#114 Lake Ohrid: paradijs voor wetenschappers

Dit is waarom de mens zijn haar verloor

Anderhalf miljoen jaar geleden verloor de mens zijn haar, althans het overgrote deel ervan. Met alle gevolgen van dien. Kinderen konden zich niet meer vasthouden aan de pels van hun ouders. Ook de kleur en de dikte van onze huid veranderde. En natuurlijk ontstond de menselijke haargrens. Waarom werd de mens een onbehaarde aap? Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Lucas Brouwers & Hendrik SpieringRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] de podcast vertelt Hendrik over een zwemmende aap. Op zijn Twitter vind je een foto en meer uitleg: https://twitter.com/hendrikspiering/status/1674072338474708994?s=20En de foto's van Mei Nelissen en de vlag op de Onbehaarde Apenberg op Spitsbergen zie je hier: https://twitter.com/nrcwetenschap/status/1674078451748282369?s=20Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Waarom de baarmoeder nooit echt van de vrouw was

We zijn er allemaal de eerste maanden van ons leven begonnen. Toch blijft de baarmoeder een mysterieus en miskend orgaan. Ziektes als endometriose worden nog altijd te snel weggezet als vrouwenkwaaltjes en menstruatiebloed wordt nauwelijks onderzocht. En dat heeft alles te maken met de wrede geschiedenis van zwangerschap en abortus, waarin de baarmoeder nooit écht van de vrouw was.Shownotes: Trudy Dehue: 'Ei, foetus, baby' Leah Hazard: 'Oorsprong'Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Martine Kamsma & Niki KortewegRedactie & montage: Jeanne GeerkenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dieren praten verrassend veel met elkaar

Olifanten kunnen over kilometers afstand met elkaar communiceren, koeien groeten elkaar wanneer ze op stal staan en in een lab in Leiden praten vinken met robotvogels. Taal zien we altijd als een typisch menselijk verschijnsel. Maar klopt die aanname wel?Shownotes:Songs of the Humpback Whale - Roger Payne52 Hertz WhaleVerder lezen over taal bij dieren: Tecumseh Fitch Animal cognition and the evolution of human language: why we cannot focus solely on communication in Philosophical Transactions of the Royal Society B, 6 januari 2020Presentatie: Laura WismansGasten: Gemma Venhuizen & Hendrik SpieringRedactie & montage: Jeanne GeerkenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De batterij die het stroomnet moet redden

Wind en zon zijn onuitputtelijke bronnen van energie. Maar je krijgt die energie bijna nooit in de juiste hoeveelheid, op het juiste moment. Een nieuw type batterij met gigantische afmetingen zou daarbij kunnen helpen. Maar gaat de ontwikkeling wel snel genoeg?Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Laura Wismans & Erik van der WalleRedactie & montage: Jeanne GeerkenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Waarom de woelmuis geen Y-chromosoom meer nodig heeft

Op school leerde je dat X- en Y-chromosomen het geslacht bepalen: vrouwen hebben twee X-en en mannen hebben een X en een Y. Maar er zijn diersoorten waarbij de mannetjes géén Y-chromosoom hebben. De woelmuis bijvoorbeeld. Hoe ontstaan er geslachten zonder y-chromosoom? En hoe stabiel is het krimpende Y-chromosoom van de mens eigenlijk?Presentatie: Laura WismansGasten: Gemma Venhuizen & Maaike KempeneersRedactie & montage: Jeanne GeerkenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoe biologische aartsvader Linnaeus de natuur in kaart bracht

Linnaeus schiep orde in de biologie met zijn ingenieuze systeem van geslachtsnamen en soortnamen. En zelfs nu nog, 245 jaar na zijn dood, is de Zweedse botanicus Linnaeus de meest invloedrijke persoon op Wikipedia. Wie was deze uitgesproken en soms ijdele man?Hebben wij nog geen aflevering gemaakt over jouw favoriete bioloog? Laat het ons weten via Twitter, @nrcwetenschap.Presentatie: Laura WismansGasten: Gemma Venhuizen & Hendrik SpieringRedactie & montage: Jeanne GeerkenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zo vanzelfsprekend is het christendom niet

We zien het christendom als een strak georganiseerde kerk, met eeuwenoude tradities die vanaf de ontstaansperiode onveranderd zijn. Maar iedere tijd had zijn eigen christendom. Vooral de eerste duizend jaar van de religie waren lang niet zo ordelijk als we denken. Sterker nog: de religie maakte toen een aantal intensieve transformaties door. Heeft het christendom wel een ware identiteit? Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Hendrik Spiering & Bart FunnekotterRedactie & montage: Jeanne GeerkenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kunnen we een onzichtbaarheidsmantel maken van metamaterialen?

Stel je voor: een stukje materiaal dat kan rekenen, een gevaar weet te herkennen of je onzichtbaar kan maken - zonder dat het elektriciteit nodig heeft. Wetenschappers hebben met metamaterialen structuren ontwikkeld die niet in de natuur voorkomen. Hoe ontwerp je zoiets? En wat kunnen we nu en in de toekomst allemaal met metamateriaal?Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Dorine Schenk & Laura WismansRedactie en montage: Jeanne GeerkenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Bomen planten voor het klimaat, heeft dat zin?

Bossen noemen we de longen van de aarde en bomen planten wordt gezien als wondermiddel tegen klimaatverandering. Initiatieven schieten al jaren als paddenstoelen uit de grond om onder andere te compenseren voor al onze zonvakanties. We denken dat bossen ons zullen redden, maar is dat wel terecht?Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Jan van Poppel & Marcel aan de BrughRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Waarom we stilvallen als een koning binnenkomt

Met Koningsdag kleurt het land oranje, op Prinsjesdag passeert de glazen koets: het zijn de bekende taferelen van de Nederlandse monarchie. Maar naast die staatsrechtelijke plichten en een hoop uiterlijk vertoon gaat koningschap ook gepaard met symbolische, bijna magische rituelen. Maar waar kijken we eigenlijk naar? Waar komt de magie rondom het koningschap vandaan?Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Hendrik Spiering & Bart FunnekotterRedactie en montage: Elze van Driel & Jeanne GeerkenHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Grijpen we de teek met een vaccin?

Kleine beestjes die grote problemen veroorzaken: teken. Ze bijten zich in je vast, zuigen bloed op en kunnen in het vervelendste geval ziektes overdragen, zoals de ziekte van Lyme. Dat kun je met wat simpele acties voorkomen, voordat je naar buiten stapt voor een wandeling door het hoge gras. Maar er wordt ook gewerkt aan een vaccin. Wie zijn deze kleine mijten, en waarom is al die ellende niet per se hun schuld?Presentatie: Laura WismansGasten: Gemma Venhuizen & Sander VoormolenRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dit is wat langdurige stress doet met je brein

Stress is een natuurlijke en goede reactie van je lichaam. Het maakt je alert. Maar als stress lang duurt en onbeheersbaar wordt raken belangrijke hersengebieden beschadigd. Dan kom je in een neerwaartse spiraal, met aan het einde en burn-out. Gelukkig lijkt de schade in het brein vaak weer te herstellen. En er zijn manieren om je te wapenen tegen slechte stress.Presentatie: Laura WismansGasten: Niki Korteweg & Hendrik SpieringRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoe Maria Sibylla Merian zich ontpopte tot de eerste ecoloog

Uit een eitje kruipt een rups, wordt dan een pop en verandert vervolgens in een vlinder. Het is een wonderlijke metamorfose die velen nu al leren zodra ze het kinderboek Rupsje Nooitgenoeg lezen. Een van de eersten die dit proces zag, in de zeventiende eeuw, en omschreef was Maria Sibylla Merian. Zij was een van de grondleggers van de ecologie.Presentatie: Laura WismansGasten: Gemma Venhuizen & Hendrik SpieringRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoe het klimaat het ontstaan van de islam beïnvloedde

Het onderzoek naar de vroege geschiedenis van de islam behoorde eeuwenlang toe aan islamitische geleerden die oude teksten zorgvuldig interpreteerden. Tegenwoordig doen ook taalkundigen, archeologen, historici en zelfs klimaatwetenschappers mee. Met als resultaat nieuw onderzoek waaruit blijkt dat klimaatverandering invloed had op het ontstaan van de islam. Sommige aspecten van de islamitische traditie worden bevestigd, andere weersproken. Wat vooral duidelijk wordt, is dat de islam niet los te zien is van de tijd en plaats waarin het geloof ontstond.Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Bart Funnekotter & Hendrik SpieringRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Waarom hooikoorts een serieuze volksziekte is

De lente is nauwelijks begonnen, maar sommige mensen hadden met Kerst al last van hooikoorts. De snotneuzen en tranende ogen zijn niet alleen een probleem in het voorjaar. De microscopische pollen veroorzaken een groot ongemak, dat nog altijd wordt onderschat. Patiënten gaan vaak niet langs een arts, waardoor ze geen optimale behandeling krijgen. Wat doet hooikoorts met je lichaam en wat kun je ertegen doen?Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Martine Kamsma & Sander VoormolenRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zo creëerde Tolkien zijn mythische wereld

Schrijver J.R.R Tolkien schiep in zijn boeken De Hobbit en In de ban van de ring een uitgebreide mythische wereld vol Dwergen, Elven, Orks en Hobbits, waar een allesvernietigende oorlog dreigt. Inmiddels vele generaties verslonden de boeken, toch werd het werk van Tolkien niet meteen omarmd door de literatuur. Hoe kwam Tolkien tot de schepping van de wereld in zijn boeken en hoe staat het nu met de literaire en wetenschappelijke erkenning van de romans? Lees hier het artikel dat Peter van der Ploeg schreef over de invloed van de Eerste Wereldoorlog op het werk van Tolkien.Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Hendrik Spiering en Peter van der PloegRedactie & montage: Liz Dautzenberg Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wat Spitsbergen ons over de toekomst vertelt

Op het ijskoude Spitsbergen gaat ‘s zomers de zon niet onder, in de winter is het altijd donker. Toch trekt het pooleiland al eeuwenlang mensen: wegens walvisvangst, voor de kolenmijnen en tegenwoordig vooral wetenschappers. De hele eilandengroep is een openluchtlaboratorium voor de effecten van klimaatverandering en daar worden de klimaatmodellen van de toekomst gebouwd.Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Jan van Poppel & Hendrik SpieringRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoe de banaan aan zijn succes ten onder gaat

Hij behoort tot de populairste fruitsoorten en ligt in iedere supermarkt, maar hoelang nog? De banaan wordt bedreigd door allerlei ziektes en dat is een probleem, omdat we in Europa en de VS allemaal klonen van dezelfde banaan eten. Het is niet de eerste keer dat we de banaan dreigen te verliezen. Kunnen we hem nog redden, en moeten we dat eigenlijk wel willen? Want de banaan blijkt ook symbool te staan voor alles wat er misgaat in de voedselproductie. Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Martine Kamsma & Marcel aan de BrughRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Mensen met ADHD zijn steeds vaker vrouw en volwassen

Drukke jongetjes in een basisschoolklas, stuiterballen, dat is het beeld dat bij veel mensen op komt als het over ADHD gaat. Maar niet alleen jongens hebben het, het wordt ook steeds vaker bij meisjes en volwassenen geconstateerd. En nee, mensen met ADHD zijn niet lui, of altijd hyperactief. Ook lijkt de diagnose samen te hangen met slaap- en gezondheidsklachten. Het klassieke beeld van ADHD is door recent onderzoek aan het verschuiven. Dit is wat we ervan leren en hoe we ermee om kunnen gaan.Presentatie: Laura WismansGasten: Gemma Venhuizen & Sander VoormolenRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De volgende Einstein kan een computer zijn

Computers kunnen dankzij kunstmatige intelligentie boeken schrijven, schilderen, de allerbeste schaker ter wereld verslaan. Ze kunnen zebrastrepen herkennen en medische diagnoses stellen. Maar ze kunnen ook een heleboel niet, zoals menselijke intuïtie nabootsen. Daarbij gaan ze ook weleens de mist in. Zo zei de nieuwe chatbot van Google, Bard, dat de James Webb-telescoop als eerste foto's van een planeet buiten ons zonnestelsel had genomen. En ChatGPT deed per abuis verslag van een sportwedstrijd die nog helemaal niet had plaatsgevonden. Waar liggen de grenzen van AI? En: is de Einstein van de toekomst een computer?Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Bennie Mols & Sjoerd de JongRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nieuw alzheimermedicijn is nog een sof maar geeft hoop

In de VS werd in januari een nieuw middel tegen alzheimer goedgekeurd. Het nieuws werd daar met gejuich ontvangen, want er zijn geen goede medicijnen tegen. Maar ook dit middel werkt nauwelijks. Toch biedt dit futiele medicijn ook hoop: het geeft een beter inzicht in waar toekomstige middelen kunnen ingrijpen.Presentatie: Laura WismansGasten: Niki Korteweg & Sander VoormolenRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoe lang beschermen de Deltawerken ons nog?

Nederland en water zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. We houden ervan, maar dreiging ligt altijd op de loer. Na de Watersnoodramp in 1953 werd Nederlands grootste verdedigingssysteem tegen hoog water vanuit zee gebouwd. Alleen met een veranderend klimaat en stijgende zeespiegel werd toen geen rekening gehouden. Kunnen ze ons nog wel beschermen in de nabije toekomst?Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Laura Wismans & Bart FunnekotterRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wat hebben we aan de Nutri-score?

Als je de supermarkt inloopt kom je vaak eerst groenten en fruit tegen. Dat maakt gezond kiezen makkelijk. Als je verder loopt begint de keuzestress: welke pizza of welk toetje kies je? Wat is de minst slechte keuze? De Nutri-score -de gekleurde letters op verpakkingen- moet daarbij helpen. Alleen staan die letters haaks op de Schijf van Vijf. Dus wat zegt de score precies? En hebben we er echt iets aan?Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Martine Kamsma & Niki KortewegRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Waarom we wolken nog steeds niet begrijpen

Gezichten, zeepaardjes of een konijn: Wie naar boven kijkt hoeft zich nooit te vervelen. In schapenwolken en stapelwolken is altijd wel een fantasiewereld te zien. Wolken zijn ouder dan de mensheid en vanzelfsprekend onderdeel van ieders leven en tegelijkertijd nog altijd onbegrepen. Wat weten we wel en niet over wolken? En waarom is het zo belangrijk om te weten hoe ze zich gedragen?Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Laura Wismans en Marcel aan de BrughRedactie en montage: Elze van DrielFoto: Ramiro Pianarosa / UnsplashHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]://cloudappreciationsociety.org/Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Indianen waren actieve spelers, geen slachtoffers

Opperhoofden met verentooien, wilden te paard en altijd in gevecht met cowboys. En makkelijk overmeesterd door kolonisten uit Engeland, Frankrijk of Spanje. Het is het stereotype beeld van indianen. Maar volgens de Finse historicus Pekka Hämäläinen is het anders gelopen dan we denken. Indianen waren geen passieve decorstukken van de geschiedenis. Ze waren actieve spelers, en geen slachtoffers.Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Sjoerd de Jong en Hendrik SpieringRedactie en montage: Elze van DrielFoto: Historica Graphica Collection/Heritage Images/Getty ImagesHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected] van Pekka Hämäläinen: The Comanche EmpireLakota America: A New History of Indigenous PowerIndigenous Continent: The Epic Contest for North AmericaAndere interessante titels over het onderwerp:Dee Brown: Bury My Heart At Wounded Knee (1970); Native Americans als slachtoffersS.C. Gwynne: Empire of the Summer Moon. (2011), De Comanches van Texas als barbarenBenjamin Madley: An American genocide (2017), Over de kolonisatie van Californië.Roxanne Dunbar-Ortiz: …

Herhaling: bij brood bestaat geen goed of slecht

Onbehaarde Apen duikt in zijn winterslaap. Gemma, Hendrik en Laura hebben een speciale aflevering uit het archief getrokken. ---Brood is in ons hoekje van de wereld niet van tafel af te slaan. Maar hoe en waar is brood eigenlijk ontstaan? Hoe kwam het in onze supermarkt terecht? En waarom zijn er zulke sterke meningen over wat nou het beste brood is? Presentatie: Lucas BrouwersGast: Martine Kamsma en Hendrik SpieringProductie en montage: Mirjam van ZuidamZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Herhaling: waarom Koning Arthur nooit zal sterven

Onbehaarde Apen duikt in zijn winterslaap. Gemma, Hendrik en Laura hebben een speciale aflevering uit het archief getrokken. ---Sinds zijn verschijning in de middeleeuwen is koning Arthur nooit meer uit het collectieve geheugen verdwenen. Verhalen over de ridders van de Ronde Tafel, de heilige graal, tovenaar Merlijn, het zwaard in de steen en het overspel van Lancelot met koningin Guinevere blijven films, boeken en tv-series inspireren. Wat is de magie van deze vertellingen en waar komt deze rijkdom aan verhalen vandaan? Presentatie: Lucas BrouwersGasten: Hendrik Spiering & Bart FunnekotterProductie: Kim KabbedijkZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Herhaling: het kwaad dat slavernij heet

Onbehaarde Apen duikt in zijn winterslaap. Gemma, Hendrik en Laura hebben een speciale aflevering uit het archief getrokken.---Als het tegenwoordig gaat over slavernij is het onderwerp meestal de transatlantische slavernij: de slavenhandel waar Nederland vanaf de 16e eeuw aan mee deed. Maar de geschiedenis van de slavernij wereldwijd gaat veel verder terug. Al voordat er een schrift bestond, werden mensen als eigendom gehouden. De Zweedse historicus Dick Harrison beschrijft in zijn nieuwe boek de slavernij vanaf het eerste begin.Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Hendrik Spiering & Bart FunnekotterRedactie en montage: Misha MelitaBeeld: Tot slaaf gemaakte mannen werken op het land, anoniem, ca. 1850, RijksmuseumZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Herhaling: Snot maakt van je neus een warzone

Onbehaarde Apen duikt in zijn winterslaap. Gemma, Hendrik en Laura hebben een speciale aflevering uit het archief getrokken. ---Een verkoudheid was altijd al vervelend, maar in tijden van Covid-19 is het extra verdacht wanneer het snot uit je neus loopt. Toch speelt dit slijmerige goedje een grote rol in het bestrijden van ziekteverwekkers. En daarbij deinst het niet terug voor geweld.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen , Nienke BeintemaProductie: Kim KabbedijkHost: Lucas BrouwersGasten: Gemma Venhuizen en Nienke BeintemaRedactie en montage: Kim KabbedijkZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hechting: eerste basis of vonnis voor het leven?

    In de eerste jaren van ons leven hechten we ons aan onze verzorgers. Maar hoe groot is de invloed daarvan op ons latere leven? En als die hechting in de vroege jeugd verkeerd loopt, kan het dan nog goedkomen? In deze aflevering onderzoeken Niki Korteweg en Hendrik Spiering de grenzen van de beroemde hechtingstheorie.Host: Laura WismansGasten: Niki Korteweg & Hendrik SpieringRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Waarom chocolade niet gezond is maar wel lekker

Chocolade. Wie houdt er niet van? Maya’s, slavernij, suiker en industrie bepaalden de geschiedenis. Nu hopen we vooral dat de lekkernij gezond is. Helaas niet. Martine Kamsma en Hendrik Spiering over de mythes van chocolade.Host: Gemma Venhuizen Co-host: Hendrik Spiering Gast: Martine Kamsma Redactie en montage: Julia ViéAfbeelding: Getty ImagesShow notes:The secret life of chocolate - Marcos PatchettKritische voedingsdeskundige Marion NestleLees op de NRC-site meer van Martine Kamsma over de huidige cacaomarkt.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de tombe van Toetanchamon

Honderd jaar geleden is het graf van Toetanchamon ontdekt. In één klap wordt deze onbeduidende farao icoon van de Egyptische archeologie. Wie is Toetanchamon? Wat lag er allemaal in zijn graf? En waarom is hij zó beroemd geworden?Host: Gemma VenhuizenGasten: Bart Funnekotter en Hendrik SpieringRedactie en montage: Rosa van ToledoAfbeelding: Khaled Elfiqi / EPAZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Waarom we niet zonder stikstof kunnen

Stikstof. Een veelbesproken onderwerp, maar wat vertelt de wetenschap ons over dit element? In deze aflevering bespreken we waarom we eigenlijk van stikstof moeten houden.Host: Gemma Venhuizen Gasten: Laura Wismans & Marcel aan de Brugh Redactie en montage: Julia ViéBeeld: Getty ImagesZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wat mieren en mensen verbindt: de magnifieke bioloog E.O. Wilson

Hij ontdekte hoe mieren met elkaar communiceren en onderzocht de rol van erfelijkheid in menselijk gedrag. Het werk van de vorig jaar overleden bioloog Edward Osborne Wilson was baanbrekend en revolutionair. Maar de bioloog had ook een schaduwkant. Wie was Wilson? Waarom was hij zo’n grote wetenschapper? En wat maakte hem zo controversieel? Host: Gemma VenhuizenGasten: Hendrik Spiering & Sander VoormolenRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Rick Friedman/PolarisZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het luisterende brein: waarom praten we zoveel?

Luisteren. We zijn ervoor gemaakt, en we doen het de hele dag door. Maar wat gebeurt er in die eindeloze gesprekken die we voeren? Wat doet je brein als je luistert? Onbehaarde Apen duikt in de verschillen tussen luisteren en lezen.Shownotes:Conversational repair and human understanding - Makoto Hayashi, Geoffrey Raymond en Jack SidnellThe domestication of the savage mind - Jack GoodyTed talk van Özlem Cekic Presentatie: Gemma Venhuizen Gasten: Hendrik Spiering en Niki Korteweg Redactie en montage: Julia ViéIllustratie: Seb AgrestiZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het mysterie van de tweelingzwangerschap

Wetenschapsredacteur Laura Wismans kreeg een tweeling: een fenomeen dat vaker voorkomt in haar familie. Haar dochters lijken sprekend op elkaar terwijl de gynaecologen tijdens haar zwangerschap verzekerden dat het om een twee-eiige tweeling zou gaan. Hoewel het fenomeen al zo oud is als de mensheid, is het nog steeds grotendeels een mysterie hoe tweelingen ontstaan. Laura Wismans onderzoekt waar het onderzoeksveld nu staat, waarom zij een tweeling kreeg en of ze inderdaad twee-eiig zijn.In dit artikel lees je meer over baanbrekend onderzoek naar de genetica van meerlingen.Gast: Laura WismansPresentator: Gemma VenhuizenRedactie en montage : Liz DautzenbergZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Salamanders verdwijnen, dankzij ons

Salamanders in Europa worden met uitsterven bedreigd door een huid-etende-schimmelziekte. Wat is dit voor ziekte? Hoe verspreidt zij zich en wat kunnen we ertegen doen? Host: Laura WismansGasten: Gemma Venhuizen en Sander VoormolenRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#209 Waarom plegen mensen oorlogsmisdaden?

We hoeven niet ver in de geschiedenis te duiken om te zien dat in oorlogstijd de mens in staat is tot vergaand en gruwelijk geweld. Hoe kan het toch dat mensen tot zulke daden overgaan? Welke patronen liggen eraan ten grondslag?Host: Gemma VenhuizenGasten: Bart Funnekotter & Hendrik SpieringMontage en edit: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#208 Nobelprijs voor chemie voor klikkende moleculen

De Nobelprijs Scheikunde gaat dit jaar naar de ontdekking van de zogeheten klikchemie. De Amerikaan Barry Sharpless (1941), de Deen Morten Meldal (1954) en de Amerikaanse Carolyn Bertozzi (1966) delen de prijs.Host: Gemma VenhuizenGasten: Niki Korteweg en Laura WismansRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#207 Nobelprijs voor natuurkunde voor experimenten met verstrengeling deeltjes

De Nobelprijs voor Natuurkunde gaat dit jaar naar de Fransman Alain Aspect (75), de Amerikaan John F. Clauser (79) en de Oostenrijker Anton Zeilinger (77) voor hun ontdekkingen rond het fenomeen van quantumverstrengeling van fotonen. Host: Gemma VenhuizenGasten: Laura Bergshoef en Sander VoormolenRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#206 Nobelprijs voor Geneeskunde voor lezen dna uit oude botten

De Zweedse geneticus Svante Pääbo (67) krijgt dit jaar de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde voor zijn onderzoek naar in kaart brengen van oud dna in menselijke skeletten.Host: Gemma VenhuizenGasten: Hendrik Spiering & Niki Korteweg Redactie & montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#205 IJzerregen en glaswind: weerbericht uit het universum

De herfst is begonnen en dat betekent hoosbuien, wind tegen en eindeloze grijze luchten. Deze najaarsstormen zijn niet prettig, maar niks vergeleken met hoe het er op andere planeten aan toegaat. Buien van gesmolten ijzer, giftige wolken of een horizontale glasregen: het zijn weerfenomenen die we op aarde gelukkig niet kennen. Hoe wordt dit buitenaardse weer onderzocht en waarom is het klimaat op een planeet hier 600 lichtjaar vandaan überhaupt relevant? Shownotes:Lees meer over onderzoek naar buitenaardse weerfenomenen in dit artikel van Laura Bergshoef.Eerder maakte Onbehaarde Apen ook al een aflevering over de James Webb-telescoop en exoplaneten. Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Laura Bergshoef en Laura WismansProductie: Liz Dautzenberg en Rosa van ToledoMontage: Liz DautzenbergZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#204 Leven we in het Antropoceen of is die term onzin?

