55. Het tijdloos menselijke - met Jetske Mijnssen

100. Muziek met een hartverscheurende boodschap

Luister naar de 100e aflevering van KlankCast! Botte spreekt met de Iraanse componist Ramin Amin Tafreshi over diens wereldpremière voor het Nederlands Philharmonisch: Confessions of the Mulberry Tree. Geïnspireerd door de poëzie van Baktash Abtin, een Iraanse dichter die in zijn strijd voor vrije expressie in de gevangenis belandde en overleed. Wat is de hartverscheurende boodschap van Ramins muziek? Wat zijn de getuigenissen van de Mulberry Tree (moerbeiboom)?

99. Masterworks: Symfonie nr. 59 van Haydn

In deze Masterworks-aflevering staat de vlotte en vrolijke Symfonie nr. 59 van Joseph Haydn centraal, also known as de ‘Vuursymfonie’. Gecomponeerd in hooguit een week, in opdracht van de adellijke Esterhazy-familie waar Haydn huiscomponist was. Hoe komt het stuk aan zijn bijnaam? Wat is dat eigenlijk: een symfonie? En wat is de impact van Haydns werk, dat stamt uit de experimentele beginfase van het fenomeen ‘symfonie’?

98. Kerst met Jet Berkhout

Geniet van deze speciale Klankcast-aflevering met NPO Klassiek-presentator en Slimste Mens-finalist Jet Berkhout. Met Botte duikt ze in de kerstmuziek – voor bij het versieren van de boom, of bij het afwassen na het kerstdiner. Welke klassieke en andere muziek associeert Jet met kerst? Van serene koor- en pianomuziek tot Bing Crosby en Frank Sinatra. En van Herman van Veen tot frisse Barok-rock (‘barock’). Beluister hier de playlist: https://open.spotify.com/playlist/1UaDWMrgk6IB1zxcA4H8FW?si=93c4e24fdbf04570

98. Klankcast: kerst met Jet van Berkhout

Geniet van deze speciale Klankcast-aflevering met NPO Klassiek-presentator en Slimste Mens-finalist Jet Berkhout. Met Botte duikt ze in de kerstmuziek – voor bij het versieren van de boom, of bij het afwassen na het kerstdiner. Welke klassieke en andere muziek associeert Jet met kerst? Van serene koor- en pianomuziek tot Bing Crosby en Frank Sinatra. En van Herman van Veen tot frisse Barok-rock (‘barock’). Beluister hier de playlist: https://open.spotify.com/playlist/1UaDWMrgk6IB1zxcA4H8FW?si=93c4e24fdbf04570

97. Masterminds - Johann Strauss jr.

In diehard klassieke kringen wordt er een beetje meewarig naar Johann Strauss jr. gekeken. Volkomen onterecht. Kees houdt een pleidooi voor deze feestelijke componist. Want een goede tragedie schrijven kan iedereen, maar een goede komedie is andere koek. Geniet van deze bijzondere aflevering van Masterminds. Over André Rieu, het fenomeen Weense wals en nog veel meer.

96. Componist Vanessa Lann: componeren is een ontdekkingstocht

De Amerikaans-Nederlandse Vanessa Lann vertelt over Night Passage, een nieuwe compositie speciaal voor het Nederlands Kamerorkest en glasorganist Rogier Kappers. Hoe maak je als componist gebruik van de unieke superkracht van elk instrument? Wat voor verrassingen voor de luisteraars kun je in een compositie verstoppen? Botte en Vanessa duiken in de geheimen van het vak.

95. Masterworks - Carmina Burana van Carl Orff

In Masterworks bespreken Kees en Botte per aflevering één groot muziekwerk. Deze keer is dat de Carmina Burana, een van de classics uit de klassieke muziek, met openingsdeel ‘O fortuna’ als absolute hit. Ga mee op ontdekkingstocht naar de oorsprong van dit meesterwerk: een handschrift met ruige en ondeugende middeleeuwse poëzie. Waar gaat de Carmina eigenlijk over?

94. Rogier Kappers over zijn liefde voor het glasorgel

Rogier Kappers speelt als solist mee bij het Nederlands Kamerorkest op een bijzonder instrument: het glasorgel. Onder andere in een wereldpremière voor kamerorkest en glas. Maar wat is een glasorgel? Hoe werkt het, wat kun je ermee? Ontdek het in deze Klankcast-aflevering! Én –  spoiler-alert – Rogier nam een mini-glasorgel mee naar de studio. “Ik noem mezelf: de glazendraaier.”  

93. Masterworks - Stabat Mater van Pergolesi

Kees en Botte zijn terug! In Masterworks bespreken ze per aflevering één groot muziekwerk uit de klassieke muziek. Deze keer Stabat Mater, de zwanenzang van de jonggestorven Italiaanse schoenmakerszoon en componist Pergolesi. Met lekker veel muziekfragmenten nemen Kees en Botte je mee op reis naar het tijdperk van de hoogbarok. Waar gaat Stabat Mater eigenlijk over?

92. In een orkest spelen was een droom die uitkwam

Een nieuw seizoen, dus tijd voor een frisse KlankCast-aflevering. Tweede violist Eva de Vries is een van de jongste orkestleden van het Nederlands Philharmonisch. Ze praat met Botte over haar studie in Den Haag en Londen, de spannende orkestproeftijd, de inspirerende programma’s met Lorenzo Viotti, en over haar favoriete muziekstukken – van Korngolds Vioolconcert tot Earth, Wind & Fire. 

92. In een orkest spelen was een droom die uitkwam

Een nieuw seizoen, dus tijd voor een frisse KlankCast-aflevering. Tweede violist Eva de Vries is een van de jongste orkestleden van het Nederlands Philharmonisch. Ze praat met Botte over haar studie in Den Haag en Londen, de spannende orkestproeftijd, de inspirerende programma’s met Lorenzo Viotti, en over haar favoriete muziekstukken – van Korngolds Vioolconcert tot Earth, Wind & Fire. 

