#1 - Mei Li Vos. Politica en columniste (S01)

#12 - Annemarie Six-Wienen, over verlies en gevonden worden (S02)

Annemarie Six-Wienen verliest als twintiger twee keer een geliefde. Het zijn momenten die bepalend zijn voor haar leven. Annemarie heeft over haar verlies veel vragen aan God en toch weerhoudt dat haar niet om op latere leeftijd dominee te worden. Het betekent niet dat ze op al haar vragen een antwoord heeft gekregen. Gods trouw zit voor haar soms ook in kleine dingen. Zoals het kinderliedje ‘Je hoeft niet bang te zijn’. Het heeft grote betekenis voor haar. In de podcast ‘Levensbepalend’ vertelt ze haar bijzondere levensverhaal aan Elsbeth Gruteke.

#11 - Marga Zwiggelaar, hoe een gereformeerd meisje een dominicaanse zuster werd (S02)

In ‘Levensbepalend’ is Dominicanes Marga Zwiggelaar te gast. Zij besloot op 56-jarige leeftijd zuster te worden. Bijna haar hele leven woonde ze in het ‘Jeruzalem van het noorden’, het protestantse Hoogeveen. Toch beweert ze altijd een soort katholiek gen te hebben gehad. Als kind wilde ze diep van binnen eigenlijk al zuster worden. Maar het liep toch anders, ze ging werken als welzijnswerker en later als conservator/directeur van een museum. Elf jaar geleden werd ze naar eigen zeggen ‘geroepen’ tijdens een wandeling. Sinds twee jaar is haar woonplaats Nijmegen waar ze woont als zuster bij de Dominicanessen van Neerbosch.

#10 - Gerko Tempelman; Stroominee met een missie (S02)

In Levensbepalend is theoloog en filosoof Gerko Tempelman in gesprek met Elsbeth Gruteke. Gerko is Stroominee, dat wil zeggen dat hij voorganger is van de Amsterdamse christelijke gemeenschap ‘Stroom’. Het woord dominee omzeild hij het liefst omdat daar allerlei associaties aan vastzitten waar hij zich niet comfortabel bij voelt. Ook schreef hij het boek ‘Ongeneselijk Religieus’ waarin hij vertelt hoe hij zijn geloof verloor en toch christen bleef. Gerko vertelt in dit interview hoe zijn wereld groter werd toen hij zijn gereformeerde woonplaats Hardenberg verliet. Ook verbrede zijn horizon toen hij met zijn gezin in een Timonhuis ging wonen waar jonge moeders met hun kinderen worden opgevangen. Gerko zit vol creatieve ideeën. Zo is hij mede-initiatiefnemer van een petitie die pleit voor het opofferen van een christelijke feestdag in ruil voor een speciale coronafeestdag. De jonge theoloog ziet wel voor zich dat we in de toekomst jaarlijks vieren dat we niet meer in lockdown zitten; een soort alternatief Pasen.

#9 - Dieuwertje Blok, over dwarse puber jaren, een reis naar Israël en haar moederschap (S02)

Wat zijn de bepalende momenten in het leven van Dieuwertje Blok? In de podcast ‘Levensbepalend’ gaat Elsbeth Gruteke hierover met haar in gesprek. Zo vertelt Dieuwertje (63) over een belangrijke les die haar vader haar als dwarse hasjiesj rokende puber leert. Ook vertelt ze over een reis naar Israël die ze als tiener maakt, een reis die haar met andere ogen laat kijken naar ‘het land van melk en honing’. Verder vertelt ze over hoe alles verandert als ze zelf moeder wordt. Dieuwertje is momenteel bekend van het Sinterklaas journaal, maar ze is al 40 jaar een begrip in de Nederlandse media en maakte talloze radio- en televisieprogramma’s.

#8 - Nelli Cooman, voelt zich meer 'mama' dan 'voormalig topatlete' (S02)

De meeste mensen zullen Nelli Cooman kennen als topatlete, die een groot aantal nationale, Europese en wereldtitels op haar naam zette. Voor haarzelf speelt haar sportcarrière echter lang niet zo’n belangrijke rol meer. Liever dan ‘voormalig topatlete’ wordt ze nu ‘mama’ of ‘vrouw’ genoemd. In de podcast Levensbepalend blikt ze samen met Elsbeth Gruteke terug op de weg die ze heeft afgelegd en de momenten die daarin van groot belang waren. Ze vertelt over hoe ze als 10 jarige verhuisde van Suriname naar Nederland, haar carrière in de atletiek, haar eerste huwelijk dat geen stand hield en natuurlijk het moederschap.

#7 - Cees van der Laan, de ADHD-hoofdredacteur van Trouw (S02)

Cees van der Laan zakte ooit tot aan zijn oksel door een gletsjer, alsof hij in de nok van een kathedraal hing. Dat past bij deze ADHD-hoofdredacteur van Trouw, de grenzen opzoeken, dat deed hij ook als journalist in conflict-gebieden. Toen zijn verantwoordelijkheden toenamen en hij kinderen kreeg besloot hij om die spanning voortaan op te zoeken in de Haagse journalistiek. Uiteindelijk werd hij hoofdredacteur van Trouw, een krant die ooit als verzetskrant begon, de verantwoordelijkheid voor journalistiek als controle op de macht voelt van der Laan heel sterk.

#6 - Carel Stolker, zwaait af als rector in Leiden maar gaat niet stil zitten (S02)

Het meest avontuurlijke wat Carel Stolker, die onlangs afzwaaide als rector van de Universiteit Leiden, deed in zijn leven was een half jaar in San Francisco studeren. De rest van zijn leven bracht hij tot volle tevredenheid door in Leiden, als kind, als student, als docent en als rector. Nu hij met pensioen is wil hij het eerste halfjaar niet gebeld worden voor een nieuwe functie. Daarna jeuken zijn handen om zich nuttig te maken, de CDA’er heeft ideeen over hoe het beter moet met het openbaar bestuur in Nederland, om te beginnen bij de belastingdienst.En je dochters kun je gerust aan de Universiteit Leiden laten studeren, zegt hij tegen Elsbeth Gruteke, die daarover sceptisch is vanwege de in opspraak geraakte docenten Andreas Kinneging en Paul Cliteur. Volgens Stolker moeten ook zij functioneren binnen de regels van de universiteit. Daarnaast juicht hij een afwijkende mening van harte toe, zowel bij studenten als bij docenten.

#5 - Pauline Weseman, schuivende geloofszekerheden (S02)

Als geloofszekerheden gaan schuiven waar blijf je dan? Religiewetenschapper Pauline Weseman maakt een interviewserie over mensen die zoeken naar nieuwe vormen van christendom. Een zoektocht die begint in haar eigen leven. De vaste beelden van God verdwenen uit haar leven, het lijden deed zijn intrede, de overleving begon toen haar man op jonge leeftijd overleed en zij met twee kinderen achterbleef. Het raakte mij dat Pauline vertelt dat dwars door dat alles heen een bodem onder haar bestaan is blijven bestaan. Is dat God?

#4 - Don Ceder, komt op voor de medemens aan de zelfkant (S02)

Toen Elsbeth Gruteke hem vijf jaar geleden interviewde zei advocaat Don Ceder nog dat politiek hem maar matig interesseerde. Inmiddels is hij raadslid in Amsterdam en zit hij, bijna, in de Tweede Kamer. Opkomen voor mensen aan de onderkant heeft hij van kleins af aan meegekregen, hij groeit op in de Bijlmer, en ziet wat schulden, armoede en verslaving met mensen doet. Dat opkomen doet hij als advocaat en als politicus. Als kamerlid hoopt hij de regelgeving zo te veranderen dat de kleine man niet meer vermalen wordt. Maar raak je jezelf niet kwijt in de Haagse arena, dat is een van de vragen die langs komt in deze aflevering van Levensbepalend.

#3 - Izaline Calister, dankbaar voor het leven (S02)

‘Mijn nieuwe moeder was een cadeautje van het leven’, dat zegt Izaline Calister in de EO-podcast Levensbepalend. Dankbaarheid voor het leven, dat is wat presentator Elsbeth Gruteke meekrijgt van de Curaçaose die voor haar studie naar Nederland kwam en hier bleef. Haar moeder overleed op jonge leeftijd, toch kijkt ze licht, vrolijk en warm terug op haar jeugd.

#2 - Marco Verhoef, een bevlogen weerman (S02)

Wie is de man die avond in, avond uit ons vertelt over het weer. Dat is de belangrijkste vraag die ik meeneem in het gesprek met meteoroloog Marco Verhoef. Elsbeth Gruteke ontmoet een bevlogen man die pas later in zijn studie natuurkunde de meteorologie ontdekte. Met de kerk heeft hij een bijzondere relatie. Lang was hij actief in een kerkgemeenschap, nu niet meer. Het geloof in God laat hij niet los, daar is de wereld te bijzonder voor.

#1 - Pieter Omtzigt, een gesprek als een achtbaan (S02)

Je hebt gewone Kamerleden, opvallende Kamerleden en je hebt Pieter Omtzigt. Een Kamerlid dat opvalt, dat zich vastbijt in dossiers, eigenzinnig, koppig en betrokken. Dit is een gesprek geworden als een achtbaan, in hoog tempo bespreken we de kantelpunten in het leven van Pieter Omtzigt. Wie is deze man, wat drijft hem? Het zijn vragen waarop je deels een antwoord krijgt in dit interview van Elsbeth Gruteke.

#146 - Bibi Dumon Tak over woede, wraak, verdriet, verzoening en hoop (S01)

Bibi Dumon Tak: ‘Woede staat rouw in de weg, in rouw zit liefde, woede staat liefde in de weg.’ In de allerlaatste aflevering van Onderweg is schrijfster Bibi Dumon Tak te gast. Ze schreef prachtige boeken over vogels, over koeien, over allerlei beesten. Voornamelijk voor kinderen. Daarmee won ze talloze prijzen. Ze schreef ook “rotjongens”, een boek voor volwassenen over jongeren in een jeugdgevangenis. Haar laatste boek is heel anders. Dat gaat over haarzelf. Het boek “De dag dat ik mijn naam veranderende” gaat over de dood van haar zusje, en het drama dat volgde. Ze raakte verstrikt in een heftige strijd met de ex-man van haar zusje, die haar verbood om de kinderen van haar zus nog te zien. Een boek over woede, wraakgevoelens, verdriet maar ook over verzoening en hoop. In dit interview met Elsbeth Gruteke zegt ze: ‘Woede staat rouw in de weg, in rouw zit liefde, woede staat liefde in de weg.’ Bibi groeide op in Capelle aan de IJsel daar heeft ze geen goede herinneringen aan. Haar ouders zijn gescheiden toen ze jong was maar ‘Ik kon mezelf altijd redden’ vertelt ze. Bibi wilde eigenlijk dierengeneeskunde studeren maar dit is er nooit van gekomen. Het schrijven kwam op haar pad…

#145 - Martine Sandifort neemt coaches en goeroe's op de hak (S01)

In de één na laatste aflevering van Onderweg is Martine Sandifort te gast. Ze is comédienne, actrice en vooral bekend om de vele typetjes die ze kan spelen. Zo speelde ze rollen bij TV-programma’s als Koefnoen, Kopspijkers en de TV-kantine. Ze werd ook bekend als seksuologe Dokter Corrie. Daarnaast heeft ze veel in het theater gestaan met Alex Klaassen en later met Remko Vrijdag. Dit jaar zou ze een solotour gaan doen onder de naam “Lifechanging” waarin ze de wereld van coaches en goeroe’s op de hak neemt. Door corona ging de tour helaas niet door. Martine heeft zelf in haar leven te kampen met stemmingswisselingen en depressies. Wat haar onder andere hielp waren retraites, yoga en sapkuren. Toch vindt ze het leuk om de draak met deze dingen te steken in haar online ‘Namaste’ video’s. Ze geeft momenteel online ludieke ‘creëer je eigen crisis’ trainingen. Ze doet dit als zogenaamde lifecoach met een Twents accent. Ze zegt: ‘Ik geef tips over hoe je je leven naar de klote helpt’. Martine groeit op in een progressief gezin. Ze vertelt: ‘Ik was eigenlijk een heel verlegen, timide meisjes. Tot het moment kwam dat ik cabaret ging doen op de middelbare school, ik ging helemaal los.’ …

#144 - Pia Dijkstra, de gedreven vrouw achter het wetsvoorstel voltooid leven (S01)

‘Mijn wetsvoorstel voltooid leven zal mensen rust geven’ In Onderweg is Pia Dijkstra te gast. Zij is bekend als Tweede Kamerlid van D’66 en daarvoor als presentator van het NOS Journaal en later ook van het medische programma Vinger aan de Pols. Als politicus was ze de laatste jaren vooral in het nieuws rond de wetsvoorstellen voor orgaandonatie en het wetsvoorstel voltooid leven. Onlangs maakte ze bekend dat ze na de verkiezingen in maart volgend jaar niet wil terugkeren in de Tweede Kamer, maar met pensioen gaat. Ze is deze maand 66 geworden. De aanleiding voor dit gesprek is een aanvaring op Twitter met Elsbeth Gruteke. Het ging om een Twitter conversatie over het wetsvoorstel voltooid leven. Daarover hoor je in dit gesprek meer. Pia verteld in dit gesprek ook over haar jeugd in Franeker. Ze groeide op in een Doopsgezind gezin. ‘Ik vond het heel leuk in de kerk’ vertelt ze. Op de middelbare school twijfelde ze qua opleiding tussen journalistiek, de toneelschool of theologie. Het werd het laatste al heeft ze die studie na een paar jaar achter zich gelaten. Ze ging werken voor de IKON en regisseerde kerkdiensten voor de omroep. Grote impact had de moord op vier collega’s die in…

#143 - Jan van den Bosch, globetrotter met een missie (S01)

'Het evangelie heeft haast en ik ook'. In Onderweg is Jan van den Bosch te gast. Hij is zonder enige twijfel een EO-coryfee noemen. Hij is altijd netjes gekleed en goedlachs. Hij presenteerde talloze keren de EO-jongeredag, maakte documentaires en reisde de hele wereld over. Inmiddels presenteert hij alweer 20 jaar Hour of Power. Daarnaast is hij eigenaar van diverse reisorganisaties en een mediabedrijf. Erg veel ruimte voor rust heeft hij dan ook niet. Hij zegt 'Het evangelie heeft haast en ik ook'. Zijn levensmotto is: ‘De hemel geeft, wie vangt die heeft’. Dat is te lezen in het boek dat verscheen naar aanleiding van zijn 70ste verjaardag. Dat boek heet: ‘Jan, Globetrotter met een Missie.

#142 - Tineke Huizinga verrichtte pionierswerk als christelijke vrouw in de politiek (S01)

‘In de eerste kamer hoef je niet grappig te zijn of in oneliners te praten.’ In Onderweg is Tineke Huizinga te gast. Zij is al ruim 20 jaar bekend als politicus van de ChristenUnie. Ze was gemeenteraadslid in Heerenveen, Tweede Kamerlid, Staatssecretaris, en zelfs nog een korte tijd minister. Nu zit ze in de Eerste Kamer als senator voor de ChristenUnie. Dat er vrouwen voor deze partij in de Kamer zitten vinden we heel gewoon, maar toen Tineke begon was dat helemaal niet zo gewoon. Zij was de éérste in 2002, en niet omdat ze zo hoog op de lijst stond, maar omdat ze met voorkeurstemmen werd gekozen. Het duurde wel even voor ze geaccepteerd werd als vrouw binnen de partij. Tineke wordt alom geroemd om haar politieke kwaliteiten. En dat terwijl ze vroeger vrachtwagenchauffeur wilde worden! Dat Tineke geen huisvrouw wilde worden heeft ze niet van een vreemde. Haar eigen moeder werd niet gelukkig van thuis zitten. Toen haar moeder aan het werk mocht van haar vader kreeg Tineke daar een leukere moeder voor terug. Ook Tineke is gelukkiger als ze werkt. Ze groeit op in protestants gezin. Ze vertelt: ‘Als kind leerde ik niet teveel naar dominees te luisteren’. Die hadden wat haar betre…

#141 - Lars Gerfen, een katholieke muzikant in een protestantse wereld (S01)

‘Liedjes schrijven, platen maken; het is een strijd en een kwelling’ In Onderweg is liedjesschrijver en zanger Lars Gerfen te gast. Hij schrijft Nederlandstalige songs, maakt prachtige CD’s en geeft concerten, variërend van de intieme setting van een huiskamer tot aanbiddingsbijeenkomsten. Nu associëren we aanbiddingsbijeenkomsten veelal met de Evangelische kerken in de protestantse hoek, maar Lars is Rooms Katholiek. Hij leerde christelijke popmuziek en aanbiddingsliederen kennen bij de Katholieke Charismatisch Vernieuwing. Naast de muziek is Lars werkzaam voor de Katholieke zender Radio Maria in Den Bosch. In dit interview vertelt Lars dat kerkelijke verschillen er wat hem betreft uiteindelijk niet toe doen. ‘Uiteindelijk volgen we allemaal Jezus’. Lars kan nog wel eens wakker liggen als hij een plaat maakt. ‘Liedjes schrijven, platen maken; het is een strijd en een kwelling’, vertelt hij. Toch is muziek maken hetgeen dat hij het allerliefste doet. In dit interview speelt Lars ook een klein stukje van zijn nieuwe adventssingle ‘Wonderlijke Ruil’ Elsbeth Gruteke is een uur lang met Lars in gesprek over zijn werk, zijn geloof en zijn leven.

#140 - Almatine Leene, de kersverse Theoloog des Vaderlands (S01)

'Het mag wel wat zachter in Nederland' In Onderweg is de nieuwe Theoloog des Vaderlands te gast: Almatine Leene. Deze eervolle benoeming is niet de enige reden waarom ze te gast is. Ze is vorige week zondag bevestigd als predikant van de Gereformeerd Vrijgemaakte kerk in Hattem. En dat is éxtra bijzonder, omdat ze daarmee de eerste vrouwelijke predikant is van de Vrijgemaakte kerk. Almatine Leene heeft jarenlang in Zuid Afrika gewoond en gewerkt, in Stellenbosch, waar ze studeerde, promoveerde én predikant werd. Nu woont ze met haar Zuid-Afrikaanse man en hun drie kinderen in Nederland. Omdat ze nog maar net terug is uit het buitenland kreeg ze kans om met een frisse blik naar Nederland te kijken. Ze zegt: 'Het mag wel wat zachter Nederland.' En daarmee doelt ze op de polarisatie in de samenleving, op discussies waarbij mensen snel op tenen zijn getrapt. Ze zegt 'In Zuid-Afrika zijn mensen meer gericht op relatie, pas daarna komt er een gesprek.'

#139 - Samuel Lee blikt terug op zijn jaar als Theoloog des Vaderlands (S01)

‘Ik houd niet van het woord debat’ In Onderweg is Samuel Lee voor de tweede keer te gast. Een jaar geleden was hij al te horen toen hij net was verkozen tot Theoloog des Vaderlands, een intensief jaar volgde. Elsbeth Gruteke blikt met Samuel terug, want binnenkort draagt hij de titel over aan een nieuwe Theoloog des Vaderlands. Samuel Lee is voorganger van de onafhankelijke Pinkstergemeente Jesus Christ Foundation Church – de migrantenkerk in Amsterdam, en universitair docent aan de Vrije Universiteit. ‘Ik houd niet van het woord debat’, vertelt Samuel in dit interview. ‘Een debat heeft al iets polariserends in zichzelf. Dat is niet mijn natuur. Ik hoef me niet te bewijzen met statements. Ik wil gesprekken voeren met een kopje koffie of thee, wijn of cognac.’ Over de toekomst van de kerk zegt hij: ‘We hebben geen reformatie nodig maar een revolutie van liefde’. Elsbeth Gruteke is een uur lang met Samuel Lee in gesprek.

#138 - Bernd Wallet; wijze woorden van de Aartsbisschop van de Oud Katholieke Kerk (S01)

‘God is speelsheid’ In Onderweg is monseigneur Bernd Wallet te gast. Dit voorjaar werd hij gekozen tot de nieuwe Aartsbisschop van de Oud Katholieke kerk van Utrecht. Door corona werd zijn wijding uitgesteld tot 7 november. Maar helaas, opnieuw zorgen de coronamaatregelen ervoor dat de wijding niet kan doorgaan. Bernd Wallet ziet de kerk als Gods missie met ons allemaal. Kerk-zijn doe je samen. Hij is niet van ‘denken in kaders’. Hij wordt gekarakteriseerd door een enorme vrijheidsdrang. Hij zegt hierover: ‘Ik zit niet in een systeem, ik zit in een beweging van de Heilige Geest’. Ook zegt hij. ‘God is speelsheid, God heeft plezier. Het spel dat hij met ons speelt is vaak verstoppertje.’ Elsbeth Gruteke is een uur lang in gesprek met Bernd Wallet over zijn werk, zijn geloof en zijn leven.