Geologen en klimaatwetenschappers zijn er al decennia mee bezig: het Antropoceen, het tijdperk waarin de mens de belangrijke kracht op aarde is. Maar hoe nuttig is die term? Lang niet iedereen in de wetenschap is er enthousiast over. Het zou zelfs hoogmoed zijn, een tijdperk naar de mens te noemen. En hoe activistisch kan de wetenschap eigenlijk zijn?Host: Gemma VenhuizenGasten: Marcel aan den Brugh & Hendrik SpieringRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#203 Ontwarren wetenschappers de knoop van long covid?

Extreme vermoeidheid. Hartkloppingen. Hersenmist. Na een corona-infectie kampen mensen soms nog jaren met een waaier aan klachten. Langzaam weten onderzoekers het biologische mechanisme dat schuilgaat achter long covid te ontrafelen. Wat weten we nu van dit postcovidsyndroom?Host: Gemma VenhuizenGasten: Niki Korteweg & Hendrik SpieringRedactie en montage: Rosa van ToledoLinks:https://www.nrc.nl/nieuws/2022/08/18/bij-mensen-met-long-covid-vertoont-het-immuunsysteem-tal-van-afwijkingen-a4139249 https://www.nrc.nl/nieuws/2022/06/10/langdurig-gevangen-door-het-coronavirus-een-raadsel-zonder-snelle-oplossing-a4133083Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#202 De natuur vecht terug, wie weet via een rechtszaak

In de binnenzee Mar Menor in Spanje sterven dagelijks honderden vissen door vervuiling. ​Maar sinds kort is deze zee een rechtspersoon, waardoor zij rechtszaken kan aanspannen​​ tegen haar vervuilers. Wat betekent het wanneer een natuurgebied rechtspersoon wordt? En welke gevolgen heeft dat voor mens en natuur?Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Sjoerd de Jong & Folkert JensmaRedactie en montage: Rosa van Toledo Shownotes:https://www.nrc.nl/nieuws/2022/05/20/komt-een-berg-bij-de-rechter-dat-is-helemaal-niet-zo-gek-a4125052Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#201 Het weer: kan ons lichaam het weer voorspellen?

Een migraineaanval als er onweer op komst is, of meer pijn van reuma bij koud en nat weer. Artsen horen het veel in hun spreekkamers, maar de wetenschap krijgt de vinger er maar moeilijk achter. Kan ons lichaam het weer echt voorspellen?Gast: Niki KortewegPresentatie: Gemma VenhuizenRedactie en montage: Julia ViéHier lees je Niki's artikel over het lichaam als weerman of -vrouw. En hier vind je de aflevering van Onbehaarde Apen over de Nobelprijs voor werk aan huidreceptoren voor aanraking, warmte en pijn.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#200 Het weer: is Thor wel een echte dondergod?

Als we aan de Noorse dondergod Thor denken, denken we aan zijn hamer, zijn spierballen en aan donder en bliksem. Maar als je de oude verhalen van Thor goed leest, valt op dat er helemaal geen onweer in voorkomt. Is Thor wel een echte dondergod? En waar komen die bliksemschichten dan wel vandaan? Presentator: Gemma VenhuizenGast: Hendrik SpieringRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#199 Het weer: wat als bliksem je raakt?

Onweersbuien komen regelmatig voor in Europa, al worden heel weinig mensen daadwerkelijk geraakt door de bliksem. Maar wat gebeurt er in je lichaam als je toch wordt getroffen? En hoe blijf je veilig als je tijdens een bergwandeling wordt overvallen?Gast: Sander VoormolenPresentatie: Gemma VenhuizenRedactie en montage: Elze van DrielMuziek: Nozem audioZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#198 Het weer: heeft een storm weleens de geschiedenis bepaald?

De geschiedenis wordt gevormd door de mens, door heldendaden van Napoleon en Caesar en wetenschappelijke ontdekkingen van mensen als Newton en Oppenheimer. Dat denkt de mens graag, want zo staan wij in het middelpunt van de geschiedenis. Maar wat nou als die geschiedenis wordt bepaald door een storm of een regenbui?Gast: Bart FunnekotterPresentatie: Gemma VenhuizenRedactie en montage: Liz DautzenbergMuziek: Nozem audioLees meer verhalen over stormen die de geschiedenis bepaalden in dit artikel van Bart Funnekotter.Shownotes:In deze aflevering wordt verwezen naar een andere aflevering van Onbehaarde Apen over Dzjengis Khan. Luister 'm hier terug.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#197 Het weer: moeten rechtse partijen hopen op regen?

Deze week aflevering 1 van onze zomerserie over het weer: In 2000 vond een bloedstollende eindsprint plaats in de Amerikaanse presidentsverkiezingen, waarbij Bush nipt won van de Democratische kandidaat Al Gore. Als het die dag niet had geregend, had Al Gore dan gewonnen? Heeft het weer invloed op de uitslag van verkiezingen?Gast: Sjoerd de JongHost: Gemma VenhuizenRedactie en montage: Julia ViéMuziek: Nozem AudioZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#196 Wat gebeurde er allemaal toen de dino’s uitstierven?

Meer dan 65 miljoen jaar geleden sloeg een planetoïde van 12 km in op aarde. Met één klap stierven alle dinosaurussen uit. Kleine zoogdieren, vissen en vogels leefden wel voort. Waarom? En wat gebeurde er precies op de dag van de inslag?  En niet onbelangrijk: hoe weten we dat eigenlijk allemaal? Host: Gemma VenhuizenGasten: Lucas Brouwers en Hendrik SpieringAudioredactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#195 Is het tijd voor een nieuw Congres van Wenen?

Na twintig jaar Napoleontische oorlogen was Europa een rokende puinhoop. Tijdens het Congres van Wenen tussen september 1814 en juni 1815 trachtte men de schade te herstellen. De kaart van Europa werd hertekend en er kwam een nieuwe veiligheidsstructuur voor ons continent. Wat gebeurde er tijdens het Congres, en wat kunnen we daar anno 2022 van leren?Host: Gemma VenhuizenGast: Beatrice de Graaf en Bart FunnekotterAudioredacteur: Elze van DrielMontage: Gal Tsadok-Hai en Elze van DrielZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#194 Taaislijmziekte te lijf met minidarmpjes

Taaislijmziekte is een ernstige erfelijke ziekte die lange tijd moeilijk te behandelen was. Maar door nieuwe medicijnen en de darm-organoïde - een in het lab gekweekt mini-darmpje - zijn er ineens mogelijkheden om patiënten makkelijker te helpen. Wat zijn deze organoïden precies? En hoe helpen ze in de behandeling van de ziekte?Host: Lucas BrouwersGast: Sander VoormolenAudioredacteur & editor: Rosa van ToledoShownotes:https://www.nrc.nl/nieuws/2013/10/12/mini-orgaantjes-kweken-voor-een-kankermedicijn-op-1305060-a857743https://www.nrc.nl/nieuws/2017/01/19/mini-orgaan-is-het-nieuwe-proefdier-6289622-a1542092Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#193 Hoe China bijna haar karakteristieke schrift verloor

Het lijken sierlijke tekeningetjes, maar in werkelijkheid vormt het Chinese karakterschrift een uitstekend schriftsysteem, waarvoor je wel veel tekens uit het hoofd moet leren. Al millennia lang wordt het gebruikt in Oost-Azië. Toch had weinig gescheeld of de tekens waren in de vorige eeuw bij het grofvuil gezet. Wat zegt dit over de Chinese cultuur? En hoe kwam het zo ver? En waarom leeft het schrift nu als nooit te voren?Gast: Julie BlusséHost: Lucas Brouwers Co-host: Hendrik Spiering  Redactie: Céline Cornelis Meer weten over het Chinese karakterschrift? Dit zijn de boekentips van Onbehaarde Apen.The Chinese Typewriter, Thomas S. Mullaney.The Unfolding of Language, Guy Deutscher.Kingdom of Characters, Jing Tsu.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#192 Gaan start-ups de wereld redden met kernfusie?

Kernfusie zou de mens in één klap van alle energieproblemen afhelpen. Grote overheidsprojecten proberen al tientallen jaren energie op te wekken met kernfusie, maar het einddoel is nog niet in zicht. Gaat het kleinere, commerciële kernfusiebedrijven lukken?Gast: Dorine SchenkHost: Lucas Brouwers Co-host: Hendrik Spiering  Redactie: Julia ViéVind hier de vorige aflevering, uit 2018, over kernfusie in het algemeen.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#191 Tijgers in je achtertuin

De koning onder de katachtigen - de tijger - is bezig met een comeback in de Nepalese jungle. Een feest voor natuurliefhebbers. Maar wat vindt de lokale bevolking ervan?Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#190 Met één druk op de knop van je dwangstoornis af

Veertig jaar lang lijdt Bart de Beurs aan een allesoverheersende angst- en dwangstoornis. De kwelling wordt zo erg dat hij het leven niet meer ziet zitten. Totdat zijn psychiater met een laatste redmiddel komt: diepe hersenstimulatie. Kan een apparaatje in zijn brein hem verlossen?Gast: Niki KortewegPresentatie: Lucas BrouwersRedactie: Julia ViéMontage: Julia Vié en Jeroen JaspersLees hier het uitgebreide artikel over Bart de Beurs en de elektrodes in zijn hersenen.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#189 Ode aan het onooglijke korstmos

Ze zijn geel of grijs of radioactief groen. Je ziet ze op bruggen, oude bomen, op het terrastegels en vervallen muren, maar het liefst boent de mens ze met een borstel weg. Korstmossen, de lelijke eenden van de openbare ruimte. Maar dit onooglijke organisme is bezig met een comeback, want het korstmos blijkt van dichtbij bekeken een prachtige zwaan, waar wij alles van kunnen leren.Host: Lucas BrouwersGasten: Gemma Venhuizen & Marcel aan den BrughProducer: Rosa van ToledoEditor: Gal Tsadok-Hai  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#188 Hoe kan een robot nou zacht zijn?

Er komen nieuwe robots aan! En dan niet de harde, gemechaniseerde robots met schroefjes, boutjes en houterige bewegingen. De nieuwe robot is helemaal anders. Je vinger verdwijnt erin als in een pudding, hij manoeuvreert als de slurf van een olifant en kan voelen zoals je eigen handen. Althans: als de wetenschappers in dit jonge vakgebied erin slagen om antwoorden te vinden op fundamentele vragen. Hoe maak je een zachte robot? Waarom hebben we ze eigenlijk nodig? En waarom is falen zo belangrijk bij fundamenteel onderzoek?Presentatie: Lucas BrouwersGasten: Laura Wismans en Hendrik SpieringProductie en montage: Liz DautzenbergVeel dank aan Ali Sadeghi, Nick Willemstein en Arman Goshtasbi voor de gastvrijheid en de demonstraties in het soft robotics lab van de Universiteit Twente.  In de aflevering verwijst Laura Wismans naar de volgende artikelen:-Nieuwsbericht ‘Kleur verraadt waar de vinger buigt’, november 2020 https://www.nrc.nl/nieuws/2020/11/12/kleur-verraadt-waar-de-vinger-buigt-a4019877-Interview met promovendus Rob Scharff van de TU Delft over zijn zachte robothand, mei 2021 https://www.nrc.nl/nieuws/2021/05/01/zijn-volgende-robot-heeft-een-pneumatische-s…

#187 Kansen: hoe je onzekerheid berekent

Hoe groot is de kans dat iemand twee keer de loterij wint? Best groot. We leven in een kansenmaatschappij, maar eigenlijk zijn we slecht in kansen begrijpen. Tijd om kansberekening onder de loep te nemen. Wat is een kans? En hoe bereken je die?Host: Gemma VenhuizenGasten: Alex van den Brandhof & Hendrik SpieringRedactie: Rosa van Toledo & Céline CornelisMontage: Julia ViéZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#186 De ongeziene vrouwelijke pioniers van de natuurwetenschap

Als we de geschiedenisboeken mogen geloven hebben vooral mannen het grondwerk gelegd voor het moderne wetenschappelijke systeem. Toch hebben er ook altijd vrouwen aan bijgedragen. Hoe komt het dat wij hun namen en revolutionaire ontdekkingen niet kennen? En hoe inclusief is de wetenschap van vandaag?Host: Lucas BrouwersGasten: Margriet van der Heijden & Hendrik SpieringRedactie & montage: Rosa van Toledo & Céline Cornelis Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#185 Hoe Elon Musk met Starship de ruimtevaart wil transformeren

Het is de grootste, krachtigste en zwaarste raket die ooit is gebouwd: Starship. En als de aanstaande testvlucht om de aarde slaagt, dan kan dit een ware revolutie ontketenen in de ruimtevaart. De ambities van miljardair Elon Musk zijn kristalhelder: hij wil met dit pronkstuk van zijn ruimtevaartbedrijf SpaceX de ruimtevaart onherkenbaar veranderen. Hoe wil hij dat gaan doen? Kan Starship de hooggespannen verwachtingen waarmaken en hoe realistisch is een tripje naar Mars met deze raket?Host: Lucas BrouwersGasten: Bruno van Wayenburg & Hendrik SpieringRedactie & montage: Liz DautzenbergZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#184 Overleven op Antarctica: eet altijd de honden op

Op de bodem van de Wedellzee, diep onder het zee-ijs van Antarctica, ligt de Endurance, het zeilschip van de ontdekkingsreiziger Ernest Shackleton. Onlangs werd het scheepswrak teruggevonden. Hoe is het schip daar terecht gekomen? En hoe is het met Shackleton en zijn bemanning afgelopen?Host: Lucas BrouwersGasten: Karel Knip en Hendrik SpieringAudioredactie en edit: Elze van Driel en Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#183 Is geld nog steeds macht?

Geld was altijd macht. Dat werd de afgelopen weken scherp zichtbaar met de bancaire sancties tegen Rusland. Maar tegelijkertijd verandert geld van gedaante. Verschuift daarmee ook de macht?Host: Lucas BrouwersGasten: Maarten Schinkel en Hendrik SpieringRedactie en montage: Céline Cornelis en Julia ViéZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#182 Wat bomen ons over het klimaat vertellen

Witte bloesemsneeuw dwarrelt naar beneden, en de bloemen van magnoliabomen komen langzaam uit. 's Ochtends en 's avonds klinkt een koor van vogelzang en de winterjassen kunnen de kast in. Deze week is de astronomische lente begonnen en dat weet de natuur ook. Maar vorige eeuw vroor het eind maart nog regelmatig. Welke invloed heeft het veranderende klimaat op de natuur en hoe kun je dat zien aan de boom in je achtertuin?Host: Gemma VenhuizenGast: Marcel aan de BrughProducer: Elze van Driel en Mirjam van ZuidamEditor: Elze van Driel, Misja van Waterschoot en Jan Pieter GeersingLees hier het artikel dat Marcel schreef over de zomereik voor zijn huis: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/12/23/hoe-zou-het-zijn-om-hier-dag-in-dag-uit-te-staan-a4071679Hier vind je de Natuurkalender: https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-today-app/downloadenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#181 Is het zeldzaamste plantje van Nederland nog te redden?

Aan een bergrots in Limburg bungelt de geelbloemige Berggamander, het zeldzaamste plantje van Nederland. De vraag is alleen: voor hoe lang nog? Één flinke regenbui en de soort gaat verloren. Twee biologen proberen daarom de plant te redden. Waarom zoveel moeite voor één soort?Host: Lucas BrouwersGast: Anne van KesselProducer: Rosa van ToledoEditor: Rosa Van Toledo & Bas van WinZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#180 Iedereen een trauma: worden we steeds gevoeliger?

Verwonding, dood, seksueel geweld, of een dreiging daarvan - officieel kun je alleen van zulke extreme ervaringen een psychologisch trauma oplopen. Maar tegenwoordig wordt het begrip 'trauma' steeds vaker gebruikt. Ook wijst onderzoek uit dat elke nieuwe generatie meer risico loopt om een posttraumatische stress-stoornis te krijgen dan die ervoor. Worden we steeds gevoeliger? Of is er iets anders gaande? Host: Lucas BrouwersGasten: Ellen de Bruin en Hendrik SpieringProducer en editors: Céline Cornelis en Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#179 Wees niet bang voor de herwildernis

Het terugbrengen van echte wildernis in de natuur: herwilderen is dé rage in het Nederlands natuurbehoud, want: herwilderen zorgt voor meer biodiversiteit en een terugkeer van oude soorten. Maar naast het gejuich, is ook tegengeluid te horen. Wat is herwilderen precies? En waar zit de weerstand?Host: Lucas BrouwersGasten: Gemma Venhuizen en Marcel aan den BrughProducer: Rosa Van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#178 De geschiedenis van Oekraïne en Rusland is als een gedwongen huwelijk

Oekraïne en Rusland zijn gedurende hun geschiedenis innig met elkaar verweven. Wat moet je daarvan weten om het conflict te begrijpen? Ruslandkenners Hubert Smeets en Bart Funnekotter duiken in de soms tragische geschiedenis van Oekraïne.Host: Lucas BrouwersGasten: Hubert Smeets en Bart FunnekotterProducer: Rosa Van Toledo en Tessa Colen Edit: Bas van WinZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#177 Hoe zagen de Azteken zichzelf?

Vijfhonderd jaar geleden komen in Midden-Amerika twee werelden bij elkaar. De Spaanse conquistador Hernán Cortés staat oog in oog met Montezuma, heerser van de Azteken. Een paar jaar later ligt het Azteekse rijk in as. Bloeddorstige mensenofferaars: dat is het beeld van de Azteken dat vooral is blijven hangen. Maar welke verhalen vertelden de Azteken over zichzelf? En hoe kan de botsing van beschavingen ook verteld worden?Presentatie: Hendrik SpieringGast: Lucas BrouwersProductie: Liz Dautzenberg@lucasbrouwers // @hendrikspieringShownotes:Wil je meer weten over (kinder)offers en de verhalen erachter? Luister dan ook naar deze aflevering van Onbehaarde Apen.De tentoonstelling over de Azteken in het Museum Volkenkunde in Leiden loopt tot 27 maart 2022.Boeken die in deze aflevering worden genoemd:Camilla Townsend, Fifth Sun: A New History of the Aztecs (2019).Matthew Restall, When Montezuma Met Cortés: The True Story of the Meeting (2018).J.C. Sharman, Empires of the Weak: The Real Story of European Expansion and the Creation of the New World Order (2019).Jared Diamond, Germs, Guns and Steel: The Fates of Human Societies (1997).Zie het privacybeleid op https:…

#176 Wat heb je liever: een vieze regenjas of een jas met PFAS?

Ze zorgen ervoor dat je lippenstift blijft zitten, dat je biefstuk niet aanbakt en dat je droog blijft bij een hevige regenbui: PFAS. Maar voortschrijdend inzicht wijst uit: PFAS is gevaarlijker dan we dachten. Hoe groot is dit gevaar? En komen we ooit nog van PFAS af?Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#175 Woke woorden: hoe taal mee-evolueert met de tijd

Non-binair, tot slaaf gemaakt, mansplainer. De Nederlandse taal lijkt steeds ‘woker’ te worden. Er komen niet alleen nieuwe woorden bij, maar ze veranderen ook van betekenis. Waarom omarmen we woorden en spugen we ze daarna weer uit? En wat zegt dat over onze samenleving?Host: Lucas Brouwers Gast: Julie Blussé en Hendrik Spiering Productie: Julia ViéShownotes:Klik hier voor de vorige aflevering (#160) met Julie Blussé over het wakker kussen van een slapende taal.Wil je meer horen over de 'woke'-cultuur op universiteiten. Luister naar deze aflevering van NRC Vandaag: https://www.nrc.nl/nieuws/2022/02/14/de-woke-beweging-op-de-universiteit-dekolonisatie-safe-spaces-en-zelfcensuur-a4089298 Boeken die in deze aflevering worden genoemd:The unfolding of language - Guy DeutscherWordslut: a feminist guide to taking back the English language - Amanda MontellZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#174 Is vogelgriep de volgende pandemie?

Europa kampt op dit moment met de grootste uitbraak van de vogelgriep ooit. Wat is vogelgriep precies, wat doet het voor vogels én wat is het risico voor mensen?Host: Lucas BrouwersGasten: Nienke Beintema & Gemma VenhuizenProducer & editor: Liz DautzenbergShownotes:Beluister hier de aflevering van Onbehaarde Apen over zoönose.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#173 Moeten we een parasol in de ruimte bouwen om de aarde af te koelen?

Als het niet lukt de opwarming van de aarde te stoppen, zou een zwerm satellieten zonnestraling kunnen tegenhouden: een parasol tegen de hitte. Hoe zou dat werken? En is het niet slechts symptoombestrijding?Host: Lucas BrouwersGasten: Laura Wismans en Marcel aan de BrughProducer: Julia Vié en Rosa van ToledoEditor: Julia ViéOverweeg een abonnement op NRC! Met een abonnement krijg je onbeperkt toegang tot al onze artikelen en podcasts. Ga naar: http://www.nrc.nl/apenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#172 Omikron: hoe krijgt de wetenschap grip op een wispelturige coronavariant?

De één is levensgevaarlijk, de ander verspreidt zich razendsnel: de coronavarianten. Hoe krijgt de wetenschap grip op deze varianten? En komen hun inzichten snel genoeg om nog op te kunnen reageren? Host: Lucas BrouwersGasten: Nienke Beitema & Sander VoormolenProducer & editor: Rosa Van ToledoOverweeg een abonnement op NRC! Met een abonnement krijg je onbeperkt toegang tot al onze artikelen en podcasts. Ga naar: http://www.nrc.nl/apenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#171 Westers slapen is slapen onder druk

We drinken thee, gebruiken oordopjes en kopen een duur matras. We doen alles voor een goede nachtrust. Maar wat gebeurt er precies in onze slaap? En is die 8 uur eigenlijk wel nodig?Host: Lucas BrouwersGasten: Hendrik Spiering en Gemma VenhuizenProducers: Celiné Cornelis en Rosa van ToledoShownotes:Brahm's Lullaby gespeeld door Michelle Masumune op piccolo en Matt Keating op cello:https://www.youtube.com/watch?v=U_He8rI5GDQ&ab_channel=MichelleMatsumune Boeken die in de aflevering worden genoemd:Dalena van Heugten. Nachrust.Merijn van der Laar. Slapen als een oermens. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#Herhaling: Bier, oerdrank en genetisch experiment

Onbehaarde Apen is deze week nog met winterslaap. Gemma Venhuizen zocht haar favoriete Onbehaarde Apen aflevering uit.Onbehaarde Apen LIVE. Bier: oerdrank en genetisch experimentVan Mesopotamische bierwetten tot gistcellen die zich als diva gedragen: in deze tweede liveshow van Onbehaarde Apen duiken we in de geschiedenis en de toekomst van bier. Hoe werd het eerste bier gebrouwen? Dronken Middeleeuwers echt alleen maar bier in plaats van water? En zullen we in de toekomst crispr-cas op gistcellen toepassen?Presentatie: Lucas BrouwersGasten: Hendrik Spiering, Gemma Venhuizen, Bastiaan Nagtegaal en Bart FunnekotterProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJV // @BartFunnekotter // @JBNagtegaalBenieuwd naar de toekomst van bier? Lees hier het stuk dat Bastiaan Nagtegaal erover schreef:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/04/wie-gist-beheerst-beheerst-de-toekomst-van-bier-a3975667Wat was er nou eerder, bier of brood? Lees hier het artikel van Bart Funnekotter over de vondst van het eerste bier:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/04/de-wonderbaarlijke-geboorte-van-bier-en-brood-a3975664Meer lezen over de herkomst van bier? Lees: 'Ancient Brews: Rediscovered and Re-…

# Herhaling: Wat kinderen doen als niemand kijkt

Onbehaarde Apen is op winterslaap. Daarom deze lievelingsaflevering van Hendrik uit het archief. Wat kinderen doen als niemand kijktBen je een kutkind of een keizerkind? Wie dit raadsel snapt, hoort zichzelf "ik ben een kutkind" zeggen, en gaat tóch niet af. In kindercultuur spelen kinderen met macht, angst en walging, en verwerken zo de wereld. Zónder invloed van volwassenen. Hoe? Dat is voer voor antropologen, in Onbehaarde Apen.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#170 Nóg dichter bij de oerknal: de James Webb Ruimtetelescoop

Na 30 jaar uitdenken, meten en bouwen, is het eindelijk is het zover: op eerste kerstdag wordt de James Webb Ruimte-telescoop gelanceerd. Deze origami-telescoop kijkt naar de eerste sterren. Maar waarom heeft de bouw zo lang geduurd? En wat staat er komende tijd allemaal te gebeuren?Host: Hendrik SpieringGast: Laura BergshoefProducers: Mila-Marie Bleeksma & Rosa van ToledoMontage: Gal Tsadok-HaiZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#169 Waarom zijn we bang voor kernafval?