91. Zomerspecial: wat doen onze musici in de zomervakantie?

Het seizoen zit erop. Maar onze musici zitten niet stil in de zomervakantie. Onder het genot van een cocktail met parasolletje bespreekt Botte de zomerplannen van vijf musici uit onze orkesten. Van muzikale kinderkampen, tot het eerste Pride-concert in Het Concertgebouw. En van luisteren naar de stilte in Engeland, tot een hangmat in Zweden. Inclusief: zomerse muzikale tips van de musici! Muziektip van Elke Elsen - Train Train van Safar Republique https://open.spotify.com/track/2TuEBeNc03NbxvLBunNlwT?si=f5274176957144f9 Muziektip van Odile Torenbeek - La bohème van Café des  Chansons https://open.spotify.com/track/2iNP2qm5ORzQZG8ogRtykt?si=lHuMOpIbQr-ZP5Z_mKuVPA  Muziektip van Odile Torenbeek - Aber du weisst den Weg für mich van Taizé https://open.spotify.com/track/5hRP7ZaxBphDjB09kE5W2S?si=aQV_WGMAQQyDyNlVnU2MfQ Muziektip van Bas Treub -  Serenade voor tenor, hoorn en strijkers van Benjamin Britten https://open.spotify.com/album/5a7O22Xh9b9XrKZVYwOLx6?si=C6uKAgY9QBaMsqnwCHAB2g Muziektip van Carin Nelson - Uti var hage van The Real Group https://open.spotify.com/track/3P6lx49Qukx6T55uLnTpKJ?si=Bwr-PEdGT9eybZqhmqqzIA Muziektip van Leon Berendse - Duo Seraphim van Francisco …

90. Masterworks - Symfonie nr. 5 van Gustav Mahler

We gaan iets nieuws doen in Klankcast! In ‘Masterworks’ bespreekt Botte Jellema met musicoloog Kees Wisse per aflevering één groot muziekwerk uit de klassieke muziek. In deze eerste Masterworks is dat: Symfonie nr. 5 van Mahler. Aan de hand van lekker veel muziekfragmenten neemt Kees je mee in deze grootse symfonie over dood en leven – beroemd van de films Death in Venice en Tár.

89. Componist Mathilde Wantenaar: van accordeon tot opera

Mathilde Wantenaars gloednieuwe stuk ‘Serenade’ gaat op tour met het Nederlands Kamerorkest. Botte spreekt erover met de jonge componist. Over Mathildes muziek-zoldertje in Amsterdam-Oost, over de fysieke kant van componeren. Over creatief zijn onder tijdsdruk, en over de verrassende rol van de accordeon in Mathildes leven. Want zo veelzijdig als de accordeon is ook haar muziek.

88. Antonín Dvořák

Hij componeerde onze sprankelende intromuziek en zit dus in elke Masterminds-aflevering. Nu krijgt hij eindelijk zijn eigen aflevering. Antonín Dvořák, een eenvoudige slagerszoon die pleitbezorger werd van de Tsjechische cultuur. De hele wereld heeft hij gezien en uiteindelijk belandde hij zelfs in de Nieuwe Wereld: New York. Maar zijn geliefde Tsjechië kon hij nooit loslaten. Diepgang met Dvořák!

87. Welkom bij het Orkest: kinderen componeren voor symfonieorkest

Bij de voorstelling Welkom bij het Orkest kunnen kinderen binnenkort zélf componeren voor een groot orkest. Botte spreekt erover met Sophie Graven van het educatieprogramma. Met componist Thomas van Dun, die de muzikale puzzelstukjes schreef waarmee de kinderen componeren. En met de kinderen zelf over hun composities: ‘daarna wordt het gewoon allemaal een heel grote explosie.’

86. Vrouwelijke componisten

Hèhè, dat werd tijd! In deze Masterminds-aflevering staan vrouwelijke componisten in de spotlight. Van Maddalena Casulana, de eerste vrouw van wie muziek in druk verscheen, tot het 19e-eeuwse wonderkind Clara Schumann. En van de vooruitstrevende Nederlandse Henriëtte Bosmans, tot de meditatieve hedendaagse muziek van oud-componist des vaderlands Calliope Tsoupaki.

85. Violist Tijmen Huisingh, laatbloeier vol liefde voor muziek

Botte praat met Tijmen Huisingh, assistent-concertmeester bij het Nederlands Kamerorkest. Over hoe de viool – zonder gebruiksaanwijzing! – in Tijmens leven kwam. En over zijn liefde voor muziek, van Mahler tot Joni Mitchell. Wat maakt het zo inspirerend om naast muzikaal leider Gordan Nikolić te spelen? Waarom heeft Tijmen een tattoo van het wapen van Florence? Je hoort het in deze nieuwe Klankcast.

84. Joseph Haydn

Heerlijk Helder Haydn. De goedgehumeurde Haydn ontsnapte als koorknaap maar net aan een castratie, trouwde met de zus van zijn grote liefde en schopte het tot HR-manager en huiscomponist van een Oostenrijkse prins. Maar spannender nog dan zijn leven, is zijn heerlijke, heldere muziek, die de brug vormt van Bachs Barok naar Mozarts classicisme, en zelfs naar de romantiek.

83. Het boeiende levensverhaal van dirigent Hartmut Haenchen

Hartmut Haenchen stond aan de wieg van het Nederlands Philharmonisch Orkest|Nederlands Kamerorkest. De oud-chef en nu ere-dirigent vertelt over zijn tijd bij deze orkesten. Over zijn jeugd tijdens het bombardement op Dresden, over de DDR, waar hij in de gaten werd gehouden door de geheime dienst. En over Anton Bruckner, waar Haenchen uitgebreid studie naar deed.

82. Claude Debussy

De muziek van ongetemde geest Claude Debussy laat zich lastig analyseren. Dat hoeft ook niet. Het is muziek die je vóelt. Op zoek naar nieuwe klanken liet Debussy zich inspireren door Wagner, Indonesische gamelanmuziek, ragtime, Stravinski en het impressionisme uit de schilderkunst. Botte en Kees bespreken Debussy’s leven in het Parijs van het fin de siècle.

81. Hector Berlioz

De Franse componist Hector Berlioz schreef op zijn 12e al muziek voor een meisje waar hij verliefd op was. En ook zijn beroemde Symphonie Fantastique was een ode aan een onbereikbare liefde. Berlioz was een muzikale romanticus dus. Kees en Botte bespreken zijn leven en werk. Een verhaal over 19e-eeuwse romantiek, muzikale vernieuwing en… opium.

80. De orkestbibliothecaris, de stille kracht achter het orkest

Consuelo Elizalde en Malcolm Lagger Caldwell zijn de bibliothecarissen van het Nederlands Philharmonisch Orkest en het Nederlands Kamerorkest. In deze aflevering van Klankcast vertellen ze over de bibliotheek, over de uitdaging van het verzorgen van bladmuziek voor alle musici. En ook laten ze hun favoriete kerstmuziek horen uit hun geboorteland Argentinië.