#137 - Mariecke van den Berg, wat drijft deze hoogleraar Feminisme en Christendom? (S01)

'Als ik geen predikant mag worden word ik een steengoede feminist’ In Onderweg is Mariecke van den Berg te gast. Ze is de kersverse hoogleraar Feminisme en Christendom aan de Radboud Universiteit. Ze is er met haar 37 jaar vroeg bij, want de gemiddelde hoogleraar is een stuk ouder. Mariecke mengt zich graag in discussies over de vraag wie er in onze samenleving en onze kerken bestaansrecht hebben, wie gehoord mogen worden, en wiens perspectief meetelt. Is er in de kerk ruimte voor een feministische blik? Is er ruimte om de Bijbel te lezen door de ogen van homo’s en lesbiennes? Grote vragen die aan bod gaan komen in dit gesprek. Mariecke groeit op in Emmeloord. Als haar ouders niet meer naar de PKN gaan besluit ze als tiener zelf om naar Nederlands Gereformeerde Kerk te gaan. Ze is op jonge leeftijd al serieus met geloof bezig en wil zelfs predikant worden. Het feit dat ze lesbisch is is in de kerk niet echt een probleem, dat veranderd later als ze bij een evangelische studenten vereniging gaat. ‘Ik ging toen een beetje terug de kast in’, vertelt ze. Omdat ze grote moeite heeft met hoe er in haar christelijke omgeving en haar kerk wordt omgegaan met homoseksualiteit besluit ze z…

#136 - Steven Pont; de gezinstherapeut die niet in straffen gelooft (S01)

In Onderweg is ontwikkelingspsycholoog en gezinstherapeut Steven Pont te gast. Hij is een veelgevraagde gast als het gaat om vragen van ouders over de opvoeding van kinderen. Hij staat geregeld in de krant, in een blad of is te gast in een talkshow. Hij schreef een aantal boeken over opvoeding, zoals het boek ‘mensenkinderen’. Hij is voor ‘ferm ouderschap’ maar hij gelooft niet in straffen. Hoe doet ie dat zelf, als vader van twee tienerzonen? En kan de Bijbel ook als inspiratiebron dienen voor de opvoeding? Daarover gaat Elsbeth Gruteke met hem in gesprek. Steven vertelt over zijn jeugd in Amsterdam. Hij vertelt dat hij komt uit een links gezin waar werd geloofd in de heilige drie-éénheid van Vara, Volkskrant en PvdA. Na zijn studie Pedagogiek komt hij terecht in Calcutta en zet zich als vrijwilliger in voor projecten van Moeder Theresa. Steven gelooft niet maar gebruikt de verhalen uit de Bijbel soms wel in zijn werk als gezinstherapeut. ‘Ik kies ervoor om het als een symbolisch boek te zien, ik neem het niet letterlijk,’ zegt hij. Het kan wat hem betreft niet beide. ‘De Bijbel is geen lopen buffet.’ Steven kreeg van huis uit mee: ‘We zijn op de wereld voor mekaar, voor meka…

#135 - Trees van Montfoort wil met 'groene theologie' kerken aan het denken zetten (S01)

‘Er zit een feestelijke kant aan onze plek in de schepping’ In Onderweg is Trees van Montfoort te gast. Ze is theoloog, onderzoeker, predikant en communicatieadviseur. Vorig jaar kwam haar boek Groene Theologie uit, dat vervolgens werd uitgeroepen tot beste theologisch boek van 2019. Het is een boek waarmee ze kerken en individuele christenen wil oproepen om zich opnieuw te bezinnen op de verhouding tussen God, schepping, natuur en mens. Ze zegt: ‘Wij zijn mensen boven de natuur gaan plaatsen, alsof wij daar zelf niet bij horen.’ Ook zegt ze: ‘Als het over verlossing gaat, gaat het niet alleen over mensen maar over heel de schepping’. Trees hoop dat haar ‘Groene Theologie’ mensen niet alleen het gevoel geeft dat ze van alles ‘moeten’. Ze zegt: ‘Er zit een feestelijke kant aan onze plek in de schepping, het is niet alleen maar moeten’. Elsbeth Gruteke is een uur lang in gesprek met Trees van Montfoort over haar werk, haar geloof en haar leven.

#134 - Joke Buis switcht van Johan de Heer naar eigen liedjes (S01)

In Onderweg is Joke Buis te gast. U kent haar ongetwijfeld van de prachtige Johannes de Heer-liederen die ze in een nieuw jasje stak en uitbracht op CD de afgelopen jaren. Maar ze is iets nieuws gaan doen. Ze brengt niet langer alleen de oude vertrouwde liederen, maar brengt haar éigen liederen ten gehore. Want hoewel ze trots is op haar vertolkingen van Johannes de Heer zegt ze met een glimlach: ‘Ik ben niet Joke de Heer’. Het uitbrengen van eigen werk is een enorme stap voor iemand die lang twijfelde aan zichzelf. Nu straalt ze zelfvertrouwen uit, die geworteld is in de liefde van God die haar nooit in de steek laat. In gesprek met Elsbeth vertelt ze over haar jeugd in Leiden. Ze zegt: ‘Ik dacht dat er niemand was in Leiden die geloofde’. Ook vertelt ze over haar schooltijd niet altijd makkelijk was omdat ze gepest werd. Joke ging uiteindelijk zingen in de band van Kees Kraayenoord, dat was belangrijke stap in haar leven en carrière als zangers. Wanneer haar nieuwe album met eigen liedjes uitkomt is nog even de vraag. Vanwege corona treedt Joke momenteel minder op en daardoor laat deze nieuwe muziek ook nog even op zich wachten. ‘Alles ligt open en we zien het wel’, zegt Joke…

#133 - Peter de Bos, hoe de voetbalmakelaar Jezus ging volgen (S01)

In Onderweg is Peter de Bos te gast. Zijn leven had heel anders kunnen lopen. Dan had hij nu misschien op straat geleefd. Op cruciale momenten in zijn leven kwamen er mensen op zijn pad, waardoor zijn leven en wending nam. Mensen die hem kansen boden, voor een sportcarrière, een medische opleiding. Maar ook mensen die hem de weg naar Jezus hebben gewezen. Zoals die ene speler van Barcelona die hem vroeg: ‘Ben jij wel echt gelukkig?’ De gesprekken die toen volgde veranderde het leven van Peter de Bos die destijds spelersmakelaar was. Hij zegt: ‘Tussen religie en Jezus volgen zit een groot verschil’. Tegenwoordig is Peter regelmatig te horen als spreker, dit doet hij vaak voor International Justice Mission. Peter omringt zich niet alleen maar met gelovige mensen, zo is cabaretier Hans Teeuwen één van zijn vrienden. Die zegt: ‘Jij bent de enige in mijn netwerk die over Jezus mag praten’. Peter de Bos heeft een bijzonder levensverhaal, waar drie dingen een belangrijke rol spelen: sport – hartchirurgie – en geloof.

#132 - Aad Kamsteeg versloeg 50 jaar lang het wereld nieuws (S01)

‘Het volgen van Jezus betekent dat je omkijkt naar mensen van wie niemand houdt’ In Onderweg is Aad Kamsteeg te gast. Hij reisde vijf decennia lang intensief de wereld over. Of het nu ging over de oorlog in Vietnam, de apartheid in Zuid-Afrika of vervolgde christenen in China, hij wist deze zaken altijd vakkundig te duiden. Met veel bevlogenheid schreef hij als buitenland verslaggever voor het Nederlands Dagblad, ook was hij commentator in het EO-programma Tijdsein. Onlangs verscheen het boek ‘Ooggetuige’ waarin hij schrijft over zijn journalistieke loopbaan. Een belangrijk thema in Aads werk is ‘rechtvaardigheid’. Hij zegt hierover: ‘Als je de Bijbel leest zie je God die enorm opkomt voor het recht’. Ook zegt hij: ‘Als je het hebt over het navolgen van Jezus dan denk ik dat je moet omkijken naar mensen van wie niemand houdt.’ Zijn geloof verdiepte zich toen hij de preken van dominee Tim Keller uit New York hoorde. Ook werd hij enorm geraakt door zijn bezoek aan de vervolgde kerk in China. Elsbeth Gruteke is een uur lang met Aad Kamsteeg in gesprek over zijn werk, zijn geloof en zijn leven.

#131 - Esmé Wiegman verruilde de politiek voor de zorg (S01)

Esmé Wiegman vertelt wat zingeving en zorg met elkaar te maken hebben In Onderweg is Esmé Wiegman te gast. Zij zat van 2007 tot 2012 in de kamer voor de Christen Unie. En met succes, want door de Volkskrant werd zij een waar motiekannon genoemd. Toch maakt ze na vijf jaar de overstap van politiek naar zorg. Zo werkt ze onder andere voor de Landelijke Huisartsen Vereniging. Op dit moment is ze directeur van branchevereniging Valente en maakt zij zich sterk voor mensen in een kwetsbare positie. Ondertussen studeert ze ook nog theologie. En wat zingeving en zorg volgens haar met elkaar te maken hebben vertelt ze in de dit gesprek. Als mensen ziek worden, worden ze volgens Esmé ‘aangetast in de zin van hun bestaan’. Voor dit onderwerp is wat haar betreft nog veel te weinig aandacht. Elsbeth Gruteke is een uur lang met Esme Wiegman in gesprek over haar werk, haar geloof en haar leven.

#130 - Judith Koelemeijer, over haar grootste schrijfklus tot nu toe (S01)

‘Geluk is niet iets dat je na kunt streven maar dat gebeurt’ In Onderweg is schrijfster Judith Koelemeijer te gast. Zij was ooit redacteur op de kunstredactie van de Volkskrant maar zegde haar baan op om aan een boek te werken over haar eigen familiegeschiedenis. Een grote gok, maar het pakte goed uit haar. ‘Het Zwijgen van Maria Zachea’ werd namelijk een grote bestseller. Sindsdien mag deze schrijfster zich rekenen tot één van grote namen van de Nederlandse non-finctie literatuur. Op dit moment werkt ze aan misschien wel haar grootste klus tot nu toe: De biografie van Etty Hillesum. Elsbeth Gruteke is een uur lang met deze schrijfster in gesprek over haar werk en haar leven. Judith verteld over haar jeugd in het plaatsje Wormer waar haar familie een tuincentrum had. Een plaats waar zij al spelend haar fantasie de vrije loop kon laten. Na de middelbare school studeerde ze Nederlands en Culturele Studies. Uiteindelijk kwam ze terecht bij de Volkskrant. Het was haar vriend en huidige man die haar aanmoedigde om haar eerste boek te schrijven. Judith werkt momenteel hard aan de biografie van Etty Hillesum. Zij doet dit in opdracht van de Etty Hillesum Stichting. Hoewel er veel o…

#129 - Kees Kraayenoord, zanger die voorganger wordt van een megakerk (S01)

Zoeken naar vernieuwing past elke kerk’ In Onderweg is aanbiddingsleider en voorganger Kees Kraayenoord te gast. Als klein jongetje kruipt hij met een Bijbel tegen zich aangedrukt in bed. Toch komt hij pas als hardrockende zestienjarige puber tot geloof. Christelijk Nederland maakt kennis met hem wanneer hij als aanbiddingsleider in 2003 het album ‘This Is My Cry’ uitbrengt. Een succesvolle carrière volgt. ‘Ik ben geschapen om met anderen te zingen’, zegt hij. Tegenwoordig is Kees voorganger van de Mozaïekgemeente in Veenendaal. Een kerk waar veel over wordt gepraat, want in korte tijd sluiten duizenden mensen zich aan. Kees ziet ook de gevaren van een gemeente die zo succesvol is. ‘Voor je het weet bouw je niet aan Gods koninkrijk maar je eigen Babylon’, zegt hij. Dat er ook veel mensen zijn die hun lokale kerk verlaten en zich bij Mozaïek aansluiten vindt hij pijnlijk om te zien. De kerkelijke vernieuwing in Mozaïek heeft kennelijk een grote aantrekkingskracht. ‘Zoeken naar vernieuwing past elke kerk’, zegt Kees. Typisch voor Mozaïek noemt Kees de kom-zoals je-bent-cultuur. Tegelijkertijd is zelfacceptatie nog steeds iets waar hij veel mee worstelt. ‘Durf ik te aanvaarden dat…

#128 - Holkje van der Veer, de eigenwijze Dominicanes (S01)

‘Het kloosterleven vraagt om een eigenwijze geest’ In Onderweg is Dominicaner zuster Holkje van der Veer te gast. ‘Het Kloosterleven vraagt om een eigenwijze geest’, zegt zij. En dat geldt ook zeker voor haarzelf. Ze groeide op in de Doopsgezinde Kerk in Amsterdam maar maakte tijdens haar studietijd in Zwolle kennis met het Dominicanenklooster. Het betekende een grote verandering in haar leven. Want in 1996 trad zij officieel toe tot de congregatie van de zusters Dominicanessen. ‘Ik ben de stagiaire die nooit meer is weggegaan’, zegt ze. Op dit moment is zij vooral actief voor het Dominicanenklooster in Huissen, ze woont in Nijmegen. De Coronacrisis heeft de kloosterordes in Nederland flink getroffen, tientallen monniken en nonnen overleden. Het joeg Holkje angst aan, ook omdat zij tot de kwetsbare groep behoort. Zij heeft namelijk het syndroom van Marfan, een erfelijke aandoening die bindweefsel aantast. Vorig jaar bracht Holkje het boek ‘Drijfveer’ uit dat behoorlijk op de actualiteit aansluit. Het gaat namelijk over angst. Hoewel stilte en afzondering bij het kloosterleven horen zegt Holkje: ‘Ik heb geen kluizenaars-gen, ik ben iemand van de wereld. Sommigen sluiten zich o…

#127 - Rick Brink, denkt als Minister van Gehandicaptenzaken niet in beperkingen maar in mogelijkheden (S01)

‘Een beperking is een avontuur voor het leven’ In Onderweg is Minister van Gehandicaptenzaken, Rick Brink, te gast. Deze optimist denkt liever niet in beperkingen maar in mogelijkheden. ‘Een beperking is een avontuur voor het leven’, zegt hij. Rick werd in 2019 verkozen tot Minister van Gehandicaptenzaken en zei de dag na zijn verkiezing direct zijn baan op. Hoewel hij misschien niet officieel voor Mark Rutte werkt zit hij voortdurend bewindslieden achter hun broek om het leven van mensen met een beperking te verbeteren. Hij schrijft brieven, belt invloedrijke mensen en zal het ook niet nalaten ministers te appen als dat nodig is. Rick ziet zijn ministerschap als een enorme kans en heeft het afgelopen jaar ervaren als een ware rollercoaster. Hij zegt: ‘Met mijn beperking moet je niet in de achtbaan gaan zitten, ik heb dat toch gedaan.’ Elsbeth Gruteke is een uur lang met Rick in gesprek over zijn jeugd in Hardenberg, zijn eerste baan als taxicentralist, zijn werk voor de lokale CDA, zijn liefde voor voetbalclub HAC Hardenberg, zijn geloof in God en over de liefde.

#126 - Eelke Dekens inspireert jongeren zich in te zetten voor kwetsbare mensen (S01)

‘Het mooie van geven is, het werkt alle kanten op’ In Onderweg is Eelke Dekens te gast. Hij is een echte optimist. Hij ziet overal kansen en mogelijkheden. Zijn grote droom is dat jongeren zich als vrijwilliger inzetten voor mensen in een kwetsbare situatie in de samenleving. Hij is de directeur van inspiratienetwerk TijdVoorActie. Ook tijdens deze coronacrisis heeft hij niet stilgezeten. Eén van zijn grote helden is Dietrich Bonhoeffer. Eelke groeit op in de Gereformeerd Vrijgemaakte Kerk in Ede. Hij omschrijft die kerk als ‘een hele warme betrokken gemeente.’ Op een zondag leest Eelke met zijn vrienden na de kerk in de Bijbel over het leven van Jezus. Ze komen tot de conclusie dat hun leven eigenlijk niet zo op dat van Jezus lijkt. En dus is het ‘tijd voor actie’. Er wordt een grote groep vrijwilligers gemobiliseerd die zich gaat inzetten voor kwetsbare mensen. Eelke zegt: ‘Het is prachtig als je denken verbindt aan het handelen, dan gebeurt er wat.’ Met Kerst gaan ze langs bij de opvang van het Leger Des Heils. Tot hun verassing krijgen de vrijwilligers heel veel terug voor wat ze geven. ‘Het mooie van geven is, het werkt alle kanten op’, zegt Eelke. Het initiatief groeit uit…

#125 - Michelle van Dusseldorp mixt graag gezonde psychologie met gezonde theologie (S01)

‘Twee weken quarantaine, zalig lijkt me dat!’ In Onderweg is Michelle van Dusseldorp te gast. Zij wil gezonde theologie en gezonde psychologie met elkaar mixen. Zij doet dat met haar stichting ‘Groundwork’, waarmee ze coaches en therapeuten opleidt. Ze omschrijft zichzelf als introvert, toch spreekt ze geregeld grote groepen mensen toe, en dat doet ze ook nog met de nodige humor. Michelle groeide op in Nieuw Zeeland, woonde op Malta, ging terug naar Nieuw-Zeeland maar woont inmiddels al bijna 20 jaar in Nederland. De coronatijd brengt natuurlijk de nodige ongemakken met zich mee. Toch vindt Michelle als introvert persoon het geen ramp dat het sociale leven op een wat lager pitje staat. Ze zegt: ‘Twee weken quarantaine, zalig lijkt me dat!’ Michelle groeit op in wat ze zelf noemt ‘een disfunctioneel gezin’. Ze leert God kennen als zij 17 jaar is tijdens een kloosterretraite. ‘Het was een alomvattende spirituele ervaring’, zegt ze hierover. Na haar studie gaat ze voor een Bijbelschool naar Malta. Tijdens haar verblijf op het eiland komt ze in aanraking met de zogenaamde ‘Sheparding movement’. Michelle vertelt over deze beweging: ‘Je moest je overgeven aan je geestelijke leider, …

#124 - Clara Sies, het verhaal achter de eerste Nederlandse voedselbank (S01)

Clara Sies: ‘Zoals wij zelf geholpen zijn wilde wij andere ook steunen’ In Onderweg is Clara Sies te gast. Zij is wereldberoemd in Rotterdam. Daar startte zij namelijk samen met haar man Sjaak in 2002 de eerste Nederlandse voedselbank. Het werd een groot succes. Met hun ‘handen uit je mauwen’ mentaliteit’ kreeg het echtpaar veel voor elkaar. Het stel wordt door een vriend als ‘Rotterdamse gelovigen’ omschreven: ‘geen woorden maar daden’. In 2013 was het mooi geweest en stopte ze met hun werk voor de voedselbank. Maar toch niet helemaal. In 2017 werd er namelijk een gaarkeuken geopend. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Clara is de dochter van twee Joodse ouders die getraumatiseerd uit de oorlog komen. Ze groeit op in een tehuis. Ze krijgt als tiener verkering met Sjaak, die tien jaar ouder is dan zij. Zij krijgt in haar opvoeding in het tehuis het nodige mee van het Jodendom maar wordt uiteindelijk christen en laat zich dopen. Clara en Sjaak gaan wonen in Rotterdam en hebben een succesvolle winkel in kleding en sieraden. Maar dan gaat alles fout. Er komen financiële problemen en schuldsanering volgt. In deze tijd ervaren het gezin veel steun van mensen om hen heen. Clara …

#123 - Marco Batenburg, de dominee die niet graag in de spotlights staat (S01)

Marco Batenburg: ‘Als je door de kerk geroepen wordt moet je ja zeggen’ In Onderweg is Marco Batenburg te gast. Hij is preses van de PKN en dominee in de Sintjanskerk in Gouda. Hij staat van nature niet zo graag in de spotlights. Toch zijn er normaal gesproken op zondag velen ogen op hem gericht. Marco was nog maar kort lid van de synode van de PKN toen hij de vraag kreeg preses te worden. ‘Als je door de kerk geroepen wordt moet je ja zeggen’. vertelt hij. Dat de kerken door Corona maanden leeg zouden zijn had hij van tevoren natuurlijk ook niet kunnen weten. Vanaf 1 juni mogen de kerken weer mondjesmaat open. ‘We snakken naar terugkeer’, zegt hij hierover. De samenkomsten moeten aan behoorlijk wat regels voldoen. ‘Ons kerkzijn is gemankeerd maar wij kunnen niet zomaar onze eigen weg gaan. We moeten zorgvuldig zijn. Stel je voor dat er mensen ziek worden, dat kan als een boemerang naar je terugkomen, dat moet je als kerk niet willen.’ Marco Batenburg groeide op in Sliedrecht. Hij studeerde kort wiskunde in Delft maar ging daarna Theologie studeren in Utrecht. Hij werd dominee voor de Gereformeerde bond in Zalk en later in Waddinxveen. Momenteel werkt hij parttime voor de Sintja…

#122 - Marjon Moed onderzoekt wat en of ze nog gelooft (S01)

