De Strateeg | BNR

Zomerterugblik: Lucht- en raketverdediging cruciaal bij handhaven artikel 5 van de NAVO

De Strateeg selecteert het beste van het afgelopen seizoen: De oorlog in Oekraïne is uitgemond in een oorlog die bijna doet denken aan de Eerste Wereldoorlog. De oorlog van de 21e eeuw zou er toch niet meer één zijn die over de grond ging, maar die zich vooral digitaal af zou spelen? Toch waarschuwden experts al langer dat een goed defensieapparaat noodzakelijk is om artikel 5 van de NAVO te kunnen garanderen. Luister ook | Lucht- en raketverdediging cruciaal bij handhaven artikel 5 van de NAVO De dreiging van ballistische- en hypersonische raketten, maar ook drones neemt al jaren toe. En niet alleen van Rusland. China beschikt bijvoorbeeld over de modernste technologie. En vlak Noord-Korea niet uit. Het Westen moet zijn zaakjes dan ook goed op orde brengen om met name de controle over de lucht te behouden. Lucht- en raketverdediging is daarbij cruciaal. Paul van Liempt sprak erover met Frans Osinga, bijzonder hoogleraar oorlogsstudies en Paul van Hooft, senior strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/…

Zomerterugblik: 'Ik vond bezuinigingen op defensie vreselijk'

De Strateeg selecteert het beste van het afgelopen seizoen: De oorlog in Oekraïne heeft Europa tot inkeer gebracht. Meer investeringen in defensie zijn nodig en landen willen nu eindelijk aan de NAVO-norm gaan voldoen. Een waardeloze norm, zo stelde Hans Hillen, voormalig minister van Defensie in het kabinet Rutte I, in De Strateeg. Luister ook | Oud-minister Hillen: 'Ik vond bezuinigingen op defensie vreselijk' Hillen staat bekend als de man die de pijnlijke bezuinigingen door moest voeren binnen defensie. Iets waar hij nog altijd met veel verdriet naar terugkijkt. Wat hem betreft moet de overheid teruggaan naar zijn kerntaak en dat is veiligheid, niet het bevorderen van welvaart en welzijn. Nu Europese landen meer gaan investeren in defensie rijst de vraag waar die investeringen dan heen moeten? Richt je je vooral op het digitale domein of zijn ook traditionele wapens nog hard nodig? Dit en meer kun je nog eens beluisteren in deze aflevering van De Strateeg met Hans Hillen en met Peter Wijninga, defensiespecialist van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Stu…

Zomerterugblik: 'Europees DNA kent geen machtspolitieke component'

De Strateeg selecteert het beste van het afgelopen seizoen: Vlak voor de Russische invasie in Oekraïne waren voormalig NAVO-secretaris-generaal Jaap de Hoop Scheffer en HCSS-oprichter Rob de Wijk te gast bij Paul van Liempt. Interessant is om terug te kijken op de visies van beide heren van vlak voor de invasie. Op dat moment leek het er immers nog op dat Rusland de grens niet zou oversteken. De vragen blijven echter hetzelfde.  Luister ook | Jaap de Hoop Scheffer: 'Europees DNA kent geen machtspolitieke component' De oorlog in Oekraïne heeft de relatie die we nog hadden met Rusland de nek omgedraaid. Maar al sinds 2014 verkeert die relatie in een diepe crisis. Destijds annexeerde Rusland de Krim en werd vlucht MH17 boven het oosten van Oekraïne uit de lucht geschoten. Hoe kunnen we een relatie met Rusland op de lange termijn vormgeven? Want wat er ook nog gaat gebeuren in Oekraïne. Rusland zal blijven liggen op de plek waar het ligt. Over deze podcast De Strateeg verschijnt eens in de twee weken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een ma…

Strategische Vragen | Zijn we nu afhankelijker van Amerika of China?

Amerika heeft de big techbedrijven en China zijn zijderoute. Maar wat heeft Europa eigenlijk? Op het gebied van cyber is Europa nog behoorlijk kwetsbaar. Van wie zijn wij op dit moment het meest afhankelijk? Paul van Liempt stelt jouw vragen aan zijn gasten. Wil je ook een vraag stellen? Stuur dan een tweet naar @BNRdewereld. Te gast zijn opnieuw: - Michel Rademaker, mede-oprichter en adjunct-directeur van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. - Lars van Willigen, beleidscoördinator kennis en innovatie op het gebied van cybersecurity bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe kunnen Nederland en Europa strategisch autonoom worden?

Globalisering verweefde de wereld met elkaar. Maar bij sommige infrastructuur en producten willen landen meer de regie in eigen hand houden. Voornamelijk in het digitale domein. Denk aan de uitrol van 5G. Willen we de Chinezen daar wel bij betrekken? En willen we echt volledig afhankelijk blijven van de Amerikaanse big techbedrijven? Het antwoordt daarop luidt steeds vaker nee. Nederland en Europa willen strategisch autonoom worden binnen het cyberdomein. Maar over welke technieken en infrastructuur hebben we het dan precies? En hoe bereik je die strategische autonomie? Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg: - Michel Rademaker, mede-oprichter en adjunct-directeur van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. - Lars van Willigen, beleidscoördinator kennis en innovatie op het gebied van cybersecurity bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Luister ook | Hoe lang zijn onze staatsgeheimen nog veilig? Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen…

Strategische Vragen | Wat is het verschil tussen encryptie bij inlichtingendiensten en Whatsapp?

Cryptografie zorgt ervoor dat wij veilig op het internet kunnen opereren. Denk aan het betalingsverkeer of het checken van je email, Maar het zorgt er ook voor dat defensie en inlichtingendiensten gegevens geheim kunnen houden voor de vijand. Hoe werkt die versleuteling? Paul van Liempt stelt jouw vragen aan zijn gasten. Wil je ook een vraag stellen? Stuur dan een tweet naar @BNRdewereld. Te gast zijn opnieuw: - Harmen Dikkers, COO van Fox-IT en directeur van Fox Crypto. - Ronald Cramer, hoogleraar cryptologie verbonden aan de Universiteit Leiden en het Centrum Wiskunde & Informatica in Amsterdam. Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe lang zijn onze staatsgeheimen nog veilig?