79. Georg Friedrich Händel

De Duits-Britse componist George Friedrich Händel was Mozarts tijdgenoot. Gesteund door de keurvorst van Hannover, de latere King George I, verhuisde Händel naar Londen, waar hij zijn eerste zeer succesvolle opera Rinaldo schreef. Zijn operagezelschap The Royal Academy of Music was eveneens een groot succes: Händel werd geïnspireerd tot het schrijven van maar liefst 42 opera’s. In deze aflevering wordt overigens stilgestaan bij een curieus fenomeen van die tijd: de castraat. Jeugdige castratie werd in die tijd oogluikend toegestaan omdat die hoge sopraanstem zo geliefd was.

78. De veelzijdige job van een assistent-dirigent

 Pianosonate nr. 5 van Beethoven inspireerde Alejandro Cantalapiedra op zijn 16e om altijd naar de diepere laag van muziek te zoeken. In Spanje richtte hij zijn eigen orkest op en inmiddels is hij assistent-dirigent bij het Nederlands Philharmonisch Orkest|Nederlands Kamerorkest. Alejandro vertelt over zijn veelzijdige job. Van de geluidsbalans in concertzalen, tot zijn nauwe samenwerking met NedPhO-dirigent Lorenzo Viotti.

77. Lorenzo Viotti over zijn eerste Wagner-opera

In het najaar van 2023 dirigeerde Lorenzo Viotti, de chef-dirigent van het NedPhO, het meesterwerk Lohengrin. Het was zijn eerste Wagner-opera. Botte Jellema praat met Viotti over de unieke, vrije en intense klank van Wagners muziek. Hoe vang je die klank het best? Waarom wilde Viotti eerst wachten met een Wagner-opera, en waarom voelt hij dat hij er nu wél klaar voor is?

76. Arnold Schönberg

Zo radicaal als de wereld veranderde tijdens Arnold Schönbergs leven (1874 - 1951), zo radicaal veranderde ook de klassieke muziek. Schönberg was daar zelf een aanjager van. Zijn symfonische gedicht Verklärte Nacht is bijvoorbeeld nog superromantisch, terwijl Schönbergs latere ‘twaalftoonsmuziek’ abstracter klinkt. Ontoegankelijk voor luisteraars zonder muziekachtergrond? Met de piano erbij helpt Kees om Schönbergs atonale muziek beter te begrijpen. En waarderen!

75. Robert Schumann

De 19e-eeuwse Duitse componist Robert Schumann moest vechten voor elke noot die hij schreef. Kees en Botte bespreken zijn tragische korte leven, en gaan daarbij ook in op Schumanns prachtige muziek, die zo romantisch en emotioneel divers is als de componist zelf. Verder komt een van de mooiste liefdesgeschiedenissen uit de klassieke muziekwereld aan de orde: tussen Robert en pianovirtuoos en componist Clara Schumann.

74. Filmmuziek

De mooiste soundtracks komen voorbij in deze aflevering met NPO Klassiek-presentator Jet Berkhout! Aan de hand van verschillende fragmenten laat ze de diversiteit van filmmuziek horen: van Ennio Morricone’s geliefde Once Upon A Time in the West tot muziek uit de razend populaire tv-serie Succession.

73. Krzysztof Penderecki

De hedendaagse componist Krzysztof Penderecki groeide op in Polen, waar hij van dichtbij de Tweede Wereldoorlog meemaakte en later het strenge regime van Stalin. Kees en Botte verdiepen zich in de Poolse geschiedenis en vertellen hoe dit op zijn beurt de muziek van Penderecki beïnvloedde. Ook komen zijn iconische werken voorbij: van zijn avant-gardistische Threnody to the Victims of Hiroshima tot het religieuze Pools Requiem.

72. Pianist en jazzgrootheid Brad Mehldau

Brad Mehldau is al jaren een grote naam in de jazzwereld, maar voelt zich nog een beginner wanneer hij met een orkest speelt. De pianist, die zich al twintig jaar tussen Amsterdam en New York beweegt, vertelt over zijn Concert voor piano en orkest en zijn liefde voor de muziek van Radiohead. Ook praat hij over het boek dat hij recentelijk uitbracht, waarin hij openhartig schrijft over moeilijke periodes in zijn leven.

71. Minimal music

Hoewel hij zelf geen fan is van de term ‘minimal music’, geldt Philip Glass als een van de pioniers van dit relatief jonge genre. In deze aflevering komt zijn muziek voorbij, evenals composities van Steve Reich, Arvo Pärt en de Nederlandse Louis Andriessen. Maar wat is minimal music eigenlijk en wat is de invloed de muziek op andere genres?

70. Componeren in opdracht

Hoe is het om componist te zijn in deze tijd en je werk live in Het Concertgebouw te horen? Botte vraagt het Meriç Artaç, Bram Kortekaas en Rick van Veldhuizen, die alle drie een werk in opdracht van het Nederlands Philharmonisch Orkest|Nederlands Kamerorkest componeerden. Ze vertellen waar ze hun inspiratie vandaan haalden en laten een deel uit hun compositie horen. 

69. Masterminds - Luigi Boccherini

De Italiaanse Luigi Boccherini was een van de grondleggers van het strijkkwartet. Bekende en minder bekende werken van de componist komen voorbij in deze aflevering, waarin ook de reizen die hij als cellovirtuoos maakte en twee sterfgevallen die zijn leven sterk beïnvloedde aan bod komen. En waarom werd de componist eigenlijk ‘de vrouw van Haydn’ genoemd?

68. Johannes-Passion

Viola da gamba-speler Cassandra Luckhardt en luitist Shizuko Noiri zijn te gast in deze aflevering over de Johannes-Passion van Bach. Ze laten hun bijzondere instrument horen en vertellen hoe ze er voor het eerst in aanraking mee kwamen. Ook komen hun solopartijen uit de Johannes aan bod en delen ze hoe het is om met een orkest te spelen dat gebruik maakt van moderne instrumenten.

67. Masterminds - Richard Wagner

Richard Wagner was een sleutelfiguur in de ontwikkeling van het genre opera. Welke invloed had de Duitser op de muziekgeschiedenis en waarom werd de componist ter dood veroordeeld? Kees en Botte bespreken het in de nieuwste aflevering van Masterminds!