Marjon Moed: ‘Ik kon niet belijden wat ik moest belijden’ In Onderweg is Marjon Moed te gast. Zij krijgt meer bekendheid door de persoonlijke documentaire ‘Single’, waarin ze onderzoekt waarom zij als dertiger nog steeds single is. Sinds kort is er een nieuwe documentaire van haar te zien; de zesdelige reeks ‘Holy Shit’. Hierin onderzoekt ze of zij nog iets wil met het christelijke geloof waarmee ze is opgegroeid. Een vraag die ook veel van haar leeftijdsgenoten bezighoudt. Naast het maken van documentaires doet Marjon nog veel meer; ze acteert, zingt en ontwerpt tassen. Vandaar dat ze zichzelf ‘creatief mogelijkmaker’ noemt. Met al haar talenten wil ze bijdragen aan ‘de dag dat alles goed komt’, vertelt ze aan Elsbeth Gruteke. Marjon groeit op in het christelijke Ede. Ze heeft een hechte groep van vrienden in de kerk en gaat veel naar christelijke festivals en events. Toch vindt ze het verhaal van Jezus en het kruis altijd al lastig. ‘Ben ik gek, of zijn jullie het?’ Die vraag stelt zij zichzelf vaak. Veel van haar vrienden doen uiteindelijk belijdenis. Marjon vertelt: ‘Ik heb nooit belijdenis gedaan. Ik kon niet belijden wat ik moest belijden.’ Marjon doet in Rotterdam de…

#121 - Martijn Rutgers, hoe een hedonistische student een bevlogen voorganger werd (S01)

Martijn Rutgers: 'Mijn romantische beeld van de kerk heb ik bij het grofvuil gezet’ In Onderweg is voorganger Martijn Rutgers te gast. Niemand had in zijn jonge jaren durven voorspellen dat hij voorganger zou worden. Als rechtenstudent in Leiden hield hij er een nogal ruige levensstijl op na. Tot die ene avond dat hij met drie bier in zijn handen stond en met zichzelf werd geconfronteerd. Hij kwam tot geloof, werd voorganger in megakerk Crossroads en is vandaag de dag werkzaam in een kleinere multiculturele kerk in Amsterdam Nieuw-West die OASE heet. Het leven van een voorganger gaat niet over rozen. ‘Mijn romantische beeld van de kerk heb ik bij het grofvuil gezet’ vertelt Martijn. Hij is enorm enthousiast over zijn gemeente in Amsterdam West. Het is een diverse club van uitéénlopende culturen en van arme en rijkere mensen. Toch is er ook veel leed. Martijn heeft ontdekt dat het delen van zijn eigen leed ook belangrijk is. Hij zegt: ‘De Afgelopen 3,5 jaar heb ik mijn eigen gebrokenheid leren kennen.’ Ook is hij meer ruimte in zijn agenda gaan maken voor wandelen: ‘Voor mij is stilte steeds belangrijker geworden’. Elsbeth Gruteke is een uur lang met Martijn Rutgers in ges…

#120 - Anna Krijger, ontdekte via de Islam het Christendom (S01)

‘God was een man met een witte baard, dat beeld verdween’ In Onderweg is schrijfster en journalist Anna Krijger te gast. Anna groeit op in een seculier gezin, wanneer zij als correspondent werkt in Jerusalem besluit zij zich aan te sluiten bij een kerk. Aanvankelijk vond ze gelovigen toch een beetje gekkies die bang zijn om dood te gaan. Wanneer zij Arabisch studeert gaat zij zich steeds meer verdiepen in de Islam. Ze leest de Koran en later ook de Bijbel. In Jerusalem vindt ze een geestelijk thuis bij een Lutherse kerk waar de sfeer ongedwongen is en waar plek is voor iedereen. Ze zegt: ‘God was een man met een witte baard, dat beeld verdween’. Elsbeth Gruteke is een uur lang met haar in gesprek. Anna is naar eigen zeggen enthousiast over religie, dierenrechten, popcorn en geopolitiek. Ze leest bijna elke week een boek want literatuur is voor haar een soort medicatie. Ze heeft maar liefst negen huisdieren. Sinds een jaar is ze moeder van een pleegzoon. Van 2014 tot 2017 werkt ze samen met haar man als correspondent in Israël/Palestina. Over die periode schrijft ze het boek ‘Hipsters, Baarden, Martelaren.’ Momenteel werkt ze voor Trouw en NRC.

#119 - Renée van Riesen, theoloog en dichter (S01)

Renée van Riessen: ‘Ik zit altijd in de modus van het denken en de betekenis’ In Onderweg is filosoof en dichter Renée van Riessen te gast. Ze geeft christelijke filosofie aan de universiteit Leiden. Ze is al vroeg gefascineerd door het werk van Plato. In 1992 promoveert ze op het proefschrift ‘Erotiek en dood’, waarbij ze dieper ingaat op het werk van de Joodse filosoof Levinas. Renée houdt van muziek, en zit het liefste met een boek in een stil hoekje. Maar door de hectiek van het leven zijn die momenten er maar sporadisch. Elsbeth Gruteke is een uur lang met haar in gesprek. Renée groeit op in een ‘vrolijk gereformeerd’ gezin in Lunteren. Haar vader is een lezer, haar moeder is meer van de muziek. Van beide heeft ze wel trekjes. Renée herinnert zich nog goed hoe ze als klein meisje christelijke boeken verslindt. Met name het boek “Eva’s Bergtocht’ is haar bijgebleven. Aan de basisschool heeft ze niet erg fijne herinneringen, de middelbare school was een stuk leuker. Renée leeft op als ze het heeft over het dansen op The Beatles. Later gaat ze filosofie studeren aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. ‘Deze tijd geeft mij veel te denken’, vertelt ze als het in dit gespr…

#118 - Eline Hogenboom, schrijver, spreker, ondernemer (S01)

‘Ga aan de slag met jezelf, maar het is ook een keer klaar’ In Onderweg is Eline Hogenboom te gast. Zij staat aan de wieg van meidenplatform ‘Huis van Belle’. Ze schrijft, spreekt, onderneemt en post geregeld op Instagram. Op dit moment werkt ze aan een nieuw project waarmee ze volwassen vrouwen wil inspireren. De naam; Villa Vie. Elsbeth Gruteke is een uur lang met haar in gesprek. Eline groeit op in het dijkdorp Kapellen aan de IJssel op de Biblebelt, ze heeft er warme herinneringen aan. Ze groeit op met drie broers. ‘Ik was enig meisje, ik heb het zussengevoel wel gemist,’ vertelt ze. Als Eline 12 is verhuisd het gezin naar Nijkerk. Het is het begin van een donkere tijd. Er zijn moeilijkheden in het huwelijk van haar ouders. Zelf ontspoort ze behoorlijk als puber. Ze spijbelt, rookt jointjes en krijgt steeds meer problemen met haar ouders. Uiteindelijk gaat ze op haar 16e bij haar oom en tante wonen omdat het thuis niet meer gaat. In de jaren die volgen krijgt ze met behulp van therapie steeds meer grip op haar leven. Ook haar geloof helpt haar hierbij. In dit interview zegt ze: ‘Genade is een moeilijke boodschap, we willen het zelf doen’. Hoewel ze veel aan therapie en…

#117 - Laura Dijkhuizen, theoloog (S01)

In Onderweg is theoloog Laura Dijkhuizen te gast. Al op jonge leeftijd wordt ze gedreven door idealen. Ze wil werken voor Artsen Zonder grenzen. Ze zegt: ‘Onrecht triggert mij, daar wil ik iets aan doen’. Haar plannen om een universitaire studie geneeskunde te doen gaan niet door. Haar leven neemt een andere wending. Laura komt als dwars punkachtig meisje terecht in de evangelische beweging ‘In De Ruimte’. Ze beleeft daar mooie tijden maar kijkt er ook met gemengde gevoelens op terug. Jaren later gaat Laura toch weer studeren, ze kiest voor de theologie. Als zij meeschrijft aan het boek ‘Typisch Evangelisch’ valt haar op dat er eigenlijk maar erg weinig vrouwelijke leiders in deze wereld te vinden zijn. Daar mag wat haar betreft wel wat aan veranderen. Vandaar dat zij momenteel promotieonderzoek aan de VU doet naar dit onderwerp.

#116 - Francis van Broekhuizen, operazangeres (S01)

In Onderweg is operazangeres Francis van Broekhuizen te gast. Deze markante dame zingt in talloze voorstellingen en is te zien in tv-programma’s als ‘Maestro’ en ‘All Together Now’. Ze is groot fan van Maria Callas en van Feijenoord. Francis vindt dat er in de operawereld veel gebakken lucht is, daar moet zij niets van hebben. Vanwege de coronacrisis speelt ze momenteel niet in voorstellingen maar zingt ze wel dagelijks haar publiek toe via posts op Facebook. Elsbeth Gruteke is een uur lang met haar in gesprek. Francis groeit op in Wassenaar en is als misdienette zeer regelmatig in de Katholieke Kerk te vinden. De kerk is een plek waar ze haar zangtalent ontwikkelt, ze zingt met Kerst, Pasen, bruiloften en begrafenissen. Ook gaat Francis als vrijwilliger jarenlang naar Lourdes om zieken rond te rijden in het bedevaartsoord. Wanneer Francis uit de kast komt als lesbienne zegt een priester dat het vanwege haar geaardheid niet mogelijk voor haar is om te biechten. Ze voelt zich behoorlijk afgewezen en verontwaardigd. Toch zegt ze: ‘Ik moet niet uit de kerk gaan, ik moet het goede voorbeeld geven.’ Religieuze ervaringen heeft ze niet alleen in de kerk maar ook in De Kuip. Ze zingt …

#115 - Thomas Quartier, docent religiewetenschappen en kloosterling (S01)

THOMAS QUARTIER: ‘De liefde houdt echt niet op door deze crisis’ Hoe doe je dat in deze onzekere tijd; stilte toelaten, medemenselijkheid oefenen en rustig blijven? In een speciale uitzending van Onderweg gaat Elsebeth Gruteke in gesprek met de Benedictijnse monnik Thomas Quartier over de coronacrisis. Hij is docent religiewetenschappen én kloosterling. Hij woont in de Sint Willibrordsabdij in Doetinchem en heeft dus ervaring met ‘thuisblijven’. Hij is de enige persoon die meer dan één keer te gast is in ‘Onderweg’. Deze tijd vraagt om een uitzondering. De pandemie heeft ook zijn weerslag op het kloosterleven. Gasten blijven weg en ook voor monniken geldt anderhalve meter afstand. ‘Ik voel me meer kloosterling dan ooit’, vertelt Quartier. Deze tijd roept complexe vragen op waar de monnik ook geen eenvoudige antwoorden heeft. Toch spreekt hij bemoedigende woorden. Een aantal opvallende uitspraken: ‘Een bepaald gemis ervaren kan ook heilzaam zijn.’ ‘Het virus heeft met mijn beeld van God niks te maken.’ ‘Je moet soms heel katholiek zijn om katholiek te blijven.’ ‘De liefde houdt echt niet op door de crisis, elke liefde is eeuwig.’ Thomas Quartier is een uur lang in gespre…

#114 - Gerda Havertong, actrice (S01)

GERDA HAVERTONG: Ik ga me niet aanpassen, ik moet erin passen. In ‘Onderweg’ is Gerda Havertong te gast. Ze wordt bekend als inwoner van de leukste straat van Nederland; ‘Sesamstraat’. Als klein Surinaams meisje vraagt zij zich af wat er achter de horizon is. Toen had ze nooit durven dromen dat ze bekend zou worden als actrice en zangeres. Gerda’s ouders kunnen maar moeilijk uit de voeten met zo’n creatieve dochter, het zou beter zijn als ze ‘een vak’ zou leren. Gerda groeit op in de ‘Evangelische Broedergemeente van Suriname’, daar heeft ze warme herinneringen aan. Ze geeft later les aan kinderen op de zondagsschool. Gerda gelooft nog steeds in God maar is blij dat zij zich tegenwoordig niet meer verplicht voelt elke zondag in een kerk te zitten. Ze vertelt dat ze in het dagelijkse leven onafgebroken in gesprek is met God. In de jaren zestig komt Gerda wonen in Nederland om haar opleiding tot kleuterleidster af te ronden. Ze komt terecht in een totaal nieuwe omgeving maar wil zichzelf niet verloochenen. Ze zegt: ‘Ik ga me niet aanpassen, ik moet erin passen.’ Gerda debuteert halverwege de jaren tachtig met haar rol in 'Sesamstraat', daarnaast is ze te zien in ‘Het Klokhuis’.…

#113 - Gor Khatchikyan, arts spoedeisende hulp (S01)

GOR KHATCHIKYAN: ‘Alles wat ik verkondig wil ik meegemaakt hebben’ In Onderweg is Gor Khatchikyan te gast, hij is arts, spreker en schrijver. Hij groeit op in Armenië maar als hij twaalf is vlucht het gezin naar Nederland. Zijn eerste nacht in Nederland brengt hij door onder een boom in Den Bosch. Een onzekere asielprocedure van acht jaar volgt. In de tussentijd gaat Gor op Texel naar de middelbare school en doet hij zijn uiterste best om zo hoog mogelijke cijfers te halen. Het gezin wordt opgenomen in de lokale Baptistengemeente. Gor heeft veel steun aan zijn geloof in deze moeilijke tijd. Dankzij het generaal pardon mag het gezin Khatchikyan in Nederland blijven. Gor rondt zijn universitaire opleiding Geneeskunde af en wordt arts. Tegenwoordig werkt hij op de spoedeisende hulp in Utrecht. Gor wordt in de christelijke wereld veel gevraagd als spreker maar dat wil hij niet full-time doen. Hij vindt het belangrijk om als arts midden in de maatschappij te staan. Hij zegt: ‘Alles wat ik verkondig wil ik meegemaakt hebben’. Gor Khatchikyan is een uur lang in gesprek met Elsbeth Gruteke over zijn werk en zijn leven.

#112 - Henk Reitsema, theoloog (S01)

HENK REITSEMA: ‘Jullie hebben horloges, wij Zuid-Afrikanen hebben tijd’ In Onderweg is Henk Reitsema te gast. Hij werkt voor studiecentrum L’Abri in Eck en Wiel en voert dagelijks gesprekken met mensen over belangrijke levensvragen. Henk wordt geboren in Zuid-Afrika waar zijn vader zendeling en dominee is onder de Zoeloebevolking. In de kerk zitten zwarte en blanke mensen moeiteloos naast elkaar maar langzaam komt Henk erachter dat dit door de apartheid helemaal geen vanzelfsprekendheid is. Helemaal veilig is het niet voor het gezin Reitsema, op een zeker moment krijgen ze te horen dat er een aanslag wordt voorbereid op vader Arie. Gelukkig overkomt het gezin niets.  Henk studeert aan de Potchefstroom University in roerige tijden. Wanneer een politiek event tussen de rivalen Joe Slovo en Eugene Terre’Blanche wordt afgelast start Henk een petitie. De stapel papieren wordt hem hardhandig afgenomen en Henk wordt door de geheime dienst aangemerkt als sympathisant van de communisten.  Later studeert Henk in de VS aan de Covenant Theology Seminary in Saint Louis. Daar raken hij en zijn vrouw Riana steeds meer gecharmeerd van het werk van L’Abri. Uiteindelijk worden zij gevraagd om aan…

#111 - Bas van Nienes, muzikant en liedjesschrijver (S01)

BAS VAN NIENES: ‘Iets moet nut hebben anders doe ik het gewoon niet’ In Onderweg is muzikant Bas van Nienes te gast. Hij schrijft pakkende en dansbare popliedjes maar laat zich ook inspireren door ‘het Liedboek der Kerken’. Hij is voltijd muzikant maar ook voltijd huisvader. Daarnaast is hij een fanatieke hardloper, dat geeft hem ruimte in zijn hoofd. Op dit moment werkt hij aan een nieuw album voor zijn band Mensenkinderen. Ook werkt hij aan ‘De Liedjesbijbel’ voor kinderen. Hij zingt en speelt gitaar, toetsen en saxofoon.   Zijn eerste stappen in de muziek zet hij letterlijk bij de Prins Willem van Oranje Marchingband in Dordrecht. Hij herinnert zich nog dat hij op Koninginnedag in een veel te warme pak door de binnenstad loopt.  Bas houdt niet van school en kan zich moeilijk motiveren voor dingen die hij niet leuk vindt. ‘Iets moet nut hebben anders doe ik het gewoon niet, dat is toch een beetje de rode draad in mijn leven’, zegt hij. Later krijgt Bas veel succes met het electropopduo Anderson. Samen met zijn vriend Jeroen brengt hij twee albums uit en toeren ze de hele wereld over. Maar al het toeren eist zijn tol en in 2009 houden ze het voor gezien. Het is het begin van ‘M…

#110 - Ntjam Rosie, zangeres (S01)

NTJAM ROSIE: ‘Je moet je niet laten afleiden als je God zoekt’ In Onderweg is Ntjam Rosie te gast. Deze soul/jazz/popzangeres groeit op in Kameroen en verhuist op haar 9e naar Maastricht. Hoewel ze heimwee heeft naar Afrika past ze zich toch gemakkelijk aan. Als puber is ze eigenzinnig, ze danst, ze zingt en kleed zich op haar eigen manier. Wanneer ze auditie doet voor het conservatorium in Rotterdam wordt ze afgewezen. Later wordt ze toch aangenomen en studeert ze met vlag en wimpel af! Binnenkort komt haar zesde album uit dat ‘Family and Friends’ heet.  Al tijdens haar studietijd voelt Ntjam Rosie sterk dat ze een roeping heeft. Ze ervaart dat God zegt: ‘Ok, lieve schat, jij moet muziek gaan maken’. Wanneer ze in 2009 terug is in Kameroen verdiept haar geloof. In Rotterdam sluit ze zich aan bij een charismatische Braziliaanse Kerk. Daar ontdekte ze de mystieke kant van geloof. ‘Je moet je niet laten afleiden als je God zoekt’, zegt ze. Haar nieuwste album ‘Family and Friends’ gaat over haar relatie met haar dierbaren. Haar nieuwe songs staan vol met Bijbelse verwijzingen en de invloeden uit Kameroen zijn ook nog steeds te horen. Ntjam Rosie is getrouwd, heeft een dochter en d…

#109 - Riekje van Osnabrugge, studentenpastor (S01)

In Onderweg is studentenpastor Riekje van Osnabrugge te gast. In Amsterdam spreekt ze veel met jongvolwassenen over geloof, rouwverwerking en keuzestress. Dat doet ze al 27 jaar. ‘Het is zo leuk om met studenten te werken, ze houden me jong,’ vertelt ze aan Elsbeth Gruteke. Riekje is allergisch voor dogma’s en ze is verknocht aan fietsen door de bergen.  Riekje groeit op in Leiderdorp en maakt de Gereformeerde zuil nog volop mee. ‘Niet benauwend, wel echt verzuild,’ zegt ze daarover. Ze studeert Theologie aan de VU in de roerige jaren zeventig. Ze maakt de nodige protesten mee en is met enige regelmaat in een kraakpand te vinden. Riekje heeft grote moeite met de dogmatische manier van denken die ze in de kerk tegenkomt. Zij kan niet uit de voeten met; ‘Dit spreken we af, en anders hoor je er niet meer bij.’ Ze zoekt haar eigen weg. ‘Ik realiseerde mij toen al dat het niet belangrijk is om antwoorden te hebben.’ Na haar studie wordt ze docent Godsdienst. Maar uiteindelijk is ze helemaal op haar plek wanneer ze als studentenpastor aan de slag gaat.  Riekje werkt vooral met seculier studenten die zoekend zijn. Ze ziet dat de studenten van nu weer activistisch worden, dat voelt voor…

#108 - Adil Izemrane, hulpverlener en ondernemer (S01)

In Onderweg is Adil Izemrane te gast. Hij is een snelle vastgoedondernemer die jaarlijks naar Ibiza gaat om te feesten. Dat verandert in 2015 als hij tijdens het hoogtepunt van de vluchtelingencrisis het eiland Lesbos bezoekt met zijn goede vriend Johnny de Mol. Adil wordt geraakt door het leed dat hij ziet en besluit 2,5 jaar op het eiland te blijven. Inmiddels is Adil ‘head of mission’ van de hulporganisatie Movement On The Ground, die op eigenzinnige wijze gestrande vluchtelingen op de Griekse eilanden helpt. ‘Ik zag de gelijkenis tussen een muziekfestival en een vluchtelingenkamp’, zegt Adil. En daarom haalt de organisatie via contacten en sponsoren festivalmateriaal naar het eiland. Die aanpak lijkt goed te werken. Adil spreekt ook liever niet van een kamp maar een campus. Adil izemrane groeit op in de Utrechtse wijk Kanaleneiland. Zijn ouders zijn één van de eerste Marokkaanse gastarbeiders in Nederland. Hij wordt opgevoed met de Islam en omschrijft zijn ouderlijk huis als warm en liefdevol. Prestaties zijn erg belangrijk in huize Izemrane. ‘Alles boven de zeven kregen we in zakgeld uitbetaald.’ Adils vader wil eigenlijk dat zijn zoon arts wordt. Maar hijzelf heeft hele and…

