? Interviewer: Ester Barendregt.

Ondernemend naar brede welvaart (4): voorop durven lopen

In de RaboResearch Economiepodcast-reeks ‘Ondernemend naar Brede Welvaart’ gaan Martje Fraaije en Sjoerd Hardeman in gesprek met ondernemers over hun ervaringen in de transitie naar een duurzame en inclusieve economie. In deze vierde aflevering vertellen Frido Kraanen van ouderenzorgorganisatie Omring en Winfred de Nijs van Bouwbedrijf De Nijs over de kansen en uitdagingen in de transitie. Waar Frido met 5.000 medewerkers in Noord-Holland-Noord duurzaamheid echt een plek geeft in de bedrijfsvoering, is Winfred actief als aannemer en projectontwikkelaar in Noord-Holland met steeds meer aandacht voor houtbouw. Wat de overeenkomsten zijn tussen deze zorgorganisatie en bouwonderneming? Beiden zetten verduurzaming actief op de agenda in de keten door het gesprek aan te gaan met leveranciers en klanten.

Hoe transitiebestendig is het Nederlandse bedrijfsleven?

Transities zoals verduurzaming, digitalisering en vergrijzing vereisen dat bedrijven kunnen inspelen op veranderende marktomstandigheden. In hoeverre beschikt het Nederlandse bedrijfsleven over voldoende verandervermogen om met deze transities om te gaan? Hoe komt het dat sommige bedrijven wel en andere niet over verandervermogen beschikken? En wat heeft een onderneming behalve verandervermogen nog meer nodig? In deze podcast gaan Suzanne Bijkerk en Sjoerd Hardeman in op deze en gerelateerde vragen.

Hoe inclusief is het Nederlandse bedrijfsleven en wat betekent dit voor de economische resultaten?

Hoe inclusief zijn Nederlandse bedrijven en wat levert inclusief ondernemen eigenlijk op in economische zin? In deze aflevering geven Suzanne Bijkerk en Sjoerd Hardeman antwoord op deze vragen. Zij deden uitgebreid onderzoek en evalueren het nut van een diversiteitsbeleid. Ook bespreken zij maatregelen die bedrijven kunnen nemen om diversiteit in de onderneming te vergroten. Bovendien staan zij stil bij trends op de arbeidsmarkt die van invloed zijn op de inclusiviteit van bedrijven. Interview: Ester Barendregt.

Ondernemend naar Brede Welvaart (3): elkaar vinden en versterken

In de podcastreeks ‘Ondernemend naar Brede Welvaart’ gaan Martje Fraaije en Sjoerd Hardeman in op de verhalen van ondernemers zelf in de transitie naar een duurzame en inclusieve economie. In deze derde aflevering vertellen Dick van Aggel van Medicura en Roy van de Moosdijk van Just Rocket Science over de kansen en uitdagingen van circulair ondernemen. Waar Dick probeert voor alle tante Tiny’s een fijn thuis te creëren door benodigde medische hulpmiddelen snel op de juiste plek te krijgen, helpt Roy met het bouwen van lokale allianties. De uitdaging? Partijen verbinden die elkaar versterken.

Europa moet vaart maken met strategische autonomie

De oorlog in Oekraïne heeft de Europese economische afhankelijkheid van het buitenland pijnlijk duidelijk gemaakt. Het onderwerp strategische autonomie staat bij EU-beleidsmakers nu dan ook hoog op de agenda. En dat is maar goed ook. Want behalve directe schade door bijvoorbeeld hoge energieprijzen kunnen er ook aanzienlijke indirecte economische effecten optreden, zo laten de berekeningen van RaboResearch zien. Beleidsmakers doen er volgens Erik-Jan van Harn en Hugo Erken dus goed aan om vaart te maken. Interviewer: Ester Barendregt.

Ondernemend naar Brede Welvaart (2): hoe kantelen we de keten?

In de podcastreeks ‘Ondernemend naar Brede Welvaart’ gaan Martje Fraaije en Sjoerd Hardeman in op de verhalen van ondernemers zelf in de transitie naar een duurzame en inclusieve economie. In deze tweede aflevering vertellen Bart van Straten van Van Straten Medical en Greencycle en Klaas Bakker van Cotap over de kansen en uitdagingen van circulair ondernemen binnen respectievelijk de zorg en de industrie. Waar Bart de operatiekamer van ziekenhuizen als goudmijn voor herbruikbare grondstoffen ziet, geeft Klaas het restafval van vloeren een nieuw leven. De uitdaging? Schaal creëren door de hele keten in beweging te krijgen.