66. Animal Farm

In aanloop naar de première van de opera Animal Farm, gebaseerd op het gelijknamige boek van George Orwell, gaat Botte met vier makers in gesprek over deze gloednieuwe productie. Zo bespreekt hij met regisseur Damiano Michieletto hoe het idee voor de opera ontstond en delen kostuumontwerper Klaus Bruns en decorontwerper Paolo Fantin hoe ze de dieren en de setting uit het boek vertaald hebben naar het toneel. De Russische componist Alexander Raskatov vertelt over opgroeien in de Sovjet-Unie en de huidige situatie in zijn geboorteland.

65. Masterminds - Wolfgang Amadeus Mozart

Het uitzonderlijke talent van Wolfgang Amadeus Mozart werd al op jonge leeftijd ontdekt door zijn vader, die zijn zoon en zijn al even getalenteerde dochter vervolgens meenam op een Europese tournee. Wat volgde was een turbulent leven vol successen, maar zonder rijkdom. In deze aflevering komen de hoogte- en dieptepunten uit het korte leven van ’s werelds bekendste muzikale wonderkind voorbij.

64. Oud versus nieuw

Als afsluiting van de miniserie over musici en hun instrumenten heeft Botte vier musici uit het Nederlands Kamerorkest uitgenodigd. Hebben Annette, Bas, Melissa en Sietse-Jan hun perfecte match al gevonden? En bespelen ze een oud of juist een nieuw instrument? Ze delen hun persoonlijke verhalen én een luistertip voor de komende feestdagen.

63. Masterminds - Giacomo Puccini

Giacomo Puccini is een van de grootste operacomponisten aller tijden. In deze aflevering bespreken Botte en Kees de muzikale opvoeding van de Italiaanse componist, zijn turbulente liefdesleven en natuurlijk zijn gevierde opera’s: van het populaire La Bohème tot zijn laatste, onvoltooide meesterwerk Turandot.

62. De vioolbouwer - met Serge Stam

‘Een goede viool is als een goede fles wijn’, vertelt vioolbouwer Serge Stam wanneer Botte hem opzoekt in zijn atelier. Zijn vader bouwde maar liefst 128 violen, zelf is hij bezig met nummer 96.  In deze aflevering vertelt hij over zijn, naar eigen zeggen, bizarre vak en deelt hij welke elementen de waarde van een viool bepalen. Is een oude viool altijd beter dan een nieuwe viool? En waarom is een Stradivarius zo enorm kostbaar?

61. Masterminds - Camille Saint-Saëns

Camille Saint-Saëns was een bejubeld wonderkind en gaf op zijn tiende al zijn eerste concert als pianist. In deze aflevering bespreken Kees en Botte zijn tijd als kerkorganist in La Madeleine, de oprichting van de Société nationale de musique én natuurlijk zijn muziek. Van zijn geliefde Orgelsymfonie tot het werk dat hij zelf niet serieus nam, maar uiteindelijk zijn bekendste compositie werd: Le Carnaval des Animaux.

60. Op zoek naar de beste viool - met Bas Treub

‘We hebben het perfecte gearrangeerde huwelijk’, zegt Bas Treub over de viool die hij al vijftien jaar in bruikleen heeft van het Nationaal Muziek Instrumentenfonds. Hij is op zoek naar een nieuwe viool, maar dan moet het wel échte liefde zijn. In deze aflevering praat hij met Botte over zijn jarenlange zoektocht.

59. Nationaal Muziekinstrumenten Fonds

In een driedelige miniserie gaat Botte op zoek naar het antwoord op de vraag: ‘Hoe kiezen musici hun instrument?’ Bij het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds, dat instrumenten in bruikleen geeft, gaat hij in gesprek met Frits Schutte (hoofd collectie) en Geertje van der Linden (collectiebeheer). Ze praten over het belang van cultureel erfgoed en vertellen hoe ze een musicus koppelen aan het juiste instrument.

58. Masterminds - Francis Poulenc

‘Ik hou van heerlijk slechte muziek’, zei Francis Poulenc ooit. De Franse componist had een brede muzikale belangstelling, maar had een hekel aan de muziek van Wagner. In deze aflevering bespreken Kees en Botte de periode waarin hij leefde en het bevriende gezelschap Groupe des Six. Ook hoor je fragmenten uit zijn diverse oeuvre: van zijn kenmerkende vrolijke muziek tot religieuze liederen.

57. Masterminds - Sergej Prokofjev

Zijn overlijden werd overschaduwd door de dood van Stalin, maar de muzikale erfenis van Sergej Prokofjev is nog altijd springlevend. In deze aflevering komen zijn grote successen als Romeo en Julia en het sprookje Peter en de Wolf aan bod, evenals het moment waarop veel van zijn muziek verboden werd. Ook vertelt Kees op welk van Prokofjevs vaardigheden Sjostakovitsj stikjaloers was. 

57. Seizoensafsluiter met chef-dirigent Lorenzo Viotti

In deze bijzondere laatste aflevering van het seizoen is chef-dirigent Lorenzo Viotti te gast. Hij praat met Botte over het doorbreken van tradities, de rol die dirigent Bernard Haitink in zijn leven heeft gespeeld en hoe hij omgaat met eenzaamheid. Ook beantwoordt hij vragen van de luisteraars.

56. Masterminds - Anton Bruckner

Achter de grootse, monumentale symfonieën van Anton Bruckner schuilde een verlegen man. Als organist trad hij op in prestigieuze zalen als de Royal Albert Hall in Londen, maar zijn eerste compositiesucces kwam pas na zijn zestigste. Kees en Botte bespreken hoe hij zijn symfonieën eindeloos herschreef, zijn onbeantwoorde huwelijksaanzoeken en zijn grote bewondering voor Wagner.

55. Het tijdloos menselijke - met Jetske Mijnssen

Wanneer Botte langsgaat bij regisseur Jetske Mijnssen in Nationale Opera en Ballet, zit ze middenin de repetitieperiode van Anna Bolena. Mijnssen dirigeert de komende jaren Donizetti’s Tudor-trilogie en vertelt meer over het maakproces, het belcanto-genre en haar zoektocht naar tijdloze emoties: ‘ik ben altijd op zoek naar momenten die bij ons onder onze huid gaan zitten.’