#107 - Bas Derks, woordkunstenaar (S01)

In Onderweg is Bas Derks te gast. Hij is een echte woordkunstenaar die zes jaar was toen hij voor het eerst een gedicht schreef. Hij is eindredacteur bij het EO jongerenplatform BEAM, huisdichter op Radio 1 en schreef in het verleden ook columns voor de Linda. Hij houdt naar eigen zeggen enorm veel van dansen. En dan vooral dansen met teksten, filmpjes en het leven. Bas wordt als kind door zijn ouders meegenomen naar de Katholieke Kerk. Hij zegt: ‘De geur van wierook brengt me terug naar mijn jeugd. Na een tijdje besluiten zijn ouders niet meer te gaan waardoor het geloof eigenlijk geen rol speelt in zijn jonge jaren. Als kleine jongen verveelt Bas zich snel. ‘Ik moest geprikkeld blijven’, zegt Bas. Het resulteert in veel kattenkwaad. Zijn ouders moeten zich met enige regelmaat op school melden. De middelbare school ervaart hij als een gevecht, het is geen makkelijke tijd. Voor zijn gedichten is daar ook geen ruimte, ‘het werd gay genoemd’. Pas tijdens zijn studie journalistiek in Ede maakt hij zelf een persoonlijke keuze voor het christelijke geloof. Op de CHE maakt hij kennis met studenten die geloven, er gaat een nieuwe wereld voor hem open. Hij zegt: ‘Ik leerde vanuit dankb…

#106 - Chris Verlaan, cabaretier en data-analist (S01)

Chris Verlaan: ‘Ik zie mezelf als een klein boos ventje bij papa op schoot’ In Onderweg is cabaretier Chris Verlaan te gast. In 2018 wint hij het prestigieuze Cameretten Festival. Onhandigheid en pijnlijke stiltes zijn belangrijke ingrediënten voor zijn optredens. Een paar jaar geleden ontdekt hij dat hij licht autistisch is. Naast zijn bestaan als cabaretier is hij data-analist bij de GGD.   Chris groeit op in de Kerk van de Nazarener waar hij warme herinneringen aan heeft. Hij omschrijft zichzelf als een streberig kereltje dat op school ’in huilen kon uitbarsten als hij geen sticker kreeg.’ Cabaret ontdekt hij pas op latere leeftijd als hij bij de Amsterdamse Studentenvereniging Ichtus met vriend Tjeerd het cabaret duo ‘De Wilde Gansjes’ begint. Hij noemt het ontdekken van cabaret ‘een vorm van thuiskomen’. Na zijn studietijd lijkt het optreden langzaam te verwateren.  ‘Ik ben voor mezelf blijven schrijven en voor de kat’, zegt Chris. Na het winnen van Cameretten werkt hij nu aan zijn eerste echte solovoorstelling. ‘Ik wil gewoon een ijzersterke avondvullende neerzetten zodat ik mijn plek in het theaterlandschap kan bevechten,’ vertrouwt hij Elsbeth Gruteke toe. Het optreden z…

#105 - Lucas Reinds, creatief ontwerper (S01)

In Onderweg is creatieveling Lucas Reinds te gast. Als puber ontwerpt hij de albumhoezen van zijn punkrockbandje ‘Sacred Life’, het blijkt later het begin van zijn loopbaan als creatiefontwerper. Lucas is werkzaam voor bureau Pankra waarmee hij succesvolle concepten bedenkt voor ‘bands, bars, beers and brands’. Zijn boek #Hoofdlijnen ziet onlangs het levenslicht. Daarmee vat hij namelijk ruim 100 zelfhulpboeken samen in pakkende illustraties en korte teksten.  Lucas groeit op in Hattem en omschrijft zichzelf als een erg serieus jongetje met bekeringsdrang. ‘Ik was een goeie Farizeeër geweest’, zegt hij tegen Elsbeth. De afgelopen jaren vertelt hij een stuk minder zwart wit te zijn geworden in zijn denken.  Een heftig en belangrijk moment in zijn leven vindt plaats als hij net getrouwd is met Arda. Zijn zwangere vrouw wordt aangereden door een tractor. De kans dat zij en het kindje dit overleven is bijzonder klein, toch gebeurt het. Lucas ziet het als een wonder.  De creatiefontwerper is in zijn leven altijd bezig met de vraag: Hoe kan het beter? Dat is dan ook de reden dat hij zoveel zelfhulpboeken leest. ‘Mijn grootste vraag is: Hoe doe je het goed?’ Elsbeth Gruteke is in Onderwe…

#104 - Els ter Welle, schrijfster (S01)

In Onderweg is Els ter Welle te gast. Met haar man Herman was zij de drijvende kracht achter evangelisch centrum ‘In De Ruimte’. Een begrip in christelijk Nederland. 40 Jaar lang organiseerde zij met hart en ziel kinderkampen die bezocht werden door zo’n 60.000 kinderen. Maar het centrum was meer dan alleen kinderkampen. Onder de leiding van Herman ter Welle groeide het uit tot een gemeente met een bijbelschool, een opvangcentrum, een drukkerij en nog veel. Els vertelt: ‘Het was een soort bijenkorf, met z’n allen deden we heel veel werk.’ Daarbij werden ook de nodige risico’s genomen. In 1998 ging het centrum helaas failliet. Voor Els en Herman maar ook veel andere betrokken was dit een pijnlijke ervaring. Ook kreeg Herman te kampen met dementie. In deze moeilijke tijden leerde Els ter Welle waardevolle lessen die ze optekent in haar boek ‘God blijft Getrouw’. Inmiddels is Els in rustiger vaarwater gekomen al heeft ze de ambitie om nog veel meer boeken te schrijven. ‘De bloemen plukken waar je bij kunt, dat is mijn levensdevies!’ zegt ze. Elsbeth Gruteke is in Onderweg een uur lang in gesprek met Els over haar werk en haar leven.

#103 - Cor Verkade, ondernemer en jurist (S01)

In Onderweg is zakenman en jurist Cor Verkade te gast. Zijn conservatieve opvattingen steekt hij niet onder stoelen of banken. Zo laat hij zich regelmatig positief uit over Donald Trump in het publieke debat en op social media. Ook ondersteunt hij Thiery Baudet. Als ondernemer in vastgoed verhuurt hij een pand aan Forum voor Democratie. Cor Verkade groeit op in een orthodox gereformeerd milieu. Hij maakt zelf de vergelijking met Franca Treur en Jan Sybelink. ‘Ik heb een andere afslag genomen’, vertelt hij aan Elsbeth. Cor kijkt met een kritische blik naar zijn eigen achtergrond waar vaak hel en verdoemenis werd gepreekt. Hij zegt: ‘De Gereformeerde gezindte is in een dood stroompje terecht gekomen.’ Tijdens zijn studententijd verdiept zijn geloof. Daarover zegt hij: ‘Zelf heb ik in de duisternis gewandeld en het licht gezien’. Zijn christelijke overtuiging en zijn steun aan Baudet gaan goed samen. ‘Ook Thiery Baudet is geschapen naar Gods beeld’, zegt hij. ‘Forum is de heidense variant van de SGP’. Cor is lid van vier politieke partijen. Hij zegt partijen te zoeken die vechten voor de joods-christelijke cultuur. Ooit hoopt hij tijd te vinden om theologie te studeren. Hij z…

#102 - Cocky Drost, relatiecoach (S01)

Aan het begin van 2020 is relatiecoach Cocky Drost te gast in Onderweg. Zij is altijd al gefascineerd door de liefde. Als tiener speelt ze graag de rol van koppelaar. Niet verwonderlijk dat ze tegenwoordig relatiecoach is. Haar missie is: ‘Mensen inspireren bij het aangaan, opbouwen en onderhouden van duurzame relaties.’ Cocky schuwt een openhartig gesprek over relaties en seksualiteit niet. Christelijk Nederland doet dan ook regelmatig een beroep op haar. Toch zegt ze: ‘Christelijk Nederland vindt me een wel beetje eng, want ik ben wel heel open.’ Naast haar werk als relatiecoach is ze spreker, geeft ze les en is Buitengewoon Ambtenaar van de Burgerlijke Stand. Cocky groeit op in Hoevelaken. Als klein meisje is ze behoorlijk timide maar op de middelbare school komt daar verandering in. Ze staat graag in de schijnwerpers al lijkt dat niet altijd te worden gewaardeerd in het reformatorische milieu waar ze vandaan komt. Cocky studeert Ontwikkelingspsychologie in Utrecht. Tijdens haar studietijd worstelt ze erg met zichzelf. Ze probeert ‘een grijze muis’ te zijn, al past dat helemaal niet bij haar. Ze loopt stage bij de Tijdelijke Opvang Voortijdige Schoolverlaters in Utrecht. Daar…

#101 - Axel Wicke, predikant (S01)

In ‘Onderweg’ sluiten we het jaar 2019 af samen met de geëngageerde dominee Axel Wicke. Hij groeide op in West-Berlijn en maakte daar later de val van de muur mee. Tegenwoordig is hij predikant in de Bethelkerk in Den Haag. Die kerk waar afgelopen jaar een dienst werd gehouden die 100 dagen zou duren. Een dienst die moest voorkomen dat een Armeens gezin zou worden uitgezet. Voor Axel was 2019 een bijzonder jaar, hij was namelijk één van drijvende krachten achter het dit kerkasiel. Hij vertelt aan Elsbeth: ‘Het voelde echter als een eredienst, er stond iets op het spel’. Voor zijn gemeente in Den Haag was het een onvergetelijke tijd. ‘Elke week hoor ik nog dat mensen ernaar terugverlangen’, zegt hij. Er waren zelfs ouderen die de slaap niet konden vatten en die midden in de nacht de kerk bezochten. Axel wordt niet christelijk opgevoed. Toch gaat hij zich meer met geloof bezighouden via de jeugdgroep van een lokale Berlijnse kerk. Tijdens een reis naar Australië begint hij te lezen in de Bijbel. Daarover vertelt hij: ‘Ik las niet het boek, het boek las mij’. Hij komt tot geloof in de gemeenschap van Taizé. Als hij de gemeenschap bezoekt denkt hij aanvankelijk: ‘Wat is dit voor sekt…

#100 - Leo Blokhuis, muziekjournalist (S01)

In Onderweg is Leo Blokhuis te gast. Rond de Top 2000 komt hij als muziekkenner regelmatig langs op tv. Leo vertelt aan Elsbeth Gruteke hoe hij in de jaren negentig tijdens een concert van Prince een haast religieuze ervaring heeft. ‘Ik ervoer in Prince schoonheid zoals God ook schoonheid is’, zegt hij. De wereld van het geloof waarmee hij opgroeit en de wereld van popmuziek krijgt hij hiervoor maar moeilijk samen. Na dit concert van Prince is dat anders. ‘Kunst en God zijn meer bij elkaar gekomen’, vertelt hij. Deze twee werelden komen ook samen in Leo’s debuutroman ‘Blauwe Zomer’. Dit boek gaat over het ontstaan rock & roll in Nederland maar het bevat ook autobiografische elementen uit zijn eigen leven. Eén van de hoofdpersonen heet Johan die uit een streng gereformeerd milieu komt. Johan raakt in jaren vijftig verslingerd aan rock & roll, tot afschuw van zijn ouders die menen dat deze muziek duivels is. Hoewel Leo als domineeszoon uit een minder streng milieu komt kan hij als tiener ook moeilijk zijn passie voor popmuziek met zijn ouders delen. Hij zegt: ‘Het is grappig dat iemand die in een cultuurschuw gezin opgroeit uiteindelijk bekend wordt als iemand die heel veel van pop…

#99 - Frank van Essen, violist, drummer en producer (S01)

In Onderweg is violist, drummer en producer Frank van Essen te gast. Hij is een veelzijdige muzikant die in de christelijke wereld een bekende naam is maar ook ver daarbuiten. Op dit moment maakt hij vooral veel arrangementen voor strijkers. Zo arrangeert hij voor Selah en Trinity, maar ook voor Marco Borsato en DJ Martin Garix. Die laatste zegt: ‘Do your magic!’ Lang dacht hij dat muziek maken alleen maar in een christelijke context kon. Inmiddels denkt hij daar anders over: ‘Mijn gave is niet voorbehouden aan de kerk.’ Elsbeth Gruteke is een uur lang met hem in gesprek over zijn werk en zijn leven. Afgelopen jaar bracht Frank zijn eerste soloalbum ‘Sanctum’ uit. Het album bevat instrumentale tracks die variëren van klassiek, tot jazz, tot progressieve rock. Een persoonlijk nummer is ‘Face of Grace’, waarin Frank de onvervulde kinderwens van hem en zijn vrouw muzikaal heeft verwerkt. Het is een moeilijk proces geweest. ‘Ik geloof dat wij in de hemel wel wat kinderen hebben’, vertelt hij aan Elsbeth Gruteke.

#98 - Saskia Leene, kloosterpastor (S01)

In Onderweg is kloosterpastor Saskia Leene te gast. Ze groeit op in het drukke Amsterdam. Na haar studie Theologie aan de VU komt ze als geestelijk verzorger in Friesland terecht, de provincie is een verademing voor haar. Dat is alweer bijna dertig jaar geleden. In Jorwerd is ze inmiddels als pastor verbonden aan Nijkleaster, een modern protestants Klooster. ‘Het eerste wat mensen hier gewoon zoeken is rust’ vertelt ze aan Elsbeth Gruteke. Saskia werkt ook als geestelijk begeleider. ‘Ik hoop dat mensen een beetje meer tevoorschijn komen’, zegt ze daarover. Niet verwonderlijk, want ze omschrijft zichzelf als een verlegen persoon. Twintig jaar geleden komt er een omslag moment in haar leven als zij zich verdiept in mindfulness en Zenmeditatie. Ze komt erachter dat er in de christelijke traditie op dit gebied eigenlijk veel aanknopingspunten zijn, met name in de kloostertraditie. Dit beïnvloedt ook hoe ze naar de Bijbel kijkt. Ze zegt: ‘Bijbelteksten moet je ontdekken, daar moet je moeite voor doen, die moeten zich prijsgeven.’ Saskia begeleidt inmiddels ook meditatiegroepen en gaat soms voor in kerkdiensten. Elsbeth Gruteke is een uur lang met haar in gesprek over haar werk en ha…

#97 - Lotte Pen, saxofoniste (S01)

In Onder weg is Lotte Pen te gast. Ze is 36 jaar en heeft er al een flinke carrière als klassiek saxofonist opzitten. Ze brengt momenteel eigen composities uit die een mix zijn van klassiek en pop. Ze wint op haar 19e het Prinses Christina Concours, studeert aan het Conservatorium in Amsterdam. Haar opleiding noemt ze inspirerend maar ook beperkend. Ze houdt namelijk erg van popmuziek. Lotte speelt in talloze orkesten en gezelschappen in binnen en buitenland. Ze speelt zelfs in Carnegie Hall in New York. Lotte is ambitieus en legt de lat hoog voor zichzelf, ze is alleen maar bezig met repeteren en optreden. ‘Ik zat in een sneltrein, er was geen tijd om te denken’, vertelt ze. Net als ze moeder wordt komt haar leven stil te staan. Lotte krijgt last van spanningsaanvallen, mede het gevolg van de hoge eisen die ze aan zichzelf stelt. Ze komt thuis te zitten. Een periode waarin ze alles in haar leven bevraagt volgt. ‘Als je stilstaat kom je dingen tegen die je niet zo leuk vindt’, vertelt ze. Vragen en twijfels over het geloof waarmee ze is opgegroeid zijn er ook. Ze gaat een tijd niet naar de kerk. Een andere verandering is de verhuizing van het drukke Amsterdam naar het rustigere …

#96 - Carola Veldhuizen - radiopresentator, spreekster en raadslid (S01)

In ‘Onderweg’ is Carola Veldhuizen te gast. Ze heeft haar eigen bijbelstudieprogramma op Groot Nieuws Radio, ze is raadslid voor de Christen Unie in Renswoude en ze gaat ook voor in kerkdiensten. Een goed gevulde agenda dus. Maar ooit was dat anders. Zeven jaar geleden zit Carola in een rolstoel en is haar energie nog maar heel beperkt. Ze heeft een combinatie van verschillende aandoeningen. De behandelende artsen spreken van een aflopende zaak. Daar komt op wonderbaarlijke wijze verandering in als er tijdens een vrouwenbijeenkomst voor haar wordt gebeden. Na afloop van het gebed wordt gevraagd: ‘Wil je eens opstaan uit je rolstoel?’ Carola staat op, ze begrijpt er niks van. Ze geneest en plotseling ziet haar leven er compleet anders uit. Elsbeth Gruteke is een uur lang met haar in gesprek over haar genezing, haar werk en haar leven. Carola groeit op in een christelijk gezin in Renswoude, daar woont ze nog steeds. Bij haar geboorte heeft ze zuurstofgebrek waardoor ze motorische problemen krijgt. Het blijkt het begin van een lange medische weg. Ze vertelt over haar opa die altijd zei: ‘Je bent perfect, want je bent gemaakt door God’. De basisschool is niet leuk voor Carola, ze wor…

#95 - Samuel Lee - Theoloog des Vaderlands (S01)

In ‘Onderweg’ is de nieuwe Theoloog des Vaderlands te gast; Samuel Lee. Hij is de eerste drager van deze eretitel die niet in Nederland wordt geboren. Elsbeth Gruteke mag hem als eerste in deze nieuwe rol interviewen. Samuel is voorganger in de Christ Foundation Church Amsterdam, een charismatische pinkerstergemeente in de Bijlmer, die vooral uit migranten bestaat. Hij wil als Theoloog des Vaderlands heel graag verbinden. ‘De taak van christenen is barrières te breken’, vertelt hij aan Elsbeth. Hoewel hij zichzelf een echte pinksterman noemt is hij ook erg kritisch op zijn eigen achtergrond. Zo zegt hij: ‘Het pinksterchristendom is zo groot als een oceaan maar erg ondiep.’ Hij vindt dat het soms te veel om de show, om wonderen en om geld gaat in zijn beweging. Zijn grote voorbeeld is moeder Teresa die hem inspireert eenvoudig te leven en naastenliefde in de praktijk te brengen. Via zijn eigen Foundation Acadamy geeft Samuel wetenschappelijk onderwijs aan migranten. Dit doet hij tegen een kleine vergoeding of soms zelfs gratis. Onderwijs is enorm belangrijk voor hem. Hij zegt: ‘Ongeletterde pinkstermensen zonder opleiding die kunnen even gevaarlijk zijn als mensen uit de radical…

#94 - Frits Spits - radiopresentator (S01)

Frits Spits: ‘We realiseren ons niet hoe bijzonder de liefde is’ In ‘Onderweg’ is Frits Spits te gast. Hij wordt momenteel overweldigd door alle reacties die hij krijgt op zijn boek ‘Alles lijkt zoals het was’. Hij schrijft hierin over het verlies van zijn geliefde vrouw Greetje aan de hand van Nederlandstalige liedjes van onder meer Diggy Dex, Anouk en Frank Boeijen. Greetje overlijdt in 2018 plotseling aan de gevolgen van longkanker. ’We realiseren ons niet hoe bijzonder de liefde is’ beseft Frits zich. Hij presenteert momenteel op NPO Radio 1 ‘De Taalstaat’. Onlangs wordt hij uitgeroepen tot ‘belangrijkste radiomaker van de eeuw’. Elsbeth Gruteke is een uur lang met hem in gesprek over zijn werk en zijn leven. De ouders van Frits zijn beide joods en verliezen in de Tweede Wereld Oorlog heel veel familie. Dit trauma is er mede de oorzaak van dat hij geen joodse opvoeding krijgt. Frits groeit op in Eindhoven waar hij Greetje op zijn tiende al leert kennen. Zekrijgen op hun vijftiende verkering en trouwen later. In eerste instantie is Greetje kostwinnaar als lerares maar dat veranderd als haar man een succesvolle radiopresentator wordt. Frits verteld hoe bijzonder het gewone l…

#93 - Mark Hage - improvisator en voorganger (S01)

In ‘Onderweg’ is beroepsimprovisator Mark Hage te gast. Tot voor kort is hij voorganger in de Vinyard gemeente in Amsterdam. In zijn boek ‘Spelenderwijs’ brengt hij zijn passie voor geloof en improvisatietheater samen. ‘Ik heb Jezus leren kennen als een improvisator pur sang’, zegt hij. Het schrijven van het boek brengt hem tot de ontdekking dat hij de verkeerde rol speelt, en daarom stopt hij als voorganger en stort hij zich in een nieuwe onderneming ‘Improv The World’. Elsbeth Gruteke is een uur lang met hem in gesprek over zijn werk en zijn leven. Mark groeit niet op met het geloof, hij vertelt dat hij vrij wordt opgevoed. ‘Vrijheid kan ook wel beklemmend worden’ zegt hij hierover. In zijn studententijd komt hij tot bekering. Niet veel later komen zijn zusje en zijn moeder ook tot geloof. Sinds de middelbare school heeft hij de ambitie professioneel drummer te worden. Hij gaat naar het conservatorium maar besluit na zijn bekering toch te stoppen. ‘Ik ben niet bezeten van drums, ik ben meer bezig met Jezus’, vertelt hij zijn drumdocent. Mark studeert theologie en raakt betrokken bij de start van de Vineyard gemeente in Amsterdam. Daar wordt hij uiteindelijk ook voorganger.