Negatief sentiment over toekomst van Nederland hangt vooral samen met sociaaleconomische factoren

De meeste Nederlanders zijn negatief gestemd over de richting die Nederland opgaat. Mensen die negatiever gestemd zijn over de toekomst van ons land ervaren vaak ook een lagere brede welvaart. Toch vormen welvaartsverschillen langs gangbare regionale indelingen (provincies, stad en platteland, Randstad en daarbuiten) in het algemeen geen verklaring voor regionale verschillen in het sentiment. Onderzoekers Sjoerd Hardeman en Floris Jan Sander zien dat vooral de sociaaleconomische groep waartoe mensen behoren van belang is. Interviewer: Leontine Treur.

Ondernemend naar Brede Welvaart (1): voor centen en samenleving

In de podcastreeks ‘Ondernemend naar Brede Welvaart’ gaan Martje Fraaije en Sjoerd Hardeman in op de verhalen van ondernemers zelf in de transitie naar een duurzame en inclusieve economie. In deze eerste aflevering spreken we Dizzy Soederhuizen van Omefa en Adriaan Lieftinck van Mezt over hoe zij ondernemerschap met oog voor verduurzaming in de praktijk brengen. Waar familiebedrijf Omefa verduurzaming nadrukkelijk ziet als dé manier om kosten te besparen en opbrengsten te vergroten, neemt Mezt een prominent maatschappelijk vraagstuk als vertrekpunt voor de introductie van technologische innovatie.

Hoe kan Zuid-Holland de brede welvaart verbeteren?

In Zuid-Holland is de brede welvaart lager dan elders in het land. Hoe komt dat? Maar vooral, wat moet er gebeuren om de brede welvaart hier te verbeteren? Om deze vragen te beantwoorden, gaan Otto Raspe en Floris Jan Sander in gesprek met Judith Cok, Caspert van der Wel en Harry Wientjens.

Praten over geldzorgen is goed voor iedereen

Steeds meer Nederlanders maken zich zorgen over hun financiën. Toch praat nog lang niet iedereen gemakkelijk over persoonlijke geldzaken en financiële problemen met vrienden of familie. In deze aflevering bespreken Carlijn Prins en Otto Raspe dit taboe en leggen zij uit waarom praten over geldzorgen een eerste stap kan zijn op weg naar hulp.

Veel mensen verlaten de steden in de Randstad vanwege de hoge huizenprijzen

Steeds meer stedelingen uit de Randstad kopen de laatste jaren een huis op het platteland. Niet omdat de steden minder populair worden. Integendeel. Door de populariteit van de steden stegen de huizenprijzen zo snel, dat een koophuis daar voor veel mensen onbereikbaar is geworden. Veel van hen kiezen er daarom voor om de stad te verlaten. Carola de Groot en Rogier Aalders leggen in deze aflevering uit dat de coronapandemie hier waarschijnlijk weinig mee te maken heeft. Interviewer: Floris Jan Sander.

Kwetsbare groepen zien hun brede welvaart in 2022 flink dalen

De brede welvaart van Nederlanders daalde in 2022. Dat geldt in het bijzonder voor mensen met een laag inkomen, met een sociale huurwoning en/of zonder baan. De torenhoge inflatie raakt hen het hardst en zij kunnen steeds moeilijker in hun levensonderhoud voorzien. Naast deze financiële gevolgen zijn veel van hen ook minder gelukkig en minder tevreden met hun huis. Sjoerd Hardeman en Rogier Aalders leggen uit dat de verschillen tussen groepen mensen daardoor nóg groter worden dan ze al waren. Interviewer: Leontine Treur.

Nationale overheden en Brussel moeten samen energiecrisis te lijf

Europa bevindt zich in een energiecrisis. Ondanks de recente daling verwachten Stefan Groot en Erik-Jan van Harn dat de gasprijs de komende jaren erg hoog zal blijven. Sterker nog, een terugkeer naar de lage prijzen van weleer lijkt uitgesloten. Het spreekt voor zich dat overheden moeten ingrijpen om de meest kwetsbare huishoudens tegemoet te komen en essentiële industrieën binnen Europa te behouden. Maar brede compensatie voor de samenleving is onhoudbaar en zou op termijn leiden tot een hogere en mogelijk onbetaalbare rekening voor iedereen. Nationale overheden en Brussel moeten daarom samen optrekken om te bepalen welke industrie noodzakelijk is voor een strategisch autonoom Europa, om de energietransitie te versnellen en om de vraag naar energie te verminderen. Interview: Maartje Wijffelaars.