Kernenergie staat weer op de agenda. Maar hoe zit het met kernafval? Hoe pakt Nederland dat aan? En heeft kernafval last van een imagoprobleem?Host: Lucas BrouwersGasten: Dorine Schenk & Karel KnipProducer: Julia ViéZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#168 Hoe een oermonster uit Maastricht een revolutie veroorzaakte

Op een oktoberdag in 1778 vonden arbeiders in een groeve in Maastricht een kaak met tanden zo scherp als priemen. Welk beest was dit? De natuuronderzoeker Cuvier zag met de vondst zijn revolutionaire idee van de eindigheid van soorten eindelijk bevestigd.Gast: Gemma VenhuizenHost: Lucas BrouwersCo-host: Bart FunnekotterProducer en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#167 Transplanteren we straks organen van dier naar mens?

In een lab in München leven varkens die ooit het tekort aan menselijke donororganen moeten oplossen. Biologen doen hier onderzoek aan xenotransplantatie: het transplanteren van een orgaan van dier naar de mens. Wat gaat er goed en wat gaat er mis? En zijn er niet makkelijkere oplossingen dan xenotransplantatie?Gast: Anne van KesselHost: Lucas BrouwersProducers en edit: Julia Vié en Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#166 Waarom koffie de slaap na 12u nog verstoort

We drinken het om wakker te worden, te concentreren én omdat het ontzettend lekker is: koffie! Maar koffie heeft ook een keerzijde: hoofdpijn, onrust en misschien zelfs een verstoorde slaap wanneer je er te veel van drinkt. Tijd om uit te zoeken: wat doet koffie nu precies met ons en hoe heeft onszelf en de maatschappij veranderd? Gasten: Martine Kamsma & Hendrik SpieringHost: Lucas BrouwersProducer: Julia ViéMontage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#165 Er is meer tussen man en vrouw

Je geslacht is niet altijd hetzelfde als je gender. Dat oude inzicht uit de genderwetenschappen is de afgelopen jaren zichtbaar geworden. Van TikTok tot de Tweede Kamer gaat het er​over wat het betekent om transgender, genderqueer of non-binair te zijn. Op welke manier schopt genderdenken bestaande inzichten in de war en levert het nieuwe inzichten op? Gasten: Sander Voormolen, Hendrik Spiering, Bart Funnekotter, Niki KortewegHost: Lucas BrouwersProducers en montage: Julia Vié & Rosa van Toledo Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#164 Kunnen we vulkanen temmen?

De vulkaan op La Palma spuwt al maanden vuur, maar gelukkig zijn er geen doden gevallen. Dankzij moderne geologische technieken zagen wetenschappers de uitbarsting van tevoren aankomen. Betekent dit dat we vulkanen ook kunnen gaan temmen? En is dat eigenlijk wel een goed idee?Gast: Marcel aan de Brugh & Gemma VenhuizenPresentatie: Hendrik SpieringProducers: Julia Vié & Rosa van ToledoMontage: Rosa van ToledoShownotes:We hebben gebruik gemaakt van privé-opnames van Valentin Troll. Kijk voor zijn filmpjes: https://www.youtube.com/results?search_query=Valentin+TrollHet openingsfragment: https://www.youtube.com/watch?v=NFTz5VWX0r8Rond 6.15 min: https://www.youtube.com/watch?v=-s32OTPtVHkRond 20.30 min: https://www.youtube.com/watch?v=8uhlDTb_XJARond 13 min: www.freesound.orgZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#163 Precies 1.000 jaar geleden kapte een Viking een Canadese boom

Dat in de vroege middeleeuwen de noormannen verre zeereizen over de Atlantische oceaan maakten kun je nog steeds zien op IJsland en Groenland, waar ze kolonies stichtten. Maar met nieuwe moleculaire technieken ontdekken archeologen nu steeds meer details over die verre reizen. Waarschijnlijk bereikten die Vikingen zelfs de Azoren, zo blijkt uit organische moleculen in lokale meertjes. En we weten nu precies in welk jaar ze in Canada een boom om hakten, omdat in dat hout sporen van een gedateerde zonnevlam zijn terug te vinden.Gasten: Hendrik SpieringHost: Lucas BrouwersProducer: Elze van Driel & Julia ViéMeer lezen over Vikingen?https://www.nrc.nl/nieuws/2021/10/07/italiaanse-monnik-uit-14de-eeuw-wist-al-van-amerika-a4061134https://www.nrc.nl/nieuws/2021/10/12/dankzij-de-toen-heersende-wind-konden-de-vikingen-de-azoren-bereiken-a4061562https://www.nrc.nl/nieuws/2021/10/20/in-het-jaar-1021-kapte-een-viking-een-canadese-boom-a4062466https://www.nrc.nl/nieuws/2020/12/10/mensen-gemaakt-van-es-en-iep-a4023406Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#162 Het grootste mysterie van de bliksem: hoe begint het?

Als kind krijgen we voor de bliksem handige regeltjes mee: sta niet onder een boom en zit op je hurken in een open veld. Maar voor de wetenschap is bliksem nog steeds één groot raadsel. Met als grootste mysterie: hoe begint het eigenlijk?Gasten: Laura Bergshoef & Hendrik SpieringPresentatie: Lucas BrouwersProducer en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#161 De zelfrijdende auto: komt 'ie nog wel?

Al decennia wordt er over de zelfrijdende auto gedroomd en gefantaseerd. Tesla, Uber, Audi buitelen over elkaar heen met beloftes. Toch rijdt er nog nergens een zelfrijdende auto rond. Tijd om ons af te vragen: komt ‘ie er eigenlijk nog wel? Host: Lucas BrouwersGasten: Marc Hijink & Bennie MolsProducer & montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#160 Hoe kus je een slapende taal wakker?

Kan je een taal nieuw leven inblazen die al meer dan een eeuw niet meer gesproken wordt? De Siraya, een van de oorspronkelijke volkeren op Taiwan, doen een verrassend succesvolle poging. Met behulp van een oud VOC-boek hebben ze hun oude Siraya-taal gereconstrueerd. Maar waarom is het eigenlijk erg als talen uitsterven?Gasten: Julie Blussé & Hendrik SpieringHost: Lucas BrouwersProducer: Elze van DrielZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#159 Nobelprijs voor scheikunde

De Duitser Benjamin List (1968) en de Amerikaan David MacMillan (1968) krijgen de Nobelprijs voor Scheikunde voor hun onderzoek aan katalyse met kleine moleculen. Met katalysatoren zijn chemische reacties te versnellen.Host: Lucas BrouwersGasten: Marcel aan de Brugh en Gemma VenhuizenProducer: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#158 Nobelprijs voor Natuurkunde naar klimaatmodellen en complexe structuren

Syukuro Manabe (1931), Klaus Hasselmann (1931) en Georgio Parisi (1948) krijgen de Nobelprijs Natuurkunde voor hun onderzoek naar complexe systemen zoals het klimaat. Host: Lucas BrouwersGasten: Hendrik Spiering en Laura BergshoefProducer en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#157 Nobelprijs Geneeskunde voor waarneming temperatuur en aanraking

De Amerikaan David Julius en Libanees Ardem Patapoutian winnen de Nobelprijs voor Geneeskunde voor hun werk aan huidreceptoren voor aanraking, warmte en pijn. Host: Lucas BrouwersGasten: Niki Korteweg en Hendrik SpieringProducer: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#156 Waarom er in Siberië nog altijd op mammoeten wordt gejaagd

De ijstijd is voorbij. Toch komen er iedere zomer nog prehistorische dieren naar boven uit de ontdooiende Siberische ondergrond. Wat kun je leren van deze diepvreesbeesten?Host: Lucas BrouwersGast: Eva CukierSide-kick: Hendrik SpieringProducer/editor: Rosa van ToledoShownotes:https://siberiantimes.com/home/ Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#155 Hoe belangrijk was Hitler?

Boekenkasten zijn vol geschreven over de Tweede Wereldoorlog en de gruwelen van de Holocaust. Het lijkt alsof historici zichzelf dezelfde vraag stellen: hoe kon het Duitse volk vallen voor het nazisme? En wat was de rol van Adolf Hitler, als charismatisch extremist? Wat zegt 75 jaar Hitlervorsing over de kracht van geschiedenis van wetenschap?Host: Lucas BrouwersGast: Bart FunnekotterCo-host: Hendrik SpieringProducer: Elze van DrielFragmenten die je hoort komen uit trailers van de documentaire 'The Meaning of Hitler' en 'Nazi Megastructures' van National Geographic.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#154 Hoe navigeerden de Polynesiërs zonder kaart of kompas?

In 1769 maakt de Polynesische meesternavigator Tupaia een zeekaart voor de Engelse ontdekkingsreiziger James Cook. Al kort daarna werd de kaart bespot door westerlingen als onbegrijpelijk en zwak. Maar in 2019 achterhaalden twee Duitse wetenschappers hoe de kaart moet worden gelezen.Host: Gemma VenhuizenGast: Lucas BrouwersCo-host: Hendrik SpieringProducer: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#153 Hoe gevaarlijk is de mug in je slaapkamer?

In 2020 dook in Nederland het westnijlvirus op, overgebracht door huissteekmuggen. Andere Europese landen kampen al jaren met de ziekte. De symptomen beginnen mild, maar kunnen heel soms zelfs leiden tot de dood. Wat is dit virus en waar komt het vandaan?Host: Gemma VenhuizenGast: Sander Voormolen en Anne van KesselProducer & montage: Elze van DrielZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#152 Het Begin: oerzwarte gaten

Vlak na de oerknal ontstonden mogelijk al zwarte gaten in een oersoep van gloeiend plasma. Kunnen we deze allereerste zwarte gaten nu nog vinden? En wat zou hun bestaan betekenen voor verder onderzoek naar het heelal? Presentatie: Lucas BrouwersGast: Laura BergshoefProducer: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#151 Het Begin: verder groeien in de kunstbaarmoeder

In Nederland worden per jaar 600 kinderen te vroeg geboren. De helft van hen overlijdt. Wetenschappers werken op dit moment aan een kunstbaarmoeder om premature baby's beter verder te laten groeien. Maar hoever kunnen we gaan met het nabootsen van een moederbuik?Host: Gemma VenhuizenGast: Sander VoormolenProducer: Elze van DrielMontage: Rosa van Toledo Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#150 Het Begin: De eerste 1.000 dagen van je leven zijn bepalend voor de rest

Je eerste 1000 dagen als mens, van conceptie tot en met het tweede levensjaar, zijn bepalend voor onze mentale en fysieke gezondheid de rest van ons leven. Nooit maak je zo'n snelle ontwikkeling mee als in die periode. Medisch redacteur Niki Korteweg vertelt ons waarom, en legt uit hoe die 1000 dagen er in het meest gunstige geval uitzien.Host: Gemma VenhuizenGast: Niki KortewegProducer en editor: Elze van DrielZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#149 Het Begin: wanneer wordt uitstelgedrag een probleem?

Het door iedereen verfoeide uitstelgedrag is waarschijnlijk typisch menselijk, een bij-effect van ons ongelooflijke planningsvermogen. De meerderheid van de mensen zegt er weleens last van te hebben. Hoe erg is het om zaken uit te stellen? En wanneer wordt het een probleem?Presentatie: Hendrik SpieringGast: Gemma VenhuizenProducer en editor: Elze van DrielZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#148 Het Begin: hoe ontstond het leven op aarde?

In de vijfde aflevering van de zomerserie over ‘Het begin’ reizen we terug naar de kraamkamer van het leven op aarde. Zo'n 4,6 miljard jaar geleden ontstond de aarde en verrassend genoeg duurde het niet heel lang voor er leven ontstond op de planeet. Wat weten we over dit prille leven op aarde, waarmee alle leven op aarde begon? En hoe onderzoek je het ontstaan van iets dat zó lang geleden is?Presentatie: Lucas BrouwersGast: Steven FrölkeProducer en editor: Liz DautzenbergZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#147 Het Begin: hoe ontstond tijd?

In deze vierde aflevering van de zomerserie over 'Het begin' onderzoekt Onbehaarde Apen het fenomeen tijd. Wat is tijd eigenlijk? En hoe begon hij? Presentatie: Lucas BrouwersGast: Margriet van der HeijdenRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#146 Het Begin: het ontstaan van je vroegste herinnering

In deze derde aflevering over 'Het begin' onderzoekt Onbehaarde Apen het begin van de eerste herinnering. Wat is een herinnering eigenlijk? En waarom herinneren we niks van onze eerste jaren?Presentatie: Gemma VenhuizenGast: Hendrik SpieringProducer: Rosa van ToledoEditor: Liz DautzenbergZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#145 Het Begin: het ontstaan van technologie

In deze tweede zomerspecial over 'Het begin' onderzoekt Onbehaarde Apen het begin van technologie. Over hoe handige, technische keuzes aan het begin van een uitvinding soms beperken wat er daarna gebeurt. Presentatie: Lucas BrouwersGast: Laura WismansProducer en editor: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#144 Het Begin: scheppingsverhalen

In deze eerste zomerspecial over 'Het begin', onderzoekt Onbehaarde Apen scheppingsverhalen. Over de hele wereld bestaan honderden verhalen over het ontstaan van de kosmos en de mens. Waarom heeft de mens deze verhalen verzonnen? En als we deze verhalen goed lezen, wat vertellen ze ons dan over de samenleving - van toen en nu? Presentatie: Lucas BrouwersGast: Bart FunnekotterRedactie en montage: Rosa van ToledoShownotes: Het werk van Mineke Schipper: https://www.minekeschipper.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#143 Waarom we UFO's zien

Al meer dan zeventig jaar duiken vliegende schotels en UFO's op in de lucht en in de media. Maar nooit is het bestaan van buitenaardse wezen bewezen, nu ook weer niet in het nieuwe onderzoek van het Amerikaanse leger. Onbehaarde Apen over het wetenschappelijk onderzoek van onbekende ‘fenomenen’. Waarom laten de UFO’s ons niet meer los?Presentatie: Lucas BrouwersGast: Hendrik Spiering en Bruno van WayenburgRedactie en montage: Rosa van ToledoShownotes2021 Handbook of UFO Religions B.E. Zeller (ed.) Uitgeverij Brill  2020 David J. Halperin  Intimate Alien. The hidden story of the UFO Stanford University Press 2017 David Clarke How UFO's conquered the world The History of a Modern Myth Aurum Press Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#142 Waarom we het beeld over autisme moeten bijstellen

Contactschuw, géén empathie en een bizar talent op één specifiek gebied: dat is het stereotiepe beeld van mensen met autisme. Moderne inzichten maken duidelijk dat dit oude beeld aan vernieuwing toe is.Presentatie: Gemma VenhuizenGast: Ellen de Bruin en Niki KortewegRedactie en montage: Nina van Hattum en Liz DautzenbergShownoteshttps://www.nrc.nl/nieuws/2021/03/31/het-nieuwe-autisme-a4037811https://www.nrc.nl/nieuws/2021/03/31/als-het-hele-gezin-autisme-heeft-a4037850Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#141 Welke bacteriën slapen bij ons in bed?

Gemma heeft een knuffelaap die ze al 35 jaar niet gewassen heeft. Hoe ongezond is dat? In deze aflevering nemen we onze hygiëne onder de loep.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#140 Das, vos, kat: op roofdiersafari in Nederland

Zonder dat we het door hebben is er diep in de nacht een strijd gaande tussen vaak onbekende roofdieren. In de bossen, velden, maar ook in onze eigen achtertuinen wordt er gevochten om voedsel, territorium en nageslacht. Over welke roofdieren hebben we het hier? En waarom grijpt de mens steeds vaker in? In deze aflevering neemt Gemma Venhuizen ons mee op safari langs de 'small five' van Nederland.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#139 De winst van corona: sterke RNA-vaccins

Overal in Nederland worden mouwen opgestroopt voor corona vaccins. Grote kans, dat als je aan de beurt bent, je een RNA-vaccin krijgt, die van Pfizer of van Moderna. Die technologie is dankzij de pandemie in één klap volwassen geworden en zal de geneeskunde van de 21ste eeuw ingrijpend veranderen. Hoe zal deze techniek ons helpen, ook na corona?Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#138 Is iedereen een egoïst?

Bijen die zichzelf opofferen voor de kolonie, vogels die fluiten als er een vijand in de buurt is en bonobo’s die weesaapjes adopteren: het gebeurt allemaal in het dierenrijk. Waarom vertonen dieren altruïstisch gedrag? En wat zegt dit over ons? Biologen breken al decennia hun hoofd over dit onderwerp. Lucas Brouwers gaat erover in gesprek met wetenschapsredacteur Hendrik Spiering.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#137 Help, het muon doet raar!

Het standaardmodel beschrijft de allerkleinste deeltjes waar de kosmos uit bestaat. Dat model is succesvol en keer op keer worden voorspellingen bevestigd. Maar nu is er een deeltje dat zich niet altijd gedraagt zoals verwacht. Wijst het afwijkende gedrag van het muondeeltje op iets nieuws in de natuurkunde? Lucas Brouwers duikt samen met wetenschapsjournalisten Margriet van der Heijden en Hendrik Spiering in de wereld van het allerkleinste.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#136 Het onvindbare Majoranadeeltje

Natuurkundigen jagen al jaren op het deeltje waarvan het bestaan maar moeilijk te bewijzen is: het Majoranadeeltje. Het exotische deeltje zou dé bouwsteen kunnen zijn voor quantumcomputers. Maar dan moet hij eerst worden gevonden. Met natuurkundejournalist Dorine Schenk en wetenschapsredacteur Hendrik Spiering duiken we in de mysterieuze wereld van het Majoranadeeltje. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#135 Napoleon is nog altijd overal

Was Napoleon Bonaparte een ongekend militair genie, dat de loop van de geschiedenis eigenhandig bepaalde? Of was hij op het juiste moment op de juiste plek? Geschiedenisredacteur Bart Funnekotter is al van kinds af aan gefascineerd door de Corsicaanse alleskunner, die 200 jaar geleden overleed. In dit drieluik hoor je hoe Napoleon Bonaparte een van de beroemdste veroveraars aller tijden werd.Beluister eerst aflevering één en twee om het verhaal goed te kunnen volgen. In deze derde aflevering horen we over Napoleons laatste dagen, en wat hij achterliet.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#134 Napoleon: keizer en veroveraar

Was Napoleon Bonaparte een ongekend militair genie, dat de loop van de geschiedenis eigenhandig bepaalde? Of was hij op het juiste moment op de juiste plek? Geschiedenisredacteur Bart Funnekotter is al van kinds af aan gefascineerd door de Corsicaanse alleskunner, die 200 jaar geleden overleed. In dit drieluik hoor je hoe Napoleon Bonaparte een van de beroemdste veroveraars aller tijden werd.Beluister eerst aflevering één om het verhaal goed te kunnen volgen. In deze tweede aflevering horen we over Napoleons briljante manier van oorlog voeren.Presentatie: Bart FunnekotterProductie: Elze van DrielMontage: Yeppe van KesterenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

#133 Hoe Napoleon de macht greep

Was Napoleon Bonaparte een ongekend militair genie, dat de loop van de geschiedenis eigenhandig bepaalde? Of was hij op het juiste moment op de juiste plek? Geschiedenisredacteur Bart Funnekotter is al van kinds af aan gefascineerd door de Corsicaanse alleskunner, die 200 jaar geleden overleed. In dit drieluik hoor je hoe Napoleon Bonaparte een van de beroemdste veroveraars aller tijden werd.In de eerste aflevering horen we over Napoleons opkomst op het wereldtoneel.Presentatie: Bart FunnekotterProductie: Elze van DrielMontage: Yeppe van Kesteren

#132 Wat een ingenieur kan leren van een inktvis

De natuur zit vol slimme structuren en materialen. Denk aan de kleefhaakjes waarmee sommige zaden aan je trui blijven klitten na een wandeling. Of de eindeloos strekkende en buigende octopusarm. Als je ernaar kijkt kun je denken: wat zouden we daarmee kunnen? En kunnen we het namaken? Samen met techredacteur Laura Wismans en biologieredacteur Gemma Venhuizen duiken we in de wereld van biomimetica - daar waar biologie en technologie samenkomen.Gasten: Gemma Venhuizen & Laura WismansPresentatie: Lucas BrouwersProductie en montage: Nina van Hattum

#131 Doggerland: het Atlantis van de Noordzee

Als je op het strand staat kijk dan naar het Westen en je ziet water, de Noordzee. Maar onder dat water ligt een land verscholen waarvan we het bestaan tot begin vorige eeuw nog niet eens kenden. Een land waar zo'n 10.000 jaar geleden nog mensen en dieren leefden. Wat is er gebeurd met dit prehistorische land?

#130.3 Hoe Jezus God werd

Met Jezus kun je alle kanten op: hij is mens én god, geboren uit Maria én uit God de Vader. In de middeleeuwen werd hij vereerd als keizer van het heelal, maar ook intens lijdend afgebeeld, aan het kruis. In de Islam is Jezus de belangrijkste profeet na Mohammed, en ook zonder dat je gelovig bent, kan je in hem de eerste socialist zien, een inspirerende revolutionair of zelfs een feminist.Maar hier, in Onbehaarde Apen, kijken we naar de historische Jezus.Hendrik Spiering, wetenschapsredacteur en historicus, behandelt in dit speciale drieluik voor Pasen drie vragen: Wat weten we over het leven van Jezus? Met welke profeten concurreerde hij? En hoe werd nou juist deze prediker, later, volkomen God?Presentatie: Hendrik SpieringProductie: Mirjam van ZuidamMontage: Yeppe van KesterenDe muziek in dit drieluik werd gespeeld door het Dudok Quartet. In het vierde pianoconcert van Beethoven hoorde u ook pianist Hannes Minnaar en altvioliste Simone van der Giessen. Verder speelde het Dudok Quartet muziek van Balogh Kalman en Ligeti en in deze derde aflevering het vierde strijkkwartet van de jonge Nederlandse componist Joey Roukens.Voor dit drieluik putte Hendrik vooral uit wer…

#130.2 De andere profeten uit de tijd van Jezus

Met Jezus kun je alle kanten op: hij is mens én god, geboren uit Maria én uit God de Vader. In de middeleeuwen werd hij vereerd als keizer van het heelal, maar ook intens lijdend afgebeeld, aan het kruis. In de Islam is Jezus de belangrijkste profeet na Mohammed, en ook zonder dat je gelovig bent, kan je in hem de eerste socialist zien, een inspirerende revolutionair of zelfs een feminist.Maar hier, in Onbehaarde Apen, kijken we naar de historische Jezus.Hendrik Spiering, wetenschapsredacteur en historicus, behandelt in dit speciale drieluik voor Pasen drie vragen: Wat weten we over het leven van Jezus? Met welke profeten concurreerde hij? En hoe werd nou juist deze prediker, later, volkomen God?Presentatie: Hendrik SpieringProductie: Mirjam van ZuidamMontage: Yeppe van KesterenDe muziek in dit drieluik werd gespeeld door het Dudok Quartet. In het vierde pianoconcert van Beethoven hoorde u ook pianist Hannes Minnaar en altvioliste Simone van der Giessen. Verder speelde het Dudok Quartet muziek van Balogh Kalman en Ligeti.Voor dit drieluik put Hendrik vooral uit werk van de Amerikaan John P. Meier, die nog altijd werkt aan zijn schitterende serie boeken ‘A Margi…

#130.1 Wat we weten over het leven van Jezus

Met Jezus kun je alle kanten op: hij is mens én god, geboren uit Maria én uit God de Vader. In de middeleeuwen werd hij vereerd als keizer van het heelal, maar ook intens lijdend afgebeeld, aan het kruis. In de Islam is Jezus de belangrijkste profeet na Mohammed, en ook zonder dat je gelovig bent, kan je in hem de eerste socialist zien, een inspirerende revolutionair of zelfs een feminist.Maar hier, in Onbehaarde Apen, kijken we naar de historische Jezus.Hendrik Spiering, wetenschapsredacteur en historicus, behandelt in dit speciale drieluik voor Pasen drie vragen: Wat weten we over het leven van Jezus? Met welke profeten concurreerde hij? En hoe werd nou juist deze prediker, later, volkomen God?Presentatie: Hendrik SpieringProductie: Mirjam van ZuidamMontage: Yeppe van KesterenDe muziek in dit drieluik werd gespeeld door het Dudok Quartet. In het vierde pianoconcert van Beethoven hoorde u ook pianist Hannes Minnaar en altvioliste Simone van der Giessen.Voor dit drieluik put Hendrik vooral uit werk van de Amerikaan John P. Meier, die nog altijd werkt aan zijn schitterende serie boeken ‘A Marginal Jew, Rethinking the historical Jesus’. Ook aan te bevelen zijn de boeken va…

#129 Kan een goed gehoor je geheugen beschermen?