Whatsappen, internetbankieren, of gewoon iets lezen op een website. Dit alles is veilig alleen maar mogelijk dankzij cryptografie. Oftewel, informatiebeveiliging. Bij inlichtingendiensten en in oorlogen is dit minstens zo belangrijk. Je wilt immers niet dat je tegenstander weet waar jij mee bezig bent. Door nieuwe technologieën wordt cryptografie steeds uitgebreider en nog belangrijker. Maar die nieuwe technologieën maken ons ook kwetsbaar. Want de manier waarop informatie nu versleuteld wordt is in de toekomst misschien wel achterhaald. Zeker met de eventuele komst van een kwantumcomputer. Welke gevaren en uitdagingen liggen er en hoe worden we strategisch autonoom op dit gebied? Dat ga je in deze aflevering horen van: - Harmen Dikkers, COO van Fox-IT en directeur van Fox Crypto. - Ronald Cramer, hoogleraar cryptologie verbonden aan de Universiteit Leiden en het Centrum Wiskunde & Informatica in Amsterdam. Luister ook | Hoe kan de NAVO toekomstbestendig blijven? Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Lie…

Strategische Vragen | Heeft de NAVO wel bestaansrecht na de oorlog?

De Westerse wereld maakt een radicale ommezwaai als het gaat om defensie. Landen investeren zich rot, maar is dat genoeg om ons voor te bereiden op vreemde mogendheden? Paul van Liempt stelt jouw vragen aan zijn gasten. Wil je ook een vraag stellen? Stuur dan een tweet naar @BNRdewereld. Te gast zijn opnieuw: - Tim Sweijs, directeur onderzoek bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies - Alexander Hammelburg, Tweede Kamerlid namens D66 Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe kan de NAVO toekomstbestendig blijven?

De NAVO is door de oorlog in Oekraïne urgenter dan het lang is geweest. Landen willen stuk voor stuk meer geld investeren in defensie. En Finland en Zweden willen zich bij het bondgenootschap aansluiten. Maar een paar jaar geleden riep president Macron nog dat de NAVO hersendood was. De vraag is dan ook hoe de NAVO ervoor kan zorgen dat het ook na de oorlog in Oekraïne nog relevant is en toekomstbestendig blijft. Welke uitdagingen liggen er nog meer op ons te wachten? En wat moet ieder land dan doen om die uitdagingen aan te kunnen? Allemaal thema's die aan bod komen op de NAVO-top in Madrid, en waar wij in deze aflevering vast op vooruitblikken met: - Tim Sweijs, directeur onderzoek bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies - Alexander Hammelburg, Tweede Kamerlid namens D66 Luister ook | Landen doen geheimzinnig over 'cyberwapens', en dat is een probleem Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg?…

Strategische Vragen | Wat is het gevaarlijkste cyberwapen dat we kennen?

Bij kernwapens weten we exact wie er één heeft. Maar op het gebied van cyber is het één grote schimmigheid. Hoe gevaarlijk zijn deze cyberwapens eigenlijk? Gevaarlijker dan traditionele wapens? En worden deze gereguleerd? Paul van Liempt stelt jouw vragen aan zijn gasten. Wil je ook een vraag stellen? Stuur dan een tweet naar @BNRdewereld. Te gast zijn opnieuw: - Louk Faesen, strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. - Max Smeets, senior researcher bij het Center for Security Studies (CSS) van de technische universiteit van Zürich. Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] omnystudio.com/listener for privacy information.

Landen doen geheimzinnig over 'cyberwapens', en dat is een probleem

Cyber speelt een steeds belangrijkere rol binnen defensie. Veel landen hebben binnen hun defensieapparaat inmiddels hun eigen cybercommando. Maar welke wapens hieronder vallen weet eigenlijk niemand. Terwijl we bijvoorbeeld wel precies weten welke landen een kernwapen hebben. Luister ook | Lucht- en raketverdediging cruciaal bij handhaven artikel 5 van de NAVO Dat we dit niet weten bij offensieve cyberwapens is een groot probleem stellen experts. Transparantie is hierin juist de sleutel tot het maken van goede afspraken en een succesvolle wapenbeheersing. Waarom dat zo is ga je horen in deze aflevering van De Strateeg: - Louk Faesen, strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. - Max Smeets, senior researcher bij het Center for Security Studies (CSS) van de technische universiteit van Zürich. Luister ook | De rol van cyber en desinformatie in de oorlog in Oekraïne Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere op…

Strategische Vragen | Werkt lucht- en raketverdediging ook tegen kernwapens?

De dreiging van ballistische- en hypersonische raketten, maar ook van drones neemt al jaren toe. Daar zijn we ons vooral van bewust geworden door de oorlog in Oekraïne. Zijn we in staat om onszelf te beschermen in de lucht? En werken onze verdedigingssystemen tegen alle wapens? Paul van Liempt stelt jouw vragen aan zijn gasten. Wil je ook een vraag stellen? Stuur dan een tweet naar @BNRdewereld. Te gast zijn opnieuw: - Frans Osinga, bijzonder hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit van Leiden en commodore - Paul van Hooft, senior strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] omnystudio.com/listener for privacy information.

Lucht- en raketverdediging cruciaal bij handhaven artikel 5 van de NAVO

Het belang van een goed defensieapparaat is sinds de inval van Rusland in Oekraïne extra tot ons door gedrongen. Maar al voordat die oorlog uitbrak waarschuwden militaire experts voor de militaire dreiging van vreemde mogendheden. Artikel 5 van de NAVO staat zelfs onder druk. Luister ook | Hoe defensie zich kan wapenen tegen de informatieoorlog Denk hierbij aan de dreiging van ballistische- en hypersonische raketten, maar ook van drones. En niet alleen van Rusland. China beschikt bijvoorbeeld over de modernste technologie. En vlak Noord-Korea niet uit. Het Westen moet zijn zaakjes dan ook goed op orde brengen om de controle over de lucht te behouden. Lucht- en raketverdediging speelt daarbij een cruciale rol. Hoe? Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg: - Frans Osinga, bijzonder hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit van Leiden en commodore - Paul van Hooft, senior strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies Luister ook | Russische blunders leiden niet automatisch tot verlies Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destra…

Strategische Vragen | Wanneer ben je deelnemer aan een informatieoorlog?

In een oorlog is de waarheid altijd het eerste slachtoffer. Nu oorlogen op steeds meer domeinen worden uitgevonden wordt informatie een steeds machtiger wapen. Hoe weet je wie de waarheid spreekt? Ligt de waarheid altijd ergens in het midden? En wanneer ben je deelnemer in zo'n oorlog? Paul van Liempt stelt jouw vragen aan zijn gasten. Wil je ook een vraag stellen? Stuur dan een tweet naar @BNRdewereld. Te gast zijn opnieuw: - Derk Boswijk, Tweede Kamerlid namens het CDA - Hans Franssen, strategisch communicatie officier bij het Duits-Nederlands hoofdkwartier Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe defensie zich kan wapenen tegen de informatieoorlog

Het eerste slachtoffer van een oorlog is de waarheid, zo luidt het gezegde. Strijdende partijen vechten in een oorlog altijd voor hun waarheid. Dat is nu ook aan beide kanten te zien in de oorlog in Oekraïne. Maar hoe krijg je als partij de bevolking mee in je verhaal? Daarnaast is de vraag hoe je je wapent tegen het verhaal van je tegenstander. Duidelijk is dat informatie een steeds grotere rol speelt in oorlogen door de grotere technologische mogelijkheden. Hoe defensie hiermee om moet gaan ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van: - Derk Boswijk, Tweede Kamerlid namens het CDA - Hans Franssen, strategisch communicatie officier bij het Duits-Nederlands hoofdkwartier Luister ook | De rol van cyber en desinformatie in de oorlog in Oekraïne Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/listener for privacy information.