Waarom de brede welvaart in Zwolle hoger is dan in Amsterdam

Binnen Nederland bestaan grote verschillen in brede welvaart. Over het algemeen is de brede welvaart lager in steden en hoger in de gebieden daaromheen en in de meer landelijke regio’s. Maar de ene stad is de andere niet en ook tussen steden zien we daarom grote verschillen. Een goed voorbeeld is het verschil tussen Amsterdam en Zwolle. In deze aflevering gaan Otto Raspe en Floris Jan Sander in gesprek met Erik Versnel en Stefan Lohuis over de brede welvaart in beide steden.

Wat is de economische impact van een Europese boycot op Russische fossiele brandstoffen?

De economische impact van een EU-boycot op Russische fossiele brandstoffen is naar verwachting fors. Zowel voor Europa als voor Rusland. In deze aflevering bespreken Maartje Wijffelaars, Hugo Erken en Erik-Jan van Harn wat zij van een dergelijke boycot verwachten. Ook gaan zij in op de verstoorde toelevering van andere producten als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Deze aflevering is opgenomen op 26 mei, oftewel net voordat EU-leiders op 30 mei een akkoord bereikten over een gedeeltelijke boycot op de import van Russische olie. De nu aangekondigde boycot behelst effectief ongeveer 90 procent van de jaarlijkse Europese importen van Russische olie.

Bedrijven die inzetten op digitalisering zien omzet vaker groeien

Bedrijven die (zwaar) inzetten op digitalisering zien hun omzet vaker groeien dan bedrijven die dat niet doen. In Europees perspectief loopt Nederland hierin weliswaar ‘aardig voorop’, maar toch zegt slechts veertig procent van de Nederlandse bedrijven nadrukkelijk te kiezen voor digitalisering van hun bedrijfsvoering. Vooral in de informatie- en communicatiesector en de zakelijke dienstverlening staat digitalisering hoog op de agenda van bedrijven. In deze aflevering gaat Leontine Treur in gesprek met Sjoerd Hardeman, Mark van Kampen en Niels Snoep over de kansen die digitalisering biedt.

Is de yieldcurve een betrouwbare indicator om een recessie te voorspellen?

De financiële markten maken zich al weken zorgen over inversies van de Amerikaanse yieldcurve. In het verleden werden inversies namelijk vaak gevolgd door een recessie. Maar is de yieldcurve eigenlijk een betrouwbare indicator om recessies te voorspellen? En kunnen we nu op basis van de yieldcurve al concluderen dat er een recessie aankomt in de VS? In deze aflevering gaat Maartje Wijffelaars in gesprek met Philip Marey en op zoek naar antwoorden.

De transitie naar een duurzame en inclusieve economie stagneert

De transitie naar een duurzame en inclusieve economie lijkt te stagneren in ons land. Carlijn Prins, Sjoerd Hardeman en Jesse Groenewegen gaan over deze transitie in gesprek en concluderen onder meer dat bedrijven verduurzaming en positieve maatschappelijke impact integraal onderdeel van hun bedrijfsvoering zouden moeten maken.

Hoe Europa streeft naar strategische autonomie

De wereld houdt haar adem in terwijl Rusland en Oekraïne steeds dichter bij een gewapend conflict lijken te komen. Een achterliggend probleem bij deze huidige gespannen geopolitieke situatie is de rol van de Europese Unie en in het bijzonder haar gebrek aan strategische autonomie. In deze aflevering bespreken Ester Barendregt, Elwin de Groot en Teeuwe Mevissen dit concept, het Europese streven hiernaar en de problemen die de EU hierbij ondervindt.

Leegstaande winkels omvormen tot woonruimte kan helpen bij oplossen woningentekort

In Nederland staat ongeveer drie miljoen vierkante meter winkeloppervlakte leeg. Een deel van deze leegstand heeft meer potentie als woning dan als winkel en kan daarom beter worden getransformeerd. Dat is ook in het belang van het winkelgebied. Om hoeveel vierkante meter en potentiële woningen gaat het? En wat zijn de verschillen in het transformatiepotentieel binnen Nederland? Arjen Ouwehand en Rogier Aalders praten erover in deze aflevering. Interviewer: Sandra Koenraadt.