#92 - Jan Kraaijeveld - Gevangenispastor (S01)

In ‘Onderweg’ is gevangenispastor Jan Kraaijeveld te gast. Hij begint als predikant in een ‘gewone kerk’ in Friesland, maar pas als hij gaat werken in de gevangenis wordt hij naar eigen zeggen echt dominee. Jan werkt in een jeugdinrichting in Nijmegen, en later in een penitiaire inrichting in Dordrecht. ‘Ik wilde gewoon weten of God ook in een gevangenis is’ vertelt hij. Het antwoord blijkt ja te zijn. De gevangenis is een harde wereld maar ook een plek waar hij zijn geloof in de praktijk kan brengen. Elsbeth Gruteke is een uur lang met hem in gesprek over zijn werk en zijn leven. Jan groeit op in Zwijndrecht in een Gereformeerde Bondsgezin. Zijn vader overlijd als hij nog een tiener is. Hij studeert theologie en is na zijn studie predikant in verschillende gemeenten. Wanneer hij gaat werken in de gevangenis komt hij in een compleet nieuwe wereld terecht. Jan bouwt een vertrouwensband op met de gevangenen maar moet ook leren zijn grenzen aan te geven. Hij wordt verrast als jongeren hem vragen om een kerkdienst te organiseren. Later zoekt Jan ouders op van gevangenen uit Aruba en Curaçao. Ook zet hij zich in voor gevangenen die ten onrechte vast zitten. Toch moet hij accepteren d…

#91 - Jorieke Eijlers, radiopresentator (S01)

In ‘Onderweg’ is Jorieke Eijlers te gast, zij presenteert bij de christelijke radiozender Groot Nieuws Radio. In haar programma ‘Bij Jorieke’ houdt zij dagelijks diepgaande gesprekken. Ze werkt keihard en heeft een behoorlijk druk leven totdat ze in 2015 in een identiteitscrisis en een burnout terecht komt. Over haar ervaringen en lessen schrijft ze in het boek ‘Verlangen naar Vrijheid’. Elsbeth Gruteke is een uur lang met haar in gesprek over haar werk en haar leven. Joriekes crisis vormt voor haar de aanleiding om haar geloof te verdiepen. In de waas aan donkere gedachten duiken steeds twee woorden op: ‘Zoek Mij’. En dat doet ze; ze maakt lange wandelingen, zoekte de stilte op, leest boeken en gaat naar het klooster. Na tien maanden thuis zitten pakt ze de draad langzaam maar zeker weer op. Door middel van coaching probeert ze haar werk en leven op een nieuwe en gezonde manier in te richten. Heel even overweegt ze zelfs te stoppen met presenteren. Toch zit ze inmiddels weer dagelijks in de studio. ‘Presenteren is niet meer mijn doel, maar een middel,’ vertelt ze aan Elsbeth Gruteke.

#90 - Pierre Valkering, priester (S01)

In ‘Onderweg’ is Pierre Valkering te gast. Na de lancering van zijn boek ‘Ontkleed niet naakt staan’ is hij de meest besproken priester van dit moment. In het boek komt Valkering uit de kast als homoseksueel. Hij vertelt bijzonder openhartig over zijn worstelingen en zijn seksuele ervaringen, want strikt celibatair leeft de rooms katholieke priester niet. Het boek komt volop in de media. Inmiddels heeft hij een ontslagbrief ontvangen van de bisschop, in Rome wordt nu besloten over zijn toekomst. Elsbeth Gruteke is een uur lang met hem in gesprek. Pierre ontdekt op zijn elfde dat hij homoseksueel is. Zijn middelbare schooltijd omschrijft hij als traumatisch omdat hij bij niemand terecht kan, behalve bij ‘Onze Lieve Heer’. Als tiener is hij veel in de kerk te vinden, wat er uiteindelijk toe leidt dat hij in Amsterdam aan zijn studie tot priester begint. In deze tijd maakt Valkering kennis met de Amsterdamse homoscene. Na zijn priesterwijding gaat hij werken in de Vredesparochie, daar is hij 25 jaar actief. Ook als priester worstelt hij met zijn geaardheid. In een homosauna komt hij Jasper tegen met wie hij enige tijd een vaste relatie heeft. ‘Een homosauna kan ook een plek van ge…

#89 - Franca Treur, schrijfster (S01)

In ‘Onderweg’ is de eigenzinnige schrijfster Franca Treur te gast. Hoewel ze in 2001 breekt met de Gereformeerde Gemeente blijft religie een belangrijk onderwerp in haar werk. ‘Ik ben niet iemand die wars is van religieuze gevoelens. Ik kan me daar alleen geen persoonlijke God bij voorstellen’, vertelt ze aan Elsbeth Gruteke die een uur lang met haar in gesprek is over haar werk en haar leven. Het is een bijzondere tijd voor Franca, want ze is hoogzwanger als ze dit interview geeft. Haar kind zal niet opgroeien in een kerk zoals zij zelf. Hierover zegt ze: ‘Mijn kind heeft niet wat ik ook had; ingebed zijn in een groep.’ Als de bevindelijk gereformeerden in het nieuws zijn wordt Franca nog regelmatig om haar mening gevraagd. ‘Ik ben woordvoerder voor een wereld waar ik niet toebehoor’ vertelt ze. Franca maakt in 2009 een onuitwisbare indruk met haar debuut ‘Dorsvloer vol Confetti’. De roman maakt veel los binnen en buiten de gereformeerde gemeente. Ze schrijft wekelijks columns voor Dagblad Trouw en haar laatste boek ‘regieaanwijzingen voor de liefde’ oogstte lovende kritieken.

#88 - Henk Bouma, kerkplanter en sociaalondernemer (S01)

In ‘Onderweg’ is de bevlogen kerkplanter en sociaal ondernemer Henk Bouma te gast. Hij stichtte in de Utrechtse wijk Kanaleneiland de multiculturele geloofsgemeenschap ‘Huis van Vrede’. Elsbeth Gruteke is een uur lang met Henk in gesprek over zijn werk en zijn leven. Volgens Henk laten Nederlandse kerken onvoldoende zien hoe divers ons land eigenlijk is. De kerk moet niet alleen een plek zijn voor blanke hoogopgeleide Nederlanders. Henk zegt: ‘Te weinig mensen die leidinggeven in de kerk weten hoe het is om van een uitkering te leven.’ Na zijn studie aan de HEAO komt Henk als missionair werker terecht in de Londense wijk ‘Isle of Dogs’, waar hij veel armoede ziet. In de Engelse hoofdstad bezoekt hij de Schotse Presbyteriaanse Kerk, waar zijn geloof verdiept en waar hij de waarde van gemeenschap leert te waarderen. Ook ontmoet hij zijn vrouw in deze tijd. Ze krijgen twee zoons die ze Arabische namen geven; Shafiq en Khaled. In 2009 gaat het gezin in Kanaleneiland wonen. Henks drijfveer is ‘dat mensen de vrede van Jezus leren kennen’. Dat wenst hij ook zijn islamitische buurgenoten toe met wie hij veel contact heeft. Waarom hij het belangrijk vindt dat mensen die vrede leren ke…

#87 - Katja Kreukels - schrijfster en journalist (S01)

In ‘Onderweg’ is journalist en schrijfster Katja Kreukels een uur lang te gast bij Elsbeth Gruteke. Ze schreef het boek ‘‘Mijn vader was priester’. Toen Katja achttien jaar was vertelde haar vader dat hij voor haar geboorte een ander leven had gehad; hij was priester geweest in de Rooms Katholieke Kerk. ‘Ik vond het een heel vreemde en onwerkelijke gedachten. Ik zag het ergens dan wel voor me dat hij achter een altaar stond als priester. Maar ik moest echt de foto’s later zien om het te geloven.’ Deze familiegeschiedenis liet de schrijfster niet los, het resulteerde in het boek dat afgelopen jaar verscheen. Het koste Katja tien jaar om het verhaal het schrijven, het begon aanvankelijk als een reisverslag. Katja dook in oude archieven en deed interviews met familieleden en oude klasgenoten van haar vader. ‘Je eigen tijd lijkt minder hard te tikken als je in het verleden duikt’, vertelt Katja. Ze leerde haar vader op een andere manier kennen. ‘Ik ben mijn vader meer als compleet mens gaan zien’. Naast het verhaal van haar vader vertelt Katja in ‘Onderweg’ ook haar eigen verhaal. Hoe ze opgroeide in Sittard, Journalistiek studeerde in Tilburg en uiteindelijk terecht kwam in Amsterdam…

#86 - Kees-Jan Mulder filmmaker en theoloog (S01)

In ‘Onderweg’ is filmmaker en theoloog Kees-Jan Mulder een uur lang te gast bij Elsbeth Gruteke. Kees-Jan (32) is co-regisseur van de film ‘Dos Santos’ die in 2015 wordt geselecteerd als kanshebber voor een Gouden Kalf. Hij groeit op in het Zeeuwse Goes en weet als klein jongetje heel zeker dat hij dominee wil worden. Maar als puber krijgt hij de camera van zijn opa in zijn handen. De eerste scene die hij daarmee filmt is een vechtpartij tussen zijn broertjes. Vanaf dat moment weet hij ook zeker dat hij filmmaker wil worden. Hij heeft een dubbele roeping en dus studeert hij tegelijkertijd aan de filmacademie en theologie. Een logische combinatie wat hem betreft want: ‘Film gaat altijd over geloof. Voor elke film moet je geloven voor de duur van de film.’ In ‘Onderweg’ vertelt Kees-Jan over zijn moeilijke basisschooltijd, over zijn filmwerk voor diverse ontwikkelingsorganisaties, over een bijzondere ontmoeting met een engel in Oostenrijk en over zijn ambitie om in de toekomst een lange bioscoopfilm te maken.

#85 - Tim van Iersel - De dementiedominee (S01)

Elsbeth Gruteke spreekt in deze uitzending van ‘Onderweg’ met Tim van Iersel. De ‘dementiedominee’ kan het moeilijk hebben als mensen met dementie worden afgeschreven. Hij werkt als geestelijk verzorger in drie woonzorgcentra in Den Haag, geeft overal in het land lezingen aan professionals en mantelzorgers en zit in de Toetsingscommissie Euthanasie. Daarnaast bracht Van Iersel al twee boeken uit: ‘Dilemma’s bij dementie’ en ‘Godvergeten; gedachten over geloof en dementie’. In zijn werk met ouderen kwam Van Iersel erachter dat geloof niet alleen iets verstandelijks is, maar dat het ook alles met gevoel en sfeer te maken heeft. “Mijn visie op geloven is te beperkt”, zegt hij. Hij krijgt vaak van mensen te horen dat ze niet dement willen eindigen in een bejaardentehuis omdat dit mensonterend zou zijn. Tim zegt hierover: “Ik denk dat niets de eer van de mens kan aantasten." In ‘Onderweg’ vertelt Van Iersel over zijn jeugd in Woerden, over zijn geloofstwijfels tijdens zijn studie aan de VU en over zijn belevenissen met ouderen.

#84 - Ruard Ganzevoort, theoloog en politicus (S01)

Ruard Ganzevoort, theoloog en politicus by EO

#83 - Yflva Troll, psychotherapeut (S01)

'De enige oplossing voor onze moeiten ligt in God zelf' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met psychotherapeut Ylfva Troll. In de jaren tachtig op televisie te zien in bijvoorbeeld 'De Open Cirkel' en 'Als Leven Pijn Doet' en ze sprak op vele Eva-dagen! Al meer dan vijfentwintig jaar heeft ze een eigen praktijk. Ze is gespecialiseerd in rouwverwerking, depressies en zingevingsvragen. In het gesprek gaat het over de vragen die zij als behandelend therapeut krijgt, zijn die bij christenen anders dan bij niet-christenen? Zijn de vragen in de loop van de vijfentwintig jaar veranderd? Verder gaat het ook over haar naderend pensioen, kijkt ze hier naar uit?

#82 - Michell Requena, 'Koning van de jeugdzorg' (S01)

In Onderweg is Michell Requena een uur lang te gast bij Elsbeth Gruteke. Michel vangt met zijn vrouw 26 pleegkinderen op in de polder in Flevoland. Zijn verhaal valt op want er zijn inmiddels twee documentaires over hem gemaakt; ‘Koning van de Jeugdzorg’ en ‘Dit Is Je Laatste Kans’. Elsbeth maakt kennis met een stoere, gespierde man, die streng maar ook liefdevol met zijn pleegkinderen omgaat. Michell wordt geboren op Curaçao. Na een aantal opleidingen en verschillende baantjes start hij zijn eigen klusbedrijf. ‘De ondernemer in mij stond al vroeg op’, vertelt hij aan Elsbeth. Uiteindelijk komt hij in de jeugdzorg terecht. Na een paar jaar in deze sector start hij zijn eigen bedrijf. Het leven gaat voor Michell niet alleen over rozen. Als zijn relatie in een diep dal terecht komt ontdekt hij met de hulp van zijn tante het christelijk geloof. Daarna ziet zijn leven er helemaal anders uit. ‘Mijn hart werd gebroken en moest weer helemaal opnieuw opgebouwd worden.’ Ook geeft zijn bekering een nieuwe impuls aan zijn werk in de jeugdzorg. Een documentaire over ‘Mama Heidi’ die in Mozambique kinderen zonder ouders opvangt inspireert hem om zelf pleegkinderen in huis te nemen.

#81 - Marianne Thieme, fractievoorzitter Partij voor de Dieren (S01)

'Boeren zijn het slachtoffer van een systeem dat we met z’n allen hebben opgetuigd.' In Onderweg is Marianne Thieme een uur lang te gast bij Elsbeth Gruteke. In een persoonlijk en openhartig gesprek gaat het uiteraard over politiek en dieren, maar ook over haar drijfveren, inspiratie en geloof. “De eerste jaren waren tropenjaren”, zegt Thieme. “Je bent jong en je gaat er volledig voor.” Maar al snel was er behoefte aan ritme. “Dat ritme diende zich in 2003/2004 aan toen ik kennismaakte met de Zevende-dags Adventisten. Zij vieren de sabbat; als een vluchtheuvel in de tijd. Dat ben ik ook gaan vieren. Ik zou het iedereen aanraden dat je een moment in de week hebt waar hekken omheen staan. Geen ruimte voor computers, mails, werk of commerciële activiteiten. Het gaat om recreatie. Je batterij opladen. Ruimte laten voor reflectie en voor elkaar. We zijn op het juiste moment begonnen met dierenrechten, natuur en milieu op een politiek niveau te brengen. Ik zie ons als onderdeel van een bredere beweging; een tijdgeest. Wij surfen op de golven die al zijn ontstaan door eerdere emancipatiebewegingen rondom de bevrijding van slaven, het geven van rechten aan vrouwen, aan kinderen.” De front…

#80 - Carola Schouten, minister van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit (S01)

“Ik geloof dat wij een taak hebben om goed voor deze aarde te zorgen” In Onderweg spreekt Elsbeth Gruteke een uur lang met minister Carola Schouten. Een open gesprek over het ministerschap, geloof, landbouwvisie, klimaat en nog veel meer. Waar ze eerst dacht het bedrijfsleven in te gaan werd ze na een aantal jaren bij het ministerie van Sociale Zaken medewerker bij de ChristenUnie en daar ook Tweede Kamerlid. Na de onderhandelingen voor het kabinet Rutte 3 werd ze minister. "Ik was verrast dat het uiteindelijk het ministerschap van Landbouw werd, maar ik ben er echt ongelofelijk blij mee!" Voor Schouten is gebed belangrijk, zowel als mensen voor haar bidden als ook het zelf bidden. "Als ik een moeilijke keuze moet maken, dan praat ik daar met veel mensen over, maar ik bid ook, niet dat ik dan meteen het antwoord heb, maar ik vraag dan om wijsheid en inzicht." In het gesprek gaat het ook over de combinatie van landbouw en klimaat, Schouten vindt ook dat er dingen anders moeten in de landbouw; maar het is volgens haar te makkelijk om te zeggen dat alleen de boeren het anders moeten doen. "Als mensen willen dat het anders wordt dan heeft dat ook consequenties voor de keuzes die ze …

#79 - Stef Bos, zanger (S01)

'Ouder worden is voor mij een zegen, het ego speelt geen rol meer!' Stef Bos is in Onderweg te gast bij Elsbeth Gruteke. De zanger ging afgelopen jaren van 'ik geloof in niks', naar 'ik geloof in iets' en praat in dit interview uitgebreid over deze beweging, over zijn leven in drie landen en over zijn soms moeizame relatie met vaderland Nederland. 'Soms begrijp ik niets van de wereld en van de dingen die men elkaar toeschreeuwt, en mijn kinderen moeten daar een antwoord op vinden. Ik kan de zaadjes planten, zij moeten het water geven. Maar als het er zo heftig aan toegaat denk ik soms zelfs: Dit is mijn land niet meer, maar ik wil hier ook thuis zijn.' Bos weet zich geïnspireerd door de dominee van de kerk waar hij opgroeide. 'Hij was in Dachau geweest, maar werd juist milder! We hebben dit soort lichtgevende mensen nodig, ik weet niet of ik dat ben, maar ik kan wel iets van licht doorgeven.'

#78 - Willemijn Dicke, bestuurskundige en schrijfster 'De Sjamaan en Ik' (S01)

‘De grondtoon in mijn leven is veranderd’ Willemijn Dicke is te gast bij Elsbeth Gruteke in Onderweg. Ze maakte de afgelopen tien jaar een bijzondere reis, van militant atheïst naar gelovige en schreef daar een boek over, De Sjamaan en ik. In Onderweg vertelt ze hoe ze als christelijk opgevoed meisje het geloof de rug toekeerde en voor domme mensen vond, maar nadat haar baan, gezin en leven haar niet gelukkig maakten op een spirituele zoektocht ging.. Via yoga, een poldersjamaan en andere wegen komt ze uiteindelijk uit bij de christelijke mystiek. Waar eerst onverklaarbare zaken niet konden bestaan is er nu ruimte voor datgene dat niet wetenschappelijk te bewijzen is. Een gesprek over zoeken, vinden en eenheidservaringen.

#77 - Arno Brok, Commissaris van de Koning in Friesland (S01)

'Ik ben in Friesland gelukkig geworden als mens’ Elsbeth Gruteke praat met de Commissaris van de Koning van Friesland, Arno Brok. Hij bekleedt deze functie nu ruim twee jaar. Friesland is de provincie waar hij zijn hart aan verloor toen hij er ging studeren. Voordat hij commissaris werd was hij onder meer zeven jaar burgemeester van Sneek en ook zeven jaar van Dordrecht. Brok is rooms-katholiek en ontmoette dit jaar de paus waarbij hij hem vroeg te bidden voor de Friezen. Daarnaast draagt hij ook de prachtige titel 'Ridder in de orde van het Heilig Graf van Jeruzalem.' In het openhartige gesprek gaat het onder meer over dat hij gepest werd op de basisschool, als katholiek in een omgeving van protestanten. 'Op de lagere school kregen alle kinderen een poster van de Here Jezus Christus, behalve de katholieke kindjes.' Verder gaat het over zijn liefde voor Friesland, zijn geloof en ook de worsteling die hij in zijn puberteit doormaakte rond zijn geaardheid. "Die zoektocht was pittig, maar niet alles hoeft leuk te zijn in het leven.'

#76 - Joris Vercammen, aartsbisschop van de Oudkatholieke Kerk (S01)

'De toekomst van de kerk is het bescheiden meezoeken met de zinzoekers in de samenleving.' Joris Vercammen is de Oudkatholieke aartsbisschop van Utrecht. Hij groeide op in een Rooms-Katholiek gezin in België en werd daar ook priester. Omdat hij wilde trouwen met zijn grote liefde verliet hij kerk en vaderland en stapte hij in 1988 over naar de Oud-Katholieke Kerk van Nederland. Sinds 2000 is hij de aartsbisschop van Utrecht. Zijn vader was burgemeester, maar zelf wilde hij al van jongs af aan priester worden. Elsbeth Gruteke praat met hem over deze vroege roeping, zijn kerkgenootschap en de toekomst van de kerk. "Geloof wordt doorgegeven door levende mensen, onze levens, niet wat we zeggen, maar wat we doen getuigt van het evangelie, dat de Geest werkzaam is en de mens tot een groter geheel behoort."