54. Masterminds - Leonard Bernstein

Toen hij in 1943 last-minute inviel om de New York Philharmonic te dirigeren, was Leonard Bernstein in een klap beroemd. Kees en Botte bespreken hoe hij televisie gebruikte om een groot publiek kennis te laten maken met klassieke muziek, de vele wereldpremières die hij op zijn naam had staan én natuurlijk zijn oeuvre: van zijn symfonieën tot West Side Story, een van de eerste maatschappelijk geëngageerde musicals.

Stel je vraag aan Lorenzo Viotti

Binnenkort is chef-dirigent Lorenzo Viotti te gast in Klankcast. Heb je een vraag aan Lorenzo? Stel hem dan via een DM op ons Instagram-account of door een mail te sturen naar [email protected]

53. Voor het eerst - met Sorin Orcinschi

Na zijn studie in Roemenië ging Sorin Orcinschi naar Duitsland om zijn droom waar te maken: studeren bij Wolfgang Güttler, een contrabassist waar hij naar eigen zeggen muzikaal verliefd op was. Hij vertelt over de verschillen tussen spelen in een Roemeens orkest en een westers orkest en over het magische moment waarop hij voor het eerst een live orkest hoorde. Ook deelt hij hoe het was toen zijn ouders naar een concert kwamen kijken in Het Concertgebouw: ‘ze waren in tranen.’

52. Masterminds - Passiemuziek

Dat er nog veel meer passiemuziek geschreven is dan de in de Nederland zo populaire Matthäus-Passion van Johan Sebastian Bach, hoor je in deze speciale aflevering van Masterminds. Aan de hand van verschillende fragmenten uit composities die geschreven zijn rond het lijdensverhaal van Jezus, bespreken Kees en Botte de rijke historie van de passiemuziek.

51. Masterminds - Gustav Mahler

Tegenwoordig kennen we Gustav Mahler vooral als componist, maar het grootste deel van zijn leven was hij bezig met zijn carrière als dirigent. Kees en Botte bespreken zijn strenge houding tegenover musici en het publiek, het antisemitisme dat hem bleef achtervolgen én natuurlijk zijn muziek: van zijn wereldberoemde liefdesverklaring aan Alma tot zijn grootse Symphonie der Tausend.

50. Nooit meer auditeren - met Jeroen Soors

‘Hij begon te spelen en toen begonnen de tranen over mijn wangen te rollen’, vertelt Jeroen Soors over het moment dat hij François Leleux voor het eerst live hoorde spelen. Hoe het was om jaren later het podium met hem te delen, deelt hij in deze aflevering. Ook vertelt hij over het bijzondere geluid van zijn instrument en waarom april voor een hoboïst dé ideale maand is om te auditeren.

49. Masterminds - Felix Mendelssohn-Bartholdy

Al op jonge leeftijd bleek Felix Mendelssohn-Bartholdy een getalenteerde componist én pianist. In deze aflevering praten Kees en Botte over zijn muzikale opvoeding en het privéorkest dat Mendelssohn tot zijn beschikking had. Ook bespreken ze hoe hij Bachs Matthäus-Passion nieuw leven inblies en de vele reizen die hij door Engeland en Schotland maakte, waar hij zich liet inspireren door de prachtige landschappen.

48. Het essentiële - met Saskia Viersen

Op 16-jarige leeftijd ging ze met het strijkersensemble Fancy Fiddlers naar China en vlak na de val van de muur verhuisde ze naar Berlijn, waar ze bijna 20 jaar woonde. Saskia Viersen vertelt over wonen en werken in het buitenland, het moment waarop haar droom in duigen viel en over de confronterende coronatijd: ‘Cultuur is ook essentieel.’

47. Kerstspecial - met Jeanine, Elke, Marieke en Jozefien

In deze kerstspecial vertellen vier jonge musici hoe ze bij het orkest terechtgekomen zijn. Hoe zien de audities eruit en hoe was het om een plek te vinden tussen zo’n grote groep musici? Ook delen Jeanine, Elke, Marieke en Jozefien hun favoriete kerstmuziek en wil Botte alles weten over hun eerste indruk van chef-dirigent Lorenzo Viotti.

46. Op de juiste plek - met Marc Aixa Siurana

Tussen de paukenisten was de beste plek om te zitten toen hij op vijfjarige leeftijd naar de repetities van zijn vader kwam kijken. Het leidde ertoe dat Marc, toen hij zelf een instrument mocht kiezen, slagwerk ging studeren. In deze aflevering vertelt hij hoe een dvd met Ein Heldenleben van Richard Strauss onder leiding van Mariss Jansons ervoor zorgde dat hij het zonnige Spanje verruilde voor Amsterdam en hoe ‘mindblowing’ het was om jaren later zelf onder leiding van de vooraanstaande dirigent te mogen spelen.

45. Pluk van de Petteflet

Botte neemt een kijkje bij de schoolvoorstelling Pluk van de Petteflet! Na afloop peilt hij de reacties van de kinderen, praat hij met de acteurs over het tijdloze verhaal en met programmeur Iris Oltheten over de totstandkoming van de voorstelling. Violist Anuschka Francken vertelt over het contrast tussen spelen in een kindervoorstelling en het spelen van een concert met een volledig symfonieorkest.

44. Masterminds - Jean Sibelius

Zijn droom om een beroemd violist te worden wist hij niet waar te maken, maar als componist werd Jean Sibelius al snel de nationale held van Finland. Kees en Botte bespreken hoe zijn muziek een symbool werd voor de Finse vrijheidsstrijd, zijn levenslange gevecht tegen een alcoholverslaving en waarom besloot de componist om zijn hoofd kaal te scheren?

43. Goud of hout? - met Leon Berendse

Een gouden kop voor zijn fluit was niet alleen een financiële investering, maar betekende voor Leon Berendse ook een hele vakantie doorstuderen én een nieuw geluid. In deze aflevering ontdekt Botte dat er een wereld van verschil zit tussen het geluid van verschillende fluitkoppen. En wat zijn de afwegingen, misverstanden en consequenties bij het kiezen voor goud of hout?

43. Masterminds - Dmitri Sjostakovitsj

Hij studeerde af aan het conservatorium met zijn Eerste symfonie, die meteen een groot succes werd. Maar Dmitri Sjostakovitsj moest veel van zijn artistieke vrijheid inleveren onder het regime van Stalin. Kees en Botte bespreken zijn strijd tegen een totalitair systeem, zijn drie huwelijken en de krachtige, kenmerkende stijl van de componist.