De toekomst van het thuiswerken

De coronapandemie heeft voor een enorme groei in het thuiswerken gezorgd. In maart 2020 verzocht de overheid mensen die konden thuiswerken dringend om dit ook daadwerkelijk te doen. Veel mensen zijn er sinds die tijd achter gekomen dat thuiswerken zowel voor- als nadelen heeft. In deze aflevering gaan Jesse Groenewegen en Sjoerd Hardeman in op de vraag in hoeverre, in welke sectoren en voor wie de thuiswerkeconomie ook na corona overeind blijft staan. Interviewer: Dahlia van de Wal.

Hoe gaat het nu met onze brede welvaart? Een update

Welvaart gaat over meer dan groei van het bruto binnenlands product (bbp). Nu het bbp weer uit het dal van de coronacrisis klimt, dient de vraag zich dan ook aan hoe het onze brede welvaart vergaat. Zijn de haarscheurtjes die we vorig jaar constateerden groter of kleiner geworden? En zien we tussen bevolkingsgroepen verschillen in de ontwikkeling van brede welvaart? Hoor het in deze podcast met Leontine Treur, Otto Raspe en Sjoerd Hardeman.

Hoe uniek is de huidige krapte op de arbeidsmarkt?

De snelle opmars van de Nederlandse economie uit de coronacrisis zorgt onder meer voor een bijzonder krappe arbeidsmarkt. Elke sector kent momenteel een zeer hoge vacaturegraad en de werkloosheid in ons land is laag. Hoe uniek is deze huidige krapte? Een podcast met Leontine Treur en Hugo Erken. Interviewer: Lize Nauta.

Hogere inflatie: wat is er aan de hand en met welke scenario's moeten we rekening houden?

Welke factoren dragen op dit moment bij aan een hogere inflatie? En is dat nu een tijdelijk of een structureel fenomeen? In deze podcast staat inflatie centraal en gaan Jan Lambregts, Hugo Erken en Kees de Schipper onder meer in op de invloed van hoge grondstoffen- en in het bijzonder energieprijzen, en de relatie met de arbeidsmarkt. Interviewer: Ester Barendregt.

Gasprijzen gaan door het dak: wat betekent dat voor onze economie?

De aardgasprijzen zijn in een paar maanden tijd met ruim 200 procent gestegen in Europa en met 150 procent in Azië. Als de gasprijzen op het huidige hoge niveau blijven, kunnen we een aanzienlijke stijging van de inflatie verwachten. In deze podcast staan Hugo Erken en Elwin de Groot uitgebreid stil bij de economische impact van de hoge gasprijzen. Interviewer: Maartje Wijffelaars.

Over de langdurige stagnatie van het beschikbaar inkomen

De ontwikkeling van het beschikbaar inkomen over de lange termijn is voer voor een vaak terugkerende discussie onder economen en in de media. In deze podcast staan Ester Barendregt en Menno Middeldorp stil bij deze discussies en gaan zij in op de langdurige stagnatie van het beschikbaar inkomen. Interviewer: Carlijn Prins.

Het EU Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) uitgelegd

De Europese Commissie heeft op 14 juli dertien beleidsmaatregelen gepresenteerd die de EU op schema moeten brengen om haar ambitieuze doelstellingen voor de reductie van broeikasgasemissies (BKG) te behalen. Het gaat om een reductie van 55 procent in 2030 ten opzichte van het niveau van 1990. Internationaal gezien is het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) het meest controversiële voorstel. Wat is dit en wat zijn de consequenties ervan? Hoor het in deze podcast met Alexandra Dumitru en Maartje Wijffelaars. Interviewer: Otto Raspe.

Klimaatbeleid ECB: van ‘Greed is good’ naar ‘Green is good’

Onlangs kondigde de voorzitter van de Europese Centrale Bank, Christine Lagarde, aan dat de ECB klimaatverandering voortaan meeneemt in haar monetaire beleid. Waarom doet zij dat? Wat zijn de gevolgen voor de economie en wat gaan wij daarvan merken? En wordt het klimaat hier eigenlijk mee geholpen? In deze podcast geven Alexandra Dumitru en Bas van Geffen antwoord op deze vragen. Interviewer: Hyung-Ja de Zeeuw.