Strategische Vragen | Kan de oorlog in Oekraïne de energiemarkt volledig ontregelen?

Europa wil versneld af van olie en gas uit Rusland. Maar hoe doe je dat en bevorderd dat de energietransitie juist wel of juist niet? En wat betekent dat voor de toeleveringsketen van energie? Dat hoorde je vorige week in De Strateeg, maar nu is het tijd voor luisteraarsvragen! Wil je ook een vraag stellen? Stuur dan een tweet naar @BNRdewereld. Te gast zijn opnieuw: - Ramon Ernst, directeur van energie-opslagbedrijf Evos - Lucia van Geuns, energie-specialist van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe de oorlog in Oekraïne de energietransitie beïnvloedt

De vraag naar fossiele brandstoffen blijft nog tot 2030 wereldwijd stijgen. Daarna volgt een periode waarin fossiel en duurzaam naast elkaar moeten blijven bestaan. De oorlog in Oekraïne zorgt er nu alleen voor dat we sneller dan eerder gedacht van fossiele energie af willen, vanwege onze afhankelijkheid van Rusland. Luister ook | Hoe de oorlog in Oekraïne doorwerkt tot in de Rotterdamse haven De vraag rijst dan ook welke impact de oorlog in Oekraïne heeft op die energietransitie. En kunnen we op dit moment al wel zonder de olie en gas uit Rusland? Dat en meer bespreekt Paul van Liempt in deze aflevering van De Strateeg met: - Ramon Ernst, directeur van energie-opslagbedrijf Evos - Lucia van Geuns, energie-specialist van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies Luister ook | Oud-minister Hillen: 'ik vond bezuinigingen op defensie vreselijk' Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar roele…

Strategische Vragen | Op welke conflicten moeten we ons nog meer voorbereiden?

Afgelopen week kon je luisteren naar een aflevering over hoe er het best geïnvesteerd kan worden in defensie. Deze week staan jouw vragen daarover centraal! Wil je ook een vraag stellen? Stuur dan een tweet naar @BNRdewereld. Te gast zijn opnieuw: - Hans Hillen, voormalig minister van Defensie in het kabinet Rutte I en tegenwoordig voorzitter van de Nederlandse Industrie voor Defensie & Veiligheid, de NIDV. - Peter Wijninga, defensiespecialist van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oud-minister Hillen: 'Ik vond bezuinigingen op defensie vreselijk'

De oorlog in Oekraïne heeft Europa tot inkeer gebracht. Meer investeringen in defensie zijn nodig en landen willen nu eindelijk aan de NAVO-norm gaan voldoen. Onder toenmalig minister van Defensie Hans Hillen werd er in 2011 nog hard bezuinigd op defensie. Tot op de dag van vandaag baalt Hillen daar nog van. 'Ik heb geen millimeter ruimte gehad.' Als je de NAVO-norm wilt halen. Waar ga je dan in investeren? Richt je je vooral op het digitale domein of zijn ook traditionele wapens nog hard nodig? En hoe kom je aan personeel op een zeer krappe arbeidsmarkt? Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van mijn twee gasten: - Hans Hillen, voormalig minister van Defensie in het kabinet Rutte I en tegenwoordig voorzitter van de Nederlandse Industrie voor Defensie & Veiligheid (NIDV) - Peter Wijninga, defensiespecialist van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies Luister ook | De rol van cyber en desinformatie in de oorlog in Oekraïne Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Mic…

Strategische Vragen | Welke landen lopen voorop met information warfare?

Afgelopen week kon je luisteren naar een aflevering over cyber en desinformatie in de oorlog in Oekraïne. Deze week staan jouw vragen daarover centraal! Te gast zijn opnieuw: - Han Bouwmeester, kolonel en universitair hoofddocent militaire strategie aan de Nederlandse defensie academie. - Louk Faesen, strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/listener for privacy information.

De rol van cyber en desinformatie in de oorlog in Oekraïne

De oorlog in Oekraïne lijkt een typische ouderwetse oorlog te zijn. We zien tanks, artillerie en een felle strijd om steden zoals Marioepol. Veel experts hadden dit niet meer voor mogelijk gehouden in 2022. De oorlog van de 21e eeuw zou er toch één zijn van het cyberdomein met cyberaanvallen op strategische infrastuctuur? Waarom zien we dat niet gebeuren? Of gebeurt het wel, maar is de defensie van Rusland en/of Oekraïne zo goed dat we het niet doorhebben? En dan heb je nog desinformatie, dat via sociale media en andere technologie veel makkelijker rond gaat dan vroeger. Welke rol speelt dat aspect in deze oorlog?  Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van: - Han Bouwmeester, kolonel en universitair hoofddocent militaire strategie aan de Nederlandse defensie academie. - Louk Faesen, strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een…

Strategische Vragen | Westerse belangen ondermijnd door mensen als Schröder?

De Strateeg verschijnt voortaan wekelijks. Afgelopen week kon je luisteren naar een aflevering over de gevolgen van de oorlog in Oekraïne en de energietransitie voor de tankopslagsector in ons land. Deze week staan jouw vragen centraal! Te gast zijn opnieuw: - Henri Bontenbal, Tweede Kamerlid namens het CDA. - Willem-Henk Streekstra, directeur van VOTOB, de branchevereniging van tankopslagbedrijven in Nederland. Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe de oorlog in Oekraïne doorwerkt tot in de Rotterdamse haven

De oorlog in Oekraïne heeft ons weer doen inzien hoe afhankelijk we zijn van Rusland als het gaat om olie en gas. Naast de economische sancties doen Westerse bedrijven Rusland nu ook zelf in de ban, ook als het gaat om energie. Dat merken de tankopslagbedrijven in ons land. In combinatie met de hoge prijzen rijst de vraag wat deze bedrijven dan kunnen opslaan. En zijn er voldoende alternatieven voor de Russische fossiele energie voorhanden? Wat betekent dit voor de strategische en economische positie die de tankopslagsector in ons land heeft? Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van: - Henri Bontenbal, Tweede Kamerlid namens het CDA. - Willem-Henk Streekstra, directeur van VOTOB, de branchevereniging van tankopslagbedrijven in Nederland. Luister ook | Klimaatverandering als katalysator van conflicten Over deze podcast De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/list…