42. Masterminds - Richard Strauss

Hij componeerde de iconische muziek uit de film 2001: A Space Odyssey, werd wereldberoemd met zijn symfonische gedichten en schreef het openingslied voor de controversiële Olympische Spelen in 1936. Kees en Botte bespreken het leven en de muzikale hoogtepunten uit het omvangrijke oeuvre van Richard Strauss: de man van het grote gebaar en naar eigen zeggen ‘de allerbeste tweederangs componist.’

41. Dirigentenspecial - met Annette, Bas, Herman, Nando en Odile

Wat maakt iemand een goede dirigent? En waarom staan er nog maar zo weinig vrouwen op de bok? Botte bespreekt het met 5 oude bekenden van de podcast. In deze seizoensafsluiter praten ze over hun opmerkelijke ervaringen met dirigenten en delen ze hun verwachtingen van aankomend chef-dirigent Lorenzo Viotti.  

40. Masterminds - Sergej Rachmaninoff

Bij zijn afstuderen ontving Rachmaninoff een gouden medaille, maar zijn eerste werk werd slecht ontvangen. Kees en Botte bespreken hoe hij na een depressie weer overeind krabbelde en furore maakte als componist, dirigent én pianist. Zo zat hij zelf achter de toetsen toen Gustav Mahler zijn Derde pianoconcert dirigeerde en kreeg hij in Amerika een eigen treinwagon om op tournee te gaan. 

39. Masterminds - Edward Elgar

Hij zette de Engelse muziek weer internationaal op de kaart, maar het succes kwam Edward Elgar niet aanwaaien. Kees en Botte bespreken zijn lange strijd om zich te vestigen als vooraanstaand componist, zijn onconventionele huwelijk met een van zijn studentes en de wereldberoemde Enigma Variations waarin hij een raadsel verstopte dat mensen tot op de dag van vandaag proberen te ontcijferen.

38. Muzikale erfenis - met Gertjan Loot

Hij begon zijn muzikale carrière in een brassband en had voor zijn negentiende al drie keer in de Royal Albert Hall opgetreden. Trompettist Gertjan Loot vertelt over deze bijzondere ervaring, maar deelt ook hoe het is om een half uur na het ontvangen van een intens verdrietig bericht het podium op te moeten. Ook spreekt hij zijn dankbaarheid uit voor het voorbeeld dat zijn ouders hem gaven en hij nu probeert door te geven aan zijn eigen kinderen.  

37. Masterminds - George Gershwin

Op het snijvlak van klassiek en jazz componeerde George Gershwin muziek voor Broadway, opera, films en de concertzaal. Kees en Botte bespreken hoe het New Yorkse straatschoffie voor het eerst in aanraking kwam met muziek en zich uiteindelijk ontwikkelde tot een vaardig componist: van zijn werk als pianoplugger in Tin Pan Alley tot zijn wereldberoemde opera Porgy and Bess. 

36. Weense mentaliteit - met Hanspeter Spannring

Inmiddels heeft hij, na 30 jaar als fluitist in het orkest, bijna alle werken die op zijn bucketlist staan af kunnen strepen. Hanspeter Spannring vertelt over de veranderende culturele sector, muziekstukken die voor hem deuren hebben opengemaakt naar een nieuwe wereld én over een operaproductie waar hij niet van kon slapen. Ook deelt hij waarom hij - ondanks dat hij naar eigen zeggen het mooiste beroep heeft dat er bestaat – blij is dat zijn zoons geen muzikant zijn geworden.

35. Masterminds - Johann Sebastian Bach

Tijdens zijn leven stond Bach vooral bekend als organist, nu is hij in de ogen van velen de grootste componist die ooit geleefd heeft. Kees en Botte bespreken hoe het leven van Bach al vroeg doordrenkt was met muziek, de conflicten waarin hij regelmatig verzeild raakte en natuurlijk zijn nalatenschap: van zijn vele cantates tot de in Nederland ongekend populaire passies. 

34. We all dream of Paris - met Sandrine Chatron

Nederlanders vinden haar Franse accent vaak charmant, maar daar denkt Sandrine anders over. Ze praat met Botte (in het Engels) over de veelzijdigheid van de harp, de competitieve Franse muziekwereld en over een muziekstuk waar ze met bakpapier tussen haar snaren moest spelen. Ook deelt ze waarom ze Parijs inruilde voor Amsterdam en laat ze live de prachtige klanken van haar instrument horen.

33. Masterminds - Pjotr Iljitsj Tsjaikovski

Tsjaikovski werd wereldberoemd met zijn walsen en balletten, maar wie was de persoon achter deze composities? Kees en Botte bespreken het melancholische karakter van de componist, de storm van emoties die hij in zijn muziek verwerkte en zijn jarenlange briefwisseling met een weduwe die hij uiteindelijk nooit ontmoette. 

32. De leukste baan van Nederland - met Rick Huls

Een blessure stond zijn jongensdroom om F-16 piloot te worden in de weg, maar bracht hem uiteindelijk wel bij het meest afwisselende orkest van Nederland. Rick Huls vertelt over risico’s zoeken, zelfreflectie tijdens motorrijden en zijn wens om het Celloconcert van Dvořák ooit samen met zijn partner Quirine Viersen te mogen spelen.

31. Masterminds - Igor Stravinsky

Masterminds is terug met dit keer Igor Stravinksy! De première van Le Sacre du printemps zorgde voor een rel in Parijs, maar waar ging die rel nou eigenlijk over? Kees en Botte bespreken dit wereldberoemde ballet. Verder komt Stravinsky's bijzondere band met Rimski-Korsakov aan bod en bespreken ze de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog voor een Russische componist in Frankrijk.   

30. Tussen kunst en kunstjes - met Laura Oomens

Ze groeide op met twee professionele musici als ouders en begon al op vierjarige leeftijd met vioolspelen. Laura vertelt over les krijgen van haar vader, de Duitse arbeidsethos en het inhalen van haar jeugd. Ook deelt ze hoe Gordan Nikolić haar prestatiegerichte manier van spelen veranderde: ‘in 20 minuten heeft hij een noot gekraakt bij mij.’ 