Een laag opleidingsniveau, hoge bloeddruk, roken, overgewicht, depressie, lichamelijke inactiviteit, diabetes, overmatig alcoholgebruik, hersenbeschadiging en luchtvervuiling zorgen allemaal voor een verhoogde kans op dementie, maar geen een zoveel als gehoorverlies. Hoe heeft minder horen te maken met minder onthouden? Samen met medisch redacteur Sander Voormolen duiken we via onze oorschelp onze hoofden in.

#128 Gezond leven, waarom zou je?

Mensen die gezond leven hebben minder last van chronische ziekten. En als ze corona krijgen, belanden ze minder vaak op de IC. Gezondheid heeft bovendien veel te maken met kansengelijkheid. Dat pleit allemaal voor preventie, zou je zeggen. Maar moeten we dat eigenlijk wel willen? En hoe onderzoek je eigenlijk wat 'gezond leven' precies is? Martine Kamsma en Niki Korteweg verdiepten zich in het leefstijlonderzoek. Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Martine Kamsma en Niki KortewegProductie en montage: Mirjam van ZuidamLees hier over de basisschool in Landgraaf waar Martine langsging: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/02/26/ongelijkheid-op-school-zit-ook-in-het-lunchtrommeltje-a4033403En hier over het effect van gezond leven op chronische ziekten, door Niki: https://www.nrc.nl/nieuws/2020/01/03/ontzieken-gezond-gaan-leven-als-medicijn-a3985651Of verdiep je in de discussie over keuzevrijheid tussen diabetes-arts Hanno Pijl en schrijfster Marian Donner: https://www.nrc.nl/nieuws/2020/07/24/ik-ben-heel-aardig-voor-mezelf-als-ik-domme-dingen-heb-gedaan-a4006779

#127 Van strand tot snijtafel: van een dode walvis valt veel te leren

Jaarlijks stranden er honderden bruinvissen op de Nederlandse kust. Utrechtse onderzoekers willen weten waarom deze kleine walvis op het strand terecht komt. Wetenschapsredacteur Anne van Kessel neemt ons mee naar de snijtafel, waar het mysterie van de gestrande walvis wordt ontrafeld.Presentatie: Lucas BrouwersGast: Anne van KesselProductie en montage: Nina van Hattum

#126 Wat te doen met onze zakkende bodem?

Dat de stijgende zeespiegel een dreiging is voor ons laaggelegen Nederland, is bekend. Maar ons land komt op veel plekken ook steeds láger te liggen. Heel Holland Zakt, soms wel met meters per eeuw. Dat heeft natuurlijk gevolgen voor de natuur, maar ook voor de steden waarin we wonen, weten Marcel aan de Burgh en Arjen Schreuder. Wat richt bodemdaling voor schade aan? En valt er iets aan te doen?Presentatie: Gemma VenhuizenGasten: Marcel aan de Brugh en Arjen SchreuderProductie en montage: Mirjam van ZuidamMeer weten over bodemdaling? Marcel schreef over wegzakkende grond wereldwijd: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/01/15/door-bodemdaling-zakt-de-grond-weg-onder-onze-voeten-a4027718

#125 De zoektocht naar de batterij van de toekomst

De afstandsbediening, je elektrische fiets of je smartphone. De batterij is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Batterijtechnologie ontwikkelt zich razendsnel en iedereen lijkt op zoek naar de superbatterij. In deze aflevering legt wetenschapsredacteur Laura Wismans ons alles uit over hoe batterijen werken en neemt techredacteur Marc Hijink ons mee naar Tesla's batterijfabriek. Want wat gaat de batterij in de toekomst betekenen?Presentatie: Lucas BrouwersGast: Laura Wismans & Marc HijinkProductie en montage: Nina van HattumMeer lezen over batterijen?Lees hier de column van Marc Hijink: We wonen op een superbatterijOf bekijk het artikel van Laura Wismans: Elektrisch rijden zonder tergend lange laadtijd komt eraan

#124 Hoe een machtige roofvogel in Nederland een thuis vond

Van alle jagende roofvogels in Europa is de zeearend de grootste en de sterkste. En hij broedt sinds kort in Nederland. Hoe kan het dat deze imposante roofvogel besloot neer te strijken in de Nederlandse natuur terwijl we denken dat het daar helemaal niet zo goed mee gaat? Presentatie: Lucas BrouwersGast: Nienke Beintema en Hendrik SpieringProductie en montage: Elze van DrielMeer lezen over de zeearend? Nienke schreef dit boek: https://www.atlascontact.nl/boek/de-zeearend/Marcel aan de Brugh onderzocht of ze rivieren nog meer ruimte nodig hebben: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/02/12/het-water-komt-ook-via-de-achterdeur-binnen-a4031574

#123 Bij brood bestaat geen goed of slecht

Brood is in ons hoekje van de wereld niet van tafel af te slaan. Maar hoe en waar is brood eigenlijk ontstaan? Hoe kwam het in onze supermarkt terecht? En waarom zijn er zulke sterke meningen over wat nou het beste brood is? Martine Kamsma en Hendrik Spiering nemen ons mee in de wereld van brood.Presentatie: Lucas BrouwersGast: Martine KamsmaProductie en montage: Mirjam van ZuidamMeer lezen over het alleroudste brood? Hendrik schreef over 14.000 jaar oud broodkruim: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/07/16/brood-dat-ouder-is-dan-de-landbouw-a1610238Wat is oerder oerbrood? Ciabatta, rogge of naan? Martine zocht het uit: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/02/05/wat-is-het-oerste-oerbrood-a4030719Nieuwsgierig naar het geheim van een goede zuurdesem? Hendrik beschreef de complexe biochemie: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/02/04/de-complexe-biochemie-van-desem-a4030539

#122 Wat we weten over de opmars van coronamutanten

Ineens duiken overal varianten op van het pandemische virus SARS-Cov-2. Het begon met de Britse, maar inmiddels hebben virologen het over Zuid-Afrikaanse, Braziliaanse en Amerikaanse varianten. Dat het coronavirus muteert klinkt eng, maar is dat het ook? Moeten we ons zorgen maken? En kunnen vaccins en onze eigen immuunsystemen de snel-evoluerende virussen wel bijhouden? Medisch redacteur Sander Voormolen praat ons bij over de coronavarianten.Presentatie: Lucas BrouwersGast: Sander VoormolenProductie & Montage: Nina van Hattum

#121 De ruimtestof-race is begonnen

De ruimte betreden is al moeilijk. En om dan verre planeten of planetoïden te bereiken is nog moeilijker. Maar om op zo'n ver hemellichaam te landen en er dan ook nog een stukje op te halen en mee te nemen terug naar aarde, dat is het moeilijkste van alle ruimtemissies. Maar het is wel iets wat steeds vaker lukt. Wat hebben wij aan die informatie?Presentatie: Lucas BrouwersGast: Hendrik Spiering en Bruno van WayenburgProductie: Mirjam van Zuidam en Elze van DrielMontage: Mirjam van Zuidam en Elze van Driel

#120 Wat er zoal leeft in onze poep

Poep, we spoelen het snel door en op straat lopen we er met een grote boog omheen. Maar wie beter kijkt, vindt in elke drol of keutel duizenden kleine beestjes, bacteriën, schimmels en virussen. Wat leeft er allemaal in onze ontlasting en wat zegt dat over de gezondheid van onszelf en de natuur?Presentatie: Lucas BrouwersGast: Nienke Beintema en Gemma VenhuizenProductie: Nina van HattumMontage: Mirjam van Zuidam

#119 Vergeet die oeroude rolverdeling: vrouwen jagen óók

Een vondst in Peru zet het beeld van de jagende man en de zorgende vrouw op zijn kop. Hoe komt het dat we nog steeds denken in patriarchale termen? Hoe terecht is dat en hoe komen we er van af? Hendrik Spiering duikt in de oercliché's van Man the Hunter.Presentatie: Lucas BrouwersProductie: Mirjam van ZuidamMontage: Nina van Hattum en Yeppe van Kesteren

#118 Wat we weten over het vaccin

Welkom in 2021. Sinds vandaag mogen we onze mouw oprollen voor een vaccin tegen het coronavirus. Het zal ongetwijfeld nog een poos duren voordat we bevrijd zijn van het virus, maar het eindspel is hiermee ingezet. Een goed moment om met medisch redacteur Niki Korteweg de balans op te maken. Wat weten we nu over vaccins, en hoe veilig is een inenting op dit moment?Presentatie: Lucas BrouwersGast: Niki KortewegProductie: Mirjam van ZuidamMontage: Yeppe van KesterenLees ook Niki's interview met vaccinmaker Hanneke Schuitemaker: https://www.nrc.nl/nieuws/2020/12/23/hanneke-schuitemaker-vaccinmaker-we-wisten-dat-we-niet-de-eerste-zouden-zijn-a402468912:52Of leer alles over de veiligheid van het mRNA-vaccin van Pfizer: https://www.nrc.nl/nieuws/2020/12/20/wat-belandt-er-straks-in-je-arm-a402461512:55En bekijk hier de vaccintracker die NRC sinds eind augustus bijhoudt: https://www.nrc.nl/nieuws/2020/08/28/volg-de-wereldwijde-race-naar-een-vaccin-a4010139

#117 Een goed spel is zo simpel nog niet

Nu we met de feestdagen thuis moeten vieren zijn gezelschapsspellen de ideale manier om je te vermaken. Maar waarom spelen we die eigenlijk? Is spelletjes spelen typisch iets voor mensen of kunnen dieren het ook? Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering, Gemma VenhuizenProductie: Kim Kabbedijk, Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJV

#116 Waarom vertellen we nog steeds sprookjes?

Sneeuwwitje en de zeven dwergen, Doornroosje, Roodkapje: wie kent ze niet? Hoe komt het dat sprookjes zo in ons collectieve geheugen zitten en wie heeft deze ooit bedacht? Wat maakt juist deze verhalen zo bijzonder? En wie is ooit op het idee gekomen dat je kruimeltjes moet strooien om de weg terug naar huis te vinden? Presentatie: Lucas Brouwers, Karel Knip, Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam en Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @hendrikspiering

#115 Hoe een plundertocht de grote volksverhuizing werd

Na de val van het Romeinse Rijk begonnen de grote volksverhuizingen, zo leren we dit in de geschiedenisles. Landkaarten vol pijlen geven de trektochten aan die de Barbaren, Bourgondiërs, Hunnen en vele andere Europese volkeren afleggen tussen de vierde en zesde eeuw. De wildemannen tegenover de beschaafde Romeinen die beetje bij beetje hun macht kwijt raken. Maar dit is een misverstand: het zijn geen volkeren en om een verhuizing ging het ook niet. Maar hoe zit het dan wel? Deze aflevering is het vervolg op: #34: Waarom Rome niet in één dag viel: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/02/06/onbehaarde-apen-waarom-rome-niet-in-een-dag-viel-a3652957

#114 Lake Ohrid: paradijs voor wetenschappers

Voor toeristen is het ‘de parel van de Balkan’ en voor wetenschappers is het een uniek natuurlijk archief dat bijna anderhalf miljoen jaar terug gaat in de geschiedenis: Lake Ohrid. Presentatie: Gemma Venhuizen, Marcel aan de BrughProductie: Kim Kabbedijk@GemmaJVWord lid van onze Facebookgroep!https://www.facebook.com/groups/nrconbehaardeapen

#113 Snot maakt van je neus een warzone

Een verkoudheid was altijd al vervelend, maar in tijden van Covid-19 is het extra verdacht wanneer het snot uit je neus loopt. Toch speelt dit slijmerige goedje een grote rol in het bestrijden van ziekteverwekkers. En daarbij deinst het niet terug voor geweld.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen , Nienke BeintemaProductie: Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @GemmaJV // @nienkebeintema

#112 We hebben geen zelf, het ego op zijn kop

Jezelf heb je altijd bij je, denken we. Maar wie of wat dat zelf eigenlijk is, dát weten we nauwelijks. In eerdere afleveringen (seizoen 1, #10 en seizoen 2, #12) zijn we al eens naar ons "zelf" op zoek gegaan, en twee jaar later zijn we een stuk verder. Want bestaat dat zelf eigenlijk wel?Presentatie: Lucas BrouwersGast: Hendrik SpieringProductie: Mirjam van ZuidamLees ook het artikel dat Hendrik over het zelf schreef: https://www.nrc.nl/nieuws/2020/10/30/we-hebben-geen-zelf-virtual-reality-zet-het-ego-op-losse-schroeven-a4018068

#111 Kan een computer creatiever schrijven dan een mens?

Gedichten, opiniestukken, interviews.. Geef aan GPT-3 een paar beginzinnen en hij maakt het af. Al jaren zijn wetenschappers bezig met het ontwikkelen van een robot die teksten kan schrijven net als een mens en met dit algoritme lijkt dat gelukt. Welke techniek zit hierachter en wat betekent dit type kunstmatige intelligentie voor de toekomst? @lucasbrouwers // @marchijinkNRC // @BennieMolsMeer weten over kunstmatige intelligentie? https://www.nrc.nl/nieuws/2020/10/23/de-nieuwste-ai-robot-is-onbetrouwbaar-gammel-en-bewonderenswaardig-a4017171https://www.nrc.nl/nieuws/2018/11/14/onbehaarde-apen-waar-slimme-algoritmes-toch-heel-dom-in-zijn-a275517Zelf experimenteren met AI?https://www.synthesia.io/

#110 Van mycelium tot heksenkring, het mysterie van de paddenstoel

Als je nu een boswandeling gaat maken, struikel je er over: paddenstoelen. Je vind ze ook in onze sprookjes, pastasaus en coffeeshops. Toch is er maar verdacht weinig bekend over deze schimmels. Biologieredacteur Gemma is al jaren gefascineerd door deze bijzondere levensvorm die zich bevindt op het grensgebied tussen plant en dier. Samen met Lucas en Hendrik duikt Gemma in de wereld van de paddenstoel.Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering, Gemma VenhuizenProductie: Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJVMeer weten?Lees hier artikelen die Gemma heeft geschreven over Paddenstoelen: https://www.nrc.nl/nieuws/2020/09/20/een-enkel-exemplaar-kan-al-fataal-zijn-a4012819https://www.nrc.nl/nieuws/2020/10/09/de-ontdekker-van-het-rietsplijtmondje-a4015369Volledig gegrepen door de mysterieuze paddestoel? Kijk dan eens naar deze leestips van Hendrik:Het artikel van Toporov: https://www.semanticscholar.org/paper/On-the-semiotics-of-mythological-conceptions-about-Toporov/37a039c99f88e49f915fc03588b666eb167d721fHet boek van de man die paddestoelen vergelijkt met olifantentestikels, Mushrooms: A Natural and Cultural History. http://www.reaktionbooks.co.uk…

#109 Wat we van de doden kunnen leren

Het is herfst, de natuur is in verval. Bladeren vallen van de bomen en verrijken de bodem. Ook lichamen ontbinden als je ze in de natuur laat liggen. Wetenschappers willen weten hoe verschillende omstandigheden die ontbinding beïnvloeden. Presentatie: Lucas Brouwers en Hendrik SpieringGast: Anne van KesselProductie: Mirjam van Zuidam, Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @annevkesselWord lid van onze Facebookgroep!https://www.facebook.com/groups/nrconbehaardeapen

#108 : Wat als je gezondheid afhangt van een algoritme?'

Waar de meeste mensen zonder nadenken een koekje eten, een extra boterham naar binnen schuiven en daarna op de fiets springen moet luisteraar Maaike Helmer al 20 jaar flink vooruit plannen om dit soort dingen te doen. Door haar diabetes type 1 heeft iedere schommeling van haar suikerspiegel flinke invloed op haar leven. Sinds een paar jaar leeft ze een stuk vrijer: haar insulinepomp berekent via een algoritme hoeveel insuline ze nodig heeft. Maar hoe is het om je gezondheid volledig in handen te leggen van een algoritme?'Presentatie: Gemma Venhuizen, Laura WismansProductie: Mirjam van Zuidam, Kim Kabbedijk@GemmaJV // @wismansWord lid van onze Facebookgroep!https://www.facebook.com/groups/nrconbehaardeapen

#107 Met laserlicht het brein besturen

Optogenetica maakt het mogelijk om met licht heel gericht hersencellen aan of uit te zetten. Zo kunnen wetenschappers het gedrag van proefdieren besturen. Met een druk op de knop valt een rustig scharrelende muis opeens een krekel aan. Een ‘godsgeschenk’ volgens hersenonderzoekers, omdat ze nu op celniveau kunnen zien hoe het mysterieuze brein werkt.Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering, Niki KortewegProductie: Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @nikikorteweg

#106.3 Nobelprijs voor dna-schaar CRISPR-Cas

De Nobelprijs voor Scheikunde is woensdag toegekend aan Jennifer Doudna en Emmanuelle Charpentier voor de ontwikkeling van dna-kniptechniek CRISPR-Cas. Medisch redacteur Sander Voormolen praat je bij over de winnaars en hun onderzoek.Presentatie: Lucas Brouwers, Sander VoormolenProductie: Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @SanderVoormolenWord lid van onze Facebookgroep!https://www.facebook.com/groups/nrconbehaardeapenWij zijn genomineerd voor een Dutch podcast award. Is Onbehaarde Apen jouw favoriete podcast? Breng dan hier je stem uit:https://podcastawards.nl/stem#tech-wetenschap

#106.2 Nobelprijs voor zwarte gaten

De Nobelprijs voor Natuurkunde is dinsdag toegekend aan Roger Penrose , Reinhard Genzel en Andrea Ghez voor hun onderzoek aan zwarte gaten. Penrose krijgt de helft van de prijs, Genzel en Ghez delen de andere helft. Natuurkundejournalist Dorine Schenk praat je bij over de winnaars en hun onderzoek.Presentatie: Lucas Brouwers, Dorine SchenkProductie: Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @SanderVoormolenWord lid van onze Facebookgroep!https://www.facebook.com/groups/nrconbehaardeapenWij zijn genomineerd voor een Dutch podcast award. Is Onbehaarde Apen jouw favoriete podcast? Breng dan hier je stem uit:https://podcastawards.nl/stem#tech-wetenschap

#106.1 Nobelprijs voor ontdekking hepatitis C-virus

De Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde is maandag toegekend aan drie ontdekkers van het hepatitis C-virus. De ontdekking van het virus, eind jaren 80, heeft geleid tot veilige bloedtransfusies en sinds kort ook behandeling die het virus kan opruimen. Toch overlijden er jaarlijks nog 400.000 mensen aan een infectie door hepatitis C. Medisch redacteur Niki Korteweg praat je bij over de ontdekking van het virus.Presentatie: Lucas Brouwers, Niki KortewegProductie: Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @nikikortewegWord lid van onze Facebookgroep!https://www.facebook.com/groups/nrconbehaardeapenWij zijn genomineerd voor een Dutch podcast award. Is Onbehaarde Apen jouw favoriete podcast? Breng dan hier je stem uit:https://podcastawards.nl/stem#tech-wetenschap

#105 Waarom Koning Arthur nooit zal sterven

Sinds zijn verschijning in de middeleeuwen is koning Arthur nooit meer uit het collectieve geheugen verdwenen. Verhalen over de ridders van de Ronde Tafel, de heilige graal, tovenaar Merlijn, het zwaard in de steen en het overspel van Lancelot met koningin Guinevere blijven films, boeken en tv-series inspireren. Wat is de magie van deze vertellingen en waar komt deze rijkdom aan verhalen vandaan? Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering, Bart FunnekotterProductie: Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @BartFunnekotterWij zijn genomineerd voor een Dutch podcast award. Is Onbehaarde Apen jouw favoriete podcast? Breng dan hier je stem uit:https://podcastawards.nl/stem#tech-wetenschapMeer weten over Koning Arthur? Lees dan dit:https://www.nrc.nl/nieuws/2017/10/27/koning-arthur-in-een-wereld-vol-verarmde-ridders-en-verwarde-verliefden-13703901-a1578983https://www.nrc.nl/nieuws/2013/09/28/een-definitief-en-bevrijdend-inzicht-koning-arthur-1298028-a1214469Word lid van onze Facebookgroep!https://www.facebook.com/groups/nrconbehaardeapen

#104 Waarom zou je de tuinvogels tellen?

Tuinvogels, bijen, waterdiertjes, spinnen en de jaarrondtelling. In Nederland kunnen we eindeloos beestjes blijven tellen. Al deze waarnemingen leveren veel gegevens op, maar heeft de wetenschap er ook iets aan? Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering, Gemma VenhuizenProductie: Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJVMeer Onbehaarde Apen luisteren over diersoorten? Luister dan deze aflevering:https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/10/onbehaarde-apen-waarom-lucas-een-soortenblog-bijhoudt-a2417441?fbclid=IwAR0BU5PnWXkJ1hOYN34Zrwzr-_HcSUeJVfQVATjWZtXpbBPObENbpLmfeo4Word lid van onze Facebookgroep!https://www.facebook.com/groups/nrconbehaardeapen

#103 Wonderkristal zet wereld van zonne-energie op z'n kop

Volgens sommige kenners staan we aan de vooravond van een revolutie in zonne-energie. Flexibele, doorzichtige en efficiënte zonnecellen zijn binnen handbereik dankzij een bijzonder kristal: perovskiet@lucasbrouwers // @wismansMeer weten over perovkiet? Lees deze artikelen:https://www.nrc.nl/nieuws/2020/07/31/het-zonnepaneel-is-volwassen-leve-de-zonnefolie-a4007521https://www.nrc.nl/nieuws/2020/08/12/giftig-lood-is-terug-te-winnen-uit-zonnecelmateriaal-a4008588Word lid van onze Facebookgroep:https://www.facebook.com/groups/nrconbehaardeapen/

#102 Hoe de hond onze beste vriend werd

De band tussen mens en hond is oersterk en vele duizenden jaren oud. Deze zomer bleek uit onderzoek dat 10.000 jaar geleden sledehonden het al mogelijk maakte voor mensen om te leven in barre poolstreken. Maar waar begon onze nauwe vriendschap met honden en hoe komen we van een grote boze wolf uiteindelijk uit bij moderne honden zoals Maltipoodles en bulldogs? Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering, Nienke BeintemaProductie: Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @nienkebeintemaMeer weten over (slede) honden?https://www.nrc.nl/nieuws/2020/06/25/sledehond-helpt-mens-al-10000-jaar-a4004096

#101 Zomerbonus: Een eerbetoon aan de zon

Zonder de zon geen warmte, licht of leven. We zoeken de zon op, vereren hem, maar nemen hem ook voor lief. Onbehaarde Apen brengt nu een zomers eerbetoon. Wanneer is de zon ontstaan? Hoe maakte hij complex leven mogelijk en werd hij echt vereerd als god?Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen, Hendrik SpieringProductie: Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @GemmaJV // @hendrikspieringMeer weten over de zon? Lees de zomerserie van de wetenschapsredactie. 