Klimaatverandering als katalysator van conflicten

De oorlogen in Afghanistan en Irak, de opkomst van IS, de strijd tegen piraterij voor de kust van Somalië, bij al die conflicten heeft klimaatverandering een grote invloed gehad. Tom Middendorp, oud-commandant der strijdkrachten, schreef er een boek over 'Klimaatgeneraal - bouwen aan weerbaarheid'. In zijn werk als commandant der strijdkrachten kwam Tom Middendorp tot het inzicht dat de gevolgen van klimaatverandering verder reiken dan we vaak denken. Zo draagt klimaatverandering, of zoals Middendorp het zelf noemt: klimaatontwrichting, bij aan het ontstaan en verergeren van conflicten in de wereld. Luister ook | Klimaattop Glasgow succesvol of mislukt? Over deze podcast De Strateeg verschijnt eens in de twee weken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Russische inval in Oekraïne uitgelegd

Rusland heeft de aanval op Oekraïne geopend. Daarom krijg je deze week een andere aflevering van De Strateeg dan je van ons gewend bent. Oud-commandant der strijdkrachten Tom Middendorp schuift aan bij Mark Beekhuis, net als Lotje Boswinkel, strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies en buitenlandcommentator Bernard Hammelburg. Luister ook | Jaap de Hoop Scheffer: 'Europees DNA kent geen machtspolitieke component' Over deze podcast De Strateeg verschijnt eens in de twee weken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/listener for privacy information.

Escalatie in Oekraïne

Rusland erkent de twee afvallige provincies in Oekraïne en wil troepen sturen. Ondertussen kondigen Amerika en Europa een scala aan sancties af tegen de Russen. Wat is er gaande en welke scenario's kunnen zich de komende uren, dagen en weken voltrekken? In deze tijden van oplopende geopolitieke spanningen is het opnieuw tijd om de BNR-alliantie bijeen te roepen. Het ongebruikelijke verbond van ALLE geopolitieke podcasts van BNR in een nieuwe Oekraïne Special. Liever kijken dan luisteren? Klik dan hier. Hugo Reitsma ontvangt:  Universitair docent internationale betrekkingen Arend Jan Boekesteijn, vanBoekesteijn en de Wijk Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg, van BNR De Wereld en de Amerika podcast (Oost-) Europa verslaggever Geert Jan Hahn, van de Europapodcast en de perestrojkast  en Europa correspondent Stefan de Vries, van de Europapodcast See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jaap de Hoop Scheffer: 'Europees DNA kent geen machtspolitieke component'

De relatie tussen het Westen en Rusland verkeert al sinds 2014 in een diepe crisis. Destijds annexeerde Rusland de Krim en werd vlucht MH17 boven het oosten van Oekraïne uit de lucht geschoten. Nu Rusland met militairen langs de grens van Oekraïne staat heeft Europa nog altijd geen antwoord. Dat baart Jaap de Hoop Scheffer, voormalig secretaris-generaal van de NAVO zorgen.

Jaap de Hoop Scheffer: 'Europees DNA kent geen machtspolitieke component'

De relatie tussen het Westen en Rusland verkeert al sinds 2014 in een diepe crisis. Destijds annexeerde Rusland de Krim en werd vlucht MH17 boven het oosten van Oekraïne uit de lucht geschoten. Nu Rusland met militairen langs de grens van Oekraïne staat heeft Europa nog altijd geen antwoord. Dat baart Jaap de Hoop Scheffer, voormalig secretaris-generaal van de NAVO zorgen.  Rusland zegt op zijn beurt niet uit te zijn op een oorlog. Vanuit Russisch perspectief vormt juist het Westen een bedreiging. De NAVO is, na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, steeds meer richting het oosten opgeschoven. Dit tot ergernis van Vladimir Poetin. Dat het mis zit tussen beide machtsblokken staat vast. Maar hoe kunnen beide blokken hun relatie in de toekomst normaliseren? Is een goede relatie met Rusland mogelijk? En hoe moet daarvoor eerst het Oekraïne-conflict worden opgelost? Luister ook | De Koude Oorlog in de ruimte Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van: - Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. - Jaap de Hoop Scheffer, voormalig secretaris-generaal van de NAVO en oud-m…

Alles wat je moet weten over de Oekraïnecrisis. Met Hammelburg, De Wijk en Hahn.

In tijden van oplopende geopolitieke spanningen en dreigend conflict is de rationele oplossing: een alliantie. Vandaar dit ongebruikelijke verbond van ALLE geopolitieke podcasts van BNR in één in deze Oekraïne Special. Aan tafel bij Roos Abelman: Rob de Wijk, Bernard Hammelburg en Geert Jan Hahn.

Alles wat je moet weten over de Oekraïnecrisis. Met Hammelburg, De Wijk en Hahn.

In tijden van oplopende geopolitieke spanningen en dreigend conflict is de rationele oplossing: een alliantie. Vandaar dit ongebruikelijke verbond van ALLE geopolitieke podcasts van BNR in één in deze Oekraïne Special. Aan tafel bij Roos Abelman: Rob de Wijk, Bernard Hammelburg en Geert Jan Hahn. Wat is de kern van het conflict over Oekraïne, welke rol speelt de EU, was die speech van Biden over de gevolgen van een ‘minor incursion’ nou briljant of idioot, en wie trekt er in deze ruzie aan het langste eind? Je hoort het in deze eenmalige special van de geopolitieke podcasts van BNR.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Koude Oorlog in de ruimte

Met de meer dan honderdduizend soldaten die Rusland langs de grens met Oekraïne heeft opgesteld, zou je bijna vergeten dat oorlogvoering tegenwoordig lang niet meer alleen een strijd is tussen soldaten en traditionele wapens. Cyberaanvallen worden steeds vader ingezet, maar er is nog een domein waar een oorlog uit kan breken: de ruimte.

De Koude Oorlog in de ruimte

Met de meer dan honderdduizend soldaten die Rusland langs de grens met Oekraïne heeft opgesteld, zou je bijna vergeten dat oorlogvoering tegenwoordig lang niet meer alleen een strijd is tussen soldaten en traditionele wapens. Cyberaanvallen worden steeds vader ingezet, maar er is nog een domein waar een oorlog uit kan breken: de ruimte. Luister ook | Wat heeft Nederland te zoeken in de ruimte? Bij ruimteoorlogen denk je misschien snel aan science-fiction series zoals Star Trek en Star Wars. Maar al decennia is dit een thema waar over na wordt gedacht. Toenmalig president Reagan wilde in de jaren '80 al een defensief ruimteschild maken. Voor het gebruik van de ruimte voor strategische doeleinden, zoals satellieten en ruimtevaart zijn regels opgesteld. Maar voldoen die anno 2022 nog wel? Wat moet er aan veranderen? Hoe voorkomen we een ruimteoorlog en hoe waarborgen we onze veiligheid in de ruimte? Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van mijn twee gasten: - Patrick Bolder, strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. - Marten Zwanenburg, hoogleraar militair recht aan de Defensie Academie en de Universiteit van Amsterdam. Luister ook |…

China's ontembare militaire ambities

China staat bekend als een economische supermacht die in rap tempo over de hele wereld aan invloed weet te winnen. Maar ook op militair gebied zit China niet stil. De afgelopen decennia is Chinas militaire kracht snel toegenomen en dat kan grote gevolgen hebben voor de veiligheid in de Indo-Pacific, maar ook bij ons.