29. Kerstspecial - met Laura, Bas, Theun en Roosje

Voor deze speciale kerstaflevering nodigde Botte vier oude bekenden van de podcast uit om te praten over het afgelopen jaar. Laura, Bas, Theun en Roosje delen hun hoogte- en dieptepunten uit 2020 en halen herinneringen op aan de hand van hun favoriete kerstmuziek: van Puccini tot Paul McCartney.

28. Protest - met Margreet Bongers

Ze studeerde viool aan het conservatorium toen een fietsritje naar de bakker de koers van haar muzikale carrière veranderde. Fagottist Margreet Bongers vertelt over deze bijzondere ontmoeting bij het stoplicht, het sociale aspect van haar werk en over haar protest tegen de bouw van de Stopera, waar ze uiteindelijk zelf op de opening speelde.  

27. Zelfvertrouwen - met Lucas en Arthur Jussen

Botte heeft een primeur! Lucas en Arthur Jussen verschenen nog niet eerder in een podcast. Ze vertellen over het afgelopen jaar waarin hun bomvolle agenda plots leeg was. Een welkome rustperiode, maar die duurde al snel te lang voor de broers. Verder komen de pianoconcerten van Beethoven aan bod, bespreken ze hun bijzondere band met het Nederlands Kamerorkest én delen ze hoe het is om vanaf jonge leeftijd op het podium te staan.

26. De kracht van live - met Willem Jeths

De wereldpremière van zijn opera Ritratto werd in maart afgelast en 7 maanden later mochten er slechts 250 mensen in de zaal aanwezig zijn. Componist Willem Jeths vertelt over de impact van de coronacrisis op zijn werk, de kracht van een live uitvoering en de voordelen van online lesgeven. Ook deelt hij waarom de dood een belangrijke rol speelt in veel van zijn werken. 

25. Masterminds - Johannes Brahms

Johannes Brahms vernietigde veel van wat hij componeerde en deed er maar liefst 20 jaar over om zijn eerste symfonie te voltooien. In deze voorlopig laatste Masterminds praten Kees Wisse en Botte Jellema over het perfectionistische karakter van de componist, zijn bijzondere vriendschap met Schumann, zijn innige band met diens vrouw Clara en het verzet tegen de progressieve muziek van zijn tijdgenoten. 

24. Masterminds - Carl Nielsen

Van plattelandskind tot directeur van het conservatorium: in deze aflevering bespreken Kees Wisse en Botte Jellema het leven van componist Carl Nielsen. Ze praten over de ontwikkelingen die hij doormaakte, de woede die hij in zijn muziek uitte en hoe hij uiteindelijk uitgroeide tot de grootste componist van Denemarken. Maar hoe Deens is zijn muziek eigenlijk?

23. Masterminds - Frédéric Chopin

Frédéric Chopin was een virtuoze componist en pianist. ‘Maar wat veel mensen niet weten is dat hij podiumangst had’, vertelt Kees Wisse. In deze aflevering praat hij met Botte Jellema over Chopins chique levensstijl, zijn matige gezondheid en zijn liefdesleven. En natuurlijk over zijn muzikale nalatenschap.

22. Masterminds - Maurice Ravel

Hij maakte het conservatorium niet af en werd meerdere malen gepasseerd door de jury van de Prix de Rome. Toch wist Maurice Ravel naam te maken als componist. Kees Wisse en Botte Jellema praten over het muzikale landschap waarin hij opgroeide, zijn rebelse kant en de Boléro die - tot Ravels stomme verbazing - uitgroeide tot zijn populairste werk.

21. Masterminds: Ludwig van Beethoven

De podcast Masterminds, een speciale editie van Klankcast, zoekt met humor, passie en precisie naar de mens achter de componist. In de eerste aflevering duiken musicoloog Kees Wisse en podcastmaker Botte Jellema in het leven van Ludwig van Beethoven. Ze bespreken zijn jeugd, het norse karakter van de componist en wat zijn naderende doofheid betekend heeft voor zijn muziek. 

20. Auf Wiedersehen, Marc Albrecht

In deze speciale aflevering vertellen vier musici over chef-dirigent Marc Albrecht. Laura ziet haar band met Marc als een gearrangeerd huwelijk en Remko vertelt hoe hij erg moest wennen aan zijn manier van repeteren. Dave bewondert de enorme kennis die Marc heeft van partituren en Leon deelt hoe het is om samen met je chef-dirigent oud en nieuw te vieren.

19. Het roer om - met David Kutz

Hij werkte 14 jaar in een restaurant, had banen als schilder en beveiliger en was professor tuba aan de universiteit. Toch koos David uiteindelijk voor het vak van musicus. Hij vertelt over zijn jeugd in Canada, het spelen in een marching band en over de reeks beslissingen die hem, nu al bijna 20 jaar geleden, naar Nederland bracht.

18. Balanscocktail - met Maaike Aarts

Op haar elfde ging Maaike al naar het conservatorium en stond ze om 6 uur op om nog voor schooltijd 1,5 uur te kunnen studeren. Ze was vastberaden om violist te worden, maar een polsblessure leek een glansrijke carrière in de weg te staan. Tot ze de Alexander Techniek ontdekte. Ze vertelt over deze techniek, het vinden van de juiste balans en haar droom om een muziekschool te beginnen.

17. Dansen op de vulkaan - met Thomas Oliemans

Zijn nieuwsgierigheid zorgde ervoor dat hij vaak begon aan muziekstukken waar zijn stem nog helemaal niet klaar voor was, vertelt bariton Thomas Oliemans. Hij zou vorige maand met het Nederlands Philharmonisch Orkest in de opera Mahagonny hebben gestaan, maar daar kwam tijdens een repetitie abrupt een einde aan door de coronacrisis. Hij vertelt over afgelaste producties, maar ook over audities, zijn groep 8 musical en het omgaan met succes én teleurstellingen.

16. Zonder publiek - met Remko Edelaar

Vanuit zijn studeerkamer deelt Remko dat hij wel duizend keer achter elkaar naar slechts een paar maten uit een symfonie of opera kan luisteren. Ook vertelt hij over het lesgeven aan zijn kinderen, zijn tweede baan als belastingadviseur en hoe hij het orkest, zijn collega’s, maar vooral ook het publiek mist: ‘Het publiek speelt een grotere rol dan ze zich vaak realiseren.’