#75 - Pieter Verhoeve, burgemeester van Oudewater (S01)

’Als ik ergens een hekel aan heb is het aan verdeeldheid’ In Onderweg praat Elsbeth met de burgemeester van Oudewater, Pieter Verhoeve. Een tijdlang was hij de jongste burgemeester van Nederland, maar het was geen vanzelfsprekendheid dat hij burgemeester werd. Hij was onder meer docent en advocaat, maar de politieke interesse die er al vanaf jongs af aan was liet hem nooit los. Nadat hij kort gemeenteraadslid in Dordrecht was werd hij burgemeester van de oudste stad van het Groene Hart, Oudewater. Voor hem als burgemeester is belangrijk dat de geschiedenis verbonden wordt met het heden en de toekomst. "De geschiedenis kun je niet claimen, die is niet verzuild, niet katholiek, liberaal of protestants, die is van ons allemaal en die bindt ons samen. Je ziet dat er veel verdeeldheid is in de samenleving, maar collectieve rituelen kunnen helpen met verbinden en verdiepen." 2018 was een pittig jaar voor Verhoeve, hij moest een maand lang al zijn werkzaamheden neerleggen om te resetten. "Ik heb daarna dertig procent van mijn werkzaamheden afgestoten, alles wat ik deed was leuk en relevant, maar het was niet meer goed in balans. Nu voel ik dat wel weer." Rondom de Nashville-verklaring …

#74 - Tonnie Dieleman, Zeeuws-Vlaamse zanger (S01)

`Ik ben een extreem dogmatisch denker, maar dat vind ik vreselijk. ´ Tonnie Dieleman is geboren en getogen in Zeeuws-Vlaanderen. Veel mensen kennen hem als Broeder Dieleman, die liedjes schrijft en zingt in het Zeeuws-Vlaamse dialect. Hij groeide op in een Gereformeerd Vrijgemaakt gezin. Hij keerde zich af van de dogma's van de kerkelijke leer, maar put wel graag uit de eindeloze verhalen en de taal van Bijbel. In een openhartig gesprek met Elsbeth Gruteke praat hij over zijn liefde voor taal, voor muziek en voor de natuur. Maar ook welke rol de Gereformeerde traditie nog in zijn leven speelt. En hij neemt zijn banjo mee, om een aantal mooie nummers te zingen van zijn nieuwste album Komma.

#73 - Jan Renkema, 'taalpaus', emeritus-hoogleraar (S01)

'Door angst voor stilte wordt taal vaak gebruikt als stoplap!' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met 'de taalpaus van Nederland', Jan Renkema. Hij schreef de Schrijfwijzer, was hoogleraar tekstkwaliteit, eindredacteur van Onze Taal, en nog veel meer! Hij is iemand die leeft voor taal en voor wie de taal leeft. In dit gesprek gaat het natuurlijk uitgebreid over zijn liefde voor het Nederlands, maar ook over zijn geloof. Zo was Renkema onder meer voorzitter van een oecumenische woongemeenschap, supervisor van de Nieuwe Bijbelvertaling en vertaalde hij het Hooglied. Waar komen taal en geloof bij elkaar in zijn leven? In de uitzending vertelt Renkema ook over zijn ergernissen over de nultaal. Taal waarmee niets gezegd wordt, terwijl er wel gepraat wordt. Zoals bij nieuwsuitzendingen waarbij er niets te melden is, maar er toch uitgezonden wordt, "dan zet ik de televisie uit, dat irriteert me mateloos, daar is mijn leven te kort voor." De nietszeggendheid rukt op, maar er is niet echt iets aan te doen, denkt de emeritus hoogleraar, maar hij stelt wel een taalloze zondag voor om de taal op te waarderen. "Zodat je weer verwonderd bent over wat woorden betekenen, nu wordt taal heel vaak g…

#72 - Menno de Bruyne, persvoorlichter van de SGP (S01)

‘Ik geloof niet in reïncarnatie maar als het bestaat was ik een koe geweest in Yorkshire Dales’ In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met SGP-persvoorlichter Menno de Bruyne, hij is al sinds 1984 werkzaam op het Binnenhof en is sinds een paar jaar ook actief als Kamer-historicus. Hij zag de communicatiewereld om zich heen veranderen, van via faxen en brieven contact hebben met kranten, naar vierentwintig uur per dag bereikbaar moeten zijn via Twitter, mail en de smartphone. Wat deed dit met de SGP en ook met hemzelf? Verder gaat het over zijn opgroeien in Zeeland, de liefde voor klassieke muziek, politieke geschiedenis en Engeland. De Bruyne 'kwam in 2004 als anglofiel uit de kast' nadat hij zelfs moest huilen bij het voor het eerst zien van de schoonheid van de natuur in Yorkshire, de reis naar dit deel van Engeland voelde voor hem als een thuiskomst. Afgelopen jaren kende hij verschillende moeilijke gebeurtenissen in zijn leven waardoor het verlangen naar het leven na de dood soms groot kan zijn. In een openhartig en soms emotioneel gesprek vertelt hij hier meer over.

#71 - Teun Jordaan, speciale 4 mei-uitzending vanuit Rhenen (S01)

’Het is een groot goed van God, dat we hier in een vrij land mogen leven' Teun Jordaan woont met zijn vrouw Gerda in Rhenen. Op de flanken van de Grebbeberg, waar hij ook tijdens de Tweede Wereldoorlog woonde, toen daar in de meidagen van 1940 zwaar gevochten werd. Teun kan er als geen ander over vertellen, en dat doet hij dan ook met verve. Want "vrijheid moeten we doorgeven". Hij doet dat door rondleidingen te geven op de Grebbeberg, het liefst met schoolkinderen. Teun Jordaan heeft een Post Traumatisch Stress Syndroom overgehouden aan alles wat hij meemaakte in de oorlog. Hij is inmiddels 86 jaar. In gesprek met Elsbeth Gruteke vertelt hij over zijn jeugd, de angst van de oorlog, het geloof in God, dat er was, maar waarover nauwelijks werd gesproken, en dat toch het houvast werd in zijn leven. Een speciale 4 mei-uitzending vanaf de Grebbeberg met Teun Jordaan.

#70 - Stefan Paas, Theoloog des Vaderlands (S01)

'Van meningen ben ik niet onder de indruk.' In Onderweg is deze uitzending hoogleraar, columnist en Theoloog des Vaderlands Stefan Paas te gast bij Elsbeth Gruteke. Die titel kreeg hij vorig jaar oktober, en noemt hij een gemengde zegening. Toch neemt hij de taak die hierbij hoort, de theologie vertegenwoordigen, erg serieus. Zo is hij zeer actief op Twitter waar hij aanhaakt bij actuele onderwerpen zoals de opkomst van het Forum voor Democratie en het klimaat. Hij wondt zich erg op over het feit dat christenen op de partij van Thierry Baudet stemden en maakt zich hier ook zorgen over, maar daar bleef het niet bij, want hij vroeg deze mensen hem ook uit te leggen waarom ze deze keuze maakten, om dit fenomeen zo meer te kunnen begrijpen. Verder is Stefan Paas ook vaste gast bij een nieuwe religiepodcast van NPO Radio 1, De Ongelooflijke Podcast en schrijft veel artikelen en columns. In het gesprek gaat het over zijn opgroeien, over zijn tijd als leraar, als pionier in Amsterdam en over zijn plannen als Theoloog des Vaderlands.

#69 - Sybrand Alblas, pionier en predikant op Ameland (S01)

'Ik heb een tijd niets van God begrepen, maar werd wel door Hem gegrepen.' In Onderweg heeft Elsbeth Gruteke deze keer een inspirerend gesprek met de pionier-predikant van Ameland Sybrand Alblas. Als zoon van een dominee wist hij zeker dat hij niet in de voetsporen van zijn vader zou treden. Toch kroop het bloed waar het niet gaan kon en uiteindelijk koos hij alsnog voor een studie theologie en het predikantschap. Sybrand kreeg tijdens zijn studie theologie in Utrecht kanker en in het gesprek vertelt hij over deze periode. 'De gedachte dat mijn leven in Gods hand is en daarin geborgen is gaf me enorm veel kracht, en hierdoor ben ik ook opnieuw gaan nadenken over mijn theologie en over God, als ik het op mijn duim zou moeten schrijven zou dat zijn: God is erbij!' In het interview gaat het verder over de bijzondere kanten van het Waddeneiland, de bijzondere welput bij de pioniersplek en de toekomst van de kerk.

#68 - Diet Groothuis, columniste, schrijver, dichter en poetsgoeroe (S01)

'Ik vind het leven best een ingewikkeld gebeuren' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met Diet Groothuis, dichter, columniste, schrijver van kinderboeken en nog veel meer! Zo schreef ze vele schoonmaakcolumns voor dagblad Trouw en daarna ook meerdere boeken over dit onderwerp, maar ze geeft ook poëzieworkshops op basisscholen. Haar nieuwste boek, dat volgende week verschijnt, is een prentenboek voor kinderen. 'Het Ei', zelf omschrijft ze het als een scheppingsverhaal, over de oorsprong van de aarde. Ooit wilde ze dierenarts worden, maar uiteindelijk werd ze dus poetsgoeroe en dichter en schrijver. Dankzij een bijzondere ervaring tijdens een retraite in Limburg zocht ze haar roots weer op en kwam ze weer in de kerk terecht. In het gesprek gaat het over haar zoektocht in het leven, de complexiteit van het leven, haar band met de natuur en over het knuffelen van bomen.

#67 - Ruben Timman, fotograaf (S01)

'Ik verloor een stuk van mijn waardigheid al in de buik van mijn moeder.' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met fotograaf Ruben Timman. Naast dat hij fotograaf is heeft hij sinds kort ook een eigen museum! En daar zit een een bijzonder verhaal achter, want al jaren geleden kreeg hij een droom waarin dit museum van de menselijkheid te zien was. Met zijn foto's en de tentoonstelling wil Timman mensen laten zien dat ze waardig zijn en schoonheid hebben. Een les die hij zelf ook moest leren tijdens zijn leven. Toen zijn moeder zwanger was van Ruben overleed zijn broertje dat een jaar ouder was. Daarmee kwam al een stukje gebrokenheid zijn leven in. Ook werd hij gepest op school. Terwijl hij de mensheid de kroon op de schepping noemt en ook op deze manier voor zijn camera vastlegt heeft hij geen positief zelfbeeld. Jaren later brak hem dit op en kwam hij in een donkere periode terecht. Nu kan hij met een rechte rug ook over zichzelf zeggen dat hij waardig is en schoonheid heeft. Dankzij onder meer zijn eigen foto's die als een spiegel werken. Het Museum of Humanity werd op 23 maart geopend in Zaandam en is nu voor iedereen te bezoeken.

#66 - Jan Heuft, sinds 50 jaar pater in Algerije (S01)

‘Als gelovigen kunnen we niet accepteren dat mensen in de woestijn worden achtergelaten’ Pater Jan Heuft was 30 jaar jong toen hij naar Algerije vertrok. En 50 jaar later woont hij er nog. Hij is bijna 80, maar nog steeds actief met het bieden van hulp aan mensen die dat nodig hebben. De laatste jaren zijn dat vooral vluchtelingen, migranten, mensen die dagenlang door de woestijn trekken, op zoek gaan naar werk in Algerije. Of mensen die geprobeerd hebben de oversteek naar Europa te maken, maar kapseisden met hun boot. Mensen die ziek zijn en hulp nodig hebben. Pater Heuft kent hun schrijnende verhalen. Hij werkt als Katholieke pater zij-aan-zij met protestanten en moslims om mensen hulp te bieden. In gesprek met Elsbeth Gruteke vertelt hij wat hem motiveert. Waarom hij, zelfs toen zijn medebroeders door extremisten werden vermoord, in Algerije is gebleven en daar met vreugde kan blijven werken.

#65 - Tosca Niterink, actrice, columniste en schrijfster (S01)

Tosca Niterink is actrice, columnist en schrijfster. NRC-lezers zullen haar kennen van de columns en reisverhalen die ze sinds 2011 schrijft. Oudere luisteraars kennen haar misschien nog als Thea, van het duo Theo en Thea dat in de jaren tachtig humoristische tv-programma's maakte. Sinds een paar jaar maakt Tosca met haar partner Anita wandelreizen. Ze begon met de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela, maar wandelde ook in Turkije, Brazilië, India, Zuid-Korea, en is net terug van een wandelreis door de woestijn van Marokko. Door het wandelen kan ze haar hoofd leegmaken. “Je krijgt inzichten, en dat komt ook door de natuur”, aldus Tosca. In gesprek met Elsbeth Gruteke vertelt Tosca over die inzichten. Ook praten ze over de dementie en het overlijden van Tosca’s moeder en de bijzondere ervaringen daaromheen, die haar uiteindelijk helpen bij het overwinnen van haar angst voor de dood.

#64 - Elly Zuiderveld, zangeres, presentatrice en actrice (S01)

In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met Elly Zuiderveld. Voor haar en haar man Rikkert is 2019 een bijzonder jaar. Ze vieren dat ze al vijftig jaar optreden met een jubileumtour; 50 jaar, Mooi Geweest! Maar of het ook mooi geweest is weet ze nog niet, dat zien ze pas na de tour. Met het liedje De Kauwgomballenboom scoorde zij haar eerste hit. Hoe dit liedje ontstond, en hoe het leven van Elly en Rikkert er in die tijd uitzag, vertelt Elly in Onderweg. Dit jaar wordt ze 73, maar ze is nog erg actief. Angst voor de dood is er niet, zoals ze zelf zegt: Ik ben al een keer dood geweest. Over deze ervaring, over hoe zij en Rikkert tot geloof kwamen en over nog veel meer gaat het in dit boeiende gesprek.

#63 - Remmelt Mastebroek, schrijver en wandelcoach (S01)

'Ik ben gelukkig met een ziek lichaam en een gezonde geest.' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met Remmelt Mastebroek, zoals hij zelf zegt eerst man en vader, daarna heel lang niets, en dan schrijver en wandelcoach. Hij leeft na een hartinfarct 'in reservetijd'. Dat hartinfarct werd veroorzaakt door een bloedziekte die er ook voor zorgt dat hij grotendeels doof is en dat zijn hart nog maar voor dertig procent functioneert. Daardoor werd hij stilgezet en gericht op zijn rol thuis. Ook is hij gaan schrijven en spreken. Ondanks dat zijn gezondheid dus te wensen overlaat is hij gelukkiger dan ervoor: 'Liever een gezonde geest in een ziek lichaam, dan een zieke geest in een gezond lichaam.' In het gesprek gaat het over zijn boeken, het luisteren als dove en over zijn liefde voor zijn vrouw Petra; 'Ik zeg tegen haar, ik houd vandaag meer van je dan gisteren, maar niet zoveel als morgen.'

#62 - Jan Prij, econoom, filosoof en schrijver (S01)

‘Mijn handicap maakt mij tot wie ik ben’ In Onderweg praat Elsbeth Gruteke deze week met Jan Prij. Hij is filosoof, econoom en werkzaam voor het Wetenschappelijk Bureau voor het CDA. Hij schreef het boek God en Geld, over een combinatie die door de bank genomen niet als logisch wordt ervaren. Veel christenen zeggen: Het gaat om schatten in de hemel en niet op aarde. Maar hoe kan het dan wel samen gaan? Daarover gaat het boek dat Prij schreef. Hij werd 10 weken te vroeg geboren en is daardoor licht spastisch. Maar dat is geen belemmering voor zijn leven, hij ziet er zelfs voordeel in; dankzij zijn driewieler kan hij makkelijk een kratje bier vervoeren. In het gesprek gaat het verder over zijn leven, werken voor een wetenschappelijk bureau voor een politieke partij, christendemocratie en waarom Jan lekenpreker is, maar geen theologie wilde studeren.

#61 - Stevo Akkerman, columnist en schrijver (S01)

‘Ik mocht als kind niet onbevangen zijn’ In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met columnist, journalist en schrijver Stevo Akkerman. Hij schrijft drie keer in de week een column in het dagblad Trouw en schreef ook meerdere boeken. Hiervan is het meermaals bekroonde 'Donderdagmiddagdochter' het meest bekend. In dit boek schrijft hij over het verlies van een dochter en over hoe dat effect had op leven, geloof en huwelijk. Stevo groeide op in een voor hem 'beklemmende omgeving', de vrijgemaakt gereformeerde zuil. In het gesprek gaat het over waar hij nu staat qua geloof, zijn jeugd en journalistieke loopbaan, over hoe zijn columns tot stand komen en of er nog meer boeken aankomen de komende jaren.

#60 - Tonneke Bijker, spreekster, schrijfster en oud-presentatrice (S01)

‘Lijden kan je bitter maken maar ook beter’ In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met Tonneke Bijker. Zij geeft al tientallen jaren Bijbelstudies, lezingen en is ook voor de oudere EO-kijkers geen onbekende als presentatrice van VrouwZijn, een tv-programma dat ze samen met Henk Binnendijk presenteerde. Samen met Dirk-Jan, haar echtgenoot maakte ze het indringende televisieprogramma 'Niets Meer Te Verliezen,' tijdens het maken van dit programma overleed Dirk-Jan en Tonneke maakte de serie alleen af. Ook al is ze bijna zeventig, ze is nog een veelgevraagd spreekster voor bijvoorbeeld vrouwenverenigingen. Ondanks dat ze vele honderden spreekbeurten heeft gehouden, blijft ze er elke keer toch ook weer tegenop zien. “Maar als ik voor een groep sta, komt de Geest van God en is het net alsof ik nooit zenuwachtig ben geweest.” In het gesprek gaat het over haar vroegere angst voor God, in het buitenland vertellen over de liefde van Hem voor ieder mens, het verdriet rond het overlijden van Dirk-Jan en over bitterheid.

#59 - Annemieke Koelewijn, gospelzangeres (S01)

‘Ik had een kinderlijk geloof’ In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met de Spakenburgse gospelzangeres Annemieke Koelwijn. Ze bracht verschillende cd's uit, werkte samen met onder meer Gerald Troost en Ralph van Manen en treedt regelmatig op. Haar levensverhaal is er één met donkere dalen en ondanks dat een rotsvast geloof! Ze had geen makkelijke jeugd, verloor haar eerste man, raakte burn-out, vond opnieuw de liefde, maar ook dit pad verliep niet zonder hobbels. Over haar levensverhaal, over muziek, over Spakenburg, over de liefde en over nog veel meer gaan we het tijdens het komende uur hebben!

#58 - Hanneke Schaap, bijzonder hoogleraar Klinische Godsdienstpsychologie (S01)

'Bij elk mens is er wel een kluwen die ontrafeld kan worden' Is er een relatie tussen geloven en psychische klachten? Hoe werkt de gebrokenheid van het bestaan door in de geloofsbeleving en de geloofsworsteling van mensen? En heeft iemands godsbeeld invloed op zijn psyche? Diepe vragen, waar Hanneke Schaap-Jonker zich mee bezig houdt als bijzonder hoogleraar Klinische Godsdienstpsychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Ze groeide op in een domineesgezin. En ook haar opa was predikant. Welke invloed heeft dat op haar gehad? Welk Godsbeeld heeft zijzelf, en wat brengt haar dat in het leven? Elsbeth Gruteke in gesprek met Hanneke Schaap, over het belang van psychische zorg.

#57 - Roue Verveer, cabaretier (S01)

‘Ik weet eigenlijk nog steeds niet wat ik wil worden’ In Onderweg praat Elsbeth Gruteke deze week met Roué Verveer, deze cabaretier en stand up comedian heeft het laten lachen van mensen tot missie verheven. Dit is waarom hij op aarde is. Zijn standaard hashtag bij berichten is dan ook #leefenlach. Naast zijn vele shows, schreef hij ook de bestseller Waarom? Daarom! Een boek over opvoeden op z'n Surinaams. Maar hoe zag zijn eigen opvoeding eruit, hoe houdt hij het altijd lachen vol, welke rol speelt God in zijn leven en wat zijn plannen voor 2019?

#56 - Teus Dorrepaal, CDA Statenlid en schrijver (S01)

‘Waarom zou de liefde die ik voel niet van de Here zijn?’ In Onderweg praat Elsbeth Gruteke in deze week van de Nashville-verklaring met Teus Dorrepaal, lid van de Provinciale Staten voor het CDA. Hij schreef de grotendeels autobiografische roman 'Praat er maar niet over', met als ondertitel: Een leven van verwerping en aanvaarding. Teus groeit op in bevindelijke kringen en komt er al op jonge leeftijd achter dat hij niet zo is als de andere jongens. Hij droomt over de bakkersknecht, vertelt de droom aan zijn moeder, maar die zegt dat hij er maar beter niet over kan praten om de Here geen verdriet te doen. Vanaf dat moment leeft hij met een geheim. Dat heeft hij nu opgeschreven in 'Praat er maar niet over.' Naast dat het boek besproken wordt gaat het natuurlijk ook over de actualiteit, want die raakt hem als geen ander. Dorrepaal is boos en verdrietig om de Nashville-verklaring, want richting de kerk waar hij bij wil horen moet hij zichzelf verdedigen en tegen de buitenwereld moet hij de kerk verdedigen. Ook de uitspraken van Kees van der Staaij van de SGP doen hem pijn, terwijl hij ook begrip heeft voor wat er gezegd wordt. Die worsteling tekent ook zijn boek, waarin hij geen a…

#55 - Rob Visser, emeritus-predikant en Ridder in de Orde van Oranje-Nassau (S01)

'Het is een heidens werk om christenen te bekeren' Dominee Rob Visser is de eerste Onderweg-gast van 2019. Voor hem was 2018 een bijzonder jaar, hij ging met domineespensioen en werd geridderd voor zijn werk op Amsterdam IJburg! Zelf noemt hij dat lintjesmoment het meest ongemakkelijke uur van zijn leven. In 2019 is het tien jaar geleden dat hij landelijk in het nieuws kwam door de aanslag op Koninginnedag 2009 in Apeldoorn. Elsbeth Gruteke blikt in dit gesprek terug op die tijd, op de tijd in Amsterdam, maar ook vooruit, op de toekomst van de kerk.