China's ontembare militaire ambities

China staat bekend als een economische supermacht die in rap tempo over de hele wereld aan invloed weet te winnen. Maar ook op militair gebied zit China niet stil. De afgelopen decennia is China’s militaire kracht snel toegenomen en dat kan grote gevolgen hebben voor de veiligheid in de Indo-Pacific, maar ook bij ons. China kan zijn militaire kracht inzetten voor zijn economische doeleinden, maar ook op strategisch vlak. Kunnen we dat voorkomen? Wat moeten we daar tegenoverstellen? En op welk punt staat China nu? Dat ga je horen in deze aflevering van: - Ruben Brekelmans, buitenlandwoordvoerder namens de VVD in de Tweede Kamer - Joris Teer, Strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Luister ook | Wapenbeheersing in het nauw, nieuwe aanpak noodzakelijk Over deze podcast De Strateeg verschijnt eens in de twee weken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected]   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wapenbeheersing in het nauw, nieuwe aanpak noodzakelijk

Tijdens de Koude Oorlog werd duidelijk dat de wapenwedloop een gevaar voor de mensheid vormde. Verdragen als het non-proliferatieverdrag, het START-verdrag en het INF-verdrag zorgden uiteindelijk voor wapenbeheersing in de wereld in de 20e eeuw. Maar hoe anders is dat in de 21e eeuw?

Wapenbeheersing in het nauw, nieuwe aanpak noodzakelijk

Tijdens de Koude Oorlog werd duidelijk dat de wapenwedloop een gevaar voor de mensheid vormde. Verdragen als het non-proliferatieverdrag, het START-verdrag en het INF-verdrag zorgden uiteindelijk voor wapenbeheersing in de wereld in de 20e eeuw. Maar hoe anders is dat in de 21e eeuw? De concurrentie tussen verschillende machtsblokken en landen neemt toe. Net als de technologieën om elkaar te bestrijden. Kernwapens zijn al lang niet meer de enige dreiging. Wat te denken van kunstmatige intelligentie, cyber en de ruimte. Luister ook | Effectieve afschrikking in de 21e eeuw Om wapenbeheersing in stand te houden is een nieuwe aanpak nodig. Hoe die eruit moet zien ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van: - Lotje Boswinkel, strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. - Marjolijn van Deelen, speciaal vertegenwoordiger van de Europese Unie voor non-proliferatie en ontwapening. Luister ook | Van mooie woorden naar succesvolle klimaatadaptatie Over deze podcast De Strateeg verschijnt eens in de twee weken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of ande…

Van mooie woorden naar succesvolle klimaatadaptatie

Aan mooie woorden heb je niks, uiteindelijk gaat het om de daden. Hoe kunnen we de woorden van Glasgow omzetten in daden? Naast dat we de opwarming van de aarde willen beperken, hoe kunnen we leven met een nieuw klimaat? Hoe pas je klimaatadaptatie het beste toe? En waar in de wereld is de nood het hoogst? Luister ook | Klimaattop Glasgow succesvol of mislukt? Dat ga je horen van mijn gasten: - Henk Ovink, watergezant namens Nederland. - Laura Birkman, senior strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Luister ook | Zorgt corona straks voor natte voeten?Over deze podcast De Strateeg verschijnt eens in de twee weken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/listener for privacy information.

Klimaattop Glasgow succesvol of mislukt?

Nederland zette op COP26 belangrijke stappen. Zo stopt Nederland met buitenlandse investeringen in fossiele brandstoffen, een draai die voor velen toch als een verrassing kwam. Verder is de missie van maximaal 1,5 graad aan opwarming gehandhaafd. Maar maakt dat de top tot een geslaagde top? Of reikt onze ambitie nog altijd niet ver genoeg? En wat moeten we doen om die 1,5 graad überhaupt waar te kunnen maken? Luister ook | De strategische waarde van de Noordzee Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van: - Prins Jaime de Bourbon de Parme, klimaatgezant namens Nederland. Lees ook | 'We hebben het hoogst haalbare behaald'Over deze podcast De Strateeg verschijnt eens in de twee weken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/listener for privacy information.

De strategische waarde van de Noordzee

Op dit moment is de Noordzee vooral belangrijk voor vaarroutes en we halen er energie vandaan. Maar in de komende decennia zullen we steeds meer vitale onderdelen naar de Noordzee verplaatsen. De steeds verdere digitalisering maakt ons bovendien kwetsbaarder voor cyberaanvallen. Hoeveel strategische waarde heeft de Noordzee voor ons? Hoe ziet de Noordzee er in de toekomst uit? En hoe beschermen we die als we er steeds afhankelijker van worden? Luister ook | Het Europese gevecht tegen desinformatie Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van: - Joris Teer, analist van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies - Ivo Moerman, kolonel der Mariniers - Jan van Zanten, directeur van de Kustwacht Luister ook | Hoe kunnen we de leveringszekerheid van energie waarborgen?Over deze podcast De Strateeg verschijnt eens in de twee weken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het Europese gevecht tegen desinformatie

Tijdens de coronapandemie deden vooral Rusland en China verwoede pogingen om desinformatie over het coronavirus te verspreiden. Met name over de aanpak daarvan. Wat zijn goede manieren om hier iets tegen te doen? Wat kan Europa daarin betekenen en leg je de bal bij overheden of juist bij de big techbedrijven? En zijn die laatste twee deel van de oplossing of zijn ze juist het probleem? Luister ook | Een pandemie van desinformatie Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van mijn twee gasten. - Louk Faesen, cybersecurity expert bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. - Bart Groothuis, Europarlementariër van het liberale RENEW Europe, namens de VVD. Luister ook | Hoe kunnen we de leveringszekerheid van energie waarborgen?Over deze podcast De Strateeg verschijnt eens in de twee weken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe kunnen we de leveringszekerheid van energie waarborgen?