15. Wijn - met Wouter Iseger

Toen Wouter voorstelde om bastrombone als hoofdvak te nemen, trok zijn docent bleek weg. Des te meer reden om keihard te studeren. Hij vertelt hoe hij via veel omwegen uiteindelijk bastrombonist werd, over zijn studie aan de Wijnacademie en over het moment waarop hij dacht ‘dit moet anders.’: ‘Ik schrok wakker en zag dat de vangrail recht op me afkwam.’

14. In quarantaine - met Marc Albrecht en Gordan Nikolić

In deze speciale aflevering van Klankcast belt Botte met vier musici die als gevolg van de coronacrisis thuiszitten. Nando Russo heeft veel contact met zijn familie in het zwaar getroffen Italië en Odile Torenbeek vertelt over de tranen die vloeiden toen concerten werden afgelast. In Antwerpen geeft muzikaal leider Gordan Nikolić les aan zijn kinderen en neemt de tijd om na te denken over de betekenis van muziek. Ook deelt hij een vreemde hobby. Chef-dirigent Marc Albrecht vertelt over zijn laatste seizoen en speelt op de piano een van zijn favoriete passages uit het oeuvre van Richard Strauss.

13. Mannenwereld - met Annette Zahn

Waar mannen met eenzelfde cv voor proefspelen uitgenodigd werden, kreeg Annette vroeger vaak een afwijzing: ‘omdat ik een vrouw was.’  Ze vertelt over genderongelijkheid in de klassieke muziekwereld, haar korte ‘flirt’ met de cello en het bijzondere samenspel in het Nederlands Kamerorkest.

12. Buiten de lijntjes – met Roosje Reumkens-Dillingh

Ze speelt viool in het Nederlands Kamerorkest, heeft haar eigen band én geeft les in de sportschool. Roosje vertelt hoe die dingen allemaal een ander stukje van haarzelf naar boven halen en waarom ze lang getwijfeld heeft of het vak van musicus wel bij haar past: ‘Ik dacht dat ik anders moest zijn.’

11. Bellen of een biertje – met Nando Russo

Met een rugzak vol slagwerkstokken verhuisde de Italiaanse Nando op 18-jarige leeftijd naar Amsterdam. Hij vertelt over zijn studie aan het conservatorium, het gevoel van thuiskomen en de haast onmogelijke keuze tussen twee droombanen. Hoe gevarieerd het slagwerk is, laat hij horen op de ‘speelplek’ van het orkest.

10. De repetitie – met Bas Treub en Ivan Meylemans

In deze speciale aflevering van Klankcast kijkt Botte mee bij de openbare repetitie van het jaarlijkse Feestconcert van het Nederlands Philharmonisch Orkest. Wat gaat er allemaal vooraf aan zo’n concert? Violist Bas Treub vertelt over de programmering, repetities en de allerlaatste minuten voor een concert. Te gast is ook dirigent Ivan Meylemans, hij vertelt over Strauss en de Weense aanpak.

9. Fietsongeluk - met Jan Bastiaan Neven

In de zomer brak Jan Bastiaan Neven door een fietsongeluk zijn linker ringvinger en rechterarm. Een nachtmerrie voor een cellist, hoe bleef hij optimistisch? In deze aflevering vertelt hij over zijn herstel, maar ook over de veranderende rol van de dirigent en de opkomst van de vrouwelijke dirigent.

8. IJdelheid - met Leon Berendse

‘Talent is één ding, maar dat is nog maar de helft.’ Fluitist Leon Berendse vertelt over kiezen voor de moeilijke weg, doorzettingsvermogen én een klein beetje geluk. Hoe een mindfulness cursus hem geholpen heeft bij een belangrijke solo en over de ijdelheid van musici.

7. Brandend verlangen - met Liza Ferschtman

Als klein meisje was ze al onder de indruk van Korngold, nu speelt ze zijn beroemde Vioolconcert op alle grote podia van de wereld. Maar waarom staat ze eigenlijk op het podium? Soloviolist Liza Ferschtman vertelt over haar ambitie, haar competitieve kant en hoe ze kracht haalt uit haar persoonlijke valkuilen.

6. Sleutelfiguur - met Theun van Nieuwburg

Als achtjarig jochie speelde hij tijdens Koninginnedag op een veel te grote accordeon binnen anderhalf uur 150 gulden bij elkaar. Toch werd Theun uiteindelijk paukenist. Hij vertelt hoe hij in aanraking kwam met dit instrument, welk sleutelfiguur hier een belangrijke rol bij heeft gespeeld en hoe hij zonder ook maar een noot te kunnen lezen, aangenomen werd bij het Noord-Hollands Jeugdorkest.

5. Les van je moeder - met Carin Nelson

Cellist Carin Nelson vertelt over haar jeugd op het Zweedse platteland, haar uit de hand gelopen tussenjaar in Amsterdam en haar liefde voor Schubert. En hoewel les krijgen van haar moeder geen succes was, vindt ze het lastig zich niet te bemoeien met de muziekles van haar zoon: ‘Ik moet af en toe echt op mijn lip bijten.’

4. Troost en Franse chansons - met Odile Torenbeek

Odile heeft bijzondere herinneringen aan het klarinetconcert van Mozart. In de week dat haar man soleerde met het orkest overleed haar vader. Ze vertelt over troost en de helende werking die muziek kan brengen in tijden van verdriet. In deze aflevering komen ook lichtere onderwerpen aan bod zoals Franse chansons en spelen met oordoppen.

3. Stress en taboes - met Herman Draaisma

Wat als je instrument tegenwerkt en je een periode niet meer kunt spelen? Hoe ga je daarmee om? Basklarinet Herman Draaisma vertelt over de stress en taboes die daarbij komen kijken.

2. Rol in het orkest - met Bas Treub

Violist Bas Treub is te gast in de 2e aflevering van Klankcast. “Je beweegt een beetje veel” kreeg hij als student te horen, terwijl hij het idee had dat hij als een standbeeld speelde. Verder vertelt hij over de verschillende stijlen van samenspelen in een orkest. Wat doet hij als aanvoerder van de tweede violen? En hoe werk je zonder een dirigent?

1. Liefdesverdriet - met Laura van der Stoep

Voor Laura is muziek maken als een openhartoperatie. Ze legt altijd haar ziel en zaligheid in haar spel, want met een gesloten hart kan ze niet spelen. Maar hoe werkt dat als je liefdesverdriet hebt? In de eerste aflevering van Klankcast gaat Botte Jellema in gesprek met altviolist Laura van der Stoep.