S2E4: Meritocratie met Mark Bovens en Tim ´s Jongers

S2E1: Prelude met Remieg Aerts

Johan Rudolph Thorbecke is één van de grootste staatsmannen die ons land heeft gekend. Om een beeld te krijgen van de betekenis van Thorbecke voor Nederland, spreekt Jort Kelder in deze aflevering met biograaf Remieg Aerts. Aerts is hoogleraar en auteur van de bekroonde biografie „Thorbecke wil het“. Ook Hugo de Groot-biograaf Henk Nellen en Loevestein-directeur Ed Dumrese komen aan het woord.

S2E4: Meritocratie met Mark Bovens en Tim ´s Jongers

Anders dan veel tijdgenoten, vond Thorbecke bekwaamheid belangrijker dan afkomst. Zelf was hij dan ook niet van gegoede komaf. Hoe staat het vandaag met onze meritocratie? Werkt zij nog wel? Jort Kelder en Remieg Aerts spreken erover met Tim ´s Jongers en Mark Bovens. ´s Jongers werkt bij de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, schrijft columns voor de Volkskrant en publiceerde het boek „Gezichten van een onzeker bestaan“. Mark Bovens is hoogleraar Bestuurskunde aan de Universiteit Utrecht en lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Hij schreef onder meer het veelbesproken boek „Diplomademocratie. Over de spanning tussen meritocratie en democratie”.

Trailer S2 Grootspraak over Thorbecke met Mark Rutte

Vanuit Slot Loevestein is dit Grootspraak: een podcast waarin Jort Kelder gesprekken voert in de geest van Hugo de Groot. In deze nieuwe serie belicht hij leven en werk van Johan Rudolph Thorbecke, de grote staatsman die 150 jaar geleden stierf. Speciaal voor deze podcast spreekt minister-president Mark Rutte over het belang van Thorbecke voor Nederland.

S1E1: Prelude

Hugo de Groot is één van de grootste denkers die ons land heeft gekend. Zijn roem reikt tot ver buiten onze landsgrenzen en zijn werk wordt nog altijd bestudeerd. Om een beeld te krijgen van het genie De Groot, spreekt Jort in deze aflevering met diens biograaf Henk Nellen. Nellen is emeritus hoogleraar en auteur van het boek Hugo de Groot. Een leven in strijd om de vrede 1583-1645.

S1E2: Eerherstel

Hugo de Groot was een briljante geest en een ongelofelijk succesvol intellectueel. Toch leefde hij een groot deel van zijn leven als banneling en moest hij op zoek naar eerherstel. Over deze zoektocht spreekt Jort in deze aflevering met René Diekstra. Diekstra was in de jaren ’90 een bijzonder succesvolle hoogleraar en tv-psycholoog die plots beschuldigd werd van grootschalig plagiaat. Hij werd publiekelijk door het slijk gehaald en moest daarna helemaal opnieuw beginnen. Sindsdien adviseert Diekstra geregeld vooraanstaande figuren die op zoek moeten naar eerherstel, en ook voor Hugo de Groot heeft hij met terugwerkende kracht enkele adviezen in petto. Plus: Biograaf Henk Nellen kruipt in de huid van Grotius, op zoek naar de vraag of hij het eerherstel gekregen heeft dat hij verdiende.

S1E3: Verengelsing

Hugo de Groot was een polyglot van het zuiverste soort. Hij beheerste het Latijn en Grieks perfect, sprak Frans en Duits, en kreeg op zijn elfde aan de universiteit van Leiden al les in het Hebreeuws en het Arabisch. Ondanks zijn talenknobbel schreef hij juist veel in het Nederlands omdat hij de jonge Republiek op de kaart wilde te zetten. Terwijl Grotius streed voor die Nederlandse taal, lijkt onze taal nu terrein te verliezen. Colleges aan de universiteit zijn steeds meer in het Engels en een dissertatie in de Nederlands taal zien we steeds minder. Daarover spreekt Jort in deze aflevering met: - Lotte Jensen, hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis aan de Radboud Universiteit - Ingmar Visser, ontwikkelingspsycholoog en onderwijsdirecteur van bachelor opleiding psychologie van de UvA.