#100: Onbehaarde Apen viert het onverwachte

Waarom denken we hardop? Waarom hebben hermelijnen zwart puntjes aan hun witte staart? En waarom hebben Tibetanen minder last van hoogteziekte? Voor deze laatste afvering voor de zomer gaat de wetenschapsredactie op zoek naar verrassende vragen met onverwachte antwoorden.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen, Hendrik Spiering, Sander Voormolen, Bart Funnekotter, Marcel Aan de Brugh, Laura Wismans, Niki KortewegProductie: Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @GemmaJV // @hendrikspiering // @SanderVoormolen // @BartFunnekotter // @wismans // @nikikortewegWord lid van onze Facebookgroep:https://www.facebook.com/groups/nrconbehaardeapen/

#99 Geo-engineering: draaien aan de thermostaat van de aarde

Met de hulp van technologieën ingrijpen in het klimaat om zo de opwarming van de aarde tot stilstand te brengen klinkt steeds aanlokkelijker. Het klimaatdoel om niet boven de 1,5 graad stijging uit te komen lijkt steeds verder uit bereik en met de beperking van de CO2-uitstoot wil het maar niet vlotten. Maar wat zijn dit voor technologieën en is het wel verstandig om in te willen grijpen in het klimaat? @lucasbrouwers // @wismansMeer weten over geo-engineering? Lees deze artikelen:https://www.nrc.nl/nieuws/2020/06/19/knutselen-aan-het-klimaat-a4003371https://www.nrc.nl/nieuws/2020/06/19/wie-mag-er-straks-draaien-aan-de-aardse-thermostaat-a4003374Word lid van onze Facebookgroep:https://www.facebook.com/groups/nrconbehaardeapen/

#98 Corona: wat weten we nu?

“In een crisis als deze moeten we met 50% van de kennis, 100% van de besluiten nemen” zei premie Mark Rutte op 12 maart, vlak voor Nederland in lock-down ging. De stroom wetenschappelijke publicaties neemt elke dag toe, maar nog steeds zijn veel vragen onbeantwoord en het ongeduld groeit. Wat weten we nu over het coronavirus en kan de wetenschap ons de antwoorden geven die we nodig hebben?Meer weten over het coronavirus?https://www.nrc.nl/nieuws/2020/06/15/nederland-neemt-gok-in-wereldwijde-race-naar-het-vaccin-a4002905https://www.nrc.nl/nieuws/2020/06/16/britten-claimen-vondst-medicijn-dat-sterfte-covid-19-verlaagt-a4002999https://www.nrc.nl/nieuws/2020/06/05/hoesten-niezen-zingen-niemand-kent-het-gevaar-van-kleine-druppels-a4001919Word lid van onze Facebookgroep:https://www.facebook.com/groups/nrconbehaardeapen/

#97 Het regent niet genoeg, Nederland droogt uit

Ons land snakt naar water. Volgens het KNMI is het neerslagtekort ondertussen zo opgelopen dat de kans bestaat dat 2020 de boeken in zal gaan als het ‘droogste jaar ooit’. Hoewel februari dit jaar nog extreem nat was valt er inmiddels veel te weinig regen. Waarom is het zo droog? Hoe schadelijk is het? En hoe moeten we Nederland inrichten als het zo droog blijft in de toekomst?Presentatie: Lucas Brouwers, Arjen Schreuder, Marcel aan de Brugh@lucasbrouwers // @arjenschreuder //Meer weten over droogte? Lees deze artikelen:https://www.nrc.nl/nieuws/2020/06/10/een-hogere-muur-van-water-houdt-het-grondwater-uit-de-maas-a4002283https://www.nrc.nl/nieuws/2020/06/09/wat-te-doen-tegen-droogte-a4002282https://www.nrc.nl/nieuws/2020/05/27/grote-zorgen-over-de-droogte-die-dit-jaar-vroeg-begint-a4001010Meer weten over bosbranden? Luister deze aflevering:https://www.nrc.nl/nieuws/2020/02/26/staat-de-natuur-vaker-in-brand-a3991778

#96 Hoe SpaceX Amerika weer bemande ruimtevaart teruggaf

Bemande capsules bouwen is de eredivisie van de ruimtevaarttechniek. Waarom is het zo gevaarlijk en duur? En hoe kan het dat juist een commercieel bedrijf als SpaceX de grote ruimtevaartorganisatie NASA voorbijstreeft?Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering, Bruno van WayenburgProductie: Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @brunchikZelf de Crew Dragon besturen? Vind hier de simulator:https://iss-sim.spacex.com/Meer Onbehaarde Apen luisteren over ruimtevaart? Luister dan ook deze afleveringen:Wie is geschikt voor een reis naar Mars? https://www.nrc.nl/nieuws/2018/06/27/nrc-onbehaarde-apen-14-wie-is-geschikt-voor-een-reis-naar-mars-a1608108Wanneer gaan we terug naar de maan? https://www.nrc.nl/nieuws/2018/12/05/onbehaarde-apen-wanneer-gaan-we-terug-naar-de-maan-a3059541Was de maanlanding 1 grote PR stunt? https://www.nrc.nl/nieuws/2019/07/17/waarom-de-maanlanding-uitstekende-pr-was-a3966785

#95 Hoe een sprinkhaan verandert in een allesverslindend monster

Ze zijn niet te stoppen en hebben een onstilbare honger. Met miljoenen tegelijk bewegen sprinkhanen zich over de akkers van Oost-Afrika en verslinden daarbij alles wat op hun pad komt. Wat maakt de sprinkhaan zo’n succesvo zwermdier en is hij nog wel te bestrijden?Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma VenhuizenGast: Koert LindijerProductie: Misha Melita en Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @GemmaJV // @KoertLindijerMeer weten over de sprinkhanenplaag in Oost-Afrika?https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/22/combinatie-sprinkhanenplaag-en-corona-breekt-oost-afrika-op-a3997620https://www.nrc.nl/nieuws/2020/03/03/alleen-maar-meer-sprinkhanen-a3992398Meer weten over de sprinkhaan?https://www.nrc.nl/nieuws/2020/02/21/als-ze-samen-zijn-gebeurt-er-iets-geks-met-sprinkhanen-a3991258

#94: Hoe wreed waren de Vikingen echt?

Grote mannen met gevlochten baarden op drakenschepen: het beeld van de Vikingen is een cliché dat wordt herhaald in films, kinderseries en games. Maar in hoeverre klopt dat stereotype met de geschiedenis? Presentatie: Lucas Brouwers, Bart Funnekotter en Hendrik SpieringProductie: Misha Melita en Kim Kabbedijk@lucasbrouwers // @BartFunnekotter // @HendrikSpieringMeer weten over de band tussen de Friezen en de Vikingen? https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/22/ook-friezen-gingen-soms-op-viking-a3977615https://www.nrc.nl/nieuws/2016/02/20/en-daar-is-ubbi-de-fries-met-zijn-gevreesde-sche-1590020-a127629Nieuwsgierig geworden naar vrouwelijke Vikingstrijders? https://www.nrc.nl/nieuws/2017/09/11/krijger-in-graf-uit-vikingtijd-was-vrouw-12946528-a1573026Lees hier meer over de Vikingen in historisch perspectief: https://www.nrc.nl/nieuws/2016/09/16/een-viking-kan-je-prima-vertrouwen-4308080-a1521918https://www.nrc.nl/nieuws/2014/10/18/karel-de-grote-was-de-grootste-viking-maar-dan-zo-1429210-a1123157https://www.nrc.nl/nieuws/2018/05/31/oer-ijslanders-waren-ook-weer-niet-zo-scandinavisch-a1604946

#93: Alexander von Humboldt: de laatste homo universalis?

In zijn tijd was hij een beroemde wetenschapper en ontdekkingsreiziger, nu zijn we hem haast vergeten. Toch wordt Alexander von Humboldt (1769-1859) gezien als de grondlegger van de ecologie en inspireerde hij bekende tijdgenoten als Goethe en Darwin. Waarom is hij weggezakt in het collectieve geheugen? En wat kunnen we vandaag de dag leren van deze Pruisische wetenschapsheld? Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Gemma Venhuizen.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJV

#92: Waarom de octopus verrassend slim is

Kraaien, chimpansees, olifanten, papegaaien én octopussen: allemaal dieren die intelligent gedrag vertonen. Maar de octopus is extra bijzonder omdat hij evolutionair heel ver van ons afstaat, met zijn autonome armen en een huid als een videoscherm. Waaraan dankt dit weekdier zijn slimheid? En hoe slim is de octopus precies?Presentatie: Lucas Brouwers en Hendrik SpieringProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspieringLees hier het interview van Lucas Brouwers met Peter Godfrey-Smith:https://www.nrc.nl/nieuws/2017/04/28/hoe-de-octopus-over-zichzelf-denkt-8458823-a1556416Lees hier de ode die Lucas Brouwers eerder schreef over de octopus:https://www.nrc.nl/nieuws/2014/07/26/armen-zijn-alles-1403744-a1096345Lucas Brouwers legt uit waarom de octopus bijna een alien is:https://www.nrc.nl/nieuws/2017/11/02/waarom-de-octopus-bijna-een-alien-is-a1579358Bekijk hier de Abdobus octopus in BBC Earth:https://www.youtube.com/watch?v=ebeNeQFUMa0Bekijk hier hoe een octopus een kokosnoot als schild gebruikt:https://www.youtube.com/watch?v=Y2EboVOcikIBekijk hier het fragment van de octopus die een schroefdoppot opent:https://www.youtube.com/watch?v=GJor1sk_JDI

#91: Hoe ziek worden we van dieren?

Van Q-koorts tot salmonella, en van het nieuwe coronavirus tot ebola: allemaal zijn het ziekten die ooit begonnen met een overspringende bacterie of virus van dier op mens. Hoe ontstaan deze zoönosen precies? En waarom zijn vleermuizen zo vaak de bron? Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Gemma Venhuizen.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJVBenieuwd naar de TED talk van David Quammen uit 2013? https://www.youtube.com/watch?v=rI11hHOya34

#90: Waar is alle antimaterie gebleven?

Bij de oerknal ontstond in een keer heel veel materie én antimaterie, in theorie zelfs evenveel. Maar om ons heen is bijna alleen nog maar materie. Hoe kan dat? Waar is al die antimaterie naartoe? Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Dorine Schenk.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @dorineschenk

#89: Wat kinderen willen weten over het coronavirus

Het coronavirus is onderwerp van ieder journaal, gesprek en krant. Maar voor kinderen is de informatie over corona niet altijd even toegankelijk. Daarom deden wij een oproep: wat willen jullie eigenlijk weten? In deze aflevering van Onbehaarde Apen geven we antwoord op de vragen van kinderen over het coronavirus.Presentatie: Lucas Brouwers, Sander Voormolen, Gemma Venhuizen, Hendrik Spiering en Niki KortewegProductie: Misha Melita@SanderVoormolen // @lucasbrouwers // @GemmaJV // @nikikorteweg // @HendrikSpiering

#88: Is het dragen van een ketting al een teken van abstract denken?

Acht 130.000 jaar-oude arendsklauwtjes werden waarschijnlijk door Neanderthalers als ketting gedragen. Een nieuw bewijs dat Neanderthalers een complexere mensensoort waren dan lange tijd werd gedacht. Of moeten we niet zoveel waarde hechten aan een klauwenketting? Presentatie: Lucas Brouwers en Hendrik SpieringProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering Lees hier het artikel van Lucas Brouwers over de arendsklauwenketting uit 2015:https://www.nrc.nl/nieuws/2015/03/12/vogelklauw-als-oersieraad-1474249-a1011195Benieuwd naar het onderzoek van Edwin van Leeuwen naar chimpansees? Lees er hier over:https://www.nrc.nl/nieuws/2015/06/17/ja-apen-apen-andere-apen-na-1504897-a215880

Oproep! Onbehaarde Apen beantwoordt vragen van kinderen over corona

Onbehaarde Apen verschijnt nog steeds iedere week in je feed met verhalen uit de volle breedte van de wetenschap. Dat vinden we belangrijk. We willen niet elke week een podcast over het coronavirus uitbrengen: daarover wordt al zo veel gezegd en geschreven. Maar voor kinderen maken we graag een uitzondering. Er zijn veel vragen en antwoorden zijn niet altijd duidelijk. Daarom willen wij van jullie, kinderen of mensen die kinderen kennen, weten welke vragen jullie hebben. Stuur een WhatsApp voice-bericht met je naam, leeftijd, woonplaats en vraag naar 0685650259. Dan duiken wij erin!

#87: Kan de aarde zonder permafrost?

Een reservoir voor broeikasgassen of een schatkamer vol mammoetfossielen: zo komt permafrost vaak in het nieuws. Maar wat is permafrost precies? En wat gebeurt er als de dooi doorzet door klimaatverandering?Presentatie: Lucas Brouwers & Gemma VenhuizenOp afstand: Marcel aan de BrughProductie: Misha Melita@LucasBrouwers // @GemmaJV

#86: Wat zijn de lessen van de Spaanse griep?

Honderd jaar geleden had de wereld ook te maken met een pandemie: de Spaanse griep eiste uiteindelijk tientallen miljoenen levens. Kunnen we nu iets leren van die uitbraak en hoe er toen op gereageerd werd?Presentatie: Lucas Brouwers en Bart FunnekotterProductie: Misha MelitaEditor: Julie Blussé@lucasbrouwers // @BartFunnekotter

#85: Wat bezielde de kruisvaarders?

Eind elfde eeuwen trokken tienduizenden West-Europeanen richting het Midden-Oosten om Jeruzalem te ‘bevrijden’. Een bizarre onderneming maar ze slaagden erin, tegen alle verwachtingen, en stichten er een feodaal koninkrijk dat tweehonderd jaar bleef bestaan. Nu wordt er vaak romantisch en ideologisch teruggekeken op de kruistochten. Waarom eigenlijk? Presentatie: Lucas Brouwers en Hendrik SpieringOp afstand: Bart FunnekotterProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @BartFunnekotter

#84: New Age of wetenschap: wat hebben we aan de Gaia-hypothese?

James Lovelock (100) stelt de aarde voor als een zelfregulerend systeem, waarin stenen, atmosfeer en leven één systeem vormen dat de boel in evenwicht houdt. De Gaia-theorie werd in de jaren ’70 populair in de milieubeweging en kritisch benaderd door evolutiebiologen. Maar is deze theorie van Lovelock vandaag nog relevant?Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Gemma Venhuizen.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJV

#83: Op neutrinojacht in de Middellandse zee

Je kunt ze niet zien, ze vliegen dwars door de aarde heen en op de bodem van de Middellandse zee hangen bollen met gevoelige camera’s naar ze te loeren: neutrino’s. Maar hoe jaag je op deze onzichtbare deeltjes? En wie bedacht als eerste dat dit deeltje zou kunnen bestaan? Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Dorine Schenk.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @dorineschenkLees hier het stuk van Dorine Schenk over antimaterie: https://www.nrc.nl/nieuws/2020/02/20/nieuwe-lasertest-met-antimaterie-bevestigt-het-perfecte-spiegelbeeld-en-versterkt-daarmee-het-raadsel-van-de-verdwenen-antimaterie-a3991142

#82: Hoe komen we aan 29 februari?

Verrassing! Een extra dag, een extra Onbehaarde Apen. Maar waar komt die 29e februari vandaan? En wat is een schrikkel? In deze aflevering van Onbehaarde Apen gaan we op zoek naar de oorsprong van het schrikkeljaar.Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Gemma Venhuizen.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJV

#81: Staat de natuur vaker in brand?

Van Australië tot de Schoorlse duinen: overal ter wereld komen branden in de natuur voor. Wie het nieuws kijkt ziet zorgwekkende beelden van vuurzeeën en gewonde koala’s. Komen bosbranden tegenwoordig vaker voor? Zo ja: hoe komt dat? En wat is er tegen te doen? Presentatie: Gemma Venhuizen, Marcel aan de Brugh en Cosette Molijn.Productie: Misha Melita@Cosettemolijn // @GemmaJVMeer weten over hoe bosbranden worden gemeten?https://www.nrc.nl/nieuws/2019/08/22/de-amazone-brandt-maar-hoe-fel-a3970871Lees hier het artikel van Cosette Molijn over de bewerkte foto van Australië:https://www.nrc.nl/nieuws/2020/01/10/australische-brandkaart-is-overdreven-a3986436Zelf bosbranden analyseren? Gebruik de tool van NASA:http://www.globalfiredata.org/analysis.htmlBekijk hier de reportage van de The Atlantic over The Fire Labhttps://www.youtube.com/watch?v=cnvWW4kYhnk

#80: De strijd tegen corona: wie speelt welke rol?

Welke wetenschappers komen er in actie op het moment dat er een nieuwe epidemie uitbreekt? In deze aflevering van Onbehaarde Apen lopen we ze allemaal langs: van de viroloog tot de bioloog en van de socioloog tot de arts. Presentatie: Lucas Brouwers, Sander Voormolen en Gemma VenhuizenProductie: Misha Melita@SanderVoormolen // @lucasbrouwers // @GemmaJV

#79: Hoe arts en algoritme collega's worden

Van microscopen tot insulinepompen en van MRI-scans tot zuurstofapparaten: de zorg zit vol technologie. Geen wonder dus dat ook kunstmatige intelligentie het ziekenhuis binnenkomt. Moeten dokters vrezen voor hun baan? Of moeten ze juist blij zijn met algoritmes?Presentatie: Lucas Brouwers, Niki Korteweg en Liza van LonkhuyzenProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @nikikorteweg // @lizalonkhuyzenLees hier het artikel van Niki Korteweg over de ontwikkelingen van AI in de pathologie:https://www.nrc.nl/nieuws/2020/01/31/de-software-die-slimmer-is-dan-de-dokter-a3988893Luister hier de aflevering van de podcast NRC Vandaag terug waarin Liza van Lonkhuyzen over AI in de zorg vertelt:https://www.nrc.nl/nieuws/2020/01/29/is-er-een-algoritme-in-de-zaal-a3988490Meer weten over AI in de zorg? Lees hier het artikel van Liza van Lonkhuyzen terug:https://www.nrc.nl/nieuws/2020/01/28/arts-krijgt-advies-van-algoritmen-a3988515Lees hier het opinieartikel van chirurg in opleiding Thony Ruys over de toekomst van dokters:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/01/11/dokter-legt-het-af-tegen-computer-en-dat-is-prima-a3480567

#78: Waar komt de maan vandaan?

Ontstond de maan in de tijd dat de aarde nog een bal magma was? Of werd de maan de ruimte in geslingerd toen de aarde nog sneller om zijn as draaide? In deze aflevering van Onbehaarde Apen duiken we in het, ook niet door de Apollo-landingen niet, opgeloste raadsel van de maan en maken we opnieuw kennis met deze oude bekende.Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Eddy EchternachProductie: Misha Melita@hendrikspiering // @LucasBrouwersBenieuwd naar de werking van de getijden en het plaatje dat Eddy bespreekt? https://nl.wikipedia.org/wiki/Getijde_(waterbeweging)

#77: Wat is traangas en waarom is het zo populair?

Traangas. Voor de politie lijkt het een perfect middel, er zijn geen dodelijke slachtoffers en de menigte wordt uit elkaar gedreven. Maar het gas is niet zo onschuldig als het lijkt, er zijn wel degelijk dodelijke slachtoffers en ook op de lange termijn kan je gezondheid eronder lijden. Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Marcel aan de Brugh.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspieringBenieuwd naar hoe de demonstranten in Hong Kong traangas te lijf gaan?https://www.youtube.com/results?search_query=hong+kong+protester+tear+gasLees hier het artikel van Marcel aan de Brugh over traangas:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/13/drie-theelepels-bakpoeder-tegen-traangas-a3973284Bekijk hier de hele rede van Otto Adang uit 2017:https://www.youtube.com/watch?v=mdcNA9TM3XMLees hier een interview met Otto Adang over zijn onderzoek naar 'relschoppers':https://www.nrc.nl/nieuws/2010/01/04/etholoog-adang-prestige-inzet-van-ruzie-terweijde-11832798-a356278

#76: Waarom we het vaker over de lymfe moeten hebben

Je hebt er meer van dan van bloed, maar toch hebben we het er niet vaak over: lymfe. In deze aflevering van Onbehaarde Apen duiken we in dit onbekende levensvocht en bespreken we de nieuwste medische technieken. Presentatie: Lucas Brouwers, Sander Voormolen en Gemma VenhuizenProductie: Misha Melita@SanderVoormolen // @lucasbrouwers // @GemmaJVLees hier het artikel van Sander Voormolen over lymfe: https://www.nrc.nl/nieuws/2020/01/10/het-onbekende-levensvocht-lymfe-a3986433

#75: Was er een Europese genocide in de bronstijd?

Om het Europa anno 3000 voor Christus te begrijpen bestuderen archeologen al eeuwen potten, werktuigen en wapens. Sinds 2010 beschikken ze over een nieuw middel: dna-analyse van stokoude botten. Daaruit blijkt dat in Europa in de vroege bronstijd echt een drastische bevolkingsverandering heeft plaatsgevonden. De vraag is nu hoe vredig verliep die verandering?  Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Bart Funnekotter.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @BartFunnekotter // @hendrikspieringLees hier het artikel van Hendrik Spiering over de analyse van het steppe-dna:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/11/29/de-steppe-invasie-in-de-bronstijd-a3982145Benieuwd naar de Engelse artikelen waar Bart Funnekotter over sprak? https://www.theguardian.com/uk-news/2017/may/20/dutch-invaders-stonehenge-ancient-britonsLees hier meer over de analyse van het Poolse massagraf: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/05/06/geexecuteerde-gezinsleden-gevonden-in-pools-massagraf-uit-vroege-bronstijd-a3959307

#74: Waarom alle diëten werken

Gelukkig nieuwjaar! Tijd voor goede voornemens. Grote kans dat afvallen of gezonder eten op jouw lijstje staan. Maar afvallen met een dieet blijkt in de praktijk moeilijker dan het lijkt. Gewoontes, omgevingsfactoren en hormonen staan ons in de weg. Waarom gaan we dan toch steeds opnieuw aan de lijn? Zijn er diëten die wél werken?Presentatie: Lucas Brouwers, Niki Korteweg en Martine KamsmaProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @nikikorteweg // @MartineKamsmaLees hier het artikel van Martine Kamsma over hoe je nieuwe gewoontes aanleert:https://www.nrc.nl/nieuws/2020/01/06/vier-uur-tijd-voor-een-boontje-a3985777Benieuwd naar hoe belangrijk gezonde voeding is in geneeskunde? Lees hier het artikel van Niki Korteweg.https://www.nrc.nl/nieuws/2020/01/03/ontzieken-gezond-gaan-leven-als-medicijn-a3985651

#73: Een ode aan 2019

Wat bracht de wetenschap ons in 2019? In deze aflevering van Onbehaarde Apen geven alle wetenschapsredacteuren een ode aan hun hoogtepunt van dit jaar. Van palingen tot Filistijnen en van wolken tot biodiversiteit. Presentatie: Lucas Brouwers, Niki Korteweg, Marcel aan de Brugh, Gemma Venhuizen, Hendrik Spiering, Bart Funnekotter, Sander Voormolen en Cosette Molijn. Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @nikikorteweg // @Cosettemolijn // @hendrikspiering // @SanderVoormolen // @BartFunnekotter // @GemmaJVBenieuwd naar het artikel van Sander Voormolen over de zwangere paling in Finland?https://www.nrc.nl/nieuws/2019/11/05/eerste-puber-aal-geeft-opwinding-onder-visbiologen-a3979214Of over het monster van Loch Ness? https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/13/het-monster-van-loch-ness-was-echt-geen-reuzenpaling-a3973299 Lees hier het artikel van Bart Funnekotter over het Filistijnen-DNA:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/07/03/dna-onthult-gevreesde-filistijnen-a3966005En luister de aflevering van de podcast NRC Vandaag waarin Bart Funnekotter vertelt over het onderzoek naar het economisch aandeel van de slavernij: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/06/26/hoe-lucratief-was-de-slavernij…

#72: Waarom het Stanford Prison Experiment nu een leugen wordt genoemd

Zijn we van nature goed, of hebben we maar een klein duwtje in de rug nodig om ons te misdragen? Het Stanford Prison Experiment uit 1971 zou het laatste aantonen, maar de laatste jaren is er veel kritiek. Wat hebben we nog aan het experiment? Presentatie: Lucas Brouwers, Ellen de Bruin en Hendrik SpieringProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @EllendeBruinLees hier het artikel van Ellen de Bruin over de kritiek op het Stanford Prison Experiment:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/08/16/fake-gevangenis-heet-nu-ook-nog-een-leugen-a3970275Iets meer dan tien jaar geleden schreef Ellen de Bruin ook al over kritiek op Zimbardo:https://www.nrc.nl/nieuws/2008/08/30/slechte-mensen-11597576-a726958Benieuwd naar de rest van het interview van VPRO Tegenlicht met Philip Zimbardo?https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/talks/philip-zimbardo.htmlDe film 'The Stanford Prison Experiment' is te zien op Netflix.