Door de schaarste van gas komt de leveringszekerheid nog niet in het geding, maar de kans dat die in het geding kan komen is voor het eerst aanwezig. In het komende decennium zal de vraag naar fossiele brandstoffen in de wereld nog altijd blijven toenemen, want fossielvrije alternatieven zijn er nog niet genoeg. Heeft Nederland zichzelf in de vingers gesneden met de plannen om helemaal te stoppen met het Groningse gas? En hoe zit het met de klimaatdoelen die ook nog gehaald moeten worden, ondanks de grote vraag naar fossiel. Luister ook | Hoeveel macht heeft de Duitse bondskanselier? Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van: - Lucia van Geuns - Jilles van den Beukel Allebei zijn zij energiespecialisten van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Luister ook | #31 Het Europese gevecht tegen jouw hoge energierekeningOver deze podcast De Strateeg verschijnt eens in de twee weken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen. Host: Paul van Liempt Redactie: Michaël Roele Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar [email protected] See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoeveel macht heeft de Duitse bondskanselier?

Duitsland kiest zondag een nieuwe bondsdag, en daarmee indirect ook een opvolger van Angela Merkel. De Duitse bondskanselier wordt gezien als de belangrijkste regeringsleider binnen de Europese Unie, maar hoe machtig is de bondskanselier daadwerkelijk?

Hoe behoudt Nederland zijn strategische positie in de energiehandel?

De energietransitie, die nodig is om de opwarming van de aarde tegen te gaan, betekent voor veel sectoren een grote verandering. Ook bij specifieke strategische sectoren waar je misschien niet zo snel bij stilstaat. Eén van die sectoren is die van de tankopslagbedrijven in ons land.

De val van Afghanistan en de toekomst van onze militaire missies

In een vloek en een zucht wist de Taliban de controle over Afghanistan terug te winnen nadat de Amerikanen aankondigden het land na 20 jaar te zullen verlaten. Het leidde tot schokkende taferelen, zo gingen de beelden van het vliegveld van Kabul de wereld over. De vraag rijst dan ook hoeveel zin ons ingrijpen in Afghanistan heeft gehad, want 20 jaar na 9/11 zijn de Afghanen weer terug bij af.

Olie in het post-coronatijdperk

Toen de coronacrisis anderhalf jaar geleden losbarstte werd de wereld min of meer tegelijkertijd getroffen door een oliecrisis van ongekende omvang. De olieprijs stortte in elkaar. In Amerika daalde de prijs zelfs tot onder het nulpunt. Je kreeg dus geld bij het afnemen van een vat olie. Nu anderhalf jaar later ziet de wereld er heel anders uit. De olieprijzen staan inmiddels hoger dan ze stonden voor de dip van vorig jaar. Dat merken wij consumenten hier vooral aan de pomp.

Gaming als hulpmiddel tegen de gevolgen van corona en klimaatverandering

Bij de coronapandemie denk je ongetwijfeld aan mensen die ziek worden, sterfgevallen, overvolle ziekenhuizen en een economie die een flinke tik krijgt. Maar de pandemie heeft ook effecten waar we lang niet altijd bij stilstaan. Zo kan de pandemie in sommige delen van de wereld in het ergste geval leiden tot hongersnoden. De Europese ruimtevaartorganisatie ESA wil deze effecten beter in kaart brengen en gamers hebben daar een belangrijke rol in.

Effectieve afschrikking in de 21e eeuw

In de Koude Oorlog was het misschien wel het grootste wapen dat er was: deterrence, oftewel afschrikking. Met de vele nucleaire wapens ontmoedigden de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie elkaar ervan om een oorlog tegen de ander te starten. Nu is afschrikking weer helemaal terug op de strategische agenda, of is het nooit weg geweest?

Hoe Europa aan de winnende hand kan blijven in de slag om zichzelf

Door voortmodderen tot kunst te verheffen werd de Europese Unie de voorlopige winnaar van de slag om Europa, die conclusie trekt Rob de Wijk in zijn boek 'De Slag om Europa'. De EU heeft aanvallen van Xi, Poetin, en in het verleden ook Trump, weten af te slaan, maar is Europa in staat om dit vol te houden?

Valt Iran in toom te houden met een nieuwe nucleaire deal?

Met president Obama kwam er een deal, maar zijn opvolger Trump stapte er weer uit. Nu Joe Biden president is wordt er weer gepoogd om de nucleaire deal met Iran nieuw leven in te blazen. De onderhandelingen vinden plaats in een tijd waarin Iran zijn invloed op het Midden-Oosten aanzienlijk heeft weten te vergroten. Tot grote schrik van aartsvijand Israël.

Onderwijs als belangrijkste wapen voor Afrika

Nelson Mandela benoemde het een kwart eeuw geleden al: onderwijs is één van de belangrijkste wapens van een land. Toch hebben veel Afrikaanse jongeren nog altijd te weinig toegang tot goed onderwijs. Er zijn te weinig leraren en veel jongeren kunnen niet studeren door geringe financiële middelen, terwijl goed onderwijs de basis vormt.

Wat heeft Nederland te zoeken in de ruimte?

Boven ons lijkt zich een ruimtevaartwedloop af te spelen. Traditionele grootmachten als de Verenigde Staten en Rusland hebben de afgelopen jaren concurrentie gekregen. Ze wedijveren met China, Israël en India. En dan heb je natuurlijk ook de Elon Musks en Richard Bransons van deze wereld die een leven op mars zien zitten.

Kan de EU landbouw gebruiken als wapen tegen China?

Hollandse bloemen, vlees, eieren, zuivel en groenten vinden hun weg over de hele wereld. In 2020, het moeilijke coronajaar, kwam de totale landbouwexport volgens het CBS naar schatting uit op 95,6 miljard euro, een nieuw record. Nederland mag zich hiermee een landbouwgrootmacht noemen. En dat biedt geopolitieke kansen.

Waarom lucht- en raketverdediging anno 2021 noodzakelijk is

We dachten dat het verleden tijd was: praten over wapens. Maar de dreiging van ballistische raketten, hypersone wapens en drones neemt wereldwijd in rap tempo toe.

Is waterstof een onmisbare schakel om de klimaatdoelstellingen te halen?

Door corona is het onderwerp wat naar achtergeschoven. Maar het klimaat en de energietransitie staan wel degelijk op de agendas van de toekomst. Volop wordt er gekeken naar nieuwe energiebronnen en andere middelen om de wereld groener en duurzamer te maken.

Hoe kun je technologie inzetten om defensiepersoneel te ondersteunen?

De wereld is volop in ontwikkeling. De geopolitieke verhoudingen veranderen en worden complexer. Dit vereist een andere defensieorganisatie. Maar onze Defensie kampt met een structureel tekort aan personeel, zowel kwalitatief als kwantitatief. En dat brengt risicos met zich mee. Technologie biedt hierin een oplossing.