S1E4: Polemiek

Zijn leven lang was Hugo de Groot verwikkeld in hevige polemieken. Als belangrijk intellectueel en politicus streed hij via zijn pen voor vrijheid en tolerantie. Nu, honderden jaren later, staat de vrijheid van meningsuiting nog steeds onder druk. En ook nu maken groepen mensen je het leven zuur als je een afwijkende mening hebt. Daarover praat Jort in deze aflevering met: - Henri Beunders, emeritus hoogleraar Publieke Opinie. - Geerten Waling, historicus en columnist voor onder meer EW Magazine (het voormalige Elsevier Weekblad) Plus: Biograaf Henk Nellen kruipt in de huid van Grotius, op zoek naar de vraag of Hugo de Groot zelf mee zou doen aan de cancel culture.

S1E6: Oorlogsrecht

Hugo de Groot is misschien wel de briljantste jurist die ons land ooit heeft gekend. Zijn boek boek Over het recht van oorlog en vrede was een doorbraak in het internationaal oorlogsrecht. Ook bij de bemiddeling in hedendaagse conflicten maken we indirect nog gebruik van de ideeën van Hugo de Groot. Over dat waarde van het oorlogsrecht anno 2021 praat Jort in deze aflevering met: -Jan Tijmen Ninck Blok, adviseur internationaal humanitair recht bij het Rode Kruis - Esther Chavannes. Zij deed voor het Haags Centrum voor Strategische Studies onderzoek naar autonome wapens en werkt nu als zelfstandig onderzoeker. Plus: Biograaf Henk Nellen kruipt in de huid van Grotius, op zoek naar de vraag of deze tijd minder barbaars is dan de 17e eeuw.

S1E5: Radicalisering

Het leven van Hugo de Groot is getekend door de godsdiensttwisten tussen rekkelijken en de preciezen: de arminianen tegen de gomaristen. Deze twisten begonnen als een pennenstrijd tussen geleerden, deze conflicten liepen enorm uit de hand. Prins Maurits pleegde een staatsgreep, het hoofd van Johan van Oldenbarnevelt moest rollen en Hugo de Groot werd gevangen gezet. Ook anno 2021 kan de vlam snel in de plan slaan, zie de bestorming van het Amerikaanse Capitool op 6 januari 2021. Over deze escalatie van conflicten en radicalisering spreekt Jort in deze aflevering met: - Beatrice de Graaf, hoogleraar internationale en politieke geschiedenis aan de Universiteit Utrecht, expert op het gebied van radicalisering - Meindert Fennema, een politicoloog die veel onderzoek heeft gedaan naar radicalisering en extremisme in de politiek Plus: Biograaf Henk Nellen kruipt in de huid van Grotius, op zoek naar de vraag wat volgens Hugo de Groot het beste medicijn is tegen radicalisering.

S1E7: Ballingschap

Na zijn ontsnapping uit Slot Loevestein was Hugo de Groot zijn leven in eigen land niet meer zeker. Hij leefde nadien noodgedwongen in onder meer Parijs en Stockholm, maar echte vrede heeft hij ook daar niet gevonden. Over leven in ‘ballingschap’ en een nieuw leven opbouwen in een ander land spreekt Jort in deze aflevering met: - Sana Valiulina, schrijver en 1989 vanuit Moskou naar Nederland gereisd op zoek naar een beter leven - Afshin Ellian, hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschap aan de Universiteit leiden en in de jaren ’80 vanuit Iran naar Nederland gevlucht Plus: biograaf Henk Nellen kruipt in de huid van Grotius, op zoek naar de vraag of hoe De Groot zelf omging met zijn heimwee naar zijn vaderland.

Trailer