#71: Plastic is overal. Is dat erg?

Plastic is op papier een droommateriaal. Makkelijk te produceren, eindeloos vervormbaar en onverwoestbaar. Maar om dat laatste is nu veel te doen, want plastic vervuilt de oceanen en komt in de buiken van dieren terecht. Ook in menselijke organen zijn stukjes plastic gevonden. Maar hoe erg is dat?Presentatie: Lucas Brouwers, Niki Korteweg en Marcel aan de Brugh.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @nikikortewegLees hier het artikel van Niki Korteweg over microplastics:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/04/de-onbekende-gevaren-van-microplastics-a3975660Lees hier het artikel van Marcel aan de Brugh over plastics in de zee: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/01/18/wat-weten-we-over-al-dat-plastic-in-zee-a3650887Benieuwd naar het hele liedje over de plastic eendjes van Rich Eilbert?https://www.youtube.com/watch?v=-RPUmRmdcjw&t=83s

#70: Waarom zoeken we naar planeten buiten ons zonnestelsel?

Na jaren onderzoek vinden Michel Mayor en Didier Queloz in 1995 de eerste exoplaneet. 51 Peg 51 b, bevindt zich ver buiten ons zonnestelsel, op 50 lichtjaar van de aarde, en draait om de ster 51 Pegasi. Sinds 1995 zijn er meer dan vierduizend exoplaneten ontdekt, en de teller loopt nog door. Waarom wordt er zo fanatiek gezocht naar planeten buiten ons zonnestelsel? En wat kunnen we leren van die verre werelden? Presentatie: Gemma Venhuizen, Hendrik Spiering en Eddy EchternachProductie: Misha Melita@hendrikspiering // @GemmaJV

#69: Kunnen we in het lab de neushoorn redden?

Op 19 maart 2018 stierf de laatste mannelijke noordelijke witte neushoorn, Sudan. Met zijn dood lijkt het uitsterven van de ondersoort onvermijdelijk. Maar nieuwe technieken bieden hoop: uit genetisch materiaal wordt geprobeerd een embryo te knutselen. Maar is dat wel wenselijk?Presentatie: Hendrik Spiering, Sander Voormolen en Gemma VenhuizenProductie: Misha Melita@SanderVoormolen // @hendrikspiering // @GemmaJVLees hier de necrologie dat we vorig jaar schreven over Sudan:https://www.nrc.nl/nieuws/2018/03/20/laatste-mannelijke-witte-neushoorn-is-dood-a1596312Bekijk hier de fotoserie van CNN over Sudan:https://edition.cnn.com/interactive/2018/03/world/last-rhino-cnnphotos/Benieuwd naar de verschillende theorieën over de etymologische oorsprong van de witte neushoorn?http://www.rhinoresourcecenter.com/index.php?s=1&act=pdfviewer&id=1175858144&folder=117Benieuwd naar de technieken achter het maken van eicellen van stamcellen?https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/21/bijna-zijn-menselijke-eicellen-uit-stamcellen-gemaakt-a1626068Bekijk hier de website van de film The Last Male On Earth:https://www.thelastmaleonearth.com/en/Er zijn veel nummers gemaakt over neushoorn, …

#68: Kun je met je gedachten een computer bedienen?

Met elektroden in het brein een spraakcomputer besturen: Hanneke de Bruijne is de eerste ter wereld die dat thuis kan doen. Waarom is die techniek zo ingewikkeld? En hoe werkt het precies? In deze aflevering van Onbehaarde Apen alles over breinbesturing.Presentatie: Gemma Venhuizen, Hendrik Spiering en Niki KortewegProductie: Misha Melita@GemmaJV // @hendrikspiering // @nikikorteweg

#67: Hoe (on)veilig is kernenergie?

Fukushima, Tsjernobyl en Three Mile Island: de geschiedenis leert dat het met kerncentrales lelijk kan misgaan. Maar aan de andere kant kan kernenergie een relatief schoon alternatief zijn voor stroomopwekking. Moeten we kernenergie weer een kans geven, of is het te gevaarlijk?Presentatie: Gemma Venhuizen, Hendrik Spiering en Cosette Molijn.Productie: Misha Melita@GemmaJV // @Cosettemolijn // @hendrikspieringLees hier het artikel van Cosette Molijn over kernenergie: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/27/kernenergie-redding-met-risico-a3974863Benieuwd naar het leven van Naoto Matsumura? Kijk hier een korte documentaire over zijn leven in Fukushima. https://www.youtube.com/watch?v=gs-q-2893uw

#66: De geschiedenis van het kwaad dat slavernij heet

Als het tegenwoordig gaat over slavernij is het onderwerp meestal de transatlantische slavernij: de slavenhandel waar Nederland vanaf de 16e eeuw aan mee deed. Maar de geschiedenis van de slavernij wereldwijd gaat veel verder terug. Al voordat er een schrift bestond, werden mensen als eigendom gehouden. De Zweedse historicus Dick Harrison beschrijft in zijn nieuwe boek de slavernij vanaf het eerste begin. In deze aflevering van Onbehaarde Apen volgen we dat spoor tot in het heden.Presentatie: Gemma Venhuizen, Hendrik Spiering en Bart Funnekotter.Productie: Misha Melita@GemmaJV // @BartFunnekotter // @hendrikspieringLees hier het stuk van Bart Funnekotter over de geschiedenis van de slavernijhttps://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/18/slavernij-was-er-altijd-en-overal-a3977235Luister ook de aflevering van Onbehaarde Apen over de val van het Romeinse Rijk: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/02/06/onbehaarde-apen-waarom-rome-niet-in-een-dag-viel-a3652957Meer weten over de geschiedenis van de slavernij? Lees het boek 'De geschiedenis van de slavernij' (2019), van Dick Harrison.

#65: Placebo, hoe we onszelf voor de gek kunnen houden

Een muur vol diploma’s, een witte jas of een blauwe pil: allemaal factoren die bijdragen aan het placebo-effect. Een gebroken been ga je er niet mee herstellen, maar cognitief kunnen placebo’s veel effect hebben. Mensen rapporteren minder pijn, lopen ineens makkelijker of behalen hogere sportresultaten. Hoe werkt dit mysterieuze placebo-effect precies? En wat is het nocebo-effect?Presentatie: Hendrik Spiering, Sander Voormolen en Niki KortewegProductie: Misha Melita@SanderVoormolen // @hendrikspiering // @nikikortewegLees hier het artikel van Sander Voormolen over het nocebo-effect:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/07/26/de-ontdekking-van-de-negatieve-placebo-a3968317 Benieuwd naar het onderzoek van Andrea Evers?Kijk hier de aflevering van Zorg.nu met haar experimenten terug:https://zorgnu.avrotros.nl/uitzendingen/uitzending/item/het-placebo-effect/Een andere bekende placebo-onderzoeker is Fabrizio Benedetti, hij was vorig jaar te gast bij de Brain Science Podcast:https://brainsciencepodcast.com/bsp/2016/127-benedetti

#64: Onbehaarde Apen LIVE. Bier: oerdrank en genetisch experiment

Van Mesopotamische bierwetten tot gistcellen die zich als diva gedragen: in deze tweede liveshow van Onbehaarde Apen duiken we in de geschiedenis en de toekomst van bier. Hoe werd het eerste bier gebrouwen? Dronken Middeleeuwers echt alleen maar bier in plaats van water? En zullen we in de toekomst crispr-cas op gistcellen toepassen?Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering, Gemma Venhuizen, Bastiaan Nagtegaal en Bart FunnekotterProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJV // @BartFunnekotter // @JBNagtegaalBenieuwd naar de toekomst van bier? Lees hier het stuk dat Bastiaan Nagtegaal erover schreef:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/04/wie-gist-beheerst-beheerst-de-toekomst-van-bier-a3975667Wat was er nou eerder, bier of brood? Lees hier het artikel van Bart Funnekotter over de vondst van het eerste bier:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/04/de-wonderbaarlijke-geboorte-van-bier-en-brood-a3975664Meer lezen over de herkomst van bier?Lees 'Ancient Brews: Rediscovered and Re-created', (2017) van Patrick McGovern.Benieuwd naar bier in de Middeleeuwen en alle mythes eromheen? Lees 'Beer in the Middle Ages and the Renaissance' (2007) van Richard W. Unger

#63.3 Nobelprijs voor herlaadbare batterij

"A highly charged prize”, grapte het Nobelcommité over de Nobelprijs voor Scheikunde, waarvan de winnaars vandaag bekend zijn gemaakt. De winnaars zijn de Amerikaan John Goodenough, de Brit Stanley Whittingham, en Japanner Akira Yoshino voor de ontwikkeling van de lithium-ionbatterij. Die zitten in je mobiele telefoon, in je laptop en in elektrische auto’s. De ontwikkeling van deze herlaadbare batterij begon tijdens de oliecrisis van de jaren ’70. De drie winnaars van de Nobelprijs voor Scheikunde die vandaag bekend zijn gemaakt hebben daar ieder een belangrijke bijdrage aan geleverd.Presentatie: Lucas Brouwers, Sander Voormolen en Niki KortewegProductie: Misha Melita@SanderVoormolen // @lucasbrouwers // @nikikorteweg

#63.2 Nobelprijs voor oerknal en exoplaneten

Samen hebben ze ons beeld van het universum voorgoed veranderd. De Nobelprijs voor Natuurkunde is dinsdagochtend toegekend aan drie mensen. Eén helft ging naar James Peebles, voor zijn onderzoek aan de oerknal en donkere materie en energie. De andere helft van de prijs gaat naar de Zwitsers Michel Mayor en Didier Queloz voor hun ontdekking van de eerste exoplaneet rondom een zonachtige ster.Presentatie: Lucas Brouwers, Dorine Schenk en Hendrik SpieringProductie: Misha Melita@dorineschenk // @lucasbrouwers // @hendrikspiering

#63.1: Nobelprijs voor cellen in ademnood

De Nobelprijs voor de geneeskunde is vanmorgen uitgereikt aan Amerikanen Gregg Semenza en William Kaelin en de Brit Peter Ratcliffe. Ze winnen de prijs voor hun onderzoek naar hoe cellen zuurstof meten. Wat dat precies betekent leggen medisch redacteuren Sander Voormolen en Niki Korteweg uit.Presentatie: Lucas Brouwers, Sander Voormolen en Niki KortewegProductie: Misha Melita@SanderVoormolen // @lucasbrouwers // @nikikortewegBenieuwd naar de reactie van William Kaelin? Luister het hier terug: https://www.youtube.com/watch?v=qpxhH1bXywMLees hier meer over de winnaars: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/07/nobelprijs-voor-geneeskunde-voor-zuurstofwaarneming-a3975862

#62: Wat is het verhaal van Gilgamesj?

De godenzoon die eerst vecht tegen monsters, maar dan zijn beste vriend verliest en op zoek gaat naar onsterfelijkheid: Gilgamesj is de held in een oeroud gedicht dat tweeduizend jaar lang vergeten was. Hoe ontdek je zo’n verhaal en hoe vertaal je spijkerschrift van vierduizend jaar oud? In deze aflevering duiken we in het epos van Gilgamesj. Presentatie: Lucas Brouwers, Bart Funnekotter en Hendrik SpieringProductie: Misha Melita@BartFunnekotter // @lucasbrouwers // @hendrikspieringLees hier het artikel van Hendrik Spiering over het epos van Gilgamesjhttps://www.nrc.nl/nieuws/2019/07/05/het-epos-van-gilgamesj-hoe-een-held-mens-werd-a3966227En lees hier over de ontdekking van een nieuwe passage uit het verhaal:https://www.nrc.nl/nieuws/2015/10/14/oudste-verhaal-krijgt-nieuwe-regels-1547700-a708334Luister ook naar de aflevering van In Our Time over Gilgamesj:https://www.bbc.co.uk/programmes/b080wbrqBenieuwd naar de rest van de lezing van Andrew George?https://www.youtube.com/watch?v=Rd7MrGy_tEgDe vertaling waar Hendrik Spiering uit voorleest komt uit: Het epos van Gilgamesj (Sun Uitgeverij), 2001, van HLJ VanstiphoutLees ook de vertaling van Andrew George:'The Epic of Gilg…

#61: Wat ligt er voorbij oneindig?

Hoe groot is het heelal? Hoeveel zandkorrels zijn er op aarde? Grote getallen fascineren de mens al eeuwen. Maar het kan altijd groter: oneindig. En is er dan nog iets groters dan oneindig? In deze aflevering van Onbehaarde Apen duiken we in de gigantische en de oneindige getallen.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Alex van den Brandhof.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @GemmaJV // @alexvdbrandhofBenieuwd naar Esschers oneindige tekeningen?https://www.escherinhetpaleis.nl/verhaal-van-escher/perpetuum-mobile/Meer weten over Graham's number? https://www.youtube.com/watch?v=HX8bihEe3nA&t=64s

#60: Hoe erfelijk is homoseksualiteit?

Een groot onderzoek wees vijf DNA-variaties aan die een beetje lijken samen te hangen met homoseksueel gedrag. Maar wat betekent dat precies? Kun je menselijk gedrag wel vangen met genetica? In deze aflevering van Onbehaarde Apen duiken we in genetisch onderzoek en de geschiedenis van homoseksualiteit. Presentatie: Lucas Brouwers, Sander Voormolen en Hendrik SpieringProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @SanderVoormolenLees hier het stuk van Lucas Brouwers over het nieuwe onderzoek:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/08/29/het-homogen-bestaat-niet-maar-dna-beinvloedt-wel-onze-seksualiteit-a3971620En lees het stuk van Sander Voormolen, die sprak met homo's en lesbiennes over het onderzoek:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/02/seksuele-voorkeur-niet-in-beton-gegoten-a3971943Lees hier het essay van Maurits de Bruijn over de Born This Way-generatie.https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/zijn-homo-s-zo-geboren-niet-per-se~b624900c/Meer lezen over onderzoek naar de erfelijkheid van menselijk gedrag?Lees het boek 'Behave' (2018), van Robert Sapolsky.Benieuwd naar hoe andere primaten seksualiteit beleven?Lees 'Primate sexuality' (2012), van Alan Dixson.De geschiede…

#59: Kan ketamine helpen tegen depressie?

Bekend als partydrug en sinds de jaren ‘60 in gebruik als verdovingsmiddel: ketamine. Maar er zijn ook aanwijzingen dat bij een zware, onbehandelbare depressie ketamine positieve effecten heeft. In sommige studies wordt zelfs gesproken over patiënten die binnen twee uur opknapten. Is ketamine een wondermiddel tegen depressie? En hoe werkt het? Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Niki KortewegProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @NikiKortewegMeer weten over het onderzoek van Robert Schoevers?https://www.umcg.nl/NL/Zorg/Volwassenen/Deelname_wetenschappelijk_onderzoek/ketaminestudie/Paginas/default.aspxBenieuwd naar de aflevering van Onbehaarde Apen over depressie?https://www.nrc.nl/nieuws/2019/05/15/depressies-a3960263Luister ook de aflevering van Onbehaarde Apen over ayahuasca:https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/12/onbehaarde-apen-ons-hallucinerende-brein-a1616255En lees dit weekend het verhaal van Niki Korteweg in NRC

#58: Deze zomer smolt weer een stuk Groenland weg

Als je de gevolgen van klimaatverandering wilt zien moet je op Groenland zijn. Door de stijgende temperaturen smelt de ijskap en met al dat water stijgt de zeespiegel. Wat zijn de effecten voor de bewoners van Groenland? En waarom is de president van de Verenigde Staten ineens in Groenland geïnteresseerd? Redacteur Marcel aan de Brugh nam er deze zomer een kijkje en vertelt. Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Marcel aan de Brugh.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @GemmaJVLees hier over de documentaire Chasing Ice en bekijk een torenhoge afbrekende ijsschots:https://www.theguardian.com/environment/video/2012/dec/12/chasing-ice-iceberg-greenland-video Bekijk hier de trailer van de documentaire Winter's Yearning, over het leven van de bewoners van Groenland:https://www.youtube.com/watch?v=0t4IMa0PxMkBekijk hier de sledehonden die over water op Groenland rennen:https://www.youtube.com/watch?v=gGKH_evi5MoBenieuwd naar de ingestorte brug en het kolkende water bij Kangerlussuaq in 2012? Bekijk:https://www.youtube.com/watch?v=7SuJ1sFn_B0Lees hier het verslag van Marcel aan de Brugh over Groenland terug: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/07/klimaat-onze-hittego…

#57: De horrorzomer van 2019

Terrorteken, steekvissen en hooikoortsplanten: de Nederlander heeft deze zomer flink wat te verduren gehad van de natuur. Zoals iedere zomer haalden nieuwe jeukdieren de kranten en journaals. Laten we ons onnodig bang maken of wordt de natuur steeds gevaarlijker? In deze zomeraflevering van Onbehaarde Apen scheiden we plaag van hype.Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Gemma Venhuizen.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJV Lees hier wat Lucas schreef over de reuzenteek:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/07/16/nrc-checkt-reuzenteek-achtervolgt-prooi-honderd-meter-a3967324Bekijk hier de Hyalomma-teek in actie:https://youtu.be/_xBqSYi0lrA

#56: Was de maanlanding een grote PR-stunt?

Op 21 juli (20 juli in de VS) is het precies 50 jaar geleden dat Neil Armstrong als eerste mens voet zette op de maan. Een historische gebeurtenis waarvoor de halve hele wereld aan de buis gekluisterd zat. De Amerikanen waren de Russen te vlug af geweest. Was het inderdaad ‘a giant leap for mankind’ of was er sprake van de grootste PR-stunt uit de geschiedenis van de mensheid? Of misschien allebei?Presentatie: Lucas Brouwers, Bart Funnekotter en Hendrik SpieringProductie: Misha Melita@BartFunnekotter // @lucasbrouwers // @hendrikspieringMeer lezen over de maanlanding?David Whitehouse Apollo 11. The inside story (Icon books 2019)Neil M. Maher Apollo in the Age of Aquarius (Harvard University Press 2017)David Meerman Scott en Richard Jurek Marketing the Moon. The selling of the Apollo Lunar Program (MIT Press 2014)Neil deGrasse Tyson en Avis Lang Accessory to War. The unspoken Alliance between Astrophyics and the Military (Norton 2018)Zie hier Hendrik Spiering zijn Lego raket:https://img.wonderhowto.com/img/35/79/63409112866675/0/lego-rocket-build-358-movie.w1456.jpgKijk hier het BBC-interview uit 1961 met Yuri Gagarin:https://www.youtube…

#55: Met Onbehaarde Apen de zomer door

De zomer is begonnen en dat betekent: vakantie. Onbehaarde Apen gaat er ook tussenuit en om de periode tot september te overbruggen komt bijna de hele wetenschapsredactie langs in deze laatste aflevering met tips voor documentaires, boeken, tentoonstellingen én podcasts.Presentatie: Lucas Brouwers, Ellen de Bruin, Bart Funnekotter, Hendrik Spiering, Gemma Venhuizen en Sander Voormolen. Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJV // @BartFunnekotter // @SanderVoormolen // @EllendeBruinTips van Bart Funnekotter:Luister hier de podcast In Our Time: https://www.bbc.co.uk/programmes/b006qyklLees hier wat Bart Funnekotter eerder schreef over de historische fictie van Conn Iggulden:https://www.nrc.nl/nieuws/2011/11/23/dit-zijn-echte-mannenboeken-a1469310'Wolf in een Zee van Gras', Conn Iggulden Tips van Sander Voormolen: Lees hier over de documentaire 'Ik ben er even niet': https://www.nrc.nl/nieuws/2019/06/18/greep-proberen-te-krijgen-op-wegvallen-bij-epilepsie-a3964119En bezoek het Beautiful Disstress House in Amsterdam Noord: https://www.beautifuldistress.org/Tip van Hendrik Spiering: 'Een Wereld vol Patronen', Rens BodLees hier Hendriks recensie van 'Een Wer…

#54: Hoe werkt 5G en is het schadelijk?

Röntgen, gamma en infrarood: straling kan invloed hebben op het menselijk lichaam. Maar geldt dat ook voor de radiogolven waarop het nieuwe 5G-netwerk vanaf volgend jaar data zal verzenden? En hoe verschilt 5G van 4G? In deze aflevering van Onbehaarde Apen alles over de onzichtbare straling die ons omringt en over de invloed ervan op het lichaam.Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Marc HijinkProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @marchijinkNRCMeer weten over hoe wetenschapsjournalist Frank Swain zijn gehoorapparaat ombouwde tot wifi-ontvanger? https://www.newscientist.com/article/mg22429952-300-the-man-who-can-hear-wi-fi-wherever-he-walks/Lees hier het artikel van Marc Hijink over de gezondheidsrisico's van 5Ghttps://www.nrc.nl/nieuws/2019/06/14/hoe-ongezond-is-5g-a3963760

#53: Zijn de emoties van dieren en mensen hetzelfde?

Of iemand zich vrolijk of boos voelt kun je aflezen aan gezichtsuitdrukkingen, lichaamstemperatuur en hartslag. Allemaal lichamelijke reacties, die dieren ook hebben. Er is dan ook weinig verschil tussen de emoties van dieren en mensen, stelt primatoloog Frans de Waal in zijn nieuwste boek. Schamen krabben en apen zich dan ook? En wat onderscheidt de mens dan nog van dieren?Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Gemma VenhuizenProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJVLees hier het interview van Hendrik Spiering met Frans de Waal:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/05/29/chimpansees-hebben-dezelfde-emoties-als-mensen-a3962028Lees hier het interview van Hendrik Spiering met Frans de Waal uit 1996:https://www.nrc.nl/nieuws/1996/10/12/het-schokeffect-van-een-apenblik-etholoog-frans-de-7327778-a466763

#52: Wat weten we echt over zwarte gaten?

Een oneindig klein punt dat alles in zijn buurt opslokt: zwarte gaten zijn een mysterieus verschijnsel in het heelal. Toch is het wetenschappers gelukt een zwart gat te fotograferen. Althans: de scháduw van een zwart gat. Hoe kregen ze dat voor elkaar? En eindigt de aarde ook ooit in een zwart gat?Presentatie: Gemma Venhuizen, Hendrik Spiering en Eddy EchternachProductie: Misha Melita@hendrikspiering // @GemmaJVLees hier het interview van Marcel aan den Brugh met Heino Falcke: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/04/19/man-van-het-zwarte-gat-god-is-het-begin-en-het-eind-a3957571Bekijk hier de hele TED talk van Jedidah Isler: https://www.ted.com/talks/view?language=enLees hier wat Eddy Echternach schreef over de eerste foto van een zwart gat: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/04/10/dit-is-de-allereerste-foto-van-de-schaduw-van-een-zwart-gat-a3956397

#51: Wie was Dzjengis Khan?