Moet de cyberaanval onze cyberverdediging worden?

In toenemende mate proberen staten elkaar de pas af te snijden in cyberspace. Als dat lukt, bijvoorbeeld met een grote cyberaanval, kan dat tot serieuze maatschappelijke ontwrichting leiden in het land dat wordt getroffen. De Amerikanen zijn op cybergebied recent een nieuw pad in geslagen: Persistent engagement, oftewel offensieve cyberacties. De aanval is de beste verdediging, is de gedachte.

Kan een militair een computer vertrouwen?

De Nederlandse landmacht is bezig zichzelf ingrijpend en blijvend te veranderen. Steeds meer aandacht en geld is er voor een belangrijke innovatie: robotica en autonome systemen. Die systemen nemen steeds meer werk over dat eerst door mensen werd gedaan. Hoe ver is ons leger hiermee?

Gaat Rusland ten onder aan een gas- en olieverslaving?

Gas en olie zijn onmisbaar om Rusland draaiende te houden. De Russen hebben zich er zelfs bijna volledig van afhankelijk gemaakt. Een risicovol beleid, want dit businessmodel is niet eeuwig houdbaar. Zeker niet nu de landen aan wie de Russen hun gas en olie verkopen, bezig zijn met een energietransitie.

De oneerlijke strijd om het coronavaccin

Licht gloort aan het eind van de tunnel die corona heet, door de razendsnelle ontwikkeling van werkzame vaccins. Als dit jaar genoeg mensen een prik krijgen, gaan we in 2021 terug naar normaal. Tenminste: in Europa en Amerika. Maar er zijn ook heel wat landen waarvoor het nog niet zo vanzelfsprekend is om miljoenen vaccins te kopen en daarmee hun bevolking te beschermen.

De oneerlijke strijd om het coronavaccin

Licht gloort aan het einde van de tunnel die corona heet, door de razendsnelle ontwikkeling van werkzame vaccins. Als dit jaar genoeg mensen een prik krijgen, gaan we in 2021 terug naar normaal. Tenminste, in Europa en Amerika, maar er zijn ook heel wat landen waarvoor het nog niet zo vanzelfsprekend is om miljoenen vaccins te kopen en daarmee hun bevolking te beschermen.

Een strategisch nieuwjaar

Het jaar 2020 was er één om nooit te vergeten. De coronacrisis veranderde de wereld ongekend snel en veel ontwikkelingen zijn nog steeds aan de gang. Trends die er soms al waren, zijn aan het versnellen, geopolitieke verhoudingen zijn niet meer hetzelfde en de manier waarop we reizen, werken en onze vrije tijd besteden, is ingrijpend veranderd. Wat gaat het nieuwe jaar ons brengen?

Het gevecht om grondstof

De grondstoffen die we keihard nodig hebben om ons leven te blijven leiden zoals we nu doen, zijn niet oneindig Tegelijkertijd hebben we er steeds meer van nodig: Je smartphone, je auto, high-tech apparaten, ze zijn er allemaal mee gebouwd. In de toekomst worden die stoffen nóg schaarser en gewilder, dus is nu al een geopolitiek machtsspel bezig om ze te controleren.

Wie wint de strijd om de ruimte?

Als we het hebben over landen die met elkaar strijden om macht en invloed, dan gaat het bijna altijd over dingen die op onze eigen planeet gebeuren. Maar ook de ruimte is steeds meer het speelveld waar een strijd plaatsvindt. De grootmachten van de Aarde nemen het ook daar tegen elkaar op.

Wordt Amerika weer politieagent van de wereld?

Donald Trump is een president die helemaal niets ziet in het inzetten van zijn militairen in verre landen. Afghanistan, Irak en Syrië; hij zou er liever vandaag dan morgen vertrekken. Het zijn conflicten waar ook Nederland zijn steentje aan heeft bijgedragen en er zijn Nederlandse militairen die er hun leven voor hebben gegeven. Was dat met de kennis van nu dan allemaal voor niets? En wat betekent de huidige Amerikaanse opstelling voor ónze afwegingen, als er in de toekomst weer de vraag komt of we mee willen vechten?

Hoeveel macht heeft Donald Trump?

Het wordt nog altijd gezien als de machtigste persoon op aarde: De president van de Verenigde Staten. Maar hoe groot is die macht nu echt? Wat zijn andere belangrijke machtsfactoren in Washington D.C.? Wat heeft Donald Trump de afgelopen jaren gedaan om de macht zoveel mogelijk naar zich toe te trekken? En hoe moet een land als Nederland zich naar de president opstellen, om dingen gedaan te krijgen?

De catastrofe die 'op eigen houtje' heet

Het multilaterale systeem waarbinnen de landen op deze wereld functioneren, is aan het veranderen. In dat systeem werken landen samen, met behulp van instituties als de WHO. Maar staten kiezen er steeds vaker voor om unilateraal (op eigen houtje) te opereren. Het beste voorbeeld zijn de Verenigde Staten onder president Donald Trump, die de tussenkomst van internationale instituties vaak vooral als belemmering ziet.

Verpest China de Amerikaans-Europese vriendschap?

China krijgt steeds meer zelfvertrouwen en rolt in toenemende mate met de spierballen. Het nationalisme binnen het land neemt toe. Dat zorgt ervoor dat Amerika en Europa al lang niet meer de twee grootmachten zijn waar iedereen als eerste rekening mee houdt. Het heeft ook gevolgen voor de trans-Atlantische relatie die Europa heeft met de Amerikanen. De band is er de laatste jaren bepaald niet sterker op geworden.

Covid-19: een gouden kans voor dictators

De coronapandemie heeft een gigantische impact op internationale ontwikkelingen en verhoudingen. Leiders grijpen het bijvoorbeeld aan om in hun eigen land autoritaire maatregelen door te drukken. Is daar iets tegen te doen door landen die democratie wél hoog in het vaandel hebben, zoals Nederland, of moeten we het maar gewoon gelaten accepteren?

Als Bangkok onder water loopt

Het coronavirus drukt de wereld genadeloos met de neus op de feiten. Niet veel mensen hadden gedacht dat we zó kwetsbaar waren voor een natuurverschijnsel. Dat belooft niet veel goeds voor de toekomst, wanneer klimaatverandering ons eens te meer zou kunnen dwingen om onze levenswijze radicaal aan te passen. En de gevolgen van klimaatverandering, die kunnen zorgen voor instabiliteit en conflict. In deze aflevering zoomen we in op een gebied waar die dreiging groot is en groeit: De Asia-Pacific.