#54 - Freek de Jonge, cabaretier (S01)

‘Ik ben niet bang voor de dood, niet iemand die dat ziet als een lelijke onderbreking’ In de laatste uitzending van Onderweg van 2018 praat Elsbeth Gruteke met cabaretier Freek de Jonge, die dit jaar zijn vijftigjarig jubileum als professioneel theatermaker viert en komend jaar 75 jaar wordt. Op 8 november 1968 deed hij samen met Bram Vermeulen als duo Neerlands Hoop mee aan het Camaretten-festival in Delft. De rest kunnen we inmiddels geschiedenis noemen. Tientallen voorstellingen, televisieprogramma's, boeken, liedjes en films volgen. Ook dit jaar zat hij niet stil, zo 'woonde' hij samen met echtgenote Hella anderhalve maand lang van 10 uur 's morgens tot 5 uur 's middags in het Groninger Museum waarbij ze samen live optraden, gesprekken hadden met tal van mensen, interviews hielden met BN'ers en er ook voorstellingen waren van anderen. Inmiddels toert hij met een nieuwe solovoorstelling door Nederland; De Suppoost. Met Freek blikt Elsbeth terug op dit jaar, praat ze over de secularisatie van Nederland en zijn eigen rol hierin, over zijn (on)geloof en over de dood.

#53 - Kinga Ban, zangeres (S01)

'Als ik moet stoppen moet God het toch echt duidelijker zeggen' In Onderweg vertelt zangeres Kinga Bán over haar vertrek bij Sela, over haar ziekte en over afscheid nemen. Gedwongen door haar ziekte, nam Kinga een jaar geleden afscheid van Sela. Wel blijft ze solo-optredens geven. 'Wat fluistert vandaag' Het tempo van Sela werd te hoog voor de zieke Kinga, waardoor haar vertrek onvermijdelijk was. “Het is niet dat ik niet meer kan zingen. Maar voor mij kon Sela niet meer.” Kinga vroeg zich af wat ze verder kon doen, want ze zong nog steeds graag. Met een aantal anderen besloot ze daarom nieuwe liedjes te schrijven, die kort daarna op cd worden uitgebracht. “Als ik nu muzikanten spreek die daaraan hebben meegewerkt, vragen ze zich soms nog af hoe we dat eigenlijk zo snel hebben gedaan. Meestal doe je een of twee jaar over een album. Nu maakten we de cd Wat fluistert vandaag in een maand of twee. Het ging echt heel rap.” Operatie Er volgt een serie solo-optredens, maar als de laatste twee Vandaag-concerten in zicht zijn, wordt Kinga plotseling opgenomen in het ziekenhuis. Ze krijgt een nekbrace om haar hoofd, nekwervels en hersenstam te beschermen. “Ik voelde me helemaal niet doo…

#52 - Remmelt Meijer, coach en pionier (S01)

‘Ga die woestijn maar gewoon door en wacht op de Heer’ In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met Remmelt Meijer. Aan de ene kant wordt hij knettergek van de kerk, maar aan de andere kant zet hij zich met hart en ziel in voor de kerk van morgen. Hij houdt zich bezig met de vraag: Hoe bereiken we grensgangers, mensen die wel willen geloven, maar die zich niet persé aan willen sluiten bij een kerk. Over geloven en de kerk zei hij: Als ik geen dominee word, dan stop ik ermee! Hij werd ook dominee, maar moest op een gegeven moment stoppen als predikant. Maar het werken met kerken liet hem niet los en, na een poosje eerst in de seculiere wereld gecoacht te hebben, werd er vanuit kerkelijke kringen toch weer aan hem getrokken. Nu coacht hij in allerlei gemeenten in Nederland en pioniert hij in Amsterdam! In het gesprek gaat het over zijn levensweg, zijn loopbaan, over de kerk en de toekomst van geloven.

#51 - Rinke Verkerk, schrijfster, journalist en moeder van Judah (S01)

‘Jij bent er voor je kind en niet andersom’ Ze schreef over de geboorte van Judah een column die veel reacties opriep. 2018 is een bijzonder jaar voor haar, want naast de komst van Judah, verscheen er ook een boek van de hand van Verkerk. Samen met Margo den Ouden schreef ze 'De Ware Worden.' Ze groeide op in een reformatorisch milieu, voltooide een master Midden-Oosten studies en kwam op een bijzondere manier in de journalistiek terecht. Door een godservaring op Opwekking toen ze dertien was, was ze twee maanden 'verliefd op God', nu jaren later is de verliefdheid weg, maar is God nooit meer weggegaan en Rinke keerde haar rug nooit naar Hem toe. In het gesprek gaat het over relaties in deze tijd, hoe in het Midden-Oosten een deel van haar wakker wordt dat in Nederland slaapt, over wat het vervolg wordt van 'De Ware Worden’ en hoe de macht van God zichtbaar wordt in Judah die het syndroom van Down heeft.

#49 - Bert Jan Lietaert Peerbolte, hoogleraar, theoloog en radiocommentator (S01)

'Alle Bijbelse geschriften zijn literatuur' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met hoogleraar, theoloog en radio-commentator Bert Jan Lietaert Peerbolte. Al jarenlang bestudeert hij de Bijbel en historische geschriften. In de loop van de jaren is zijn kijk op de Bijbel drastisch veranderd en hij noemt de manier waarop veel christenen de Bijbel lezen, namelijk als een boek met letterlijk gebeurde geschiedenis, een historische misvatting. Daarover, over de encyclopedie waar hij met onder andere Paul van Geest aan werkt, over zijn klarinethobby en over nog veel meer gaat het in het interview.

#47 - Maarten Vogelaar, studentenpastor in Amsterdam (S01)

‘We hebben weinig goed nieuws te brengen als kerk in deze tijd’ In Onderweg is de Amsterdamse studentenpastor Maarten Vogelaar te gast. Hoewel hij opgroeide in IJsselmuiden en zijn jeugd waarin alles reformatorisch was heel warm noemt voelt hij zich het best op zijn plek buiten de veilige christelijke wereld. In Amsterdam; op het snijvlak van twee werelden, geloof en ongeloof, politiek en filosofie, kerk en kroeg, geloof en wetenschap en traditie en vernieuwing. Hij merkt dat studenten helemaal niet zitten te wachten op het christelijke product, maar probeert toch in contact te komen en relaties op te bouwen met hen en op deze manier alsnog interesse voor het christelijk geloof te wekken. Zonder tradities en vaste vormen, maar kan dat eigenlijk wel en wat blijft er dan nog over? In het gesprek dat Elsbeth Gruteke met hem heeft is Vogelaar openhartig over zijn achtergrond in de Gereformeerde Gemeenten, zijn liefde voor de seculiere UvA en afkeer van de veilige christelijke zuil.

#45 - Quote Jos Wienen in Onderweg 3 november (S01)

In het NPO Radio 5-programma ‘Onderweg’ spreekt Elsbeth Gruteke zaterdagavond met de Haarlemse burgemeester Jos Wienen. In het EO-programma reageert hij onder meer op de bedreigingen aan zijn adres en de keuze om zijn functie als burgemeester niet neer te leggen. Een bijzonder openhartig gesprek over zijn loopbaan, opgroeien en politiek, maar ook over de kwetsbaarheid van het bestaan en het leven in afhankelijkheid van God. Onderweg, zaterdag 3 november, 22.00 uur, NPO Radio 5

#44 - Johan Visser, predikant van de Amsterdamse Noorderkerk (S01)

'Wie zegt dat de kerk moet groeien, dat het altijd groter moet?' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met Johan Visser, predikant van de Noorderkerk in Amsterdam. Dat hij dominee is geworden is geen vanzelfsprekendheid want in zijn jonge jaren hield hij meer van gezelligheid en puberen dan van de schoolboeken. Via de pabo, een propedeuse Engels en een studie internationale betrekkingen kwam hij toch op de opleiding theologie terecht. Daarna werkte hij tien jaar als protestants predikant in Antwerpen. Wat leerde hij van de broeders en zusters in België, wat kunnen Nederlandse protestanten leren van onze zuiderburen en waaraan moet hij weer wennen nu hij na tien jaar weer terug is in Nederland? Zomaar wat onderwerpen in dit interview dat wordt uitgezonden op NPO Radio 5. In het gesprek gaat het verder ook over de rol van de kleiner wordende kerk en zijn eigen weg van de Gereformeerde Gemeenten naar de Protestantse Kerk in Nederland.

#42 - Elbert Smelt, zanger van Trinity en presentator (S01)

'Ik ben nooit een normale Nederlander geworden' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met arts, zanger en presentator Elbert Smelt. Hij werd in Peru geboren als kind van een zendelingenechtpaar. Op zijn achtste kwam hij naar Nederland en voor Elbert werd aanpassen aan anderen een soort tweede natuur. Maar ondanks dat hij zich altijd aanpaste had hij lang het idee dat hij er niet helemaal bij hoorde. Totdat een muziekleraar hem een rol in een musical gaf. Vanaf toen werd het podium zijn thuis. Met de band Trinity veroverde hij Nederlandse kerken en podia en momenteel toert de band, na een Amerikaanse tour, door Europa. In het gesprek gaat het over zijn eenzaamheid op de middelbare school, het verliezen en hervinden van geloof en de zegeningen, maar ook de nadelen van het opgroeien als zendelingskind.

#41 - Arie Koornneef, directeur van de ASN Bank (S01)

'Ik voel dat ik de verantwoordelijkheid die ik draag heb gekregen' In Onderweg is Arie Koornneef te gast. Hij is sinds vorig jaar directeur van de ASN Bank, een bank waar hij zich thuis voelt als christen met idealen. Dat hij bankier is geworden is op zich al bijzonder want na een stage zei hij ooit: 'Ik ga nooit bij een bank werken.' Maar na een loopbaan bij Youth for Christ en Simavi ging hij toch aan de slag in de bankenwereld. Naast zijn dagelijks werk bij de bank is hij ook voorzitter van de kerkenraad in Amerongen en vindt hij die geloofsgemeenschap zeer belangrijk. Hoe combineert hij werk en geloof en nu hij op deze leeftijd al directeur is, wat zou hij dan nog willen bereiken? In Onderweg praat Elsbeth Gruteke een uur lang met Koornneef, over zijn jeugd, de bankenwereld, geloof en zijn ambities voor de toekomst.

#39 - Han Kooreneef, tekstschrijver en componist (S01)

'Ik geloof niet in toeval' In Onderweg is Han Kooreneef te gast bij Elsbeth Gruteke, hij schreef hits voor onder meer Marco Borsato, Jeroen van der Boom en Liesbeth List. Bijvoorbeeld: 'Heb Het Leven Lief', 'De Speeltuin', 'Dromen Zijn Bedrog' en 'Één Wereld'. Han groeide op als protestantse jongen in het katholieke Brabant, ging net als zijn vader rechten studeren, maar was eigenlijk veel liever bezig met muziek. Net voor hij geen werk meer had schreef hij, samen met Leo Driessen, de doorbraakhit van Marco Borsato en vanaf dat moment kon hij aan de slag met zijn grote liefde, teksten en muziek schrijven. Bijna elk jaar zit er wel een door hem geschreven nummer in The Passion en dat voor een man die vroeger dominee wilde worden. Wat wil hij met zijn muziek bereiken, waar komt zijn inspiratie vandaan en hoe werkt die inspiratie eigenlijk? Allemaal vragen die ter sprake komen tijdens deze uitzending waarin uiteraard ook veel muziek te horen is.

#38 - Kathleen Ferrier, oud CDA-Tweede Kamerlid (S01)

‘Het geloof is een enorme kracht die mensen in beweging kan zetten’ Kathleen Ferrier is net terug in Nederland, nadat ze 5 jaar met haar man in Hongkong woonde. In Hongkong en de omringende Aziatische landen zag ze hoe het Christendom groeit en een enorme power geeft aan mensen die geloven. “Wat dat betreft is Europa een achtergebleven gebied aan het worden”, verzucht ze in gesprek met Elsbeth Gruteke. “In Nederland moet je uitleggen waarom je gelooft. Dat heet moderniteit. Maar kijk naar de rest van de wereld! Dan past ons bescheidenheid.” Oud CDA-Tweede Kamerlid Kathleen Ferrier is te gast in het radioprogramma Onderweg, waarin zij vertelt over de levenslessen die ze leerde in Suriname, Chili, Hongkong en Nederland. Over haar verdriet en de donkere dagen. En over de kracht die ze toch steeds krijgt om door te gaan.

#37 - Ben Bot, oud-minister en oud-ambassadeur (S01)

‘Je moet met elkaar in gesprek blijven’ Als kind zat hij in een Jappenkamp en sindsdien loopt de thematiek rondom oorlog en vrede als een rode draad door zijn leven. In het programma Onderweg praat Elsbeth Gruteke met oud-minister Ben Bot. Hij was minister van buitenlandse zaken in twee kabinetten en reisde de hele wereld rond om met bevriende, maar ook met leiders te praten waarbij je je bedenkingen kunt hebben. Maar dat hoort erbij als je realpoliticus bent, dan praat je ook met je buurman, waarmee je het totaal oneens bent. Welke rol speelde het geloof op de moeilijke momenten in zijn leven? Een indringend gesprek met de man die door velen als 'beste diplomaat van Nederland' wordt bestempeld.

#36 - Rivelino Rigters, rapper, songwriter, schrijver en spreker (S01)

‘Ik wil graag vader van de straat worden’ Het begon op zijn achtste, met het stelen van een pakje kauwgom. Toen Rivelino Rigters op zijn dertiende zijn eerste slachtoffer beroofde, belandde hij in een jeugdgevangenis. Maar daarna ging het van kwaad tot erger. Van het dealen van drugs tot het plegen van gewelddadige overvallen. Tot hij op zijn 15e zijn leven over een andere boeg gooide. Inmiddels is het zijn grote droom om via muziek en dans jongeren te helpen. Nu is hij muzikant, talentencoach, hulpverlener en schrijver. In Onderweg praat Elsbeth Gruteke over het bijzondere leven van Rivelino Rigters.

#35 - John Lapré, schrijver van 'De veilige kerk' (S01)

‘God heeft mij zo gemaakt en heeft mij intens lief’ Hoe kunnen kerken in liefde omgaan met seksuele diversiteit binnen de gemeente? John Lapré schrijft daarover in het boek “De veilige kerk”. Uit eigen ervaring weet hij hoe onveilig de christelijke gemeente kan zijn voor homo’s en lesbiennes. Zij lopen aan tegen onbegrip, veroordeling en uitsluiting. In gesprek met Elsbeth Grüteke vertelt John Lapré over zijn eigen strijd; hoe zijn vertrouwen in mensen werd beschaamd, maar ook hoe God naar hem omkijkt en hem liefheeft.

#34 - Dineke van Kooten, coach en spreker (S01)

Dineke van Kooten: ‘Alleen van je wonden draag je vrucht’ Iedereen was altijd weg van haar. Dineke van Kooten was de sfeerbrenger op ieder feestje. Maar diep van binnen werd ze verscheurd door depressies en angsten. Het ging zelfs zo ver dat ze 's morgen op weg naar school vaak dacht: 'Stap ik in de trein, of stap ik er voor?'. Alleen de angst voor de hel weerhield haar ervan om inderdaad een einde aan haar leven te maken. Inmiddels is Dineke ouder en heeft een flinke portie levenservaring opgedaan. Ze is een eigen coachingsbureau gestart en helpt mensen om zichzelf terug te vinden in deze verwarrende wereld. Ook schreef ze het boek ''Exodus: spiegel voor persoonlijke ontwikkeling. In dat boek legt ze uit dat ieder mens, net als het volk Israel, een woestijntocht moet doorlopen om het beloofde land te bereiken. In Onderweg praat Elsbeth met Dineke van Kooten over hooggevoeligheid, depressies en de eeuwige angst om anders te zijn dan de anderen.

#33 - Esther Ouwehand, Tweede Kamerlid van de Partij voor de Dieren (S01)

'We hebben maar één aarde en moeten het doen met de draagkracht van deze planeet' In Onderweg is Esther Ouwehand te gast. Een vrouw die zich met hart en ziel inzet voor het welzijn van dieren. Ze groeide op in een arbeidersgezin in Katwijk, ging aan de slag in de marketing, maar kwam terecht bij de beginnende Partij voor de Dieren. Inmiddels is ze al meer dan tien jaar Kamerlid namens deze partij. Achter Marianne Thieme is ze sinds het begin de nummer twee van de Partij die sinds de meest recente Tweede Kamerverkiezingen vijf Kamerleden telt. Betekent dit dat Nederlanders zich meer druk maken over natuur en milieu? Over deze vraag, over haar drijfveren, over vegetarisch en veganistisch eten, over de veranderingen in economie en landbouw die nodig zijn en nog over veel meer gaat het in dit gesprek dat Elsbeth Gruteke heeft met Esther Ouwehand.

#32 - Anne van Laar, oud IZB-zendeling in de Jordaan en oud-directeur De Herberg (S01)

'Ook al voelt het niet zo, je bent waardevol voor God' In Onderweg is Anne van Laar te gast. Een man met een bewogen jeugd die desondanks, of juist dankzij verdrietige gebeurtenissen dienaar in het Koninkrijk van God werd. Via de Bijbelschool in Brussel werd hij leraar godsdienst waarna hij als 'zendeling' van de IZB in de Amsterdamse Jordaan terecht kwam. Daarna was hij bijna twintig jaar evangelist-directeur van 'De Herberg' in Oosterbeek, een pastoraal diaconaal centrum van de IZB waar mensen op adem kunnen komen. Dit jaar wordt hij zeventig en in Onderweg blikt Elsbeth Gruteke samen met hem terug op zijn werkzame leven waarin hij veel mocht betekenen voor mensen op zoek naar God.

#31 - Eric Holterhues, directeur van Oikocredit (S01)

'Naar de kerk gaan is mijn yoga' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met Eric Holterhues. Als jongetje wilde hij priester worden, maar tijdens zijn studie besloot hij het toch anders te willen doen en hij kwam terecht in de bankenwereld. Maar dan wel bij een 'goede' bank, Triodos. Inmiddels is hij directeur van Oikocredit, een investeringsmaatschappij die door middel van microkredietverstrekking het leven van mensen in de Derde Wereld wil veranderen. Nog elke ochtend bezoekt Holterhues de kerk en zijn geloof is dan ook een drijfveer in zijn leven. Net als zijn geloof in het zoeken van verbinding in plaats van het zoeken naar verschillen.

#30 - Koos van Noppen, schrijver van een vlammend groen betoog (S01)

'Mensen aan de andere kant van de wereld zijn slachtoffer van ons gedrag' In Onderweg is Koos van Noppen te gast. In een vlammend betoog vergeleek hij onlangs de manier waarop christenen met Gods aarde omgaan met een verwarde man die Rembrandts Nachtwacht met een mes toetakelde. Alleen is het gedrag van christenen nog erger schrijft hij: "Rembrandt was op het moment van de aanslag al ruim 300 jaar dood. Maar vandaag wordt onherstelbare schade toegebracht aan de schoonheid van de schepping, in aanwezigheid van de Kunstenaar. Alsof je een topstuk molesteert, terwijl de schilder naast je staat." Zelf eet Van Noppen geen vlees, heeft geen auto, vliegt niet en hij roept iedereen op ook na te denken over de keuzes van alledag. Waar komt deze felheid vandaan, hoe kwam Koos in de journalistiek terecht en hoe komt het dat zorg voor de schepping een blinde vlek voor christenen is? Daarover en over nog veel meer gaat het in het gesprek dat Elsbeth Gruteke met hem heeft.

#29 - Rick Timmermans, schrijver en spreker rond spiritualiteit en de monastieke traditie (S01)

’In rustige momenten schuif ik even mijn laddertje uit' In Onderweg praat Elsbeth Gruteke deze uitzending met Rick Timmermans. Hij verdiepte zich in zijn studententijd in monniken en kloostertraditie, schreef daar boeken over en is tegenwoordig werkzaam voor de jezuïeten. Taizé speelt een belangrijke rol in zijn geloofsontwikkeling en zijn keuze om zo met spiritualiteit bezig te zijn. Hij is hoofdredacteur van Ignis, webmagazine over Ignatiaanse spiritualiteit, communicatiemedewerker van de jezuïeten en ook freelance journalist. In het gesprek gaat het over God in het dagelijks leven en hoe Ignatiaanse spiritualiteit kan helpen in het dagelijks leven, over zijn ontwikkeling van de vrijgemaakte kerk naar de spiritualiteit en de nadelen van verhuizen tijdens de pubertijd.