Hij veroverde een rijk bij elkaar dat vijf keer groter was dan dat van de Romeinen, maar toch is Dzjengis Khan minder bekend dan Julius Caesar of keizer Augustus. In deze aflevering van Onbehaarde Apen duiken we in het levensverhaal en de vernuftige - en wrede - strijdtechnieken van deze Mongoolse krijgsheer en zijn zonen en kleinzonen.Presentatie: Lucas Brouwers, Bart Funnekotter en Hendrik SpieringProductie: Misha Melita@BartFunnekotter // @lucasbrouwers // @hendrikspieringMeer lezen over het leven van Dzjengis Khan? Lees het boek 'Genghis Khan and the Making of the Modern World', van Jack WeatherfordOf liever fictief? Lees de romanserie 'Conquerer' van Conn Iggulden.Luister hier de Songfestivalinzending van Duitsland uit 1979 'Dschinghis Khan' https://www.youtube.com/watch?v=pzmI3vAIhbEBenieuwd naar de zoektocht van National Geographic naar de laatste rustplaats van Dzjengis Khan? https://www.youtube.com/watch?v=ad4cgluZAcc

#50: Met de quantumcomputer is geen geheim meer veilig

Een werkende quantumcomputer is er nog niet, toch waarschuwen experts al voor de gevaren van deze nieuwe rekenmachine. Want de versleuteling die we nu gebruiken kan in een wip gekraakt worden met quantumcomputer. De onheilspellende naam voor deze digitale ramp: de Cryptocalypse. In deze aflevering van Onbehaarde Apen alles over qubits, quantumsleutels en of het al tijd is om je geld van de bank te halen.Presentatie: Lucas Brouwers, Dorine Schenk en Marcel aan de BrughProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @dorineschenkMeer weten over het bouwen van qubits? https://www.nrc.nl/nieuws/2019/05/10/met-nanohekjes-bouw-je-stabiele-qubits-a3959834Lees hier het interview van Marcel aan de Brugh met Peter Schwabe over de cryptocalypse. https://www.nrc.nl/nieuws/2016/09/04/de-cryptocalypse-komt-eraan-4086146-a1519706Kijk hier de hele lezing terug van Jaya Baloo over hoe KPN aan quantumsleutels werkt. https://www.youtube.com/watch?v=hHJ7NWcvHDs&t=1989s

#49: De angst voor de mug

Ze houden ons wakker, hun beten leveren jeukende bulten op en ze zijn ziekteverspreiders. Waar zijn muggen eigenlijk goed voor? In deze aflevering van Onbehaarde Apen alles over muggenbeten, tropische muggen in Nederland en hoe genetische modificatie misschien een mogelijkheid biedt de mug uit te roeien. Maar moeten we dat wel willen?Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Sander VoormolenProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @GemmaJV // @SanderVoormolenMeer weten over technieken om muggen mogelijk uit te roeien? Lees hier wat Sander Voormolen erover schreef:https://www.nrc.nl/nieuws/2016/02/15/muggen-kun-je-toch-uitroeien-1591013-a1134289Meer weten over de tijgermug in Nederland?https://www.nrc.nl/nieuws/2016/08/19/enge-tijgermug-lijkt-geen-acuut-gevaar-op-te-leveren-3860844-a1516949Lees hier een ode aan de mug van Gemma Venhuizen:https://www.nrc.nl/nieuws/2017/07/07/die-hoge-zoemtoon-van-de-mug-klinkt-als-een-vioolsonate-11728518-a1565907

#48: Hoe kunnen we depressie genezen?

Een tekort aan serotonine, een darmontsteking of een trauma uit je jeugd: de precieze oorzaken van depressie zijn nog altijd niet duidelijk. En wetenschappers blijven zoeken naar nieuwe behandelmethoden. In deze aflevering van Onbehaarde Apen alles over de mogelijke connectie tussen de darmflora en depressieve gevoelens, partydrugs als mogelijk medicijn en nieuwe inzichten in oude elektroshocktherapie.Presentatie: Lucas Brouwers, Ellen de Bruin en Niki Korteweg.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @EllendeBruin // @nikikortewegLees hier wat Niki Korteweg scheef over de mogelijke link tussen depressie en het microbioom:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/03/01/depressie-in-je-buik-a3834350Lees hier meer over het onderzoek van Iris Sommer naar elektroshocktherapie:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/04/05/nieuwe-hersencellen-door-elektroshock-a3955905Kijk hier het hele college van Professor Koen Demyttenaere over de behandeling van depressie:https://www.youtube.com/watch?v=uif38RDohJs

#47: Onbehaarde Apen live: Evolueren we nog?

Heeft natuurlijke selectie nog vat op de mens? Mensen met slechte ogen overleven prima met een bril en als je geen grote spieren hebt, kun je je met humor aantrekkelijk maken. Wat betekent dat voor de evolutie van de mens?Je hoort er alles over in deze eerste liveshow van Onbehaarde Apen, opgenomen op 6 mei 2019 in Theater Kikker.Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Gemma VenhuizenProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJVKijk hier het filmpje over Car Crash Graham:https://www.youtube.com/watch?v=j-kDH0BBb20Meer weten over het melkgen?https://www.nrc.nl/nieuws/2013/09/04/neef-nichthuwelijk-populair-om-melkgen-1290513-a736532 Meer weten over de recente ontwikkelingen in menselijke evolutie?https://www.nrc.nl/nieuws/2016/10/21/de-evolutie-van-de-mens-staat-nooit-stil-4854885-a1527792Meer lezen over de evolutie van de mens?Lees 'The Secret of our Success', van Joseph HenrichMeer lezen over de mogelijke toekomst van de mens? Lees 'Homo Deus' van Yuval Harari

#46: Het verhaal achter kinderoffers

Archeologen deden in 2011 een lugubere vondst: op een strand in Peru lagen 137 kinderen en 200 lama’s begraven. Vijfhonderd jaar geleden geofferd, maar waarom? In deze aflevering van Onbehaarde Apen alles over (kinder)offers en de verhalen erachter.Presentatie: Lucas Brouwers en Hendrik Spiering Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspieringLees hier het artikel van Hendrik Spiering over de vondst in Huanchaquito-Las Llamas: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/04/19/kinderoffers-uit-liefde-en-machtswellust-a3957547Lees hier het stukje van Hendrik Spiering op de kinderpagina van oktober 2010:https://www.nrc.nl/nieuws/2010/10/09/had-ik-maar-een-lelijk-kind-11953768-a1287714En hier de reactie van conservator Edward K. de Bock:https://www.nrc.nl/nieuws/2010/10/23/liefst-een-lelijk-kind-11961082-a314285

Nieuw: Vandaag, een dagelijkse nieuwspodcast van NRC

Geen nieuwe aflevering van Onbehaarde Apen maar voor één keer vind je hier een aflevering van de nieuwste NRC podcast: Vandaag. Dagelijks een spraakmakend verhaal, zoals vandaag over de commotie rond PVV fractievoorzitter Peter van Dijk. Abonneer je nu in je favoriete podcastapp om iedere dag een vers verhaal te ontvangen. En woensdag vind je op deze plek weer een nieuwe aflevering van Onbehaarde Apen.Abonneer je op NRC Vandaag via iTunes, via Spotify of luister via de app van NRC.

#45: Priemgetallen, onkruid op de getallenlijn

De oude Grieken braken zich er al het hoofd over: hoe werken die mysterieuze getallen die alleen door zichzelf en 1 deelbaar zijn? Er zijn er oneindig veel van, maar hoe zijn ze precies over de getallenlijn verdeeld? In deze aflevering van Onbehaarde Apen alles over priemgetallen: wat het betekent als ze ‘veilig’ zijn, hoe je zelf mee kunt zoeken naar de grootste en hoe ze voorkomen in muziek en natuur.Presentatie: Lucas Brouwers, Ellen de Bruin en Alex van den Brandhof.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @EllendeBruin // @alexvdbrandhofLees hier hoe wiskundige Patrick Laroche het grootste priemgetal tot op heden vond.https://www.nrc.nl/nieuws/2018/12/22/nieuw-priemgetal-van-recordlengte-telt-bijna-25-miljoen-cijfers-a3126862Meer weten over de Riemann hypothese?https://www.nrc.nl/nieuws/2018/06/15/hoe-toevallig-is-de-verdeling-van-priemgetallen-a1606798Bekijk hier de hele uitleg van NumberPhile over de Riemann hypothesehttps://www.youtube.com/watch?v=d6c6uIyieooLees hier het artikel van Alex van den Brandhof over priempolynomenhttps://www.nrc.nl/nieuws/2019/02/15/priempolynomen-houden-je-bankrekening-veilig-a3654215Benieuwd naar het boek van Alex van den Brandhof over priemwo…

#44: Verraad en raadsels: zonder Judas geen Pasen

Een handvol zilverstukken, een kus, en een arrestatie. Door Judas komt in het bijbelverhaal Jezus aan het kruis. Met Goede Vrijdag (de kruisiging) en Pasen voor de deur duikt Onbehaarde Apen in de geschiedenis van deze spreekwoordelijke verrader. Heeft Judas echt bestaan, en klopt er iets van al die verhalen? Of is Judas juist een held, zoals uit het Evangelie van Judas zou blijken?Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Gemma VenhuizenProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJVKijk hier de serie Finding Jesus van CNN:https://edition.cnn.com/videos/tv/2015/03/07/cnn-finding-jesus-judas-betrays-jesus-sacrifice-gods-plan.cnnMeer weten over het onderzoek van April DeConinck? Kijk hier het interview terug:https://www.youtube.com/watch?reload=9&amp=&v=ULRg5lwrsXgMeer lezen over de historische Jezus?John Meier, 'A Marginal Jew: Rethinking the Historical Jesus'. (Yale University Press 1991- 2016)Of over de vroege geschiedenis van het Christendom:Bart Ehrmann, 'Lost Christianities: The Battles for Scripture and the Faiths We Never Knew' (Oxford University Press 2004)Nieuwsgierig geworden naar het Evangelie van Judas? Lees dan:'Het Evangelie van J…

#43: Waarom we trots mogen zijn op de Europese minidino's

Zalmoxes, Struthiosaurus en Balaur bondoc: deze Europese dino's zijn stuk minder bekend dan hun Amerikaanse neefjes Tyrannosaurus en Triceratops. In deze aflevering van Onbehaarde Apen breken we een lans voor de Europese dino en reizen we samen met wetenschapsjournalist Anne Martens een flamboyante 19e eeuwse paleontoloog achterna: Franz Nopcsa.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Anne Martens.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @GemmaJV / @AnneMartenceLees hier het artikel van Anne Martens over Franz Nopcsahttps://www.nrc.nl/nieuws/2019/03/29/aristocraat-tussen-de-dinos-in-transsylvanie-a3955063De spannende keukenscène uit Jurassic Park herbeleven?https://www.youtube.com/watch?v=TnWNyKqI3Bc&t=103sKijk hier de serie Beagle van de VPRO terughttps://www.vpro.nl/programmas/beagle-in-het-kielzog-van-darwin.htmlMeer lezen over dinosaurussen in Europa?'Transylvanian Dinosaurs', van Weishampel en JianuMeer weten over eilanden en evolutie?Lees 'Song of the Dodo', van David QuammenBenieuwd geworden naar de Pterosauriërs?Lees 'Pterosaurs', van Mark Witton

#42: Hoe gevaarlijk zijn ruimterotsen?

Kilometers brede kraters op aarde zijn het bewijs: een inslag van een planetoïde is niet ondenkbaar. Hoe groot is de kans dat we de komende jaren weer geraakt worden door zo’n aardscheerder? Wat gebeurt er dan en, misschien nog belangrijker, hoe kun je zo’n inslag voorkomen?Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Eddy Echternach.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspieringLees hier alles over nieuw bewijs voor de meteorietinslag die 66 miljoen jaar geleden een einde maakte aan de dino's:https://www.nrc.nl/nieuws/2019/03/31/in-spectaculair-onderzoek-naar-uitsterven-dinosauriers-worden-dinos-zelf-niet-genoemd-a3955213Meer weten over aardscheerder Bennu en Ryugu?https://www.nrc.nl/nieuws/2019/03/19/close-up-van-twee-aardscheerders-a3953785En lees hier het verontrustende bericht uit 2002 over planetoïde NT7 2002: https://www.nrc.nl/nieuws/2002/07/24/grote-asteroide-kan-in-2019-op-aarde-inslaan-7599348-a204361

#41: Waar blijft de volgende ijstijd?

IJstijden hebben sporen getrokken in het Nederlandse landschap. Van de Utrechtse Heuvelrug tot fossiele hyenadrollen. Hoe ontstaan deze koude periodes en komt er nog een volgende? Je hoort er alles over in de nieuwe aflevering van Onbehaarde Apen.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Marcel aan de Brugh.Productie: Misha Melita@lucasbrouwers // @GemmaJVBenieuwd naar de aflevering van Klokhuis over ijstijden? Kijk 'm hier terug:https://schooltv.nl/video/het-klokhuis-ijstijd/Kom je ook naar Onbehaarde Apen live op 6 mei? Kaartjes kun je kopen via:https://www.theaterkikker.nl/agenda/nrc/

#40: Waarom ons leven begint met melk

Uit de borst of uit een fles: we zijn allemaal groot geworden op melk. Maar dat witte goedje zit ingewikkeld in elkaar. Op de ingrediëntenlijst staan naast suikers en vet, ook witte bloedcellen, bacteriën en hormonen. Melk is ook nog veranderlijk van moeder tot moeder. Hoe het precies zit hoor je deze week in Onbehaarde Apen.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Sander VoormolenProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @GemmaJV // @SanderVoormolenBenieuwd naar de hele TED-talk van Katie Hinde over moedermelk? https://www.youtube.com/watch?v=Bo8YN3oB0Cw&feature=youtu.beLees hier het artikel over kindersterfte in Brabant in de 19e eeuw, door taboe op borstvoedinghttps://www.nrc.nl/nieuws/2019/01/24/in-brabant-stierven-babys-door-taboe-op-borstvoeding-a3651624

#39: Wie waren de laatste Middeleeuwers?

Een donkere duizend jaar, waarin ridders om jonkvrouwen vochten, de kerk en de koning heilig waren en veldslagen werden afgewisseld met periodes van vreselijke ziekte. Waren de Middeleeuwen echt zo bar en boos? En hoe eindigt deze periode? In deze aflevering hoor je er alles over, inclusief ridders en kastelen, en bespreken we een van de laatste Middeleeuwse rijken: Bourgondië.Presentatie: Lucas Brouwers, Bart Funnekotter en Hendrik SpieringProductie: Misha Melita@BartFunnekotter // @lucasbrouwers // @hendrikspieringBenieuwd naar de Middeleeuwse muziek in deze podcast?https://www.youtube.com/watch?v=ZH9kSScl8vU&t=43sKijk hier de Franse documentaire over het einde van het Bourgondische rijk:https://www.youtube.com/watch?v=sS4AdsTqiksHier kun je de gehele aflevering van de jeugdserie Floris terugkijken:https://www.youtube.com/watch?v=S0qer7FAVG4

#38: Tatiana Afanassjewa, vrouw tussen de Einsteins

De vondst van drie nieuwe Einsteinbrieven wierp nieuw licht op de Russisch-Nederlandse wiskundige Tatiana Afanassjewa. Zij is vooral bekend als vrouw van de flamboyante hoogleraar Paul Ehrenfest, maar speelde zelf ook een grote rol bij de inrichting van het Nederlandse wiskundeonderwijs. Ook schreef ze een boek over de warmteleer, waarvan ze het manuscript aan Einstein stuurde. Wetenschapsjournalist Margriet van der Heijden ontdekte de brieven en vertelt in deze aflevering van Onbehaarde Apen alles over Afanassjewa en haar vriendschap met Einstein.Presentatie: Lucas Brouwers, Margriet van der Heijden en Hendrik SpieringProductie: Misha Melita@margriettweet // @lucasbrouwers // @hendrikspiering

#37: Aliens! Bestaat er leven buiten de aarde?

Zijn we echt alleen in het heelal? Of is er nog ander leven om ons heen? In deze aflevering van Onbehaarde Apen gaan we op ruimtesafari, op zoek naar buitenaards leven op planeten en manen binnen én buiten ons zonnestelsel.Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Eddy EchternachProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspieringBenieuwd naar de video die NASA maakte over de Viking Marslanders in 1979? https://www.youtube.com/watch?v=GQkSC_53tv8 Meer weten over de helachtige planeet Venus? https://www.youtube.com/watch?v=WdM75-tOz60 Hier legt Frank Drake zijn vergelijking uithttps://www.youtube.com/watch?v=AA6Uu4WnVN0&app=desktop

#36: Hoe dichtbij is het digitale brein?

Je brein uploaden zodat je voor altijd kunt voortleven in een computer of een geheugenimplantaat voor mensen met Alzheimer. Science fiction? Of is het digitale brein in de nabije toekomst al mogelijk? In deze aflevering van Onbehaarde Apen alles over de (on)mogelijkheden van hersentechnologie.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Niki KortewegProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @GemmaJV // @nikikortewegBenieuwd naar het hele fragment van Ambrož Bajec-Lapajne, die zingt tijdens zijn hersenoperatie?https://www.youtube.com/watch?v=obiARnsKUAo#action=sharehttps://www.youtube.com/watch?v=obiARnsKUAo#action=share Meer weten over de Human Brain Project?https://www.youtube.com/watch?v=pGI_GTnSs_E Hier hoor je Robert Hampson over zijn geheugenprothese:https://www.youtube.com/watch?v=PItFisrWBCIEen doorbraak van eigen bodem. Het UMC Utrecht ontwikkelde een extensie waarmee een vrouw met Locked-in-syndroom een tablet kan besturen.https://www.youtube.com/watch?v=zdg7Kenn9YQ&feature=youtu.beTranshumanist en hoogleraar filosofie aan Oxford Nick Bostrom over wanneer we Johnny Depp’s brein kunnen uploaden:https://www.youtube.com/watch?v=86st7_Lzs2s

#35: Waarom kinderen Pokémon wel, maar de huismus niet herkennen

Kinderen weten maar weinig over diersoorten in hun omgeving. Liever leren ze dinosaurussen, autotypes en Pokémons uit het hoofd. Maar is dat erg? En waarom delen we dieren en planten eigenlijk zo graag in hokjes in? In deze aflevering van Onbehaarde Apen alles over onze drang tot hokjesdenken en hoe inheemse volkeren en kinderen dat soms heel anders aanpakken.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik SpieringProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJVMeer weten over ethnobiologie? Kijk hier de hele lezing van Andrea Pieroni terug.https://www.youtube.com/watch?v=gZs6S-z0kVA&feature=youtu.be&t=195Kijk hier het hele interview met Satoshi Tajiri over zijn Pokémon terug.https://www.youtube.com/watch?v=iwxgGpgbcfc&t=2245sBenieuwd naar de theorie van Brent Berling over kleurenindelingen?https://www.youtube.com/watch?v=gMqZR3pqMjgEn lees hier het artikel dat Hendrik Spiering erover schreef.https://www.nrc.nl/nieuws/1999/05/08/nol-wor-en-wap-7446343-a150357

#34: Waarom Rome niet in één dag viel

De ondergang van het Romeinse Rijk is legendarisch geworden. Overweldigd door de 'barbaren', hoor je vaak. Maar dit is een misverstand: Rome was al langer verloren. Het romeinse leger streed steeds vaker tegen zichzelf. De ondergang van een onoverwinnelijk rijk in vogelvlucht, en hoe het ook anders had gekund.Presentatie: Lucas Brouwers en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@hendrikspiering // @lucasbrouwers // @BartFunnekotter

#33: Hoe de kat bij ons op schoot belandde

Ze spinnen, geven kopjes en zijn de sterren van Youtube. Maar als het baasje even niet kijkt zetten ze hun klauwen in zangvogels en muizen. Hoe kwam de kat in onze huizen terecht? En waarom pikken we het dat hij nog altijd een halve wilde is? Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik SpieringProductie: Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJVLees hier het artikel van Gemma Venhuizen over de tong van de kat en zijn holle papillen:https://www.nrc.nl/nieuws/2018/11/19/eindelijk-weten-we-hoe-de-kat-zich-wast-a2755755Lees hier meer over het aantal slachtoffers van de kat:https://www.nrc.nl/nieuws/2016/10/24/ja-katten-richten-echt-slachtingen-aan-4965466-a1528198Lees hier nog meer over de moordzuchtige aard van de kat:https://www.nrc.nl/nieuws/2016/10/03/kom-niet-aan-de-kat-4575380-a1524631Kijk hier de lezing van Peter Marra over zijn boek Cat Wars terug:https://mediahub.unl.edu/media/9075Lees hier meer over de mogelijke effecten op mensen van toxoplasmose:https://www.nrc.nl/nieuws/2018/08/10/kattenparasiet-maakt-ons-roekeloos-a1612752Zie hier de uitleg van Jaap de Roode over toxoplasmose:https://www.youtube.com/watch?v=rqno7K2zXi4&t=161sBenieuwd naar…

#32: Waarom hebben we planeet X nog niet gevonden?

Goed nieuws voor iedereen die baalt dat Pluto geen planeet meer is: er zijn aanwijzingen voor een negende planeet aan de rand van ons zonnestelsel. Planeet X. Een ijsbal tien keer groter dan de aarde maar nog nooit door astronomen gezien. Hoe vind je een planeet waarvoor alleen nog indirect bewijs bestaat?Presentatie: Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Eddy EchternachProductie: Misha Melita @lucasbrouwers // @hendrikspieringMeer weten over waarom Mike Brown (Caltech) overtuigd is van het bestaan van planeet X? https://www.youtube.com/watch?v=6poHQ2h00ZAMeer weten over de Kuipergordel? https://www.youtube.com/watch?time_continue=81&v=XjW6k--6Oi0Meer weten over Clyde Tombough, de ontdekker van Pluto? https://www.youtube.com/watch?v=J4Kg98--Hvk&t=88s

#31: Waarom we geen bacteriën meer zijn

Tussen complexe cellen, waar mensen uit bestaan, en het meest eenvoudige leven, bacteriën, zit een reuzensprong. Ingenieuze cellen als die van de mens zijn lang geleden uit bacteriën ontstaan. Maar hoe? De Nederlandse wetenschapper Thijs Ettema heeft met zijn onderzoek naar cellen op de bodem van de oceaan misschien wel de missing link te pakken.@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJVBenieuwd hoe een witte bloedcel er van binnen uitziet?Kijk hier The Inner Life of the Cell: https://www.youtube.com/watch?v=wJyUtbn0O5Y

#15: Wat we leerden in 2018

Het jaar komt ten einde. En dus blikt de wetenschapsredactie van NRC gezamenlijk terug op de hoogtepunten in 2018. Aan een tafel vol redacteuren, kerstkransjes en bubbels komen ze allemaal voorbij: van grottekeningen tot gekloonde apen en van fluitend ijs tot de Mesopotamische biercultuur. Fijne feestdagen voor iedereen! Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van ZuidamMeer weer weten over Gemma's hoogtepunt? Lees over het hommeldrama: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/04/04/hommeldrama-treft-chili-en-argentinie-a1598219 Meer weten over Hendrik's hoogtepunt? Lees over het boek van Daniel Dennet: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/01/12/fonkelende-software-in-een-apenbrein-a1588051 Meer weten over Lucas' hoogtepunt? Lees over grottekeningen: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/11/16/ijstijdreis-a2755204 Meer weten over Ellen's hoogtepunt? Lees over onze Nederlandse taal: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/26/nederlands-wat-is-dat-eigenlijk-a2752885 Meer weten over Marcel's hoogtepunt? Lees over de stijgende zeespiegel: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/11/wat-als-de-zeespiegel-tien-meter-stijgt-a2417637 Meer weten over Sander's hoogtepunt? Lees ov…

#14: Waarom de wereld wacht op kernfusie

Kernfusie is de energiebron van de toekomst: een schone, oneindige zon in een doosje. Tenminste, zo klinkt het in de propaganda van ITER, de internationale experimentele kernfusiereactor in aanbouw op het Zuid-Franse platteland. Is het echt zo veelbelovend? En gaat het ook lukken? Dorine Schenk, die voor NRC over natuurkunde schrijft, loodst de Onbehaarde Apen stapsgewijs door het proces.Presentatie: Lucas Brouwers en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam en Misha Melita@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @dorineschenkBenieuwd naar beelden van Iter? Check de website van het internationale experiment: https://www.iter.org/Zelf een Tokamak besturen? Kijk hoe ver je komt in dit kernfusiespel: https://www.euro-fusion.org/news/detail/detail/News/how-to-operate-a-tokamak/

#13: Wanneer gaan we terug naar de maan?