Geopolitieke scenario’s voor 2030 en de betekenis voor de mondiale voedselketen

RaboResearch heeft onlangs een serie geopolitieke scenario’s voor 2030 ontwikkeld, waarbij is gekeken naar economische, financiële, militaire en culturele ontwikkelingen. In deze podcast praten Jan Lambregts en Justin van der Sluis over de betekenis van deze scenario’s voor de mondiale voedselketen in 2030. Interviewer: Ester Barendregt.

Wat gebeurt er met al dat extra coronaspaargeld?

Door de lockdownmaatregelen hebben huishoudens veel geld overgehouden. In Nederland is het geld dat zij op spaar- en betaalrekeningen stallen met 47 miljard toegenomen in het eerste jaar na het uitbreken van de coronacrisis. Dat is ruim twee keer zoveel als het jaar ervoor. Ook in de eurozone hebben huishoudens veel extra gespaard. Bij wie zit het geld en wat gaan ze ermee doen? Een podcast met Carlijn Prins en Elwin de Groot. Interviewer: Nic Vrieselaar.

Voor- en nadelen van coronasteun aan Nederlandse bedrijven

De coronapandemie noopte de Nederlandse overheid tot omvangrijke steunpakketten voor bedrijven. Daarmee wist zij de schade aan de economie te beperken. Maar hoe zag deze steun eruit en zitten er ook nadelen aan? Een podcast met Lize Nauta, Jesse Groenewegen en Wouter van Eijkelenburg. Interviewer: Sjoerd Hardeman.

De belofte van groene waterstof

Groene waterstof heeft de toekomst. Althans, zo lijkt het als je kijkt naar het aantal initiatieven op dit gebied in de wereld. Ook Nederland doet mee. Met onze ligging aan de Noordzee en de uitgebreide gasinfrastructuur en kennis lijken wij ideaal gepositioneerd om te profiteren van de toekomstige groene waterstofeconomie. Maar voor dat het zover is moet er eerst nog een aantal hordes worden genomen. Een podcast over de wondere wereld van groene waterstof met Hyung-Ja de Zeeuw. Interviewer: Otto Raspe.

Wat is brede welvaart en waar is deze het hoogst?

Wat is brede welvaart en waarom is het belangrijk om deze te meten? Waar in Nederland is zij het hoogst en in welke regio’s liggen de uitdagingen? En wat voor effecten heeft de coronacrisis op onze brede welvaart? Een podcast met Rogier Aalders en Sjoerd Hardeman. Interviewer: Ester Barendregt.

Overheid: investeer ons nu uit de crisis

Met gerichte overheidsinvesteringen in research & development (R&D, onderzoek en ontwikkeling), onderwijs en infrastructuur is het mogelijk de huidige schade aan de economie teniet te doen. En bovenal: sterker uit de crisis te komen. Een podcast met Hugo Erken, Frank van Es en Erik-Jan van Harn. Interview: Ester Barendregt.

Inflatie blijft op korte termijn beperkt

De inflatie in de eurozone bereikte begin dit jaar het hoogste niveau sinds de pandemie. Tijdens de pandemie was zelfs een tijdje sprake van deflatie. Maar de inflatie in ons land en de rest van de eurozone is momenteel nog steeds gematigd. In deze podcast vertelt Elwin de Groot over de inflatieontwikkelingen voor dit en volgend jaar. Interviewer: Maartje Wijffelaars.

Wat betekent de EU-China investeringsdeal voor Europa en Nederland?

Het investeringsverdrag tussen de EU en China zou op papier meer toegang voor EU-bedrijven moeten bieden tot China en een gelijker speelveld creëren. In de praktijk bestaat volgens Maartje Wijffelaars en Raphie Hayat het risico dat het een mislukking wordt voor de EU. En Lize Nauta legt uit wat het verdrag voor Nederland kan betekenen. Interviewer: Hugo Erken.

Coronacrisis splijtzwam voor transitie naar een nieuwe economie

Om competitief en relevant te blijven, zullen bedrijven mee moeten in de transitie naar een nieuwe economie. Deze is duurzaam en inclusief. Met nieuwe data hebben Daniël Poolen en Sjoerd Hardeman deze nieuwe economie gemeten. Wat blijkt? Het Nederlandse bedrijfsleven scoort maar net een voldoende: een 5,7. Er moeten dus nog bergen worden verzet. Interviewer: Otto Raspe.