#28 - Don Ceder, advocaat en ChristenUnie gemeenteraadslid in Amsterdam (S01)

’Ik heb niet zoveel met politiek' In Onderweg is advocaat Don Ceder te gast. Volgens het Amerikaanse tijdschrift Forbes is hij één van de meest inspirerende en invloedrijke jongeren van Europa. Sinds maart van dit jaar is hij niet alleen advocaat, maar ook raadslid van de gemeenteraad van Amsterdam. Dat Ceder dat is geworden is bijzonder, want nooit eerder had zijn partij, de ChristenUnie een zetel in Amsterdam. Op de dag van zijn installatie werd hij ook nog eens door drie miljoen mensen bekeken op televisie omdat hij een rol had in de Passion in zijn eigen Amsterdam Zuid-Oost. In het gesprek gaat het over zijn passies, zijn ambities, zijn jeugd en zijn geloof.

#27 - Michael Magielse, voormalig journalist, nu Dominicaan (S01)

‘Ik stond aan de grond genageld toen ik dat Christusbeeld zag’ Het was op een mooie zomerse dag in de Spaanse stad Sevilla dat Michael Magielse een kerkje binnenliep. Zodra hij binnenkwam stond hij oog in oog met een Christusbeeld. Christus aan het kruis. Het was meer dan alleen een beeld. Het heeft grote invloed op hem gehad en op zijn keuze om zijn baan als journalist en radiomaker op te geven en de opleiding tot priester te gaan volgen. Nu woont hij in Huissen in een Dominicanenklooster. In gesprek met Elsbeth Gruteke vertelt hij over zijn bekering, zijn twijfels, zijn geloof, en de taak die op hem wacht als lid van de Orde van Predikers - de Dominicanen, waar hij tot priester zal worden gewijd.

#26 - Ruth Zwart, ’Ik voelde me echt gedragen door You Raise Me Up' (S01)

In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met een gast voor wie 2018 een wel heel bijzonder jaar is. Ze is 45 jaar in dienst bij de Evangelische Omroep, 40 jaar getrouwd en is dit jaar ook nog eens 65 jaar geworden. Ruth Zwart is sinds 1973 verbonden aan de Evangelische Omroep, werkte op allerlei afdelingen en maakte dus ook veel verschillende leidinggevenden en manieren van denken mee. Al op zesentwintigjarige leeftijd werd er bij haar voor het eerst borstkanker geconstateerd. Ondanks alles is ze haar positiviteit en vertrouwen in God nooit kwijtgeraakt. In de uitzending vertelt ook dochter Anne-Mar meer over hun relatie en hoe bijzonder Ruth als moeder is. In het gesprek gaat het over de geschiedenis van de EO, haar drijfveren en het geheim van haar huwelijk.

#24 - Mirjam Kotadiny, 'Het is echt goed zoeken om Gods stem te leren verstaan', (S01)

In Onderweg is Mirjam Kotadiny te gast, samen met haar man Joshua runde ze tien jaar een eigen straatkerk in Amsterdam. Een kerk die zich richtte op de onderkant van de samenleving. Vorig jaar hield de kerk op met bestaan, maar inmiddels is het echtpaar bezig met het opzetten van een nieuwe kerk. Daarnaast studeert Mirjam psychologie en seksuologie, haar kennis wil ze inzetten om de liefde van God te laten zien. Haar weg met Joshua was geen makkelijke, zo zegt ze zelf: 'De eerste zes jaar waren heel moeilijk, maar met Gods hulp zijn we nu een fantastisch team geworden!' In het gesprek gaat het over geloven, een afwezige vader, een godservaring en de vraag waarom christenen zo'n moeite hebben om over seksualiteit te praten.

#23 - Martien Timmer, CEO van More Message in the Media (S01)

‘Op mijn achtste jaar voelde ik voor het eerst de aanwezigheid van God’ In Onderweg is Martien Timmer te gast. Hij is al meer dan vijfentwintig jaar directeur van More Message in the Media, ofwel 3xM. Naar aanleiding van zijn reizen over de hele wereld schreef hij een boek over geluk waarin hij wetenschap en Bijbel onderzoekt. In dit gesprek praat Elsbeth Gruteke met Timmer over zijn geloof, de leiding van God, zijn vier jaar bidden om een andere invulling van het leven en natuurlijk over de betekenis van geluk voor hem zelf.

#22 - Johan Lock, schrijver 'De Erfenis van Adriaan' (S01)

Johan Lock: 'Was ik nou zo'n idioot dat ik niet zelf kon nadenken over geloof en leven?' Bijna twintig jaar geleden kwam aan een bloeiende Pinkstergemeente plotseling een einde. De leider van de gemeente bleek jarenlang zijn positie misbruikt te hebben, waar veel vrouwen het slachtoffer van werden. Johan Lock kwam in die gemeente. Zijn oom was de leider. Over de gebeurtenissen schreef hij nu – bijna twintig jaar later – een boek. Het is een roman, maar gebaseerd op zijn eigen leven. Hij brak met de kerk. Maar is hij ook zijn geloof kwijt? Elsbeth Grüteke in gesprek met Johan Lock, schrijver van het boek “De Erfenis van Adriaan”.

#21 - Saskia van Meggelen, voorzitter van de Protestantse Kerk Nederland (S01)

'Door wat ik heb meegemaakt heb ik geloof en genade opnieuw leren spellen.' Sinds maart heeft de Protestantse Kerk in Nederland een nieuwe voorzitter: dominee Saskia van Meggelen. Maar wie is zij, hoe groeide ze op en waarom wilde ze dominee worden? In Onderweg is ze een uur lang te gast bij Elsbeth Gruteke. Het eerlijke en kwetsbare gesprek gaat over ruimte voor de ziel, de pijn en eenzaamheid van ongewenste kinderloosheid, de toekomst van de kerk en hoe omstandigheden uit je leven invloed hebben op je kijk op God en Zijn genade.

#20 - Rik Torfs, kerkhistoricus, presentator, columnist, bekende Vlaming, etc (S01)

"Om je vijanden te kunnen beminnen moet je ook vijanden hebben" In Onderweg deze keer een gast van over de grens. Elsbeth Gruteke praat een uur lang met de bekende Vlaamse hoogleraar Rik Torfs. Hij is een man die zich niet graag in een groep laat indelen en die voor vrijheid is! Naast zijn universitaire werk is hij regelmatig te zien op de Belgische televisie waar hij onder meer een eigen programma had. Hij is columnist, was politicus en is de specialist op het gebied van kerkrecht in zijn vaderland. Hij ziet overeenkomsten in geloof, humor en drugs …maar dat laatste is illegaal, daarom houdt hij het bij de eerste twee. Ook in dit gesprek wordt er regelmatig gelachen, naast dat ook de serieuze persoonlijke zaken worden besproken.

#19 - Jan-Jaap van Peperstraten, pastoor in Heemstede én opTwitter (S01)

’Je moet tot aan je oksels in de pastorale blubber’ In Onderweg is pastoor Jan-Jaap van Peperstraten een uur lang te gast bij Elsbeth Gruteke. Zijn geloofsweg is een bijzondere, hij groeide op in Zeeuws-Vlaanderen, in een ongelovig gezin, maar liet zich tijdens zijn studie filosofie in Nijmegen in de Hervormde Kerk dopen. Een paar jaar later verliet hij die kerk, mede door het PKN-proces. Hij werd Rooms-Katholiek en ging weer een paar jaar later ook de priesteropleiding volgen. Nu is hij pastoor in Heemstede en op Twitter. In dit open gesprek van ruim meer dan 140 tekens gaat het over de kerk, bekering en de mooie en moeilijke kanten van geloof en het pastoorschap.

#18 - Rogier Pelgrim. Singer-songwriter (S01)

'Er zit een goddelijke kant aan liedjes schrijven, het is soms net genade" In Onderweg is singer-songwriter Rogier Pelgrim te gast. Als jongetje van een jaar of 10 stond hij al het liefst elke week op het podium, daar voelt hij zich thuis, maar 'het is misschien ook wel een schreeuw om aandacht.' Dankzij De Beste Singer-Songwriter van Nederland' en de winst van de Grote Prijs van Nederland kan hij leven van de muziek, en geeft hij zo'n honderd optredens per jaar. Van huiskamers tot Paradiso en daarnaast ook nog regelmatig als 'privépersoon' in de kerk. Elsbeth Gruteke gaat met hem in gesprek over zijn jeugd, zijn eerste bandje, de doorbraak, de muziekwereld, eigenzinnigheid, inspiratie voor muziek en zijn geloof.

#17 - Hennah Draaibaar. Hoofdredacteur Surinaams Jeugdjournaal en oud NOS-correspondent (S01)

“…. zoals wij ook anderen vergeven. Daar wil ik naar leven” Hennah Draaibaar werd geboren in Suriname, groeide op in Rotterdam, en woont inmiddels al weer zo’n 20 jaar in haar geboorteland. Ze was correspondent voor de NOS, is hoofdredacteur van het Surinaamse jeugdjournaal, en zet zich in voor de sociaal-culturele ontwikkeling daar. Hennah groeide op in een gezin met vier kinderen en haar alleenstaande moeder, die zich staande hield mede dankzij haar geloof en de gemeenschap van de kerk. Datzelfde geloof heeft Hennah vastgehouden tot vandaag de dag. En ze wil léven naar dat geloof. Maar soms is dat moeilijk. Want hoe vergeef je iemand die verantwoordelijk is voor de dood van je zwager? Elsbeth Gruteke in gesprek met Hennah Draaibaar over recht, gerechtigheid, geloof en vergeving.

#16 - Rickey Rieter. 'Buitenzuster', pelgrim en schrijfster. (S01)

Ricky Rieter: ‘Ik loop het liefst naast de paadjes’ Ook al is ze inmiddels 80 jaar, toch loopt Ricky Rieter nog honderden kilometers per jaar. Ze houdt van pelgrimages, van het onderweg zijn in binnen en buitenland, de schepping en van het zoeken van Gods aanwezigheid tijdens het lopen. Tot maart begeleidde ze Franciscaner stille retraites in Meegen, een kloostergemeenschap waar ze al tientallen jaren een band mee heeft. Als twintiger werd ze niet toegelaten tot het klooster, toch liet het klooster haar niet los. Ze werkte jaren in het onderwijs, maar vond haar bestemming in het begeleiden van de retraites. Elsbeth Gruteke praat een uur lang met haar over lopen, omgaan met rouw, stille retraites en haar wandelplannen.

#15 - Bas Ramselaar. Concertzanger en dirigent. (S01)

Bas Ramselaar: ‘Bach heeft mij geholpen door het leven heen te gaan met alle ups en downs’ Stille Zaterdag. Een bijzondere dag, dus een bijzondere uitzending. In Onderweg is Bas Ramselaar te gast. Jarenlang een graag gezien concertzanger, zijn basstem klonk in honderden concertzalen, maar het ging niet meer. Hij kreeg een burn out en maakte de keuze om niet meer te zingen. Inmiddels zingt hij weer af en toe, maar eigenlijk maar een paar keer per jaar. Tegenwoordig staat hij vooral voor koren en orkesten als dirigent. Aan de hand van muziek die hij bij deze Stille Zaterdagavond en bij zijn eigen leven vindt passen, loopt Elsbeth Gruteke een uur lang met hem door zijn leven. Het gaat over muziek, Bach, over ups en downs, over angsten en een nieuw begin. Van Air van Bach tot aan Ik Zal Er Zijn van Sela. Muziek met een verhaal, passend bij het verhaal van Bas Ramselaar.

#14 - Robb Ludwick. Mentor van leefgemeenschap l'Abri in Eck en Wiel. (S01)

Robb Ludwick: ‘Ik hoef niet te verbergen waar ik zelf mee worstel’ Robb Ludwick woont en werkt samen met zijn vrouw Christa al bijna 20 jaar bij l'Abri in Eck en Wiel. Dat is een leefgemeenschap waar gasten welkom zijn om na te denken over het leven, rust te vinden of antwoord te zoeken op geloofsvragen. Robb en Christa begeleiden de gasten bij hun zoektocht, maar er zijn natuurlijk ook ups en downs in hun eigen leven. Hoe is het dan om in een commune te leven, met (bijna) altijd mensen om je heen? In gesprek met Elsbeth Grüteke vertelt Robb over zijn levensweg, zijn missie en zijn worstelingen.

#13 - Mickey Huijbregtsen. Bestuurder, topman en wereldverbeteraar. (S01)

'Ik wil de wereld veranderen vanuit een ingeboren eigenwijsheid' Ondanks dat hij al ver in de zeventig is, blijft Mickey Huijbregtsen een 'wereldverbeteraar derde klas'. Hij weet van geen ophouden en vindt dat het in Nederland allemaal veel beter kan. De overheid is hopeloos ouderwets, net als het onderwijssysteem, politieke partijen en ga zo maar door. Hij wil in zeventien miljoen hoofden een knopje omzetten zodat wij Nederlanders zelf initiatief nemen en iets voor een ander willen doen. Daarom begon hij met maatschapwij.nu en schreef hij ook nog het boek Management Made Simple. In Onderweg praat Elsbeth Gruteke een uur lang met deze gedreven man over zijn inspiratie, drijfveren en tomeloze energie.

#12 - Inez van Oord. Bladenmaakster en schrijfster van o.a. Rebible (S01)

‘Ik had alles gelezen, behalve de Bijbel’ Kun je de Bijbel lezen zonder kerk of geloof? Dat is de vraag die Inez van Oord aanzette om Rebible te schrijven. Een boek dat ze samen schreef met haar broer Jos, die dominee is. In Rebible gaat ze op zoek naar andere lagen van Bijbelverhalen. Naar wat de verhalen nog meer kunnen vertellen dan alleen dat wat in christelijke traditie al bekend is. Inez van Oord zette twee succesvolle tijdschriften op, Seasons en Happinez, en won de prijs voor beste spirituele boek van 2016 met: ‘Als het leven een cirkel is, waar sta je dan?’ Elsbeth Gruteke gaat met haar in gesprek over haar inspiratie, haar levensweg en over de verhalen van haar jeugd. Wat zeggen die haar, nu ze er een boek over geschreven heeft.

#10 - Jos van Oord. Dominee en mede-auteur van Rebible. (S01)

Jos van Oord: ‘We hebben als kerk zoveel in huis, we kunnen delen, breken, helen en luisteren’ Dominee Jos van Oord is een dominee met horeca-ervaring. Hij maakte zijn middelbare school niet af, ging de horeca in, verhuisde naar Zwitserland, maar ontdekte daar toch dat hij echt iets anders met zijn leven wilde. Hij haalde zijn theologie-diploma en werd later zelfs predikant! Eerst in Wierden en later als pionier in Amersfoort. Hij wil met de kerk naar buiten toe en staat volgens eigen zeggen met één been in de wereld en wil bruggen bouwen tussen die wereld en het geloof. Samen met zusje Inez van Oord schreef hij een boek over 'vergeten' Bijbelverhalen, Rebible. Elsbeth Gruteke praat met hem over zijn leven, inspiratie en geloof.

#9 - Marnix Niemeijer. Dichter en bestuurder. (S01)

‘Ik bedankte God voor mijn mooie leven, maar zei daarna: U begrijpt, dit is niet het goede moment.’ Marnix Niemeijer en zijn vrouw Geke hebben al veel meegemaakt als ouders van drie mooie kinderen. Hun zoon moest verschillende hartoperaties ondergaan, bij hun middelste dochter werd een verstandelijke beperking geconstateerd en een paar jaar geleden raakte hun oudste dochter in een psychose. Hun leven stond op z’n kop. Toch maakte het hen niet opstandig. De waarom-vraag naar God bleef uit. Toen Marnix juist in díe tijd een hartaanval kreeg, ging hij wel met God in gesprek. Want wat zou er met zijn gezin gebeuren als hij zou komen te overlijden? Elsbeth Gruteke gaat in gesprek met Marnix Niemeijer over zijn vaderschap, de gedichten die hij schreef toen zijn dochter was opgenomen op de psychiatrische afdeling van het ziekenhuis, en over zijn hart voor de wereld, dat tot uitdrukking kwam in zijn werk voor ontwikkelingsorganisaties. Een gesprek over zorg en blijdschap, vertrouwen en geloof.

#7 - Shirma Rouse. #alleenmaarliefde (S01)

'Alles wat ik doe mag niet ten koste gaan van een ander' Shirma Rouse studeerde scheikunde, maar trekt inmiddels al jaren volle zalen als zangeres. Eerst als backing vocal van bijvoorbeeld Chaka Khan en Anouk, maar steeds meer als solo artiest. Ze is een graag geziene gast in bijvoorbeeld RTL Late Night en De Wereld Draait Door, deed mee aan The Voice of Holland en was Maria in The Passion! Momenteel toert ze door Nederland met een ode aan Aretha Franklin, één van haar grote voorbeelden. Ze komt van een eiland met nog geen 4000 inwoners, maar verhuisde op haar negentiende naar Nederland en ontdekte dat ze mensen kon raken met haar stem! Vanaf dat moment ging ze voor de muziek en met succes. Ze is één van Nederlands mooiste stemmen en heeft ook personality. In Onderweg praat Elsbeth met haar over haar inspiratie, humor, geloof en toekomst.

#6 - Simone Kennedy. ChristenUnie Amersfoort fractievoorzitter. (S01)

‘Je mag boos worden op God maar wat weet ik nou eigenlijk?’ In Onderweg een gesprek met Simone Kennedy. Fractievoorzitter en lijsttrekker van de ChristenUnie in Amersfoort. Een lokale politicus met hart voor vluchtelingen en lid in de orde van Oranje-Nassau! Ze is vrijgemaakt vanaf de wieg en één van haar hobby's is: breien. Ze is medisch bioloog maar verloor haar hart aan de politiek en aan een Amerikaan. Haar ambities reiken tot aan Den Haag, maar ze houdt van haar werk in Amersfoort. Want daar heeft ze direct invloed op het beleid. In het gesprek gaat het over haar vrijgemaakte opvoeding, pesten, de emigratie en remigratie naar en uit Amerika, werken in een tandenborstelfabriek en haar liefde voor de kwetsbaren in de samenleving.

#4 - Wim Schippers. Landbouwhervormer (S01)

‘Ik ontdekte dat ik als mens niet het centrale punt in de kosmos ben’ In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met Wim Schippers. Hij schreef het boekje 'Boeren met ontzag' waarin hij pleit voor een radicale ommekeer in de manier waarop de mens met de aarde omgaat. We zouden meer in verbinding moeten staan met de aarde en niet meer praten over wat het land produceert, maar over wat ons gegeven wordt. Dat het ook echt anders kan liet hij zien op de Buytenhof in Rhoon. Een succesvolle zorgboerderij in de breedste zin van het woord.

#3 - Alain Verheij. Twittertheoloog (S01)

‘Ik gooi af en toe een steen in de vijver’ Hij wordt gezien als het 'enfant terrible van de Nederlandse theologie', die een lekker relletje niet uit de weg gaat. Soms schopt hij hard tegen verschillende heilige huisjes, maar als het er op aankomt klimt Alain Verheij op de barricaden om het geloof in God zeer stellig te verdedigen. Hij is dominee zonder kansel, maar ziet Twitter als zijn preekstoel. In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met de zelfbenoemde 'Theoloog des Twitterlands', Alain Verheij over regeltjesgeloof, populisme en het bereiken van mensen via social media. http://alainverheij.nl/

#2 - Ben Tiggelaar. Managementgoeroe. (S01)

‘De mens is een gespleten wezen’ Sinds 2000 veroverde hij met zeven verschillende boeken de nummer één-positie in de Nederlandse management-toptien. Zijn jaarlijkse seminar 'MBA in 1 dag', waaraan meer dan 16.900 managers deelnamen, is het meest bezochte seminar ooit in Nederland, inmiddels met licentienemers over de hele wereld. Naast schrijver en spreker is Ben Tiggelaar ook gedragswetenschapper en doet hij al ruim 25 jaar onderzoek naar het menselijk gedrag. Tegelijkertijd blijft Tiggelaar een nuchtere Groninger die niets hebben moet van zelfingenomenheid en bij wie alarmbelletjes gaan rinkelen als het allemaal te goed gaat. Elsbeth Gruteke praat met Ben over zijn jeugd in Groningen, de nauwe band met zijn moeder, het geloof, en de verleidingen van rijkdom en succes...

#1 - Mei Li Vos. Politica en columniste (S01)

In Onderweg praat Elsbeth Gruteke met inspirerende gasten. Deze aflevering is Mei Li Vos te gast.