Met het neerstorten van de Russische Sojoez-raket in oktober belandde de bemande ruimtevaart op een dieptepunt. Deze week ging de vertrouwde raket gelukkig weer feilloos omhoog. Breekt er met de nieuwe raketten van NASA en SpaceX een gouden ruimtevaartdecennium aan? Of gelooft alleen ruimteprofeet Elon Musk daarin? Ruimtevaartexpert Bruno van Wayeren vertelt.Presentatie: Lucas Brouwers en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @brunchik

#12: Kun je ooit echt jezelf zijn?

Ben jij jezelf? Ooit geweest? Zo ja, op wat voor momenten voel je 'jezelf' dan? En ben je dan dezelfde zelf, en altijd evenveel? Hoe belangrijk is dat eigenlijk? Psychologieredacteur Ellen de Bruin praat de Apen bij over authenticiteitsgevoel.Presentatie: Lucas Brouwers en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van ZuidamMontage: Misha MelitaHet artikel lezen dat Ellen over het onderwerp schreef? Klik dan hier: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/11/23/je-ware-zelf-dat-bestaat-niet-a2756312De podcastaflevering met Marc Leary terugluisteren? Die vind je hier: https://www.youtube.com/watch?v=wHwMFpSu53kDe LuckyTV-aflevering over de authenticiteit van Willem Alexander nog eens terugkijken? Kijk hier: http://www.luckytv.nl/noem-me-bij-mn-eigen-naam/Nieuwsgierig geworden naar de nieuwe voorstelling van Paulien Cornelisse? Hier vind je de speellijst: https://www.pauliencornelisse.nl/@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @ellendebruin

#11: Waarom we blij moeten zijn met ons (bruine) vet

Tijdens koude dagen pakken we ons in om warm te blijven. Of we eten meer, voor een extra isolerende vetlaag. Echte durfals nemen een koude douche, of springen in een ijswak om zich tegen de kou te wapenen. Maar werkt dat? En welke rol speelt ons bruine vet hierin? En, wacht even: wat is bruin vet eigenlijk? Medisch redacteur Sander Voormolen - die ook in november steevast in een T-shirt rondloopt - beantwoordt alle vragen over deze interne kachel.Presentatie: Lucas Brouwers en Gemma VenhuizenProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @GemmaJV // @SanderVoormolen

#10: Waar slimme algoritmes tóch heel dom in zijn

Worden machines slimmer dan mensen? Bennie Mols, die voor NRC over artificiële intelligentie schrijft, denkt van niet. Natuurlijk: ze kunnen beter schaken dan de beste schaker en verslaan de wereldkampioen in Go. Maar het kost veel energie, en het inlevingsvermogen van een peuter is nog altijd groter. Hoe intelligent is kunstmatige intelligentie wel?Presentatie: Lucas Brouwers en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @BennieMolsKijk hier de video over het inlevingsvermogen van peuters: https://www.youtube.com/watch?v=Z-eU5xZW7cUOf check hier de afleveringen van Dokters vs Internet: https://www.npostart.nl/dokters-vs-internet/03-05-2018/KN_1697746Lees ook het artikel dat Bennie Mols over peuters en robots schreef: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/11/09/waarom-computers-het-afleggen-tegen-peuterintuitie-a2754648Of luister naar de stem van de eerste robot van de toekomst HAL9000 uit A Space Oddyssey: https://www.youtube.com/watch?v=QFSE4dUJYM8

#9: Zijn wij de enige muzikale dieren?

Het oudst bekende lied staat op een 3200 jaar oud kleitablet, het oudste instrument is van 40.000 jaar geleden. Muziek is van alle tijden én culturen. Maar waarom en hoe maken we muziek? Zijn wij daarin uniek, of telt het geluid van bultruggen (die ooit de menselijke hitlijsten haalden), gibbons en zangvogels ook mee? Hendrik sprak 's werelds enige hoogleraar muziekcognitie Henkjan Honing over de menselijke muzikaliteit.Presentatie: Lucas Brouwers en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @hendrikspieringNieuwsgierig naar de headbangende kaketoe Snowball? Check deze video: https://www.youtube.com/watch?v=N7IZmRnAo6sOf juist naar de swingende zeeleeuw Ronan? Kijk dan dit: https://www.youtube.com/watch?v=6yS6qU_w3JQMeer weten over Henkjan Honing? Lees dan dit grote interview met hem in NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/08/23/muzikaliteit-is-net-als-eten-van-levensbelang-a1613992Benieuwd naar het boek The Origins of Musicality? Hier vind je meer informatie: https://mitpress.mit.edu/books/origins-musicalityAlles lezen over de muziekoverdracht tussen bultruggen? Hier vind je het onderzoek: http://www.pnas.org/content/114/30/7822.shortOf over de muzikale vo…

#8: Wat kinderen doen als niemand kijkt

Ben je een kutkind of een keizerkind? Wie dit raadsel snapt, hoort zichzelf "ik ben een kutkind" zeggen, en gaat tóch niet af. In kindercultuur spelen kinderen met macht, angst en walging, en verwerken zo de wereld. Zónder invloed van volwassenen. Hoe? Dat is voer voor antrolopologen, in Onbehaarde Apen.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // GemmaJV // @hendrikspieringLees hier het artikel dat Hendrik over kindercultuur schreef: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/07/27/kinderfolklore-verstopt-zich-achter-een-flauwekulbarriere-a1611408Lees hier de recensie van het boek vol kinderrijmpjes "En weg was haar neus": https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/27/de-rijmpjes-die-je-kent-van-the-beatles-a2752641

#7: Hoe een kleine cel de planeet verandert

Met het blote oog kun je ze niet zien en begrijpen doen we ze eigenlijk ook niet. Dinoflagellaten - ook wel liefkozend dinootjes genoemd - zijn plankton met bijna buitenaardse krachten. Ze bezitten het sterkste gif dat we kennen, geven betoverende lichtshows en vormen een geschiedenisboek van het klimaat. En dus vroegen we hun grootste fan om aan te schuiven: Ellen de Bruin, die er een roman over schreef.Presentatie: Lucas Brouwers en Gemma VenhuizenProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @GemmaJV // @ellendebruinBenieuwd hoe deze dinootjes er uitzien? Bekijk Lucas' lievelingstekeningen, gemaakt door Ernst Haeckel:https://en.m.wikipedia.org/wiki/Dinokaryota#/media/File%3AHaeckel_Peridinea.jpgOf wil je weten hoe ze de rode vloed in Florida veroorzaakten? Lees dan de reconstructie in dit rapport:https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0176299Lekker gemaakt voor de prijswinnende roman Onder het IJs van Ellen de Bruin? Die koop je hier:https://webwinkel.uitgeverijprometheus.nl/book/ellen-de-bruin

#6: Moeten we Nederland inleveren aan de zee?

Over twee eeuwen kan de zeespiegel twee tot achter meter stijgen, stellen onlangs gepubliceerde klimaatstudies. Hoe accuraat is die voorspelling? En hoe ziet de wereld er dan uit? Klimaatredacteur Marcel aan de Brugh stelde zich de toekomst voor en schat in: we zijn er nog niet klaar voor.Presentatie: Lucas Brouwers en Gemma VenhuizenProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // GemmaJVBenieuwd naar de toekomst die Marcel schetst? Lees dan zijn stuk:https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/11/wat-als-de-zeespiegel-tien-meter-stijgt-a2417637Wil je precies weten wat de commissie Deltares voorspelde? Lees dan het rapport:https://www.deltacommissaris.nl/documenten/publicaties/2018/09/18/dp2019-b-rapport-deltaresBenieuwd naar de rest van de Wat als-serie van NRC? Lees dan ook het stuk van Gemma over een wereld zonder insecten:https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/21/wat-als-er-morgen-geen-insecten-meer-zijn-a1617060

#5: Waarom Lucas een soortenblog bijhoudt

Hoeveel onontdekte uilensoorten zijn er nog op Lombok? Die vraag klinkt gek, maar is het niet. Na het horen van een ongebruikelijke lokroep, ontdekten biologen een tot nu toe onbekende uil op het Indonesische eiland; de Otus jolandae. Onderzoekers schatten dat er jaarlijks zo'n 18.000 nieuwe diersoorten worden beschreven. Lucas houdt een lijstje bij, en mocht zelfs een Nederlandse naam bedenken.Presentatie: Lucas Brouwers en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @hendrikspieringNieuwsgierig naar de dierenblog van Lucas? Klik dan hier: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/08/24/nieuwe-dierenblog-a1614146Of wil je weten waar de schatting van het totaal aantal soorten vandaan komt? Lees dan dit onderzoek van Plos One: http://science.sciencemag.org/content/339/6118/413

#4.3: Nobelprijsweek 3 - Scheikunde

Deze week worden de Nobelprijzen uitgereikt. Onbehaarde Apen doen verslag. De Nobelprijs voor de Scheikunde is gewonnen door Frances Arnold, Gregory Winter en George Smith, voor hun onderzoek naar de evolutie van eiwitten en enzymen. Sander Voormolen vertelt wat je kunt doen met de evolutie in een reageerbuis.Iets anders: we vinden het heel leuk dat je weer luistert! En vooral zijn we erg benieuwd naar jou. En naar je mening over Onbehaarde Apen. Dus als je ergens in de komende dagen vijf minuten tijd hebt, zouden we het enorm waarderen als je een korte enquete invult over onze podcasts. Dat kan op nrc.nl/podcastonderzoek. Dank!Presentatie: Lucas Brouwers en Gemma VenhuizenProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @GemmaJV // @SanderVoormolen

#4.2: Nobelprijsweek 2 - Natuurkunde

Deze week worden de Nobelprijzen uitgereikt. Bij de Nobelprijs voor de Natuurkunde won voor het eerst in meer dan 50 jaar een vrouw. Donna Strickland is de derde vrouwelijke winnaar ooit en deelt de prijs met Arthur Ashkin en Gérard Mourou voor hun onderzoek naar optische pincetten. Dorine Schenk, die voor NRC over natuurkunde schrijft, komt vertellen hoe atomen met lichtbundels op hun plek gehouden kunnen worden.De winnaar van de Nobelprijs voor Chemie wordt woensdag bekend gemaakt. Ook die zullen de Onbehaarde Apen in een bonusaflevering bespreken. Abonneer je om niets te missen!Benieuwd naar waarom het winnende onderzoek zo bijzonder is of heb je een andere vraag? Mail ons op [email protected]: Lucas Brouwers en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @dorineschenk

#4.1: Nobelprijsweek 1 - Geneeskunde

Deze week worden de Nobelprijzen uitgereikt. De eerste, de Nobelprijs voor de Geneeskunde, ging naar James Allison en Tasuku Honjo voor hun onderzoek naar immuuntherapie. Medisch redacteur Sander Voormolen schuift aan en vertelt over deze vierde pijler in kankerbestrijding (naast operaties, bestraling en chemotherapie).De winnaars van de Nobelprijzen voor Natuurkunde en Chemie worden respectievelijk dinsdag en woensdag bekend gemaakt. Ook die zullen de Onbehaarde Apen in een bonusaflevering bespreken. Abonneer je om niets te missen!Benieuwd naar waarom het winnende onderzoek zo bijzonder is of heb je een andere vraag? Mail ons op [email protected]: Lucas Brouwers en Gemma VenhuizenProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @SanderVoormolen

#3: Waar gaat het heen met onze insecten?

Sterven de insecten uit? In minder dan 30 jaar verdween in sommige natuurgebieden meer dan 75 procent van de zespotige dieren. Hoe komt dat? En kunnen we het tij nog keren of gaan we robotbijen bouwen? Geen bestuivers, geen opruiming van de bodem, geen gezoem bij het slaapkamerraam, Gemma begint een gedachte-experiment en vraagt: wat als er geen insecten meer zijn?Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @GemmaJV // @hendrikspieringVerder denken over het gedachte-experiment? Lees het artikel dat Gemma er over schreef:https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/21/wat-als-er-morgen-geen-insecten-meer-zijn-a1617060Duik je liever in het PLoS ONE-onderzoek? Lees dan hier het rapport van de onderzoekers:https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0185809Nieuwsgierig geworden naar de Black Mirror-aflevering over robotbijen? Check dan aflevering 6, van seizoen 3 op Netflix:https://www.netflix.com/watch/80104629?trackId=14277283&tctx=0%2C5%2Cc31374ba-e1de-4718-b113-6bb64e0706bc-24550753%2C%2CPrecies weten wat we nu precies weten? Lees dan dit artikel van Marcel aan de Brugh: https://www.nrc.nl/nieuws…

#2: Waarom we het nooit eens worden over Pluto

Is Pluto een planeet? En mag je nog Brontosaurus zeggen? Over sommige wetenschappelijke termen lopen de emoties hoog op. Want wie bepaalt eigenlijk hoe een dier, plant of tijdsvak heet? En wat moet er gebeuren voor zo'n naam uit de schoolboeken verdwijnt? In deze aflevering bespreken Lucas, Gemma en Hendrik ieder een wetenschappelijke vete.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@hendrikspiering // @GemmaJV // @lucasbrouwers // @ThomasRuebMeer weten over de Brontosaurus/Apatosaurus? Lees hier het artikel uit The New York Times over de ophef rond de dino als postzegelplaatje: https://www.nytimes.com/1989/10/11/opinion/topics-of-the-times-leapin-lizards.html Of lees meer over het principe van prioriteit: http://www.nhm.ac.uk/hosted-sites/iczn/code/index.jsp?nfv=&article=23#2Nieuwsgierig naar de argumenten vóór en tegen planeet Pluto? Lees hier over het begin van de ruzie: https://www.nytimes.com/2001/01/22/nyregion/pluto-s-not-a-planet-only-in-new-york.html, luister hier naar kamp tegen: https://www.youtube.com/watch?v=ztLZcvtVIo4, of hier naar kamp voor: https://www.youtube.com/watch?v=fvkauNOfKL4Wil je weten hoe oud de aarde …

#1: Ons hallucinerende brein

Redacteur Thomas Rueb dronk bitterzoete compostthee om vervolgens door het wolkendek van zijn bewustzijn te vallen, euforisch over prehistorische prairies te rennen en te beseffen: ik ben alles. Een typische ayahuasca-ervaring, na inname van de hallucinogene drank. Maar wat gebeurde er in het hoofd van Thomas? Hoe is zo'n mystieke ervaring wetenschappelijk uit te leggen? In deze extra lange eerste aflevering van seizoen drie ontrafelen Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik Spiering het brein onder invloed.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@hendrikspiering // @GemmaJV // @lucasbrouwers // @ThomasRuebLees vooral ook het artikel van Thomas Rueb, waarin hij zijn ervaringen met ayahuasca beschrijft: https://www.nrc.nl/nieuws/2015/04/25/leren-van-de-thee-1487663-a1291713Of kijk de documentaire The Spirit Molecule (2011): https://www.youtube.com/watch?v=LtT6Xkk-kzkBekijk de overzichtstudie van de moleculaire werking van DMT door Stephen Barker: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnins.2018.00536/fullOf verdiep je in het onderzoek naar ayahuasca-sjamanisme door Evgenia Fotiou: https://anthrosource…

#15: Waar zijn de neanderthalers gebleven? (misschien wel in jou)

De neanderthalers waren dom, lomp en bruut, dáárom zijn ze uitgestorven. Dit is misschien wel het grootste misverstand over deze prehistorische mensensoort. Maar de neanderthaler lijkt meer op ons dan we dachten. Sterker nog, onderzoek naar onze genen verraadt: ze leven voort in ons. Waaraan merk je dat?Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik SpieringProductie Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // GemmaJV / @hendrikspiering

#14: Wie is geschikt voor een reis naar Mars?

Na de maan en ruimtestation ISS is de nieuwste wens van NASA om af te reizen naar Mars. Een reis van zo'n drie jaar (negen maanden heen, een jaar onderzoek, en negen maanden terug) à 500 miljard euro of meer. Gewillige astronauten in overvloed, maar lang niet iedereen is geschikt. Wie komt er voor in aanmerking? Wat zijn de lessen van de bemande ruimtevaart? En hoe bereid je je voor op de verste reis die de mens ooit maakte? Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @GemmaJV // @hendrikspiering

#13: Wat zijn de schaduwkanten van licht?

De langste dag van het jaar, ook wel bekend als midzomernacht, is voor velen reden voor een feestje. Toch zijn er ook een heleboel nadelen aan zo veel zonuren op een dag. Gemma Venhuizen neemt ons mee langs allergieën, depressies en permanente jetlags en vertelt ons of we nu wel of niet blij moeten zijn met de seizoenen.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJV

#12: Wie zijn de helden van de genrevolutie?

Ineens heeft iedereen het over CRISPR CAS-9, de genetische wondertechniek waarmee naar gelieve in genen kan worden geknipt. Drie onderzoekers strijden om de Nobelprijs, maar wie moeten we er nog meer mee feliciteren? Onbehaarde Apen blikt terug en benoemt alle helden van de daverende revolutie.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@lucasbrouwers // @GemmaJV // @hendrikspieringMeer weten over CRISPR CAS-9? Bekijk ook de video die NRC er over maakte.

#11: Alles over de tong met Joël Broekaert

Wat is het verschil tussen smaak en aroma? Hoe proef je umami? En wat gebeurt er als je zuur niet meer herkent? Onbehaarde Apen gaat deze week op 'tong-expeditie' met culinair journalist Joël Broekaert, die vertelt hoe deze speciale spier proeft én smaakt.Mee op expeditie? Check onze site voor een lijst ingrediënten.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik SpieringProductie: Mirjam van Zuidam@LucasBrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJV // @joelbroekaert

#10: Kun je je lichaam verlaten?

Op haar achttiende vloog de jonge psychologiestudente Susan Blackmore over de daken van Oxford, terwijl haar lichaam achterbleef in een studentenkamer. Ten minste, zo ervaarde ze dat. Sindsdien doet ze onderzoek naar de werking van deze uittreding, ook wel bekend als de out-of-body experience. Maar bestaat zoiets eigenlijk wel? En zo ja, hoe werkt dat dan precies?Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik Spiering.Productie: Mirjam van Zuidam.@LucasBrouwers // @HendrikSpiering // @GemmaJV

#9: Wat je tegenkomt op expeditie in de diepzee

Deze week monsterden we aan op onderzoeksschip RV Pelagia, dat uitvoer om het meest mysterieuze stukje van onze aardbol te verkennen: de diepzee. Want opvallend genoeg weten we meer van de maan dan van onze eigen oceanen. Wie of wat bewoont het laatste stukje terra incognita? En hoe vermaak je je wekenlang op een drijvend eiland, met vijfentwintig vreemden om je heen? Je hoort het, in Onbehaarde Apen.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik Spiering.Productie: Mirjam van Zuidam.@LucasBrouwers // @HendrikSpiering // @GemmaJV

#8,5: Waar is Gemma?

Deze week even geen aflevering van Onbehaarde Apen. Gemma bevindt zich op een onderzoeksschip in de Atlantische Oceaan, waar ze naar een live-opname van de diepzeebodem kijkt. Rare vissen, enorme kloven in de aarde en aparte sedimentstromen, van alles komt voorbij. Over het hoe en waarom hoor je volgende week alles!@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaVJ

#8: Hoe kou alles anders maakt

Hoe overleef je binnen de poolcirkels? Hoe past de mens tussen rendier en ijsbeer in de voedselketen? En waarom kwamen de graven op de lokale begraafplaats van Spitsbergen weer tot leven? Ook wordt duidelijk hoe Leiden voor eventjes de koudste plek ter wereld was.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik Spiering.Productie: Henk Ruigrok van der Werven.@LucasBrouwers // @HendrikSpiering // @GemmaJV

#7: Waarom moet de exoot dood?

Waarom kun je geiten vinden op de Galapagoseilanden en reuzenpadden in Australië? En wat doet de Japanse oester in onze Waddenzee? En de Amerikaanse rivierkreeft in de Amsterdamse grachten?Exoten zijn het. Moeten we daar nou blij van worden, al die exotische planten, dieren, zwammen en schelpen of zijn ze juist schadelijk? De Onbehaarde Apen vragen zich af: moet de exoot dood?Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik Spiering.Productie: Mirjam van Zuidam en Henk Ruigrok van der Werven.@LucasBrouwers // @HendrikSpiering // @GemmaJV

#6: Hoelang nog voordat we uitsterven?

Ooit trof een grote ramp de aarde, waardoor veel soorten verdwenen die nu alleen nog als fossiel terug te vinden zijn. Inmiddels zijn wij mensen zelf de oorzaak van allerhande verdwijnende soorten. Hoelang voor wij zelf uitsterven? Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Gemma Venhuizen leiden ons langs verschillende uitstervingsgolven, naar de toekomst.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik Spiering.Productie: Mirjam van Zuidam.@LucasBrouwers // @HendrikSpiering // @GemmaJV

#5: Wat zoekt de wolf in Nederland?

Eind vorig jaar wandelde de jonge wolvin Naya via Overijssel ons land binnen. Ze was alleen, maar niet de enige. De afgelopen maanden worden herhaaldelijk wolven in Nederland gesignaleerd. Waar komen ze vandaan, waar gaan ze naartoe, en zijn ze eigenlijk wel welkom hier? In de voetsporen van Naya zoeken Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Gemma Venhuizen een antwoord.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik Spiering.Productie: Mirjam van Zuidam.@LucasBrouwers // @HendrikSpiering // @GemmaJVMeer weten? Lees ook het reisdagboek van Gemma Venhuizen en Freek Schravesande: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/04/13/de-zwerftocht-van-naya-de-wolf-een-reisdagboek-a1599368

#4: Hoe je de toekomst kunt onthouden

Sommige mensen onthouden werkelijk alles. Anderen betreuren juist hoe snel hun herinneringen vervagen. En iedereen zou wel wat meer controle willen over de herinneringen die het geheugen opslaat. Maar is dat slim? En zijn onze herinneringen gebruiksvoorwerpen of kun je ze beter onaangeraakt in de archiefkast van je geheugen laten staan? Je hoort het, in deze aflevering van Onbehaarde Apen.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik Spiering.Productie: Mirjam van Zuidam.@LucasBrouwers // @HendrikSpiering // @GemmaJV

#3: Hoe het leven begon

Hoe is het leven op aarde ontstaan? Volgens sommigen ligt de oorsprong bij de Big Bang, anderen hebben het over oersoep, God of een hoop bliksem, zoals bij Frankenstein. In deze aflevering ontrafelt de wetenschapsredactie van NRC het ware geheim van het leven, door warmwaterbronnen in de diepzee en de kern van onze cellen te combineren.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik Spiering.Productie: Mirjam van Zuidam.@LucasBrouwers // @HendrikSpiering // @GemmaJV

#2: Wat is natuur nog in dit land

Wat is natuur? Zijn dat de grote grazers in de Oostvaardersplassen? Pissebedden in de tuin? Bos, duin, of heide? En hoe ver moet menselijk ingrijpen gaan? Onder leiding van Lucas Brouwers maakt de wetenschapsredactie van NRC een tocht langs Nederlandse natuurgebieden, op zoek naar een antwoord.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik Spiering.Productie: Mirjam van Zuidam.@LucasBrouwers // @HendrikSpiering // @GemmaJV

#1: Waarom Stephen Hawking een Nobelprijs had moeten winnen

Britse natuurkundige Stephen Hawking inspireerde miljoenen mensen met zijn baanbrekende werk over het heelal. Een week geleden overleed hij. Reden voor wetenschapsredacteuren Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Gemma Venhuizen om samen met de gerenommeerde Robbert Dijkgraaf terug te blikken op zijn leven, in deze eerste aflevering van Onbehaarde Apen.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik Spiering.Productie: Mirjam van Zuidam.@lucasbrouwers // @hendrikspiering // @GemmaJV //@RHDijkgraaf // @nrcwetenschap

Pilot: Waarom wij onbehaarde apen zijn

Anders dan de meeste zoogdieren is de mens al evoluerend zijn vacht verloren. Waar en waarom zijn we dat haar eigenlijk kwijtgeraakt? In deze pilot van NRC-podcast Onbehaarde Apen duiken wetenschapsredacteuren Lucas Brouwers, Hendrik Spiering en Gemma Venhuizen in alle theorieën die er rondom deze vraag bestaan.Presentatie: Lucas Brouwers, Gemma Venhuizen en Hendrik Spiering.Productie: Mirjam van Zuidam.@lucasbrouwers // @hendrikspiering // GemmaJV // @nrcwetenschap