De Zuid-Chinese Zee: niet goedschiks, dus kwaadschiks

De strijd om wereldhegemonie is tijdens de coronacrisis in alle hevigheid losgebarsten. Dat komt steeds meer tot uiting in een gebied waar al jaren een conflict sluimert, omdat China niet zal rusten voor het de doelen daar heeft bereikt: de Zuid-Chinese Zee. Kan het leiden tot een conflict met Amerika? En wat kan de rest van de wereld doen? Dat hoor je in deze aflevering van De Strateeg.

Hoe cyberdreiging ons leven kan ontwrichten

Veel ging ineens digitaal tijdens het hoogtepunt van de coronacrisis, maar ook buiten coronatijd zijn we ongelofelijk afhankelijk van onze digitale infrastructuur. Wat nou als delen daarvan in één klap weg zouden vallen, door een cyberaanval? Dat kan dan tot serieuze maatschappelijke ontwrichting leiden, waarschuwt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid. Over die dreiging gaat het in deze aflevering van De Strateeg. Te gast: Brenno de Winter en Jaya Baloo.

Beslist corona de strijd om wereldheerschappij?

Van experts tot politici: niemand denkt dat de wereld na de coronacrisis nog hetzelfde zal zijn. Op het wereldtoneel manifesteert dat zich nu al. De twee supermachten, China en de Verenigde Staten, vechten elkaar openlijk de tent uit. Wie komt daar straks als winnaar uit naar voren en hoe moeten de Europese Unie en Nederland zich opstellen, om hier zo goed mogelijk uit te komen? Dat hoor je in deze aflevering van De Strateeg. Te gast: Rob de Wijk en Martijn van Helvert.

Zorgt corona straks voor natte voeten?

Er worden wereldwijd duizenden miljarden uitgegeven om de gevolgen van de coronapandemie op te vangen. Daardoor dreigen belangrijke waterprojecten voorlopig op de tweede plek te belanden, sommige liggen al stil. Hoe risicovol is dat? Dat en veel meer bespreekt Paul van Liempt in deze aflevering van de Strateeg. Te gast is het nationale én internationale boegbeeld van 'Nederland Waterland' : Watergezant Henk Ovink.

Een pandemie van desinformatie

Landen als Rusland en China voeren tijdens de coronacrisis hun desinformatie-campagnes op. Moeten we dat soort praktijken harder aanpakken? En zo ja: hoe zou dat dan moeten? Dat is de vraag in deze aflevering van de Strateeg. Te gast zijn VVD-Europarlementariër Bart Groothuis en strategisch analist Louk Faesen, werkzaam bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies.

Mag Vladimir Poetin komen shoppen in Hengelo?

Autonome (wapen)systemen zijn volop in ontwikkeling, wat gepaard gaat met felle discussies. Het kleine Hengelo behelst een bedrijf dat deze technologie onderzoekt en ontwikkelt: Thales Nederland, dat bijna onmisbaar is geworden voor onze krijgsmacht. Maar dat Thales iets kan ontwikkelen en er geld mee kan verdienen, betekent dat ook dat ze het dan maar altijd doen? Dat hoor je in deze aflevering van De Strateeg. Te gast bij Paul van Liempt is Lukas Roffel, Chief Technical Officer van Thales Nederland.

Een cyberramp: beter voorkomen dan genezen

De coronacrisis verandert ons leven ingrijpend en één van de gevolgen is dat héél veel nu ineens digitaal gaat. Dat zorgt ook voor risicos, want cybercriminelen maken er maar al te graag gebruik van dat wij ons zo massaal online begeven. Maar die dreiging was er natuurlijk al, ook zonder coronavirus. Hoe moeten we ons daar in Nederland tegen wapenen?

Killerrobots: feit of fictie?

Robotica en Autonome Systemen. Systemen die zonder menselijk handelen, beslissingen kunnen nemen. Voorstanders vinden het een belangrijke technologische ontwikkeling, maar het roept ook weerstand op. Het zouden volgens tegenstanders killerrobots zijn, die beslissen over leven en dood. In deze aflevering van de Strateeg gaat het over de ethische vragen bij de ontwikkeling van Robotica en Autonome Systemen en hoe daar in de praktijk mee wordt omgegaan.

De coronacrisis in het groot

Kan je je nog herinneren dat we ons nog maar een paar maanden geleden massaal druk maakten over klimaatverandering? Het lijkt alweer bijna vergeten, door de enorme impact die de coronacrisis momenteel heeft op onze dagelijkse levens. Maar dit is juist een tijd die iets kan laten zien over wat ons te wachten staat als die klimaatverandering straks echt uit de hand loopt en hand in hand gaat met onveiligheid en conflict.

Een crisis in een crisis

De coronacrisis beheerst ons dagelijks leven, iedereen heeft ermee te maken. Wat we niet elke dag aan den lijve ondervinden, is dat er ook iets gaande is wat door het coronavirus in gang is gezet: een oliecrisis van een orde van grootte waar analisten van schrikken. Intussen is hierover ook een machtsspel bezig, tussen de grote wereldmachten. Je zult misschien denken: wat maakt mij dat uit, in een tijd waarin ik zelf niet eens meer naar een restaurant kan en thuis zit te werken? Toch is er alle reden om je er druk om te maken. Waarom? Dat hoor je in deze aflevering van De Strateeg.

Coronacrisis: Je gezondheid of je rechten?

Ons leven staat volledig op zijn kop sinds we te maken hebben met het coronavirus. Grote zorgen hebben we over de zorg, onze gezondheid en de economie, die totaal op slot is gegaan. Maar wat betekent het op de lange termijn? Zorgt deze crisis ervoor dat de wereld nooit meer hetzelfde zal zijn, als hij korte tijd terug nog was? Dat bespreekt Paul van Liempt in aflevering 3 van De Strateeg. Te gast is data scientist Paul Verhagen.

Oorlog in de toekomst: doet de mens nog mee?

Het gaat hele grote gevolgen hebben voor de conflicten van de toekomst: Robotica en autonome systemen. Daar gaat het over in deze eerste serie afleveringen van De Strateeg. Gaan de ontwikkelingen op dit gebied ertoe leiden dat mensen straks in oorlogen helemaal niet meer nodig zijn op het slagveld? In aflevering 2 van De Strateeg spreekt Paul van Liempt daarover met Patrick Bolder en Tim Sweijs, beiden van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies.

‘Ethisch zijn, of blijven leven?’

Robotica en autonome systemen, die zonder menselijk handelen beslissingen kunnen nemen. Het is een technologische ontwikkeling die gepaard gaat met zeer heftige discussies. Tegenstanders zijn bang dat ze uitgroeien tot killer robots, voorstanders vinden het een belangrijke innovatieve vooruitgang. In de eerste aflevering van De Strateeg duikt Paul van Liempt in dit beladen onderwerp. Te gast is VVD-Kamerlid Sven Koopmans.