Geopolitieke kansen en bedreigingen voor Nederland

De toenemende rol van geopolitiek in de economie brengt zowel bedreigingen als kansen met zich mee. Nederland heeft volgens Erik-Jan van Harn en Wouter van Eijkelenburg een goed uitgangspunt door zijn sterke concurrentiepositie maar ook kwetsbaarheden zoals de afhankelijkheid van bepaalde buitenlandse goederen en diensten. Interviewer: Maartje Wijffelaars.

Het hoe en waarom van digitaal centralebankgeld (CBDC)

Wereldwijd onderzoeken centrale banken de mogelijkheden van digitaal centralebankgeld (CBDC). Het is een complex onderwerp. Zo zijn de voordelen van CBDC niet altijd duidelijk en kunnen er ook nadelen aan zitten. Maar in een snel digitaliserende wereld is nietsdoen ook voor een centrale bank geen goede optie, aldus Wim Boonstra. Interviewer: Maartje Wijffelaars.

Verenigingsleven hangt samen met welzijn, maar staat onder druk door corona

Nederlanders die betrokken zijn bij een vereniging blijken tevredener met hun sociale leven en vinden de dingen die ze in hun leven doen meer de moeite waard. Maar tijdens de corona-lockdowns lijken ze zich volgens Carlijn Prins, Sjoerd Hardeman en Nic Vrieselaar juist eenzamer te voelen. Interviewer: Otto Raspe.

Loont duurzaam ondernemen?

Loont duurzaam ondernemen? In deze podcast kijken Ivo Hanssen, Daniël Poolen en Tijn Willems eerst naar het grote plaatje. Welke veranderingen en trends zien zij vanuit Europa en hoe vertaal je deze naar bedrijven in Nederland? Wat wordt bijvoorbeeld het effect van de Europese Green Deal en de Green Taxonomy? Verder gaan zij in op de koppeling tussen duurzaamheid, data en financiële producten. Interviewer: Max Christern.

Praten over financiële problemen doen we vooral met onze partner

Zo’n 39 procent van de Nederlanders tussen de 20 en 75 jaar zegt niet te praten met goede vrienden of familie bij financiële problemen of twijfels over geldzaken. Tegen hun partner zijn Nederlanders een stuk openhartiger. Dat geldzaken grotendeels binnenshuis blijven, kan volgens Carlijn Prins en Nic Vrieselaar snellere oplossingen bij financiële problemen in de weg staan. Interviewer: Leontine Treur.

Welke impact heeft corona op onze regio’s?

Nederland is meer dan de Randstad. Welke regio’s floreerden de afgelopen jaren en waarom? En welke impact heeft corona op onze regio’s, in krimp en vermindering van woon-werkverkeer door het thuiswerken? Je hoort het allemaal in deze economiepodcast met Frits Oevering en Otto Raspe.

De EU Taxonomie: een nieuwe groene taal voor bedrijven

De EU Taxonomie is een nieuwe groene taal die helpt duurzame investeringen te identificeren. Grote bedrijven binnen de EU zijn binnenkort verplicht te rapporteren welk deel van hun omzet en uitgaven hiermee in lijn zijn. Een podcast met Daniël Poolen. Interviewer: Karolina Ryszka.

Trump versus Biden: economische impact van tegenovergestelde beleidsagenda’s

Op 3 november gaan de Amerikanen naar de stembus om hun 46ste president te kiezen voor de komende vier jaar. Het beleid van Trump is vooral gericht op lagere belastingen, terwijl Biden de overheidsuitgaven en belastingen juist wil verhogen. In deze podcast belichten Hidde Sevinga en Michiel van der Veen de economische impact van deze tegenovergestelde beleidsagenda’s. Interviewer: Maartje Wijffelaars.

Wereldeconomie op de golven van onzekerheid

Lijkt de wereldeconomie haar dieptepunt te hebben bereikt of moet het ergste nog komen? De onzekerheden zijn in ieder geval groot en hangen volgens Hugo Erken en Raphie Hayat samen met de tweede en derde coronagolf, op de loer liggende negatieve effecten op arbeidsmarkt en productiviteit, en oplopende geopolitieke spanningen. Interviewer: Karolina Ryszka.